به گزارش ایرنا، همزمان با زندگی ماشینی و ظهور و بروز بیماری‌های مختلف، انواع مسمومیت ها نیز به علل گوناگون افزایش یافته است که در این ارتباط افزایش آگاهی ها و به کارگیری نکات کلیدی می‌تواند از بسیاری معضلات این حوزه پیشگیری کند.
همه ساله هفته اول آبان به هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها اختصاص دارد، هر چند این هفته و نامگذاری روزهای آن تلاش دارد تا آگاهی‌های عمومی به ویژه گروه های در معرض خطر را نسبت به وقوع مسمومیت‌های احتمالی افزایش دهد اما کارشناسان بر این باورند که این مهم باید همواره مورد توجه جدی قرار گیرد.
کارشناسان معتقدند هرگاه مقدار سم وارده به بدن به اندازه ای باشد که بتواند اختلال در کار دستگاههای حیاتی ایجاد کند بیمار دچار مسمومیت می‌شود.مسمومیت ها چه عمدی و چه اتفاقی قابل پیشگیری است و آموزش و افزایش سطح آگاهی مردم بهترین راهکار پیشگیری از بروز مسمومیت به شمار می رود.
با توجه به اهمیت این موضوع خبرنگار ایرنا "با دکتر رعنا دیزجی، متخصص سم شناسی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی زنجان گفت و گو کرده است.
ایرنا: در خصوص عوامل مسمومیت ها توضیحاتی بفرمایید؟
طبق آماری که از بیمارستان‌های استان دریافت می کنیم، می توان به عوامل مختلف مسمومیت ها اشاره کرد، بر این اساس عوامل ایجاد کننده مسمومیت‌ها، متعدد بوده که عوامل غذایی، دارویی، شیمیایی و غیره را شامل می شود، به این موضوع نیز باید اشاره کرد که موارد متعددی از گزش‌ها نیز امسال گزارش شد، باید در نظر داشته باشیم که مسمومیت‌ها می‌توانند عوارض دائم العمر و حتی عوارض بسیار شدیدی را برای فرد ایجاد کند.
مهمترین کاری که می توان انجام داد این است که از بروز مسمومیت ها پیشگیری کنیم، نکته قابل توجه این است که بیش از ۹۰ درصد مسمومیت‌ها در منزل اتفاق می افتد و این نشان دهنده اهمیت آشنایی با اقدامات پیشگیرانه است.
مسمومیت های غذایی از جمله این موارد است، به طور معمول در مرحله تهیه، توزیع و ذخیره سازی غذایی بیشتر رخ می دهد، مهمترین کاری که باید انجام داد این است که همشهریان غذاهای مورد نیاز خود را از مراکز معتبر تهیه کنند، حتما باید توجه داشته باشند که ماده غذایی را از محلی تهیه کنند که تحت کنترل بهداشت علوم پزشکی و یا اداره استاندارد باشد.
از طرفی برخی افزودنی ها نیز حین تهیه به مواد غذایی اضافه می کنند که از جمله رنگ های مجاز هستند، هرگز مخالف این موضوع نیستیم، رنگ‌ها به رنگ‌های غیرمجاز خوراکی و رنگ‌های مجاز خوراکی تقسیم بندی می شود ولی باید توجه داشته باشیم که همین رنگ‌های مجاز خوراکی میزان و محدوده ای استاندارد تعریف شده اند و حتی استفاده بیشتر از رنگ های مجاز می‌تواند در کودکان عوارض داشته باشد.
کودکان علاقه زیادی به تنقلات رنگی دارند اگر همین رنگ‌ها به مقدار زیاد وارد بدن آنان شود می تواند، عوارض کبدی، بیش فعالی و غیره را بوجود آورد.
بنابراین اصرار بر این است که مواد غذایی از مکانی مورد اطمینان تهیه شود، چون دائماً مواد غذایی به صورت دوره ای جمع آوری و تحت آزمایش قرار می‌گیرند و حتی آزمایش‌های مطابقت با استاندارد و ویژگی های ماده غذایی با ویژگی تعیین شده انجام می گیرد.
ایرنا: مسمومیت دارویی بیشتر به کدام اقلام اختصاص دارد؟
مسمومیت‌های دارویی نیز اهمیت زیادی دارد و تعداد موارد ثبت شده آن در استان بالاست، در خصوص این موضوع باید گفت یکسری داروها مثل داروهای مسکن، ضد اضطراب و داروهای خواب آور بیشتر مورد توجه بوده، به خاطر اینکه طبق تجربه، یک فرد وقتی داروی مثلاً خواب آور یا ضد اضطراب یا ضد درد را مصرف می‌کند انتظار دارد به سرعت اثربخشی آن را ببیند، در شرایطی که این وضعیت رخ نمی دهد، فرد دُز دوم دارو را استفاه می کند و بعد فراموش می کند چه تعداد دُز بوده و در این میان تجمع این ماده در بدن عوارض سمی ایجاد می کند.
در حالی که اگه طبق نظر پزشک عمل و به تعداد لازم مصرف شود، اثربخشی مناسب هم در زمان مشخص ایجاد می شود، موضوعی که برخی افراد به آن توجه نمی کنند، مسمومیت های دارویی اغلب به خاطر این است که میزان زیاد و بیش از حد تعیین شده توسط پزشک مورد مصرف قرار می گیرد.
نکته مهم دیگر اینکه مصرف همزمان برخی از داروها مثل ضد افسردگی می تواند تهدید کننده حیات فرد باشد، در نظر داشته باشیم این داروها به اصطلاح پنجره درمانی باریک دارند، مصرف چند دُز کنار هم می تواند حتی به مرگ فرد نیز منتهی شود.
در مورد این داروها به ویژه برای یک فرد افسرده، خانواده ها باید دقت کنند همه دُز دارویی تعیین شده یکجا در اختیار بیمار قرار نگیرد، حتما باید چند دُز محدود باشد تا خطر مسمومیت حذف شود.
همچنین علائم مسمومیت از فرد به فرد متفاوت است و تا حدی می تواند به ویژگی بدنی هم بستگی داشته باشد و عوامل مختلفی دیگری هم در آن دخالت دارد، از طرفی سالمندان هم به دلیل مشکلات جسمی به طور همزمان چندین دارو مصرف می کنند، بهترین کار این است که این کار در حضور کودکان نباشد چون کودک به طور عرف فکر می‌کند باید چند تا دارو را با هم مصرف کند.
اطلاعات اطرافیان از دُز داروهای مصرفی می تواند از بروز مسمومیت‌های احتمالی جلوگیری کند.
ایرنا: عمده ترین مسمومیت ها در استان چیست؟
مسمومیت های دارویی و شیمیایی در رتبه های اول و دوم قرار دارند، این به دلیل تنوع دارویی بوده که اقشار مختلف مردم را نیز به خود گرفتار می کند، در این میان سالمندان و کودکان بیش از سایرین در معرض قرار دارند.
تاکید می کنم مصرف برخی داروها به طور همزمان می تواند خطرناک و موجب مرگ فرد شود و از این بابت نگرانی های جدی وجود دارد، همچنین مسمومیت دیگر نیز به رنگ برها و مواد چند منظوره باز می گردد که دارای ترکیبات مختلفی هستند و نکته مهم اینکه مواد شیمیایی را نباید در دسترس افراد قرار داد.
بزرگترها وقتی مکان کوچکی را با مواد شیمیایی پاکسازی می کنند توجه داشته باشند مکان از تهویه مناسبی برخوردار باشد، هوا در یک جا نباشد که قرارگیری در چنین وضعیتی می تواند فرد را با مشکلات تنفسی مواجه کند، نکته مهم اینکه این مواد نباید در دسترس کودکان قرار بگیرد.
آفت کش ها و حشره کش ها نیز از دیگر موارد در بروز مسمومیت‌ها بوده که توصیه می شود به ظرفی دیگر منتقل نشود و باید برچسب داشته باشد، در صورتی که فردی با این مواد به مسمومیت دچار شد در هنگام مراجعه به مرکز درمانی باید حتما داروی شیمیایی به همراه ظرف را داشته باشد تا درمان های لازم را به نحو مناسبی دریافت کند.