دانشنامه فِرَق و مذاهب از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به بازار عرضه شد. در این نرم افزار متن ۱۸۲ کتاب وجود دارد که ۴۳ کتاب درباره ادیان است. در بخش فرق و مذاهب اسلامی، فایل اکثر کتب و منابع اصلی فرق و مذاهب را می توان دید. کتاب «ملل و نحل» شهرستانی، «مقالات الاسلامیین» اشعری، «فرق الشیعه» نوبختی، «الفرق بین الفرق» بغدادی، «الفصل» ابن حزم، «بحوث فی الملل و النحل» جعفر سبحانی، «تاریخ المذاهب الاسلامیه» ابوزهره، «مذاهب الاسلامیین» عبدالرحمن بدوی، «فی علم الکلام» احمد محمود صبحی، «فرق و مذاهب کلامی» ربانی گلپایگانی، «مکتب ها و فرقه های اسلامی» مادلونگ، «فرق تسنن» مهدی فرمانیان از مهم ترین آثاری است که در این نرم افزار می توان یافت.
در بخش ادیان، «تاریخ جامع ادیان» جان ناس، «آشنایی با ادیان بزرگ جهان» حسین توفیقی، «ادیان زنده جهان»، رابرت هیوم، «فرهنگ ادیان جهان» و «راهنمای ادیان زنده»، جان راسل هینلز از کتاب هایی است که در این نرم افزار آمده است. اگرچه عنوان این نرم افزار دانشنامه فرق و مذاهب است اما حدود ۲۵ درصد از کتب این نرم افزار درباره ادیان است.
کلمه فرق و مذاهب در ایران غالبا به فرق و مذاهب اسلامی انصراف دارد و کمتر این کلمه به ادیان اطلاق می شود. لذا این نرم افزار برای محققان و اساتید ادیان هم مفید است. آثاری درباره ماتریدیه، اشاعره، اسماعیلیه، زیدیه، خوارج، اباضیه، علویان ترکیه و سوریه، اهل حق، موسوعه های مختلف درباره ادیان و مذاهب از دیگر مزایای این نرم افزار است.
وجود کتبی همچون «تاریخ و عقاید اسماعیلیه» فرهاد دفتری، «خوارج در تاریخ» یعقوب جعفری، «غالیان» نعمت الله صفری، «تاریخ و عقاید ماتریدیه» سید لطف الله جلالی نیز از آثار خوب این نرم افزار است اما بسیاری از آثار هم در این نرم افزار دیده نمی شود که ان شاء‌الله در ویرایش بعدی این نقص رفع و برطرف شود.
همچنین نصب و ثبت بسیار پیچیده آن از ایرادات مهم نرم افزارهای تولیدی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است. ان شاء‌الله مدیران این مرکز برای دسترسی راحت این کتب در دوران هوش مصنوعی، تدبیری نمایند.
*مهدی فرمانیان I عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب