به گزارش خبرنگار ایرنا، سی و پنجمین جشنواره تئاتر فارس در حال برگزاری است؛ جشنواره‌ای که از ۱۷ آبان آغاز شده و تا ۲۰ آبان ماه در شیراز ادامه دارد و در آن ۱۲ اثر در بخش صحنه‌ای و ۶ اثر در بخش خیابانی به رقابت می‌پردازند.
مملو از یأس و امید؛ از حضور کاراولی‌ها تا دغدغه مجرب‌ترها
این رویداد امسال هم مانند سال‌های گذشته از دغدغه‌ها و کاستی‌ها خالی نیست؛ هم شیرینی دارد هم تلخی؛ هم امید دارد هم یأس؛ هم دستاورد دارد هم آزردگی از نبودن‌ها و نشدن‌ها اما همچنان پابرجاست و در مسیر پُر فراز و نشیب هنر همراه با آمال و آرزوها گام برمی‌دارد.
امسال روز نخست از جشنواره تئاتر فارس در حالی به پایان رسید که سه نمایش صحنه‌ای «افرا» به کارگردانی احمدرضا حیدری، «تأثیرات» از دانیال پرمشکانی و «انتهای دو دنیا» به کارگردانی محسن وحیدی و علی مرادی قادرلو از هنرمندان شیرازی به روی صحنه رفت و روز دوم هم با اجرای چهار نمایش «جوکر» به کارگردانی هادی امامی مقدم، «هملتک بازی» از سانیا عاجلی، «رومئو و ژولیت» از آرمین حمدی‌پور و «شکارچیان نهنگ» از عباس پرانداخته گذشت.
اجراهایی که نقطه عطف آنها حضور کاراولی‌ها و کارگردانان جوانی بود که نخستین حضور خود را در این جشنواره تجربه می‌کردند و اکثر آنها معتقد بودند که این فرصت می‌تواند موجبات کسب تجربه و دیده شدن آثارشان را فراهم کند.
محلی برای کسب تجربه
دانیال پرمشکانی زاده که تنها ۲۳ سال دارد یکی از این کارگردانان جوان است که نخستین حضورش در یک جشنواره را تجربه می‌کند؛ او که از شهر شیراز در این رویداد حضور دارد و هدایت نمایش «تاثیرات» را به عهده داشت در رابطه با احساسش از شرکت در این رویداد گفت: حضور در جشنواره برای من اهمیت زیادی دارد و امیدوارم که برای گروهم اتفاقات خوبی رقم بخورد؛ به جز یکی از بازیگران، سایر نفرات ما نخستین کارهای خود را در همین گروه انجام داده‌اند و می توان گفت برای کسب تجربه به جشنواره آمده‌اند.
او که «تاثیرات» سومین کار تئاترش به حساب می‌آید، افزود: من قبلا فیلمساز بودم و از دی ماه سال گذشته با تشکیل یک گروه تئاتر به نام «کش بازی» وارد این عرصه شدم.
این کارگردان جوان در خصوص چگونگی شکل‌گیری ایده «تاثیرات» گفت: ایده این نمایش از اتفاقی پدید آمد که برای یکی از بستگانم رخ داد؛ تأثیرات، قصه یک خودکشی است که در یک محیط کاملا بی‌ربط اتفاق می‌افتد و درباره تأثیر کلمات کوچک و بزرگی است که می‌توانند به شکل دومینو وار زندگی ما را تحت‌الشعاع قرار داده و حتی به فاجعه منجر شوند.
او از اجرایی که در جشنواره به نمایش درآمد ابراز رضایت کرد و ادامه داد: گروه کش بازی برای اجرای نهایی تاثیرات، چهار ماه تمرین کرده؛ در حقیقت جشنواره انگیزه زیادی در ما ایجاد می‌کند و با توجه به اینکه گروهمان هنوز تولد یک سالگی را جشن نگرفته، فکر می‌کنم اتفاق بزرگی است که به رشد این گروه کمک خواهد کرد.
علی مرادی هم از دیگر کارگردانان شیرازی است که برای نخستین بار با نمایش «انتهای دو دنیا» در این جشنواره حضور یافته؛ این کارگردان جوان که تمایلی به گفتن مشکلات و دغدغه هنرمندان تئاتر نداشت در گفت‌وگو با ایرنا از فراهم شدن شرایط برای شرکت کاراولی‌ها در این رویداد ابراز خوشحالی کرد و معتقد بود این حضور برای گروه او بسیار ارزشمند است و امیدوارست که با ادامه دادن این راه اتفاقات خوبی را در عرصه تئاتر فارس رقم بزند.
او اجرای نمایش «انتهای دو دنیا» را در این رویداد بسیار خوب ارزیابی کرد و افزود: بازیگران بهترین اجرای خود را به نمایش گذاشتند و امیدواریم بتوانیم مسیری را که آغاز کرده‌ایم با توان بیشتری ادامه دهیم.
مرادی در خصوص ایده نمایش انتهای دو دنیا گفت: ایده کار مبتکرانه بود و اقتباسی نبود؛ نوشتن متن این نمایشنامه از بهمن ماه سال ۱۴۰۲ آغاز شد و تا اواخر خرداد ماه به طول انجامید؛ تمرینات برای اجرای نمایش هم از یکم تیرماه ۱۴۰۳ آغاز شد و ۱۳ مهر ماه هم اجرای عمومی نمایش بود.
این هنرمند درباره داستان این نمایش هم گفت: یک دختر و پسر تنها از طریق حفره جادویی با هم آشنا می‌شوند و این ارتباط به سبب قضاوت‌های نابه‌جایی که پیش می‌آید از بین می‌رود.
گلایه برخی کارگردانان چیست؟
در جشنواره امسال تئاتر فارس همچنین کارگردانانی حضور دارند که از سال‌ها پیش شرکت در این رویداد را تجربه کرده و در حال حاضر هم با دست پر به این رویداد آمده‌اند؛ بدون شک انتظار آنها از حضور در این جشنواره فراتر از تلاش برای دیده شدن است؛ آنها آمده‌اند تا شاید بتوانند از این طریق راهی برای حضورشان در جشنواره بین‌المللی فجر بگشایند.
سانیا عاجلی کارگردان نمایش «هملتک بازی» که به گفته خودش از ۱۶ سالگی کارگردانی تئاتر را آغاز کرده و از همان زمان در جشنواره‌های استانی حضور یافته از کارگردانانی است که در رویداد امسال هم با ارائه نمایشی متفاوت از موضوع همیشگی هملت خوش درخشید.
او که با هدف گسترش هنر زنانه‌خوانی به فعالیت‌هایش در عرصه هنرهای نمایشی ادامه می‌دهد در تلاش است تا به حضور پرشورتر بانوان در این عرصه کمک کند.
این کارگردان که از شهرستان استهبان در این جشنواره حضور یافته اما بر این باور است که هر سال از کیفیت برگزاری این رویداد کاسته می‌شود و نیاز است ستاد برگزاری جشنواره شرایط لازم را برای گروه‌هایی که از سایر شهرستان‌ها به جز مرکز استان در این برنامه شرکت می‌کنند، مهیا کند.
ارزشگذاری کارها بر اساس جوایز و تکراری شدن برخی نمایش‌ها
عاجلی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: هنرمندان شهرستان هم مانند فعالان عرصه تئاتر در شیراز تلاش بسیاری برای اجرای نمایش‌هایشان می‌کنند و چه بسا که برخی اجراهای شهرستان‌ها از اجراهای هنرمندان در شیراز قوی‌تر است.
این کارگردان ادامه داد: سطح برگزاری جشنواره و اتفاقاتی که در این مسیر رقم می‌خورد گاها برای برخی گروه‌ها بسیار آزاردهنده می‌شود به گونه‌ای که بارها پیش آمده که از حضور در جشنواره انصراف دهیم و عطایش را به لقایش ببخشیم.
او از ارزشگذاری کارها بر اساس جوایز و تکراری شدن برخی نمایش‌ها در جشنواره‌ها ابراز گلایه کرد و گفت: این جشنواره بیش از آنکه برای مقایسه گروه‌ها برپا شود باید اهداف خود را به کسب تجربه و یادگیری و همچنین لذت بردن از اجرای نمایش‌ها متمرکز کند.
عاجلی نبود زیرساخت‌های کافی در عرصه هنرهای نمایشی را از مشکلات هنرمندان تئاتر دانست و گفت: گروه او مکان و فضای مناسبی برای تمرین نمایش در شهرستان استهبان ندارند و حتی زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در عرصه هنرهای نمایشی این شهرستان دچار مشکل است.
این کارگردان اضافه کرد: این سومین کار من در حوزه زنانه خوانی است و امیدواریم با حرکتی که از سال‌ها پیش آغاز کردیم بتوانیم در این زمینه فرهنگ‌سازی کنیم و مسئولان هم ما را در ادامه این مسیر یاری دهند؛ اگر هم یاری نمی‌دهند حداقل سنگ‌اندازی نیز نکنند تا بتوانیم بدون دغدغه مسیرمان را ادامه دهیم.
از دیگر مشکلات کارگردانان در جشنواره امسال عدم هماهنگی در این رویداد و اجرا نشدن نمایش‌ها در زمان و مکان مقرر در روز نخست بود.
سیستم اطلاع رسانی ضعیف
احمدرضا حیدری بروجنی که از سال ۱۳۷۷ به صورت مستمر در جشنواره‌ها حضور داشته و امسال هم با نمایش «افرا» در این رویداد شرکت کرده در این باره گفت: عدم هماهنگی و نبود اطلاع‌رسانی گسترده در رابطه با اجراها از مهمترین ضعف‌های این دوره از جشنواره است؛ سیستم اطلاع رسانی برای برگزاری این جشنواره ضعیف بود و برای برگزاری این رویداد آن طور که باید از نظرات، پیشنهادها و مشورت کارگردانان بهره گرفته نشده بود.
او تغییر ناگهانی در زمان اجراها را به عنوان دیگر ضعف‌های این دوره از جشنواره مطرح کرد و در خصوص وضعیت زیرساخت‌ها برای اجرای نمایش افرا افزود: این نمایش بدون نور امکان اجرا نداشت اما تلاش شد که شرایط مطلوبی از نظر نورپردازی فراهم شود.
کارگردان این نمایش ادامه داد: برای اجرای این نمایش از ظرفیت هنرمندان تازه‌کار بهره گرفتیم و حدود هفت ماه تمرین داشتیم.
احمدرضا حیدری بروجنی گفت: در این نمایش رنگ حذف شده بود و از رنگ‌های سیاه، سفید و خاکستری برای بیان وضعیت جامعه استفاده شده بود.
وی اضافه کرد: متن این نمایش را سال ۱۳۸۱ بهرام بیضایی نوشته و در طول این سال‌ها حدود ۳۰ بار کارگردانان گوناگون در شهرهای مختلف آن را به روی صحنه برده اند و شاید حداقل پنج اجرا از این ۳۰ اجرا موفق به حضور در جشنواره فجر شده است.
حیدری بروجنی درباره وجه تمایز این نمایش با سایر نمایش‌های افرایی که تاکنون اجرا شده گفت: تمام تلاش خود را به کار گرفتیم تا نگاه نو و متفاوتی به این نمایشنامه داشته باشیم تمایز این نمایش نسبت به سایر نمایش‌های افرا این است که سعی کردیم لایه‌های زیرین متن نمایشنامه بیضایی مورد توجه قرار بگیرد و از نگاه رئالی فاصله گرفته، به سمت فضای پست مدرن برویم.
بدین ترتیب جشنواره تئاتر فارس با اجرای نمایش‌ها از شهرستان‌های مختلف همچنان در حال برگزاری است و امروز هم قرار است تماشاخانه‌های شیراز میزبان «عروسی خون» به کارگردانی شاهرخ ایوبی، «آگورا» از مهرداد حیدری، «محسن اثر پروانه» به کارگردانی رعنا شبانکاره، «دی آل» از مجتبی حسینی قیری و «افسانه من درآوردی حوشن و فورتی برید» از امیر بهبود نیا باشند.
این جشنواره تا ۲۰ آبان ماه ادامه دارد و با معرفی برگزیدگان به پایان می‌رسد.