به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، صاحبنظران معتقدند در کنار استفاده از خودروهای بی کیفیت با مصرف سوخت بالا و فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی که بخش اعظم آن به مدیریت دولتی صنعت خودروسازی ایران باز می‌گردد، مازوت سوزی در برخی نیروگاه ها برای تامین برق، نقش کلیدی در افزایش مرگ و میر و آلودگی هوای کلان شهرها در فصل سرد سال ایفا می کند.
مازوت‌سوزی به‌عنوان روشی رایج برای تأمین سوخت در صنایع مختلف و نیروگاه‌ها، سال‌هاست که در بسیاری از کشورها از جمله ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، این نوع سوخت به دلیل انتشار بالای آلاینده‌ها و اثرات مخرب زیست‌محیطی و بهداشتی، همواره مورد انتقاد مسئولان وقت سازمان محیط زیست و مردم قرار گرفته است اما تلاش‌های دولت های گذشته چندان در این زمینه راهگشا نبوده است چرا که به دلیل محدودیت های مختلف در تامین منابع گازی نیروگاه ها و تداوم یافتن مشکلات زیرساختی در انتقال انرژی، مازوت سوزی در برخی نیروگاه ها و صنایع ایران همچنان ادامه یافته است.
تاریخچه استفاده از مازوت در ایران از چند دهه فراتر می رود و با توجه به افزایش تقاضا برای انرژی و رشد صنایع مختلف و از طرفی دسترسی نسبتا آسان و قیمت ارزان نسبت به دیگر سوخت ها، استفاده از آن به صورت گسترده در نیروگاه ها کلید خورده است.
هرچند با توجه به افزایش آگاهی مردم به خطرات زیست محیطی استفاده از مازوت و تاکید استانداردهای بین المللی مبنی بر کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، استفاده از این سوخت به عنوان سوخت جایگزین در کشور کاهش یافت و تلاش ها برای جایگزنی آن با سوخت های پاکتر همچون گاز طبیعی افزایش یافت اما در وضعیت آمارها تغییری ایجاد نشد که نشان می دهد تلاش ها در این زمینه کافی نبوده است و کشور نیاز به سرمایه گذاری جدی در زیرساخت های تامین انرژی و بهبود خطوط انتقال گاز و توجه ویژه به انرژی های تجدید پذیر و جایگزین دارد.
«مسعود پزشکیان» رئیس جمهور در آستانه ۱۰۰ روزگی دولت، با وجود تمامی سختی ها در تصمیم گیری در این خصوص، برای نشان دادن عزم دولتمردان چهاردهم در نجات جان ایرانیان، چهارشنبه گذشته دستور توقف مازوت سوزی در سه نیروگاه در اصفهان، مرکزی و البرز را صادر کرد.
«محمد جعفر قائم پناه» معاون اجرایی رئیس جمهور در همین رابطه به ایرنا گفت: آلودگی در اراک، کرج و اصفهان ناشی ازمازوت سوزی بسیار بالا است و براساس اطلاعات بدست آمده ۱۶.۵ میلیون تن مازوت مصرف می شود که نه تنها باعث بیماری و آلودگی هوا بلکه مرگ و میر هموطنان می شود.
وی با بیان اینکه مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا عدد بالایی است، گفت: براساس دستور پزشکیان و برای اجرای عدالت تصمیم به توقف مازوت سوزی گرفته شده است چرا که نمی شود برای تولید برق از مازوت استفاده کنیم تا بخشی از جامعه برق داشته باشند و بخشی دیگر بابت آن، هزینه جانی بپردازند.
«شینا انصاری» معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست نیز به ایرنا گفته است: مقرر شده هر دو هفته یک بار جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا با حضور نمایندگان سازمان های مربوطه برگزار شود و موضوع در اولویت باشد و تنها به فصل سرد سال بسنده نکنیم و به صورت جدی موضوع آلودگی هوا را دنبال کنیم.
اما برای خیلی ها این پرسش همچنان مطرح است که جلوگیری از مازوت سوزی اگر چه تامین برق در برخی مناطق کشور را در فصل سرد سال دچار مشکل می کند اما چه منافعی برای ایرانیان دارد.
براساس بررسی های کارشناسی، تنها یکی از مهم‌ترین منافع جلوگیری از مازوت‌سوزی، کاهش آلودگی هوا است چرا که مازوت به دلیل داشتن مقادیر بالای گوگرد و ترکیبات سنگین، هنگام سوزاندن مقدار زیادی از آلاینده‌های مضر مانند دی‌اکسید گوگرد، دی‌اکسید نیتروژن و ذرات معلق را وارد هوا می‌کند و تاثیرات زیان‌باری بر کیفیت هوا می گذارد و باعث افزایش انتشار گازهای گلخانه ای و در نتیجه افزایش گرمایش زمین می شود.
ضمن اینکه جلوگیری از مازوت سوزی، باعث کاهش انتشار دی‌اکسید گوگرد به معنای کاهش باران‌های اسیدی می شود که تاثیر فراوانی در تخریب خاک‌ها، منابع آبی، و جنگل‌ها دارد و قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های حاصل از سوختن مازوت می‌تواند موجب بروز بیماری‌های تنفسی مانند آسم و برونشیت، بیماری‌های قلبی و حتی سرطان شود.
بنابراین جلوگیری از مازوت‌سوزی نه تنها کیفیت زندگی مردم را بهبود می‌بخشد، بلکه هزینه‌های بهداشتی و درمانی را کاهش می‌دهد و منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌های سیستم بهداشتی کشور می شود که می‌تواند تاثیر مستقیمی بر اقتصاد داشته و منابع مالی بیشتری را برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های توسعه‌ای آزاد کند.
همچنین با کاهش استفاده از مازوت، فرصتی برای ترویج انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، بادی و آبی فراهم می‌شود و استفاده از این منابع انرژی نه تنها به کاهش انتشار آلاینده‌ها کمک می‌کند، بلکه به تنوع‌بخشی به منابع انرژی کشور نیز منجر می‌شود و در نهایت می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در حوزه انرژی‌های نوین و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید کمک کند.
حمایت از توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر نیز می‌تواند به تحقق اهداف توسعه پایدار و تعهدات بین‌المللی کشور در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک کند و باعث ارتقای اعتبار بین‌المللی ایران در عرصه‌های زیست‌محیطی و اقتصادی شود.
در نهایت می توان گفت جلوگیری از مازوت‌سوزی توسط دولت چهاردم در آبان ۱۴۰۳، یک گام اساسی برای حفظ محیط زیست، بهبود سلامت عمومی و کاهش هزینه‌های اقتصادی است و این سیاست نه تنها به کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت زندگی هموطنان کمک می‌کند، بلکه باعث توسعه انرژی‌های پایدار و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی می‌شود و به تدریج باعث بهبود وضعیت اقتصادی، تقویت امنیت انرژی و حفاظت از منابع طبیعی ایرانیان می‌شود، اهدافی که دولت چهاردهم در عمل نشان داده آنها را با جدیت و بدون ترس از هیاهوها دنبال می کند.