نوشهر- ایرنا- بیمارستان قدیمی کتالم که روزگاری مرکز درمانی پرترددی برای ساکنان سه شهرستان غربی مازندران بود، مدت‌هاست در مثلث پیچیده‌ای گرفتار است که یک ضلع آن را خواست مردمی برای استقرار پزشک و احیای بیمارستان تشکیل داده، ضلع دیگرش بخش دولتی، نگاه آماری و قانونی و ضلع سوم هم به دانشگاه آزاد تنکابن ارتباط دارد که مدیریت این مرکز را در اختیار گرفته بود و اکنون خدمات آن را به حداقل کاهش داده است.

به گزارش ایرنا، بیمارستان احمدنژاد کتالم سال ۱۳۳۸ در زمینی به مساحت پنج هزار متر مربع، ساختمانی به مساحت هزار و ۵۰۰ متر مربع، با ۳۵ تخت مصوب خدمات درمانی خود را برای جمعیت حدود ۲۱ هزار نفر در فاصله هشت کیلومتری از مرکز شهر آغاز کرد.

زیرساختی درمانی واقع در قلب شهر کتالم که زمانی به علت خدمات جامع و مطلوب نه تنها بخش زیادی از نیاز درمانی مردم منطقه را برطرف می‌کرد، بلکه به زیرساختی تاثیرگذار برای ارایه خدمات درمانی به دیگر شهرهای غربی مازندران نیز تبدیل شده بود. همین پیشینه قوی بیمارستانی و خدمات مطلوب سلامت باعث شد که طی سال‌های اخیر هرگونه زمزمه تعطیلی با عنوان فرسودگی و غیراستاندارد بودن بنا، بدعهدی متولیان به دلیلِ چالش‌های مالی و موارد قانونی و مواردی نظیر تبدیل آن به مرکز جامع سلامت با واکنش و نارضایتی مردم منطقه مواجه شود.

بررسی فعالیت های درمانی بیمارستان نشان می‌دهد که طی سال های گذشته و در روزهای اوج خود به دلیل برخورداری از بخش های اورژانس، بخش های بستری زنان و زایمان، بخش داخلی، جراحی کودکان، اتاق عمل، لیبر، آزمایشگاه، رادیولوژی، و داروخانه خدمات مطلوبی به مردم منطقه ارایه شده است. خدماتی که در ذهن آنها ماندگار شده و به واسطه آن خواهان احیای آن به وضعیت مطلوب گذشته هستند. درواقع مردم کتالم فارغ از پیچ و خم‌های قانونی و یا استانداردهای یک بیمارستان یکصدا معتقد هستند که بیمارستانی که نیم قرن پابرجا بوده و به آنان خدمات درمانی مطلوب ارایه داده است، میبایست بیمارستان باقی بماند و احیا شود و خدماتش مانند سابق در حد یک بیمارستان برقرار باشد و به کم تر از آن قانع نیستند.

این خواسته مردمی درحالی طی این سال‌ها به قوت خودش باقی است که وزارت بهداشت می گوید بنابر قانون در شهرهای زیر ۵۰ نفر که در فاصله پنج کیلومتری بیمارستان مجهزی قرار دارد موظف به تاسیس و نگهداری بیمارستان نیست و برای دولت صرفه اقتصادی ندارد. چراکه اقدامات تخصصی وزارت بهداشت بر مبنای قانونی و سطح بندی تعریف می شود. ضمن اینکه بیمارستان متناسب با استانداردهای روز دنیا باید تمامی خدمات درمانی را به طور کامل در اختیار داشته باشد و این درحالی است که این بیمارستان ۳۵ تخت‌خوابی جراح قلب و یا جراح مغز در اختیار ندارد و این روش درستی برای اداره بیمارستان نیست، ضمن اینکه امکان تجهیز سی تی اسکن، ام ار ای نیز در این بیمارستان وجود ندارد.

البته گروهی هم در مقابل این دیدگاه قرار گرفته‌اند و معتقدند که بیمارستان "حاج علی‌رضا احمدنژاد کتالم" به لحاظ قدمت و فرسودگی بنا تفاوت چندانی با "بیمارستان امام سجاد(ع) رامسر" ندارد و تا سال ۱۴۰۰ که دانشگاه آزاد تنکابن فعالیت داشت پروانه آن تمدید شده است. ضمن اینکه قوانین گفته شده مبنی بر جمعیت یک شهر و فاصله با بیمارستان مجهز مربوط به ساخت بیمارستان‌های جدید است، این درحالی است که بیمارستان کتالم سال‌ها پیش از تصویب این قوانین ساخته و تاسیس شده و برای تدوام فعالیت به احیا و بهسازی نیاز دارد.

واگذاری بدفرجام

زنگِ افول روزهای خوش بیمارستان رامسر از آذر سال ۱۳۸۷ آغاز شد. وقتی که بیمارستان کتالم طی قراردادی از سوی دانشگاه علوم پزشکی مازندران به دانشگاه ازاد اسلامی واحد تنکابن واگذار شد تا به عنوان بیمارستان آموزشی در اختیار دانشجویان پزشکی، دندانپزشکی، قرار گیرد.

وضعیت خدمات بیمارستان طی این مدت به شکل مطلوب و رضایت‌بخشی در جریان بود. اما در ادامه به تایید مسوولان رامسر از سال ۱۳۹۵ زنگ افول خدمات درمانی بیمارستان به صدا در می‌آید، زمانیکه دانشگاه آزاد به دلیل مشکلات مالی به تعهدات خود طبق قرارداد عمل نمی‌کند، بطوریکه به تدریج بخش های بستری، اتاق عمل، لیبر، داروخانه و رادیولوژی را تعطیل می‌شود. ضمن اینکه آزمایشگاه این بیمارستان که بنا بر اظهارنظرهای مردمی بخش پرمتقاضی برای مردم منطقه بود و آنان را از رفتن به منطقه شهری رامسر بی نیاز می کرد هم به بخش خصوصی واگذار شد و در نهایت رو به تعطیلی رفت. بدعهدی دانشگاه آزاد به دلیل مشکلات مالی درحالی مطرح می‌شود که تاسیس کلینیک تخصصی در تنکابن از سوی هیئت علمی دانشگاه آزاد تنکابن نیز به عنوان عامل پررنگ دیگری برای کاهش خدمات این بیمارستان، انتقال خدمات به آن مرکز و رونق کلینیک در شهر مجاور هم مطرح است.

در کنار همه اینها فرسودگی بیمارستان که بنابر اظهار نظر مسوولان علوم پزشکی از شرایط استاندارد یک بیمارستان برخوردار نیست هم مزید بر علت شد و پروانه بیمارستان که تا سال ۱۴۰۰ تمدید شده بود، از آن پس تمدید نشد و بدون مجوز در حال فعالیت است و خدمات آن در سطح یک درمانگاه کاهش یافته و به رنجِ مردم پیرامون بلاتکلیفی بیمارستان و خاموشی آن افزوده است.

البته گروهی هم در مقابل این دیدگاه قرار گرفته‌اند و معتقدند که به هر حال بیمارستان کتالم به لحاظ قدمت بنا تفاوت چندانی با بیمارستان امام سجاد(ع) رامسر ندارد و قوانین گفته شده سال‌ها بعد از تاسیس بیمارستان تصویب شده است. به این معنی که وزارت بهداشت صرفا باید بیمارستانی که وجود دارد و دارای تجیهزات است، احیا کند.

تخلف محرز

اعتراض چندین ساله مردم کتالم بابت بلاتکلیفی طولانی‌مدت بیمارستان قدیمی این شهر سال ۱۴۰۱ پای بازرسی نهاد ریاست جمهوری وقت برای تعیین و تکلیفِ بیمارستان را به رامسر باز کرد و وعده داده شد که بیمارستان احیا می‌شود و خدمات آن به روال سابق باز می‌گردد.

در تاریخ ۹شهریور ۱۴۰۱ معاون وقت مدیرکل بازرسی نهاد ریاست جمهوری در پایان نشست جمع بندی پیرامون تعیین تکلیف این بیمارستان در گفت‌وگویی اختصاصی با ایرنا از تخلف محرز در مدیریت بیمارستان کتالم خبر داد و گفت: در حوزه خدمات درمانی بیمارستان کتالم و ساداتشهر تخلفاتی رخ داده که برای ما محرز شده است.

حسن عباسی توضیح داد: این تخلفات در حین واگذاری و همچنین بعد از واگذاری به دلیل عدم نظارت وزارت بهداشت رخ داده است. ضمن اینکه دانشگاه آزاد نیز برخلاف قرارداد نسبت به خدمات درمانی کوتاهی کرده است. او اظهار کرد که خدماتی که در گذشته و در آن زمان به صورت علمی و کارشناسی برای مردم برقرار بوده به جای آن که احیا شود به سمت تعطیلی پیش رفته است و این نشست با این عنوان برگزار شد تا کوتاهی هایی که از نظر مادی و معنوی و اجتماعی به مردم وارد شده جبران شود. اما از آن زمان تا به امروز در بر روی همان پاشنه چرخیده است. بیمارستان کتالم از زمان اوج خود فاصله گرفته و در پایین‌ترین سطح خدمات درمانی و وضعیتی نامعلوم قرار دارد.

مرکز جامع خدمات سلامت گام نخستِ احیا

خدمات بیمارستان کتالم درحالی روز به روز در حال کاهش است که جمعیت ثابت به ویژه جمعیت شناور منطقه کتالم، ساداتشهر، شهر تازه تاسیس دالخانی و روستاهای بخش دالخانی به دلیل ظرفیت‌های گردشگری روز به روز در حال افزایش است. این درحالی است که بیمارستان امام سجاد رامسر نیز به لحاظ فرسودگی و پذیریش بیماران بومی و غیربومی شرایط دشواری را تجربه می‌کند، همین مساله باعث شده صدای اعتراض مردم منطقه برای احیای این زیرساخت درمانی بلند شود، تا جایی که اخیرا دادستان رامسر نیز نسبت به تعیین و تکلیف این بیمارستان و تضییع حقوق عامه و ترک فعل از سوی متولیان هشدار داد.

فرماندار رامسر در واکنش به این وضعیت و آخرین تلاش‌ها برای تعیین و تکلیف بیمارستان رامسر به خبرنگار ایرنا گفت: به اعتقاد مسولان دانشگاه علوم پزشکی مازندران و وزارت بهداشت ساختمان بیمارستان کتالم از لحاظ فنی و فیزیکی شرایط یک بیمارستان را ندارد. با این وجود معتقدم که فعالیت های درمانی و خدمات دهی به مردم قابل تعطیلی نیست به همین دلیل به دنبال این بودیم که گام به گام وضعیت این مرکز را احیا و به حالت سابق بازگردانیم.

ابراهیم شیرودعشوریان در این خصوص توضیح داد: در حال حاضر دانشگاه آزاد متولی این بیمارستان است. اگرچه طی این مدت از برخی متخصصین دعوت و تا اندازه‌ای فضا و نمای فیزیکی بیمارستان بهسازی شده است. با این وجود بحث کمبود نیروی انسانی و ضعف‌های زیرساختی و خدماتی به شکل برجسته‌ای مشهود است و وضعیت به هیچ عنوان مطلوب نیست.

وی توضیح داد: در راستای تعیین و تکلیف این وضعیت پیگیری‌هایی انجام شد. معاون وزیر بهداشت وقت دوبار از بیمارستان بازدید کرد. در نهایت تصمیم بر آن شد که یک "مرکز جامع خدمات سلامت شبانه‌روزی" به همراهِ پایگاه اورژانس فعال و مجهز برای انتقال بیمار در این مکان راه‌اندازی شود. در واقع قصد داشتیم با این اقدام زمینه انتقال بیمارستان از دانشگاه آزاد به وزارت بهداشت فراهم و بیمارستان از این وضعیت رها شود.

او افزود: این بیمارستان روزگاری در اوج بود و خدمات بیمارستانی قابل توجهی به مردم ارایه می‌داد. اما این خدمات به دلایل گوناگون در حال حاضر به حداقل کاهش یافته است. با این اقدام قصد داشتیم ابتدا خدمات درمانی را دست‌کم به ۵۰ درصد ارتقا یابد، ساختمان احیا و پایگاه اورژانش مجهز در کنارش ساخته شود. مهم‌تر اینکه بیمارستان از دستِ دانشگاه آزاد خارج و در اختیارِ وزارت بهداشت قرار گیرد، تا از این طریق و در گامِ بعدی برای احیای بیمارستان و ارتقای خدمات به سطح سابق تلاش کنیم.

نماینده عالی دولت ادامه داد: وزارت بهداشت با این اقدام موافقت کرد و قرار شد وراث واقف حاج حسن احمدنژاد طی یک تعهد محضری با واگذاری این زیرساخت درمانی تا زمانیکه که خدمات درمانی به مردم ارایه می‌کنند، موافقت کنند. یعنی هر زمان خدمات متوقف شد وزارت بهداشت هیچ حقی در قبال این زیرساخت درمانی ندارد. اما این موضوع مورد موافقت وراث قرار نگرفت و در انجام آن ناکام ماندیم.

عشوریان با بیان اینکه از شورای شهر و خیرین درخواست کردیم که هزار متر زمین تهیه و برای ایجاد مرکز جامع سلامت در اختیار وزارت بهداشت قرار دهند، یادآور شد: چون در چنین شرایطی نه وزارت بهداشت اقدامی انجام می‌دهند و نه وراث موافقت می کنند، به همین دلیل قصد داشتیم با ایجاد مرکز جامع سلامت یک گام به جلو برداریم که فعلا در این زمینه ناکام ماندیم. حتی معاون وزیر گفت: نام بیمارستان هم حفظ و خدمات مرکز جامع سلامت و شبانه روزی با پایگاه اورژانس در این زیرساخت برقرار می‌شود.

بیمارستان حق سه شهرستان

نماینده وراثِ بنیانگذار بیمارستان احمدنژاد کتالم موضوع ایجاد مرکز جامع سلامت را فرارِ رو به جلو خواند و پیرامون این وضعیت به خبرنگار ایرنا گفت: برخی مسوولان به دنبال آن هستند با بحثِ مرکز جامع سلامت به جای احیای بیمارستان، به دانشگاه آزاد کمک کنند از تعهدات خود و خسارتی که به این بیمارستان وارد کرده، شانه خالی کند.

شایان احمدنژاد با بیان اینکه این اقدام نادیده گرفتن مطالبه چندین ساله مردم منطقه مبنی بر احیای بیمارستان محسوب می‌شود، یادآور شد: پروانه فعالیت این بیمارستان تا سال ۱۴۰۰ هم تمدید شد و به عنوان بیمارستان فعالیت داشت. اما بعد از آن دانشگاه آزاد تنکابن دیگر به دنبال تمدید پروانه بیمارستانی نرفت و همه بخش‌های آن را تعطیل کرد.

او احیای بیمارستانی که از سال ۱۳۳۸ به مردم خدمات ارایه کرده و موافقت اصولی داشته، حقِ مردم منطقه توصیف کرد و افزود: نباید به بهانه قوانین مختلف حقِ مردم را پایمال و حقوقشان برای بهره‌مندی از بیمارستانی با این میزان خدمات را نادیده بگیریم. ضمن اینکه طبق قرارداد، دانشگاه آزاد باید بر اساس تعهد بیمارستان را در هر سطحی از که در اختیار گرفته تحویل بدهد. حالا یا این بیمارستان را به شکلِ هیئت امنایی اداره می‌کنیم یا به وزارت بهداشت تحویل می‌دهیم.

وی با تاکید بر اینکه بیمارستان باید به مدارِ خدمات خود بازگردد و احیا شود تصریح کرد: این زیرساخت درمانی با کالبد شهر و مردمان منطقه به ویژه کتالم عجین شده، آنها سال‌ها است که به خدمات آن دلگرم هستند و احیای آن موجب امنیت خاطرشان است. ضمن اینکه بیمارستان با همین وضعیت نامطلوب هم اهالی سه شهر کتالم، ساداتشهر و شهر جدید دالخانی و جمعیت شناور پرتعدادی که به واسطه گردشگرپذیر بودن در تمام فصول سال به این منطقه می‌آیند، خدمات درمانی ارایه می‌کند و از فشاری که بر بیمارستان رامسر وارد می‌شود، می‌کاهد.

زمین برای مرکز جامع سلامت فراهم است

احمدنژاد پیرامون تبدیل این زیرساخت به مرکز جامع سلامت، اظهار کرد: ما فضای لازم برای ایجاد مرکز جامع سلامت را هم در اختیار وزارت بهداشت قرار می‌دهیم. ضمن اینکه فضای فوقانی بخش دیالیز در همین محوطه تا یک یا ۲ ماه دیگر افتتاح می شود، به مساحت ۹۵۰ متر ظرفیت تبدیل شدن به مرکز جامع سلامت را دارد. اما بحث مرکز جامع سلامت از احیای بیمارستان جداست. هرگز از حقِ مردم منطقه که زمانی خدمات مطلوبی از این زیرساختِ درمانی دریافت کردند، نخواهیم گذشت. ضمن اینکه دانشگاه آزاد بیمارستان را با خدمات بیمارستانی تحویل گرفته و طبق قرارداد باید به تعهدش عمل کند. علوم پزشکی هم با وجودِ تخلف‌های پرتکرار فقط به نامه‌نگاری اکتفا کرده و عملا حرکت تاثیرگذاری انجام نداده است. ضمن اینکه چنانچه بیمارستان احیا شود، نیازی به ایجاد مرکز جامع سلامت نداریم.

وی با تاکید بر اینکه با احداث مرکز جامع سلامت مشکلی نداریم افزود: بحث احیای بیمارستان و تمدید پروانه بیمارستانی مطالبه مردم است و می بایست انجام و بیمارستان احیا شود. در چنین شرایطی ما زمین مرکز سلامت هم را هم در اختیار وزارت بهداشت قرار می‌دهیم. اما اینکه برخی قصد دارند به بهانه مرکز جامع سلامت خدمات بیمارستان را در سطحِ مرکز سلامت کاهش و بیمارستان را تعطیل کنند نادیده گرفتن حقِ و حقوق مردم است. درحالی به محدودیت‌های قانونی جمعیت و مواردی از این قبیل استناد می‌کنند که در همین مدت اخیر یک بیمارستان ۳۲ تخت‌خوابی "گلیا پند پی شرقی " بابل از سوی وزارت بهداشت افتتاح شده است.

تیغِ کندِ علوم پزشکی مازندران

وی پیرامون عملکرد ضعیف وزارت بهداشت در برخورد با دانشگاه آزاد گفت: سال ۱۴۰۱ که به دعوت دفتر بازرسی ریاست جمهوری به این نهاد رفتیم، پیشنهاد دادم، وزارت بهداشت ۶ ماه رشته‌های پزشکی دانشگاه ازاد را تعلیق و اعلام کند چنانچه بیمارستان را احیا نکند، رشته‌های پزشکی شما تعلیق خواهد شد. آیا در چنین شرایطی دانشگاه به تعهداتش پیرامون بیمارستان عمل نخواد کرد!؟

او یادآور شد: همه می‌دانیم از سال ۱۳۹۵، زمانیکه بیمارستان خصوصی تنکابن از سوی هیت علمی دانشگاه آزاد افتتاح شد زنگ تعطیلی این بیمارستان به صدا درآمد. مستندات این اقدام هم موجود است. هیئت علمی برای اینکه بیمارستان خودشان را راه‌اندازی کنند به تدریج خدمات بیمارستانی این مجموعه را کاهش دادند. درحالیکه مردم منطقه و مسوولان شاهد هستند تا پیش از سال ۱۳۹۵ مرکز زایمان بیمارستان کتالم به لحاظ نیروی انسانی و تجهیزات به اندازه‌ای مجهز بود که به مردم شرق گیلان و غرب مازندران خدمات ارایه می‌کرد.

به گفته او دانشگاه آزاد به اندازه‌ای مدیریت و امورات بیمارستان را رها کرده کی طی روزهای گذشته در زمان خاموشی، موتور برق بیمارستان دچار مشکل شد و با تامین اعتبار از سوی وراث هزینه تعمیر آن را فراهم کردیم.

بیمارستان جنرال، نسخه شفابخش

پیچیدگی‌های قانونی، فرسودگی بیمارستان و بدعهدی‌ها دانشگاه آزاد درحالی وضعیت خدمات‌رسانی این بیمارستان را به یک تراژدی تبدیل کرده که کارشناسان تبدیل آن به یک بیمارستان جنرال را نسخه شفابخش برای ماندگاری این بیمارستان در چرخه خدمات بهداشت و درمان معرفی می‌کنند.

یک کارشناس بخش بهداشت و درمان در همین ارتباط به خبرنگار ایرنا: مسافت کوتاه شهر کتالم، فرسودگی و غیراستاندارد بودن ساختمان فیزیکی همچنین مصوبه ساخت بیمارستان ۴۰۰ تختخوابی جایگزین بیمارستام امام سجاد(ع) رامسر را از موانع قانونی بر سر راه احیای این بیمارستان معرفی می‌کند.

سامان صمیمی‌فر افزود: با این وجود تنها راهکار احیا و ماندگاری بیمارستان کتالم تبدیل آن به یک بیمارستان جنرال است که مشابه آن در دیگر شهرهای مازندران به ویژگی‌های جمعتی کتالم تاسیس شده است. یعنی بیمارستانی که حداقل ۱۰ تخت و حداقل چهار تخصص جراحی، داخلی، زنان و اطفال به انضمام آزمایشگاه و اورژانس را پوشش دهد و بیمارستان تخصصی که بیمارستانی فراتر از بیمارستان های عمومی در یک یا چند رشته تخصصی فعال هستند و به دو نوع بیمارستان تک تخصصی و چند تخصصی تقسیم بندی می شوند.

به گزارش ایرنا، فارغ از نگاه‌های تخصصی و محدودیت‌های قانونی بیمارستان "حاج‌ علی‌رضا احمدنژاد" یکی از ۲ بیمارستان موجود در گردشگرپذیرترین شهر استان مازندران محسوب می‌شود و پیشینه قوی در ارایه خدمات سلامت دارد. با توجه به اینکه این منطقه یکی از مقاصد مهم گردشگری کشور بشمار می‌رود نیاز است که میانگین تخت های بیمارستانی بیشتری برای خدمات سلامت در اختیار داشته باشد. از سوی دیگر بیمارستان کتالم درحالی بخشی از هویت جدانشدنی برای این شهر به شمار می‌رود و زیرساخت مهم درمانی سه منطقه ساداتشهر، کتالم و شهر تازه تاسیس دالخانی نیز محسوب می‌شود که این منطقه به واسطه گردشگرپذیری با جمعیت شناور و خوش‌نشینی بسیار زیادی مواجه است و احیا و از سرگیری خدمات بیمارستان آن تا اندازه زیادی پوشش خدمات سلامت به ویژه در زمان اوج حضور گردشگر و مسافر کمک می‌کند. ضمن اینکه زمزمه تعطیلی آن هربار با تنش روانی و اجتماعی ناشی از پایان خدمات بیمارستانی در قلب یک شهر مواجه شده است.