به گزارش ایرنا زنان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در آذربایجان غربی در عرصه سیاسی و اجتماعی، سنگرسازی‌های جدیدو ایجاد و فتوحات بزرگی را از دهه های گذشته برای دختران امروزی به ارمغان آوردده اند.
هم اکنون این بانوان در استان چه در کسوت روحانیت، پزشک و چه در کسوت معلم و استاد تلالو درخش شان در عرصه های مختلف با قلمهای خبرنگاران به عنوان پیش قراولان و پاسداران حریم رسالت گره خورده است.
در راستای رسالت خبرنگاری و انتقال و بیان پیشرفت های بانوان مسلمان ایرانی ساعتی هم صحبت بانویی پزشک شدیم که با پشتکار و تلاش های خود اکنون الگوی مورد انتظار رهبر معظم انقلاب را در زمینه زن مسلمان ایرانی عینیت بخشیده و می توان در ترسیم الگوی سومی از زن در جهان وی را بانویی در تراز انقلاب و موفق معرفی کرد که با صبر و طمانینه پاسخگوی سوالاتمان بود.
ناز آفرین قاسم زاده از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی با ۲۸ سابقه کاری و ۲۰ سال سابقه تدریس به خصوص در زمینه اخلاق پزشکی است.
وی متولد سال ۱۳۴۵ است که بعد از دوران دبیرستان رشته پزشکی عمومی را برای تحصیل انتخاب کرد و بعد از آن در رشته اخلاق پزشکی با رتبه برتر از دانشگاه تهران تخصص خود را گرفته است ولی به علت اینکه می دانست در ارومیه نیاز خاصی به این رشته و تخصص وی وجود دارد در این شهر ماندگار شد.
قاسم زاده بعد از اخذ تخصص توانسته تا در پست هایی چون مشاور رییس دانشگاه در امور بانوان، رییس اداره بازرسی و پاسخگویی به شکایات دانشگاه، سرپرست کمیته تحقیقات دانشجویی، مسوول بیماری‌های مشترک استان و رییس کارگروه ارتقای اخلاق حرفه ای دانشگاه و در کمیته های اخلاقی بیمارستان ها و نقاط مختلف کشور در جلسات آموزشی حضور داشته باشد و در قالب کارگاه‌های آموزشی خدمت کند.
آنچه که از صحبت های این بانوی محقق بر می آید اینست که چون تعداد افرادی که در زمینه اخلاق پزشکی تخصص دارند کم است و فعالیت افراد متخصص در این باره نیز محدود به استان محل خدمتشان نیست و کشوری است.
وی مقالات متعددی دارد و شاخص اِچ ایندکس وی پنج بوده (شاخصی که متعلق به تعداد مقالات و ارجاعات متعدد به آن مقالات است) ۱۰ جلد کتاب تالیف کرده و چندین فصل از کتابهای گروه نویسندگان مختلف نیز تالیف وی است.
هرچند ارومیه ای نیست اما با عشق و علاقه در این شهرستان مشغول کار و تلاش است، در مسیر پیشرفت علمی و کار دچار چالشهایی بوده ولی همیشه امیدوار و پویا تر از قبل حرکت کرده است و حس مادر بودن بر حس یک کارمند بودنش چربیده است.
در آشنایی اولیه تمام اینها را در چند دقیقه برایمان توضیح می دهد و بعد به سوالمان در باره اینکه مطالعاتش در زمینه اخلاق پزشکی چقدر در فراگیر شدن این موضوع در محیط کارش و دانشجویانش تاثیر داشته گفت: اخلاق پدیده اجتماعی است در بخش هنجار گذاری جامعه چندین نهاد داریم قانون،اخلاق، اداب، عرف و رسوم، مصحلت اندیشی، زیبایی شناسی و شعائر دینی و همه اینها باید باهم دیده شود هر چند اگر در بین اینها اگر تعارضی ایجاد شود اخلاق حرف اول را می زند و اخلاق است که قانون و آداب را اصلاح می کند.
وی با اشاره به قاعده کلّما حکم به الشرع حکم به العقل گفت: علم، تفکر و اندیشه نیک و صحیح منجر به درست اندیشی و عمل درست می شود و باید دانست که اخلاق جدای از اخلاق اجتماعی نیست و نمی توان گروهی اخلاق مدار در جامعه ای که اخلاق در آن بهم خورده داشت.
وقتی از وی درباره اخلاق در رسانه پرسیدم گفت: خود رسانه باید اخلاق داشته باشد، هم اکنون خبرنگاران را در غزه ببینید هر چند خبرنگاری شغل بوده آن را تبدیل به یک حرفه کرده اند و برای خبر درست تمام تلاش خود را می کنند وسط غزه جنگ و خون می خواهند خبری درست منتقل کنند و رساندن خبر درست برای آنها تبدیل به یک خدمت شده است اما همه خبرنگارها اینگونه نیستند.
نگاه جامعه و پاردایم ها خیلی مهم است و ما به نوعی دچار آنومی اجتماعی شدیم ارزشهای جامعه یا تضعیف شده و یا نا کار امد و جامعه هم احساس تعلق به هم نمی کنند و جامعه تکه پاره شده و در یک جامعه این چنین پایبندی به اخلاق بسیار سخت است.
الگوهای جامعه مهم است و دانش اخلاقی و حساسیت اخلاقی در اخلاق مدار بودن مهم است چرا که اخلاق رعایت حقوق فرد متقابل است.
اینکه چرا اخلاق خیلی کمتر در جامعه رعایت می شود مربوط به فاصله ای است که نسل جوان با ما دارد. فضای مجازی و حریم خصوصی برای نسل جوان موزع بوده و مهم نیست و خیلی راحت زندگی شان را در کفه می گذارند ولی ما حریم خصوصی مان موسع نیست.
ایرنا: صلاحیت بالینی مهم است یا رفتاری ؟
قاسم زاده: صلاحیت بالینی و رفتاری در اخلاق پزشکی بسیار مهم است هر چند صلاحیت رفتاری ارجح تر است همیشه در صلاحیت بالینی آزمونی دوباره هست ولی کسی که در آزمون رفتاری موفق نباشد دیگر فرصتی برایش نیست چرا که این افراد باعث می شوند اعتماد به جامعه پزشکی به عنوان یک سرمایه مهم اجتماعی کاهش یابد.
ما در تعداد و سرانه پرستار و پزشک با تعداد بیمار استاندارهای جهانی را نداریم و این موجب برخی مشکلات می شود و انان فرصت برای گفت و گو با بیمار پیدا نمی کنند.
طبابت هنر و علم است و ما در این شرایط از هنر خودمان باید استفاده کنیم .
آنچه که همیشه در اخلاق پزشکی برای من مهم بود کار درست را صحیح و خوب انجام دادن بود. من برای هر طرحی که ارائه کردم بسیار تلاش کردم و تکاپوی زیادی داشتم بخصوص در زمینه سلامت بانوان.
ایرنا: چند مورد از طرح هایی که برای تحققشان تلاش کردید نام ببرید؟
قاسم زاده: چندین طرح کشوری داشتم ازجمله طرحی با عنوان «ورزش در زمان اداره» و فراموش نمی کنم خانم‌های همکار را با مینی بوس به سالن شهید زنجانی روغنی منتقل می کردم و ساعت هشت و نیم صبح به دانشگاه برمی گشتیم و این طرح هم اکنون تبدیل به طرح کشوری شده است و هم اکنون برمبنای همان طرح چندین سالن دانشگاهی در ارومیه و نقاط مختلف استان داریم که ورزش زمان اداره را انجام می دهند.
«اولین کنگره زن سلامت و توسعه» در ارومیه را پیشنهاد دادم و انجام شد و در زمینه افزایش مرخصی زایمان برای بانوان هم تلاشهای بسیاری داشتم چون مرخصی زایمان چهار ماه بود و تغذیه با شیر ماه یک ماه، طرحی ارائه کردم و نامه ای نوشتم که که منطبق با موارد فقهی، حقوقی و پزشکی بود که منجر به افزایش مرخصی زایمان بانوان شد.
همه طرح های من منجر به نتیجه نمی شد و حتی در زمینه ازدواج اگاهانه هم طرحی داشتم تقدیم خانم ابتکار و مولاوردی در دوره های مختلف کردم که نتیجه ای در بر نداشت.
طرح دیگر من حمایت از بانوان قبل از آسیب پذیری بوده چرا که همیشه بانوان ما وقتی ازدواج می کنند و آسیب می بینند از آنها حمایت می شود پیشنهاد من این بود که قبل از اینکه دچار آسیب شوند از این بانوان حمایت شود.
در روز ولادت حضرت فاطمه(س) برنامه ای داشتم که اگر خانمها زایمانی داشته باشند و نوزادشان دختر باشد این موضوع رایگان باشد و فراهم کردن بسترهای پیشرفت و ارامش برای بانوان تلاشی بود که برای من تعطیلی نداشت.
«طراحی بیمارستانها با ایمنی فرهنگی» و بها دادن به آن هم موضوعی است که پیگیری کردیم و در راستای تخصص بنده بوده است.
یکی از این موارد مرتبط با این مساله اینست که تختهای آی سی یو در بیمارستان کوثر ارومیه طوری طراحی شد که به سمت قبله برای افراد مذهبی و مسلمان باشد تا امور مذهبی شان به شکل بهینه محقق شود و این موضوع را ما در بیمارستانهای مسکو هم برای افراد مسلمان شاهدیم.
ایرنا آیا احساس مقبولیت و پذیرفته شدن در محل کار داشتید؟
قاسم زاده من همیشه تنها بانویی رییس گروه بازرسی ها بودم و فراموش نمی کنم که همواره هدایت کارگروهها را برعهده داشتم و ماموریتها و بازرسی های شاخصی هم از سازمان بازرسی کشوری دریافت و انجام دادم.
ایرنا: مفهوم موفقیت از نظر شما؟
قاسم زاده: هر فردی موفقیت را طوری معنا می کند و از نظر من موفقیت این است که وقتی به عقب برمی گردی به تاریخ کاری خودت نگاه می کنی باید ببینی چقدر اثر مثبت به جا گذاشتی و این موضوع انسان را به آرامش میرساند.
مبنای کاری من اصول اخلاقی خودم است که توام با خیرخواهی بوده و همیشه در این مسیر و با این هدف تلاش کردم.
من مخالف تبعیض جنسیتی هستم و معتقدم هر کسی شایستگی هایی دارد و باید مطابق با شایستگی هایش با او برخورد شود.
ایرنا: نوع نگاه به میدریت بانوان در کشور را چطور ارزیابی می کنید؟
قاسم زاده: واقعیت امر اینست که یک بانو می تواند در کشور مدیر خوبی باشد و خوب کار کند ولی این موضوع خیلی مورد اقبال نیست و یک وقتهایی آدم احساس می کند این حرفها و صحبتها بیش از حد فرمالیته بوده و چاره کار این است که بانوان باید خودشان اثبات کنند چرا که این قشر به عنوان مسوول این توان را دارند که کارشان را دقیق انجام دهند.
من تلاش کردم بالاترین باشم همیشه، نه به خاطر خودم بلکه به خاطر حرمت خیلی چیزها؛ بخاطر مذهبی و خانم بودن و هم اینکه به حرمت عشق و علاقه ای که به کشورم و کارم داشتم.
البته نباید فراموش کنیم که رشته پزشکی رشته ای است که باید جهانی فکر کنی و این همیشه برای من بسیار مهم بوده و در مسیر پیشرفتم آن را مد نظر داشتم.
ایرنا: حجاب چالشی برای شما در محیط کار ایجاد کرده است؟
قاسم زاده: خیلی ها فکر می کنند حجاب چالش ایجاد می کند ولی من همیشه چادر داشتم و حجابم در برخی جاها حتی بر کارم اثر بخش تر بود. در جاهایی فرصتهایی به من داده شده که به خاطر حجابم بوده و برخی افراد از این فرصتها حتی محروم شدند.
من هر گز دچار چالش به خاطر وجود حجاب خاص خودم نشدم ، هر چند در بیمارستان ما پوشش حرفه ای داریم و چادر سرمان نمی کنیم و باید به این اصول پایبند باشیم.
ایرنا: چه چالشهایی در مسیر پیشرفت داشتید؟
قاسم زاده : چالشهای وجود داشته در سیستم اما وقتی بحث اخلاق مطرح می شود باید هنرمند باشی، پای کار درست بایستی، اشتباه نکنی، تبعیضی قائل نشوی و حق و حقوق دیگران را در نظر بگیری و من برای این موضوع بسیار جنگیدم.
بسیاری اوقات به خاطر این ایستادگی برعقیده و پایبندی به اخلاق دوستانم را هم از دست دادم و ناراحت شدم. دوستم گاهی از من رنجیده و فاصله گرفته ولی من پیش وجدانم آرامش داشتم.
ایرنا: شما کارمند خوبی هستید یا مادر خوب؟
قاسم زاده : بنده تنها متخصص اخلاق پزشکی در ارومیه هستم و ۳۰ واحد تدریس دارم و روزی نیست که قبل از ۶ عصر به منزل برسم و اگر مورد خاصی بود شاید بسیار دیرتر به منزل برسم، شاید کارمند خوبی باشم ولی همیشه معتقدم مادر خوبی نیستم.
این تجربه من را نرجانده ولی احساس خوبی هم در این زمینه نداشتم و شاید اغلب بانوان کارمند این تجربه و حس من را داشته باشند.
۲ پسر دارم که یکی تحصیلاتش در زمینه رشته مهندسی مکانیک را تازه تمام کرده و یک پسرم ارشد روانشانی بالینی است انها براین باور هستند که کیفیت کار مهم هست و بارها گفته اند«مادر شما در کیفیت زندگی برای ما کم نگذاشتید» هر چند خودم حس خوبی در این زمینه ندارم و این موضوع به لحاظ روحی مرا متاثر می کند.
پسرم هفته قبل دچار یک حادثه ای شد و من نتوانستم با وی همراهی کنم و این تجربه ای هست که احساس خوبی ندارم از اینکه همزمان بتوانم هم مادر خوبی باشم هم کار کنم.
در گذشته هم چالشهایی که به صورت جدی در زمینه ایجاد تعادل بین زندگی شخصی و کاری ام بود و با مربوط به نگهداری پسرانم بود که برای من سخت بود هر چند از خانواده ،همسرم و خانمی در این زمینه کمک گرفتم ولی همچنان این موضوع در ذهنم باقی مانده است.
البته موضوعی هم که لازم است به آن توجه شود این است که پیش از انقلاب، شعار فرزند کمتر و زندگی بهتر در جامعه گسترش یافت اما پس از آن با کمبود جمعیت جوان رو به رو شدیم.
این مسئله تا آنجا پیش رفته که هم اکنون سیاست‌های تشویقی در جامعه برای فرزندآوری درنظر گرفته می‌شود تا از این چاله جمعیتی عبور کنیم.
هم اکنون شوق مادری در جامعه مورد غفلت واقع شده است در حالیکه حق« انتخاب آگاهانه» و «اراده آزادِ» بانوان را در مسئله فرزندآوری را نباید نادیده گرفت.
ایرنا: از مواردی که شما را خوشحال و یا غمگین کرده بگویید؟
قاسم زاده: درس من اخلاق پزشکی است وقتی دانشجویان اخلاق را می بینم که موفق هستند از ته قلبم خوشحال می شوم.
من گاهی اوقات هم گریه کردم و متاثر شدم آن هم وقتی که می خواستم کارم را درست و حرفه ای انجام بدهم چرا که وقتی می خواهید درست عمل کنید و به اصول اخلاقی پایبند باشید باید برخی مواقع از دوستان خودتان هم بگذرید و برخی از دوستانم گاهی وقتها به خاطر این مسایل از من فاصله گرفتند هر چند حالا دوست هستیم.
سخن پایانی: چون عضو کمیته اخلاق بیمارستانی هستم جلب رضایت به درمان بیماران، مشاوره دادن به پدر و مادران برای درمان صحیح کودک و اینکه کار درست چیست و مشاوره دادن به پزشکان از جمله اقداماتی است که در حوزه کاری بنده تعریف می شود و لازم است رسانه ها در این زمینه اطلاع رسانی کافی را داشته باشند.
رسانه ها باید در مدیریت اصول اخلاقی جامعه را کمک کنند،مردم را با دانش پزشکی و واژه ها و حقوق خودشان در زمینه پزشکی اشنا کنند و لازم است دقت کنند که پخش تصویر و صوت بیماران در فضای مجازی اعتماد به جامعه پزشکی را ازبین می برد.
به گزارش ایرنا جشنواره حریم رسالت هر ساله در کشور برگزار می شود و ناظر بر فعالیتهای مختلف بانوان در عرصه های مختلف است و به دنبال اثر گذاری بانوان در هر بخشی که فعالیت می کنند است رویداد طنین بخشی از این جشنواره با حضور اختصاصی بانوان است که مرحله اول این رویداد در ارومیه اغاز شده است و خبرنگاران تا عصر امروز جمعه فرصت دارند در این زمینه در باره بانوان موفق تولید محتوا کنند.
آنومی اجتماعی یک وضعیت در جامعه است که با ریشه‌کن کردن یا شکست هر ارزش اخلاقی، استاندارد یا راهنمایی برای افراد تعریف می‌شود.