به گزارش ایرنا ، با آغاز فصل خزان و ریزش برگهای درختان دغدغه دیگری به سایر دغدغه‌های محیط زیستی ناشی از تغییر فصل مانند افزایش آلودگی هوا اضافه می‌شود و آن، سوزاندن برگ درختانی است که بر اثر تغییر فصل خشک می‌شوند و روی زمین می‌ریزند. حرارت دادن و سوزاندن این برگ‌ها موجب افزایش آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای، از بین رفتن میکرو ارگانیزم‌های مفید خاک وافزایش تغیرات اقلیمی و ... می‌شود.
دماوند هرساله به دلیل داشتن باغات متعدد، شاهد برگریزان فصل خزان است که متاسفانه آتش زدن برگ های پاییزی موجب آلودگی هوای شهر و خاکستری‌شدن و آلودگی هوا و حتی خاک مناطق مختلفی از شهرستان شهرستان گردشگری دماوند در فصل پاییز،برگریزان متنوع رنگی از ارغوانی تا زرد درختان انبوه را برای بازدید گردشگران به همراه دارد اما برگ‌سوزی؛ تهدیدی برای هوای دلچسب دماوند محسوب می شود که از سوی برخی باغداران و شهروندان همه ساله انجام می شود.
می‌شود.
برگریزان متنوع رنگی از ارغوانی تا زرد درختان انبوه شهرستان دماوند بیش از پیش در فصل پاییز برای گردشگران جاذبه دارد.
با آغاز فصل خزان و ریزش برگهای درختان دغدغه دیگری به سایر دغدغه‌های محیط زیستی ناشی از تغییر فصل مانند افزایش آلودگی هوا اضافه می‌شود و آن، سوزاندن برگ درختانی است که بر اثر تغییر فصل خشک می‌شوند و روی زمین می‌ریزند. حرارت دادن و سوزاندن این برگ‌ها موجب افزایش آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای، از بین رفتن میکرو ارگانیزم‌های مفید خاک وافزایش تغیرات اقلیمی و ... می‌شود.اما جاذبه‌های ارزشمند پاییزی دماوند، با آتش زدن برگ‌ها و ناملایمتی عده‌ای با طبیعت، رنگ خاکستر به خود می‌گیرد و دود ناشی از آتش زدن برگ‌ها توسط برخی شهروندان، باغداران و خوش نشین‌ها که همه روزه در آسمان شهر دیده می‌شود و هوای رها را به زنجیر آلودگی می‌کشاند، جذابیت بصری شهرستان و لذت هوای سالم را گاه از بین می‌برد.
این امر نارضایتی دیگر شهروندان به ویژه افراد میانسال و کسانی که از ناراحتی تنفسی رنج می برند و دوستداران محیط زیست را به‌دنبال دارد. حق هم با آنها است، آسمان و زمین و ودیعه‌های آن، برای امروز و فردا نیست. اجدادمان نسل به نسل طبیعت را پاک نگاه داشتند تا زیستگاه ما شکل بگیرد و روا نیست با دشمنی با طبیعت، تمامی عوامل زیستی را از بین ببریم و به دست خود از روی ناآگاهی چگونگی همراهی با طبیعت یا تساهل، خود؛ و زیستگاه آیندگان را از بین ببریم.
این میان مردم بومی شهرستان نظرشان چیست؟ یکی از شهروندان دماوندی که فرد میانسالی است به ایرنا گفت: در یکی از این روزهای پاییزی هنگامی که برای پیاده روی به طبیعت رفته بودم، ناگهان با حجم زیادی از دود که ناشی از سوزاندن برگهای پاییزی بود مواجه شدم.
وی ادامه داد: این آلودگی علاوه بر سخت تر شدن تنفس برای من و دیگر شهروندان، جلوه زیبای شهر را نیز به‌هم ریخته است که خود موجب ناراحتی و نارضایتی دماوندی‌ها در فصل پاییز می‌شود.
یکی از بانوان دماوندی نیز در این خصوص اظهار داشت: تقریبا همه روزه شاهد سوزاندن برگهای پاییزی در سطح شهر هستیم که علاوه بر به‌هم زدن چهره طبیعت، برای انجام امورات روزمره نیز به مشکل می خوریم بطوری که امکان باز کردن پنجره منزل را نداریم و حتی باید بارها لباس هایمان را بشوییم.
البته عده ای از شهروندان نیز باغدارای و خوش نشینان را عامل اصلی این اتفاق می دانند چراکه در روزهای تعطیل و آخر هفته بیشتر شاهد حجم غبار و دود در سطح شهر هستیم. این افراد معتقدند: باغداران و ویلانشین‌ها با آتش زدن برگهای داخل باغ، فضا و هوای شهر را آلوده می‌کنند و این برای دیگر شهروندان ناخوشایند است.
با متخلفان برگ سوزی در دماوند برخورد قانونی می‌شود
شهردار دماوند گفت: هرگونه سوزاندن برگهای خشک در سطح شهر ممنوع است و با متخلفان به‌طور جدی برخورد خواهد شد.
مهدی رضایی‌مهر، با اشاره به پیامدهای زیست‌محیطی این اقدام تأکید کرد: برگ‌سوزی علاوه بر ایجاد آلودگی هوا، تهدیدی جدی برای سلامت شهروندان است و بر اساس ماده ۲۰ قانون هوای پاک، جرم محسوب می‌شود و متخلفان با تشکیل پرونده به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.
وی با توجه به گلایه‌های شهروندان در خصوص این موضوع اظهار داشت: در این راستا، شهرداری اقدام به ارائه پلاستیک‌های مخصوص برای جمع‌آوری برگهای پاییزی کرده است.
شهردار دماوند افزود: این پلاستیک‌ها به‌صورت رایگان در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد تا برگ‌ها در آن جمع‌آوری شود و شهرداری نسبت به حمل و دفع آن اقدام خواهد کرد.
رضایی‌مهر خاطرنشان کرد: همچنین در همکاری با اداره حفاظت محیط زیست، نظارت دقیقی بر جلوگیری از برگ‌سوزی اعمال می‌کند و این همکاری در راستای برخورد قانونی با افرادی است که به قوانین توجه نکرده و با آتش‌زدن برگ‌ها، محیط زیست و سلامت عمومی را به خطر می‌اندازند.
وی از تمامی شهروندان خواست با رعایت قوانین و همکاری در جمع‌آوری برگ‌ها، شهرداری را در این امر یاری کنند.
شهردار دماوند تأکید کرد: حفظ محیط زیست و سلامت جامعه تنها با مشارکت عمومی و رعایت قوانین امکان‌پذیر است.
سوزاندن برگ‌ها سبب افزایش آلاینده‌های محیط زیستی و اختلال در چرخه‌های طبیعت می‌شود
احمدرضا محرابیان دانشیار اکولوژی گیاهی دانشگاه شهید بهشتی، درباره سوزاندن برگهای درختان و باقیمانده‌های محصولات کشاورزی معتقد است : یکی از شیوه‌های اشتباه، آتش زدن برگهای درختان، باقیمانده گیاهان در مناطق شهری و محصولات کشاورزی است به‌گونه‌ای که برخی کشاورزان هنگام برداشت محصولات خود، باقیمانده ساقه‌های برنج، گندم و ... که برای کشت سال بعد کشاورز مشکل ایجاد می‌کند را می‌سوزانند تا دوباره برای شخم زدن زمین هزینه نکنند.
وی ادامه داد: سوزاندن برگ‌ها سبب افزایش آلاینده‌های محیط زیستی و اختلال در چرخه‌های طبیعت می‌شود. با انجام این کار و ایجاد حرارت، زیستمندان مانند جانوران و میکروارگانیزم‌های مفید بوم‌سازگان که در لایه‌های خاک وجود دارند، چرخه حیات را پایدار می‌کنند و موجب حاصلخیزی خاک می‌شوند، از بین می‌روند.
تاثیر منفی سوزاندن برگ‌ها بر حاصلخیزی خاک
وی افزود: با سوزاندن این برگ‌ها و نفوذ حرارت در خاک، نمک‌های محلولی که در خاک وجود دارد و موجب حاصلخیزی خاک می‌شود، به نمک نامحلول تبدیل می‌شود و خاک پویایی و زنده بودن و خصوصیات فیزیولوژیک خود را از دست می‌دهد.
محرابیان افزود: وقتی خاک ویژگی‌های زیستی خود را از دست دهد، دیگر نمی‌تواند روان آب‌ها را در خود جذب کند و درکنترل سیلاب موثر واقع شود. این خاک‌ها به دلیل از دست دادن ویژگی‌های زیستی و بوم‌شناختی، حاصلخیزی خود را از دست می‌دهند. این وضعیت نیاز بیشتر به کودهای شیمیایی و در نهایت تخریب خاک و آلودگی بیشتر محیط زیست را موجب می‌شود.
راهکارهای مدیریت ضایعات کشاورزی و برگهای پاییزی
وی برای کنترل آسیب‌های ناشی از سوزاندن برگهای درختان و ضایعات کشاورزی راهکارهایی ارائه کرد و گفت: این باقیمانده‌های گیاهان مواد اولیه سلولز را تشکیل می‌دهند و باید به وسیله روش‌های جدید زیست‌فناوری بازیابی شوند. جمع‌آوری این گیاهان برای کشاورزان هزینه‌های بسیار بالایی اعم از حمل و نقل، کارگر و شخم زدن در اراضی کشاورزی را در بر دارد. یکی از راهکارهای مناسب این است که شرکت‌های خصوصی فعال در زمینه صنایع سلولزی با انعقاد قرارداد با کشاورزان به‌صورت رایگان ضایعات گیاهان را جمع‌آوری کنند. کشاورزان نیز به‌صورت رایگان این گیاهان را در اختیار شرکت‌های خصوصی قرار دهند.
این دانشیار اکولوژی گیاهی دانشگاه شهید بهشتی درباره مزایای جمع‌آوری این ضایعات توسط شرکت‌های خصوصی گفت: با جمع‌آوری این ضایعات توسط شرکت‌های خصوصی، هم کشاورز و هم بخش خصوصی سود می‌برند. کشاورزان هزینه‌ای برای جمع‌آوری و انتقال ضایعات نمی‌پردازند و بخش خصوصی نیز با هزینه اندکی از سلولز موجود در گیاهان برای تولید مواد اولیه انواع فرآورده‌های سلولزی همچون کاغذها و کارتن‌ها و.. استفاده می‌کنند. این فرایند آسیب‌های وارد شده به محیط زیست را به حداقل می‌رساند.
خاک برگ
وی افزود: می‌توان این گیاهان را به «خاک‌برگ» تبدیل و از آنها به عنوان کود زیستی کم‌هزینه استفاده کرد.
محرابیان با بیان اینکه جمع‌آوری برگ‌ها در اراضی کشاورزی نیاز به فرهنگسازی موثر دارد، اظهار کرد: در اواخر شهریورماه و اوایل پاییز در بسیاری از شهرها و مناطقی که در اطراف خود اراضی کشاورزی دارند از ساعات نزدیک به شب، بوی دود تمام محدوده را در بر می‌گیرد و اولین مشکلی که این عمل ایجاد می‌کند ابتلای ساکنان آن محدوده به بیماری‌های تنفسی است علاوه بر آن، این کار موجب آلودگی محیط زیست می‌شود.
تاثیر سوزاندن برگهای پاییزی بر گونه‌های جانوری
وی درباره تاثیر سوزاندن برگ درختان بر حیات گونه‌های جانوری گفت: با سوزاندن باقیمانده‌های گیاهان، موجوداتی که در آن محدوده قرار دارند، مهاجرت می‌کنند و اگر توانایی مهاجرت نداشته باشند تلف می‌شوند.
محرابیان در پایان با بیان اینکه هر کدام از جانوران موجود در اکوسیستم، وجودشان برای طبیعت دارای منفعت است، اظهار کرد: مارها در تعدیل جمعیت موش‌ها، جوندگان و حشرات نقش بسیار مهمی دارند اما با آتش زدن ضایعات گیاهان در این مناطق همه موجودات از بین می‌روند و یک اکوسیستم پویا به یک اکوسیستم مرده تبدیل می‌شود.
چاره کار چیست ؟
این داستان ناتمام، هر ساله در دماوند وجود دارد و اگر پاییز کم بارش باشد، شهروندان دماوندی بیشتر شاهد حجم دود و غبار در شهر هستند؛ گرچه در مواردی مشاهده شده حتی با وجود بارش باران، آتش زدن برگ های پاییزی بی وقفه ادامه دارد.
برای یافتن راه حل، این خاکستری مکرر در هوای دماوند که جان و طبیعت را نشانه گرفته است.
کارشناسان اداره جهاد کشاورزی شهرستان دماوند معتقدند:برگ های پاییزی می تواند منبع خوبی برای تهیه خاک برگ باشد چراکه خاک‌برگ از پوسیده شدن قسمت‌های مختلف برگ تشکیل می‌شود و برای تهیه آن نیز معمولاً از برگ درختانی همچون چنار، افرا، نارون و درختان میوه که رگبرگ های ضخیمی ندارند استفاده می‌شود و البته زمان مناسب برای تهیه این کود ارزشمند فصل پاییز است.
اما چگونه می توان این محصول مفید را تهیه کرد؟
برگ‌ها را در محلی در روی سطح زمین یا در یک گودال به‌صورت یک لایه جمع آوری کرده پس از آنکه با آب‌پاشی رطوبت لازم را تأمین کردند برای تسریع در پوسیده شدن آنها مقداری کود ازته مانند اوره بدان اضافه می‌کنند.
سپس یک لایه دیگر برگ ریخته و با تکرار عمل آب‌پاشی و کودپاشی به انباشتن مقدار موردنظر برگ می‌پردازند در اثر رشد و نمو باکتری‌ها، برگ‌ها به‌تدریج پوسیده می‌شوند.
معمولاً هر از چندی این توده را از هم می‌پاشند و دوباره در محل دیگری روی‌هم می‌ریزند این کار به‌منظور جلوگیری از ایجاد گرمای بیش از حد در درون توده که باکتری‌ها را از بین می‌برد و هوا رسانی به باکتری‌های موازی انجام می‌گیرد.
به هم خوردن توده خاک‌برگ مراحل پوسیده شدن را تسریع می‌کند. در شرایط عادی خاک‌برگ پس از ۸ تا ۱۲ ماه قابل استفاده می‌گردد. ولی خاک برگ‌هایی که ۳ تا ۴ سال مانده باشند، ترجیح داده می‌شوند.
خاک‌برگ آماده شده را باید الک کرده تا چوب‌ها و قسمت‌های زاید آن جدا شود چراکه خاک برگ ممکن است محتوی بذرهای علف‌های هرز، آفات و امراض باشد، لذا باید قبل از مصرف گندزدائی گردد. خاک برگ‌ها فاقد مواد غذایی هستند و یا بسیار ناچیز است و بیشتر برای سبک کردن خاک و بهبود بافت خاک استفاده می‌شود.
یکی از کودهای طبیعی لاش برگ های پاییزی است که اثرات کودهای شیمیایی را ندارد و اگر جمع آوری و سپس به صورت صحیح دپو و نگهداری شوند، می توانند با تبدیل شدن به کمپوست کمک بزرگی به بخش کشاورزی ارگانیک کند. اگر لاش برگ ها جمع آوری و در پای همان درخت تلمبار شوند بعد از مدتی به کود طبیعی تبدیل شده که در واقع از درخت به خود درخت بر می گردد.
در کنار آگاه سازی باغداران و همکاری بیشتر نهادهای مربوطه درجهت مقابله با آلودگی آب، خاک و هوای پاک شهر دماوند، لازم است شهروندان نیز همت بیشتری به خرج داده و برای حفظ محیط زیست تلاش کنند.
شهرستان گردشگری دماوند از جمله شهرستان های شرق استان تهران است که در ۴۵ کیلومتری پایتخت قرار دارد.