به گزارش ایرنا، تکدیگری یکی از معضلات جامعه شناخته می‌شود که آسیب‌های جبران‌ناپذیری به اجتماع وارد می‌کند و از مهمترین عوامل رشد این معضل اجتماعی فقر مالی، نبود آموزش حقوق شهروندی و نبود توجه به مشاغل خانگی است.
تکدیگری به‌عنوان یک آسیب اجتماعی حاصل ساختارهای اجتماعی و اقتصادی جامعه و زاییده فقر و نابرابری‌های اجتماعی است، فقر، بیکاری، نبود مهارت و آشنایی با یک حرفه خاص نیز می‌تواند از دلایل عمده روی آوردن افراد به این کار باشد.
مهاجرت و نقل مکان افراد از روستاها به شهرها نیز یکی دیگر از این دلایل است. برخی از افراد به امید زندگی بهتر و مدرن‌تر از روستای محل زندگی خود به سمت شهر مهاجرت می‌کنند و وقتی در شهر آنچه تصور می‌کردند را نمی‌یابند به‌صورت عمد یا غیرعمد به تکدیگری روی می‌آورند.
همچنین ازجمله دلایل دیگر گرایش افراد به سمت و سوی تکدیگری راحت بودن این کار است، زیرا به‌راحتی در خیابان‌ها، سر چهارراه‌ها و پمپ بنزین‌ها مستقر می شوند و به روش‌های مختلفی از مردم گدایی می‌کنند.
شهر زنجان نیز از موضوع متکدیان در امان نمانده، طی سال های گذشته این وضعیت به اشکال مختلف نمود داشته است و نکته قابل توجه اینکه حتی پس از برخورد و جمع آوری آنان، مدتی بعد این افراد به چرخه فعالیت خود بازمی گردند.
از طرفی ترحم و دلسوزی شهروندان نیز عاملی مهم در افزایش متکدیان و درآمدهای میلیونی شده به نوعی که جذابیت زیادی را برای آنان فراهم کرده است، بر این اساس با توجه به ناخوشایند بودن سیمای شهر، مسوولان استانی عزم راسخ را برای برخورد با این معضل به کار بسته‌اند که یکی از ارگان‌های مهم و اثرگذار در این خصوص شهرداری زنجان است.
با توجه به اهمیت این موضوع و اقدامات انجام گرفته خبرنگار ایرنا با سید اسماعیل موسوی، معاون خدمات شهری شهرداری زنجان گفت و گو کرده است:
ایرنا: تکدیگری چیست و چه اقداماتی برای مقابله با این معضل انجام شده است؟
تکدیگری ۲ مقوله دارد، مقوله فرهنگی و دیگری مقوله جزایی و قضایی، می توان گفت ۲ روش برخورد هم دارد، نکته مهم اینکه تکدیگری به لحاظ قانونی جرم محسوب می شود، از منظر فرهنگی هم یک ناهنجاری اجتماعی تلقی می شود بنابراین به تناسب این ۲ بحث باید ۲ اقدام و روش مجزا را برای رفع آن انجام می دادیم.
پیش از این، شهرداری یک مرکزی در جنب آرامستان جدید «بهشت زهرا» داشت که مرکز اردوگاه غربالگری و نگهداری متکدیان بود، این نهاد غیردولتی، امکانات لازم را مستقر کرده بود و خدمات مورد نیاز را ارائه می کرد.
بر اساس دستورالعمل قانونی مصوبه هیات وزیران و ابلاغیه از سوی وزارت کشور، ارگان هایی نظیر نیروی انتظامی، دادستانی، کمیته امداد، بهزیستی، شهرداری و فرمانداری به صورت مستقیم در بحث تکدیگری نقش آفرین هستند. در این موضوع هم شهرداری ۲ وظیفه مهم یعنی جمع آوری متکدیان از سطح شهر و دیگری ایجاد اردوگاه غربالگری متکدیان را برعهده دارد.
شهرداری تا زمانی که اردوگاهی یاد شده را در اختیار داشت، این وظایف و رسالت را انجام می داد، تا اینکه بر اساس درخواست شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان، مرکز یاد شده برای نگهداری معتادان متجاهر خانم اختصاص یافت. بنابراین شهرداری باید اردوگاه جدید را ایجاد می کرد که البته این موضوع تا یک و نیم سال پیش چالش هایی را به دنبال داشت.
بنابراین با کارهای انجام گرفته به تازگی مکانی را در یکی از نقاط شهر برای این کار اختصاص داد و سپس نسبت به تجهیز آن مبادرت کرد، در واقع شهرداری رسالت قانونی خود را به عنوان مسوول ایجاد اردوگاه انجام داد.
البته با ورود دادستان و رئیس محاکم عمومی دادگستری شهرستان موضوع برخورد با متکدیان جدیت بیشتری به خود گرفت و اهتمام دادستانی موجب شد که دستگاههایی هم که وظایف قانونی خود را بعد از جمع آوری انجام نمی‌دادند یا حداقل ناقص انجام می‌دادند با ورود دادستانی این مهم شکل دیگری به خود بگیرد.
ایرنا: در زمان حاضر چه فرآیندهایی در خصوص جمع آوری متکدیان صورت می‌گیرد؟
در این راستا جلسات متعددی برگزار و مباحت مربوطه نیز به لحاظ قانونی به دستگاه های متولی امر ابلاغ شد، هم اکنون بر اساس تصمیماتی که در ستاد ساماندهی معضلات اجتماعی اتخاذ شد همزمان چندین کار در خصوص معضل متکدیان در حال انجام است.
شهرداری و نیروی انتظامی به دستور دادستان توأمان نسبت به جمع آوری متکدیان اقدام می‌کنند که این روند موجب شده متکدیانی که در قالب معتادان متجاهر و شغل های کذایی از قبیل اسپند دود کردن، دستمال فروختن و غیره فعالیت می کنند، با همکاری خوب نیروی انتظامی نسبت به جمع آوری آنها اقدام می‌شود.
بنابراین، مرحله اول کار یعنی جمع آوری معتادان و متکدیان متجاهر به نحو خوبی در حال انجام است با این تفاوت که پیش از این افرادی با سوء استفاده از کودکان تکدیگری می کردند و لزوما به عنوان متکدی جمع آوری و در چرخه غربالگری قرار می گرفتند اما متاسفانه خروجی خوبی صورت نمی گرفت و مجدد به فعالیت خود می پرداختند.
در این زمینه هم بر اساس دستور دادستانی استان مقرر شد افرادی که از کودکان برای تکدیگری خود استفاده می کنند به محض رویت جمع آوری، بازداشت و به زندان ارجاع داده می شوند که این کار در حال انجام است.
به عموم مردم توصیه می کنیم در هر جایی متکدی را مشاهده کردند که از کودک و یا نوجوان زیر ۱۸ سال برای مقاصد کار خود استفاده می کند، معرفی کنند که بلافاصله حکم قضایی صادر و بازداشت می شوند و این افراد در چرخه غربالگری قرار نمی گیرند.
ایرنا: چه برخوردهایی با فعالیت متکدیان صورت می گیرد؟
متکدیانی هم به صورت شبکه ای کار می کنند، به تازگی در این خصوص ۲ خودرو در سطح شهر شناسایی شد که کودکان و زنان را در معابر شهری پیاده و سپس بعد از تکدیگری در ساعت مشخصی جمع آوری می کردند.
با تلاش های صورت گرفته یکی از خودروها با همکاری پلیس استان شناسایی و پس از توقیف، افراد بازداشت شدند و خودروی دومی هم در حال پیگیری است.
بر این اساس افرادی که به صورت شبکه ای و ساماندهی شده تکدیگری می کنند، بدون غربالگری به طور مستقیم و با دستور قضایی بازداشت می شوند.
افرادی هم که خارج از شبکه بالای ۱۸ سال به صورت موردی اقدام به تکدیگری می کنند این افراد نیز تا چهار بار بعد از جمع اوری و تحویل به نهادهای متولی امر داده می شوند که در صورت برگشت مجدد به چرخه فعالیت، برای بار پنجم با صدور حکم قضایی روانه زندان می شوند.
برای زنانی که تکدیگری می کنند دادستانی به صراحت در جلسه اخیر اعلام کردند حتی برای این قشر که زباله گردی هم می کنند مکان ایجاد اشتغال فراهم شده است.
شهروندان توجه کنند اگر از این دست افرا د در قالب زباله گرد و یا متکدی، مشغول به فعالیت هستند، به محض رویت با سامانه ۱۳۷ شهرداری و با ۱۱۰ پلیس تماس بگیرند که اقدامات لازم صورت می گیرد.
ایرنا: متکدیان به طور متوسط چه میزان درآمد کسب می کنند؟
طبق بررسی‌ها متکدیان در این استان به صورت میانگین ماهانه بین ۴۵۰ تا ۶۰۰ میلیون ریال درآمد کسب می‌کنند، البته بررسی ها نشان می دهد این میزان در مناسبت هایی از قبیل ماه محرم و رمضان به مراتب افزایش می یابد.
این موضوع نشان می دهد زنجان به بهشتی برای این قشر و مکانی برای تکدیگری تبدیل شده است. طبق بررسی ها ۶۴ تا ۷۰ درصد متکدیان صاحب خانه و اغلب آنها غیربومی هستند و نیازی به کمک مردم ندارند.
این متکدیان از استان های دیگر به زنجان می آیند و با توجه به شرایط خوب تکدیگری، شهر زنجان را برای انجام این کار انتخاب می کنند.
متکدیان پس از جمع آوری به لحاظ بیماری ها به ویژه هپاتیت غربالگری می شوند و در صورت نیاز واکسن به آنها تزریق می شود.
فرهنگ سازی نقش مهمی دارد، متاسفانه پشتیبانی لازم از سوی دستگاه های متولی در این زمینه انجام نمی شود و همین مساله زنجان را به بهشت متکدیان تبدیل کرده است چون مردم به شدت نسبت به این افراد دلسوزی می کنند و همین مساله رغبت آنان را برای حضور در سطح شهر افزایش می دهد.