به گزارش روز چهارشنبه گروه علمی ایرنا از ستاد توسعه فناوری های مواد و ساخت پیشرفته، استفاده از روش‌های پیشرفته مانند تحلیل داده‌های ماهواره‌ای و حسگرهای هوشمند، به متخصصان کمک می‌کند تا مدل‌های دقیق‌تری از ذخایر معدنی ایجاد کنند و هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهند.
با وجود این پیشرفت‌ها، چالش‌های پیچیده‌ای همچنان بر سر راه صنعت معدن‌کاری قرار دارد. مشکلات مرتبط با توزیع فضایی پیچیده ذخایر معدنی، هزینه‌های بالای مالی و محدودیت‌های زیست‌محیطی، از جمله موانعی هستند که نیازمند راه‌حل‌های جامع و کارآمد هستند. علاوه بر این، توجه روزافزون به پایداری و کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی، رعایت استانداردهای زیست‌محیطی در مراحل اکتشاف و استخراج، امری ضروری برای آینده صنعت به شمار می‌رود.
در سال‌های اخیر، فناوری‌های نوین نقش بسزایی در پیشبرد فرآیند جستجو و اکتشاف معادن ایفا کرده‌اند. این فناوری‌ها باعث بهبود دقت، سرعت و کارآیی در شناسایی ذخایر معدنی و کاهش هزینه‌ها شده‌اند که در زیر به برخی از این فناوری‌ها اشاره می‌کنیم.
نخستین فناوری هوش مصنوعی و یادگیری ماشین است، یکی از تحولات مهم در اکتشاف معدنی، استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین که قادرند حجم وسیعی از داده‌ها را تحلیل و الگوهای پنهان در داده‌ها را شناسایی کنند. این تکنیک‌ها به متخصصان کمک می‌کنند تا پیش‌بینی‌های دقیقی در مورد ذخایر معدنی انجام دهند و بهینه‌ترین مکان‌ها را برای حفاری انتخاب کنند. همچنین، هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود مدل‌های ژئومکانیکی و شبیه‌سازی فرآیندهای استخراج کمک کند.
دومین فناوری پهپادهاست. استفاده از پهپادها در اکتشاف معدنی به‌ویژه در مناطق صعب‌العبور و خطرناک، تحول بزرگی ایجاد کرده است. پهپادها می‌توانند تصاویری با دقت بالا از سطح زمین تهیه کنند، نقشه‌برداری سه‌بعدی انجام دهند و تغییرات محیطی را به‌صورت دقیق ثبت کنند. همچنین، پهپادها به دلیل هزینه‌های کم و قابلیت انجام مأموریت‌های طولانی مدت، ابزار بسیار مؤثری برای نظارت و اکتشاف در محیط‌های پیچیده به‌شمار می‌روند.
سومین فناوری تصویربرداری ماهواره‌ای و سنجش از دور است. یکی از ابزارهای مهم در شناسایی ذخایر معدنی، استفاده از تصویربرداری ماهواره‌ای بوده و این فناوری به‌ویژه برای شناسایی ذخایر معدنی در مناطق دورافتاده یا غیرقابل دسترسی بسیار مفید است. ماهواره‌ها قادرند تصاویر دقیق و با وضوح بالا از سطح زمین تهیه کنند و تغییرات زمین‌شناسی، ساختارهای زیرسطحی و علائم معدنی را شناسایی کنند. همچنین، سنجش از دور می‌تواند برای پایش تغییرات زیست‌محیطی و نظارت بر فرآیندهای استخراج استفاده شود.
چهارمین فناوری ژئوفیزیک و سنجش گرمایی است. تکنیک‌های ژئوفیزیکی مانند روش‌های الکترومغناطیسی، گراویمتری و مغناطیسی به‌طور گسترده در اکتشاف معدنی استفاده می‌شوند. این روش‌ها به شناسایی و تحلیل ویژگی‌های زیرسطحی مانند چگالی، ساختار سنگ‌ها و توزیع مواد معدنی کمک می‌کنند. علاوه بر این، سنجش گرمایی به‌ویژه برای شناسایی نواحی غنی از مواد معدنی با دمای متفاوت از محیط اطراف، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پنجمین فناوری‌های اینترنت اشیا صنعتی است. استفاده از حسگرهای پیشرفته و ارتباطات مبتنی بر اینترنت اشیاء، این امکان را برای اکتشاف‌گران فراهم می‌آورد که داده‌های دقیق و به‌روزی از وضعیت زمین‌شناسی و فرآیندهای اکتشافی جمع‌آوری کنند. این تکنولوژی‌ها می‌توانند شرایط محیطی، سلامت تجهیزات و کیفیت داده‌های اکتشافی را در زمان واقعی بررسی کرده و به تصمیم‌گیری سریع‌تر و دقیق‌تر کمک کنند.
ششمین فناوری حسگرهای نوری و طیفی است. حسگرهای نوری و طیفی به‌ویژه برای شناسایی ویژگی‌های مواد معدنی و بررسی ساختارهای زمین‌شناسی استفاده می‌شوند. این حسگرها می‌توانند طیف‌های مختلف نور را تحلیل کنند تا حضور مواد معدنی خاص را شناسایی نمایند. این تکنیک در اکتشاف مواد معدنی سطحی و همچنین در شناسایی تغییرات شیمیایی در سنگ‌ها و خاک‌ها کاربرد دارد.
با ترکیب این فناوری‌ها، اکتشاف‌گران قادرند نه‌تنها فرآیند شناسایی ذخایر معدنی را با دقت بیشتری انجام دهند، بلکه با تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده، بهترین تصمیمات اقتصادی و زیست‌محیطی را اتخاذ کنند. به‌این‌ترتیب، این فناوری‌ها نه‌تنها کارآیی و سودآوری را افزایش می‌دهند، بلکه به کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی و افزایش ایمنی در فرآیندهای اکتشافی نیز کمک می‌کنند.