به گزارش خبرنگار ایرنا، این روزها حضور کارتن خواب ها و یا معتادان متجاهر در اکثر خیابان ها و کوچه های قزوین به چشم می خورد، به خصوص آن خیابان هایی که شمشادهای بلندتر و یا پل هایی دارد که معتادان به آنجا پناه می برند و خسته و خمار روزگار خود را می گذارنند.
از طرفی، حضور معتادان در گوشه و کنار خیابان های سطح شهر به طور طبیعی باعث نارضایتی شهروندان نیز می شوند، تا جایی که از تجمع معتادان در جلوی درب بیمارستان بوعلی تا خیابان نواب شاکی بوده و معتقدند حضور تعداد بالای معتادان در شهر به خصوص در شب ها ناامنی عمیقی را ایجاد می کند.
معتادانی که در زندگی خود عزت نفس، تکریم وجود یا احترام به خود را از دست می دهند و اختلال اعتیاد، نعمت زندگی کردن را از آنها می گیرد، بنابراین مدیران بالادستی و شهری برای ساماندهی، درمان و کاهش آسیب های ناشی از اعتیاد باید فکر و برنامه ریزی های جامع، مدوت و اساسی داشته باشند.
از طرفی دیگر، پلیس قزوین برای ساماندهی سطح شهر با جمع آوری معتادان، آنها را به تنها کمپ ماده ١۶ منتقل می کند چرا که این کمپ دولتی بوده و هزینه‌ای از معتادان دریافت نمی‌کند، اما مشکلی که در این خصوص وجود دارد این است که این کمپ تنها گنجایش ۲۵۰ معتاد را دارد و دیگر جایی برای باقی معتادان وجود ندارد و آنها در خیابان های سطح شهر روز را به شب و شب را به صبح می رسانند.
با هدف بررسی مشکلات اعتیاد در جامعه، مشارکت مردم، بررسی عملکرد مسوولان استانی در خصوص افزایش کمپ ماده ۱۶ قزوین در راستای نگهداری و درمان معتادان و موانع و راهکارهای افزایش ظرفیت این مکان، میزگردی در خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز قزوین برگزار شد تا این موارد مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
حسن خدابنده، سرپرست دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر قزوین، زهرا غلامرضایی، معاون امور توسعه پیشگیری اداره کل بهزیستی قزوین و علی پایدارفر کارشناس اجتماعی شهرداری قزوین به عنوان مسوولان و کارشناسان مربوطه در حوزه اعتیاد و آسیب های اجتماعی از میهمانان حاضر در این میزگرد هستند.
میزگرد در سه بخش با طرح سه سوال برگزار شد و کارشناسان به هر یک از سوالات پاسخ داده و همچنین در مورد سخنان یکدیگر نیز اظهار نظر کردند:
بخش اول – ضرورت افزایش ظرفیت کمپ ماده ۱۶ در قزوین چیست؟
حسن خدابنده، سرپرست دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر قزوین:
بازگرداندن معتادان به زندگی امری ضروری در کاهش آسیب های اجتماعی است
موضوع اعتیاد امروزه به عنوان یکی از آسیب های جدی زندگی در جامعه محسوب می شود که به دنبال خود، آسیب های اجتماعی دیگری را نیز به همراه دارد و مطابق با قانون، کمپ های ماده ۱۵ و ۱۶ از ظرفیت های خوبی برخوردار هستند که برای نگهدرای، درمان و توانمندسازی معتادان متجاهر به اجرا درآمده اند.
مرحله اقدامات درمانی اعتیاد، با ۲ مدل پذیرش از طریق مراکز ماده ۱۵ و ۱۶ به درمان و پذیرش بیماران انجام می‌شود که در مراکز ماده ۱۵، بیماران با رضایت خانواده به صورت داوطلبانه پذیرش شده و در مرکز ماده ۱۶ بیماران به صورت اجباری و با دستور قضایی پذیرش و تحت درمان قرار می گیرند.
متاسفانه طی سال های گذشته، قزوین جزو استان هایی بود که از وجود مرکز کمپ ماده ۱۶ برخوردار نبود که با همکاری ارگان های مختلف کشوری و استانی کمپ کنونی در سال ۱۴۰۱ با ظرفیت ۲۰۰ نفر و با هدف نگهداری، درمان، کاهش آسیب های اجتماعی و رفع مشکلات و معضلاتی که به دنبال اعتیاد افراد در سطح جامعه به وجود می آید، راه اندازی شد.
براساس برآوردها حدود ۲ هزار و ۳۰۰ معتاد متجاهر در سطح استان وجود دارد که ظرفیت ۲۰۰ نفری کمپ ماده ۱۶ قزوین به هیچ عنوان پاسخگو نبوده و ما به ساختارهای بسیار محکم و قوی تری در زمینه افزایش ظرفیت چنین مکان هایی نیازمندیم.
زهرا غلامرضایی، معاون امور توسعه پیشگیری اداره کل بهزیستی قزوین:
حریم های روانی و درمانی معتادان باید تامین شود
اعتیاد یک آسیب بزرگ اجتماعی است و سازمان بهزیستی استان قزوین خدمات قابل توجهی در خصوص معتادان متجاهر ارایه می دهد و قسمتی دیگر از ساماندهی معتادان متجاهر با همکاری نیروی انتظامی و دستگاه قضایی صورت می گیرد که به سمت نگهداری در کمپ ماده ۱۶ می رود.
طبق دستور قضایی و شاخص های بالینی مبنی بر احراز اعتیاد معتادان، آنها دوره ای را با دستور قضایی در مرکز اقامتی ماده ۱۶ باید سپری کنند که یک درمان اجباری محسوب می شود و طول مدت درمان آنها نیز تا سه ماه است اما جدا از بحث ظرفیت کمپ ماده ۱۶، ساماندهی معتادان متجاهر از طریق واحدهای کاهش آسیب در سطح استان از طریق ۶ ایستگاه در سطح شهر صورت می گیرد که خدمات بهداشتی، غذایی و آموزشی را برای معتادان فراهم می کنند.
معتادانی که به نوعی در سطح شهر و پاتوق ها زندگی می کنند، می توانند با مراجعه به کانکس های مرتبط، خدمات درمانی و بهداشتی خود را دریافت کنند، ضمن اینکه روانشاسان ما نیز در این کانکس ها افراد را به ترک اعتیاد تشویق کرده و سوق می دهند.
خدمات سرپناه شبانه برای معتادان نیز در سطح شهر وجود دارد که آنها می توانند مراجعه و خدمات قابل توجهی را دریافت کنند، اینها نشان می دهد که هدف ما فقط ساماندهی معتادان در مرکز ماده ۱۶ نیست بلکه رسالت های دیگری در سازمان وجود دارد که در بحث نگهداری به افزایش ظرفیت باز می گردد و افزایش ظرفیت بستگی دارد به اینکه در ازای هر بیماری که وارد مرکز می شود یک ساختار فیزیکی و روانی را به عنوان حریم های درمانی و روانی بیمار بتوانیم حفظ کنیم و این کار در وهله نخست با توسعه ظرفیت کمپ ماده ۱۶ امکان پذیر است.
از ابتدای سال تاکنون یک هزار و ۲۳۰ نفر را از طریق نیروی انتظامی در این کمپ ها پذیرش کرده ایم که از این تعداد یک هزار و ۱۲۱ نفر به صورت مستقیم وارد کمپ ماده ۱۶ و ۱۰۸ معتاد به مرکز ماده ۱۵ ارجاع داده شدند، ۶ نفر به بیمارستان ۲۲ بهمن به دلیل مشکلات اعصاب و روان ارجاع داده شدند، تست ۱۱ نفر در غبالگری اعتیاد منفی و ۱۰ نفر نیز خدمات درمانی دریافت کردند.
علی پایدارفر، کارشناس اجتماعی شهرداری قزوین:
کمبود ظرفیت در نگهداری معتادان باعث بازتولید آسیب های اجتماعی می شود
از آنجایی که نجات معتاد، نجات یک جامعه است بنابر وظیفه شهردای در خصوص جمع آوری معتادان، نیروهای آموزش دیده ای را در این زمینه در سطح شهر دارد که به طور مداوم در حال گشت زنی هستند و با تماس شهروندان در خصوص حضور کارتن خواب ها و معتادان در گوشه و کنار خیابان های سطح شهر، این موضوعات سریعا پیگیری می شود و موارد را به کمپ ماده ۱۶ ارجاع می دهیم اما از آنجایی که ظرفیت این کمپ جوابگوی تعداد معتادان نیست آنها دوباره به سطح شهر باز می گردند و در نهایت نیز با افزایش آسیب های اجتماعی می شوند.
در واقع می توان اذعان داشت که تنها ظرف ۱۲ ساعت می توان معتادان سطح شهر را جمع آوری کرد اما اینکه آنها کجا باید اسکان داده شوند موضوع بسیار مهمی است، بنابراین باید منابع مالی و بودجه ای برای افزایش ظرفیت اسکان آنها وجود داشته باشد تا آنها به زندگی سالم بازگردانده شوند، از این رو این موضوع یک ضرورت محسوب می شود تا این توانمند سازی ها صورت گیرد.
بخش دوم – موانع افزایش ظرفیت کمپ ماده ۱۶ چه مواردی هستند؟
حسن خدابنده، سرپرست دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر قزوین:
افزایش ظرفیت کمپ ماده ۱۶ بسیار پرهزینه است
ایجاد و افزایش ظرفیت در کمپ های ماده ۱۶ بسیار پرهزینه است و باید منابع مالی برای آن به خوبی تامین شود، در این زمینه بعد از پیگیری های متعددی که داشتیم در آخرین مرحله طی سال گذشته با همکاری شهرداری قزوین یک زمین پنج هکتاری در جنوب این شهر برای این مساله تخصیص داده شده و برای تداوم و تکمیل عملیات ساختمانی آن نیز پس از ۲ سال نقشه این زمین را اخذ کرده ایم و هم اکنون نیز منتظر انجام روند کارهای اداری آن هستیم.
زهرا غلامرضایی، معاون امور توسعه پیشگیری اداره کل بهزیستی قزوین:
زیرساخت ها کامل نیستند
ما در حال حاضر ۲۰ مرکز کمپ ماده ۱۵ در قزوین داریم و کل ظرفیت اسمی آنها ۷۵۰ نفر است که این ساماندهی از طریق ماده ۱۶ با اولویت انجام می شود، مراکز ماده ۱۵ به عنوان مکان های کمکی ما استفاده می شوند اما با دستور ویژه معاون دادستانی کشور به کل استان ها، دیگر نمی توانیم مراجعه کنندکان اجباری ماده ۱۶ را در مرکز اختیاری ماده ۱۵ جای دهیم و این موضوع باعث شده بیماران متجاهر بیشتر در منظر دید مردم قرار بگیرند، امروز موانع گسترش ظرفیت کمپ ماده ۱۶ قزوین به مواردی از جمله زیرساخت در ساختمان و تجهیزات و امکانات، تامین منابع اعتباری و مالی و همچنین نیروی انسانی اداره کننده مرکز بازمی گردد چرا که به دلیل مسایل مالی، هنوز واحد اشتغال و حرفه آموزی در کمپ ماده ۱۶، راه اندازی نشده است اما با فعال سازی واحدهای مدیریت، بسیاری از معتادان وارد چرخه باز اجتماعی شده اند و اشتغال آنها را نیز پیگیری می کنیم.
علی پایدارفر، کارشناس اجتماعی شهرداری قزوین:
منابع مالی مانع اصلی در گسترش کمپ ماده ۱۶ قزوین
وقتی کارهای اداری هر طرحی در شهر انجام می شود زمانی که به مرحله منابع مالی می رسد، زمین می ماند و اجرایی نمی شود که در زمینه افزایش کمپ ماده ۱۶ نیز کم کاری هایی صورت گرفته و باید از ظرفیت تمام دستگاه ها در این زمینه استفاده شود.
بخش سوم - برآورد شما از راهکارهای گسترش ظرفیت کمپ ماده ۱۶ در قزوین چیست؟
حسن خدابنده، سرپرست دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر قزوین:
خیرین می توانند در تامین منابع مالی بسیار اثرگذار عمل کنند
بخش اعظم کار در این حوزه برعهده نیروی انتظامی و دستگاه قضایی افتاده در حالی که بسیاری از دستگاه های دیگر و ذیربط از جمله خیرین می توانند در زمینه تامین منابع مالی برای گسترش ظرفیت کمپ های ماده ۱۶ در قزوین بسیار اثرگذار عمل کنند و از سوی دیگر شهرداری نیز نقش بسیار مهمی در تامین منابع مالی آن دارد که امیدواریم با کمک و همیاری آنها مراکز کمپ ماده ۱۶ قزوین گسترش یابد.
زهرا غلامرضایی، معاون امور توسعه پیشگیری اداره کل بهزیستی قزوین:
همدلی برای کمک به معتادان باید افزایش یابد
عمومیت مجمع های خیرین به سمت کمک به معتادان نرفته است، چرا که وقتی ما به این قشر از جامعه خدماتی را ارایه می دهیم نیز مورد اعتراض جامعه قرار می گیریم که چرا به آنها خدمت می دهید، در حالی که بنا به رویه خدمات کاهش آسیب های اجتمای باید به آنها رسیدگی شود، همانطور که با ارایه این خدمات خوشبختانه جلوی افزایش بیماری هایی چون ایدز و هپاتیت در تزریق مشترک سرنگ ها گرفته شد و این آمار امروز بسیار کاهش پیدا کرده است بیانگر این موضوع می باشد که نگاه اجتماعی باید در این حوزه تغییر پیدا کند و همدلی نباید فقط از سوی دستگاه های دولتی باشد.
گاهی اوقات نیز پذیرش معتادان در کمپ ماده ۱۶ بنا به مناسبت هایی همچون عید نوروز ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش پیدا می کند چرا که تا چند وقت اخیر وقتی ظرفیت کمپ ماده ۱۶ تکمیل می شد از کمپ ماده ۱۵ برای اسکان معتادان استفاده می کردیم اما الان به دلیل زیرساخت های امنیتی و ساختمانی، امکان نگهدای معتادان در مراکز کمپ ماده ۱۵ اخذ شده و ظرفیت پذیرش نیز کمتر شده است چرا که اجازه نگهدای معتادان اجباری کمپ ماده ۱۶ در کمپ اختیاری ماده ۱۵ دیگر وجود ندارد.
حال، توسعه ساختمانی اینگونه مراکز می تواند ظرفیت پذیرش را بالاتر ببرد که متاسفانه مشکلات زیرساختی فراوانی در این زمینه وجود دارد اما امیدواریم با وجود حساسیت هایی که ایجاد شده و مطالبه گری که از سوی مردم و همچنین فعالان اجتماعی و سیستم های دولتی اتفاق افتاده، بتوانیم با هم افزایی این کار را انجام بدهیم.
علی پایدارفر، کارشناس اجتماعی شهرداری قزوین:
شورای شهر در گسترش ظرفیت کمپ ماده ۱۶ ورود کند
یکی از ظرفیت های مهم شهرداری استفاده از سطح توانمندی های شورای شهر است، این شورا می تواند موضوع گسترش ظرفیت کمپ ماده ۱۶ را به صورت طرح به شهرداری ارایه دهد و برای آن ردیف، بودجه و منابع دیگری در نظر بگیرد تا پس از تصویب در صحن شورا، در نهایت اجرایی شود.