به گزارش ایرنا، سازمان همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای (اکو) سازمانی بین‌المللی است که در سال ۱۹۸۵ با هدف تقویت همکاری‌های اقتصادی و توسعه پایدار در منطقه آسیا و اقیانوسیه تأسیس شد و ۱۰ کشور افغانستان، جمهوری آذربایجان، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ترکیه و ازبکستان عضو آن هستند.
اهداف و ماموریت‌های این سازمان شامل تقویت و توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری میان کشورهای عضو، ایجاد زمینه‌های مناسب برای همکاری در زمینه‌های مختلف از جمله کشاورزی، انرژی، حمل و نقل و ارتباطات، ارتقای سطح زندگی مردم و کاهش فقر در منطقه است که تاکنون با برگزاری کنفرانس‌ها و نشست‌ها به منظور تبادل نظر و تجربیات بین کشورهای عضو، تدوین و اجرای طرح‌های مشترک در زمینه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی، ارتقای روابط بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی به کشورهای عضو را دنبال کرده است.
سازمان اقتصادی اکو به عنوان سکوی مهم برای همکاری‌های منطقه‌ای شناخته می‌شود که تلاش می‌کند با ایجاد همکاری‌های نزدیک‌تر میان کشورهای عضو، به توسعه پایدار و رشد اقتصادی دست یابد، آخرین نشست شورای وزیران امور خارجه اکو در ایران سال ۱۳۹۲ برگزار شده است و برگزاری بیست و هشتمین اجلاس وزیران خارجه کشورهای عضو این سازمان فرصتی برای مشهد و خراسان رضوی است تا ظرفیت‌های اقتصادی، فرهنگی و گردشگری این استان و کلانشهر مشهد را به کشورهای حاضر معرفی کند.
خراسان رضوی در حوزه اقتصادی ظرفیت های ویژه‌ای برای ارتباط با کشورهای عضو اکو دارد، موقعیت جغرافیایی این استان و برخورداری از سه مرز رسمی «دوغارون، سرخس و شمتیغ» با کشورهای غرب و شمال شرق آسیا، فرصت ممتازی را در اختیار این استان و کشورهای عضو قرار می‌دهد تا با تقویت پیوندهای خود بتوانند مسیر تجارت خود را تقویت کنند.
موقعیت ترانزیتی خراسان رضوی به سبب همسایگی با کشورهای افغانستان، ترکمنستان و همچنین نزدیکی به مسیرهای اصلی حمل و نقل بین‌المللی، بسیار مهم است. این موقعیت جغرافیایی به خراسان رضوی امکان می‌دهد که به عنوان گذرگاه ترانزیتی مورد استفاده قرار گیرد، مزایای این موقعیت شامل دسترسی به بازارهای آسیای میانه، توسعه تجارت شمال- جنوب، امنیت و ثبات، توسعه زیرساخت‌ها، جذب سرمایه‌گذاری و اشتغالزایی برای خراسان رضوی است.
فرصتی برای معرفی ظرفیت‌های خراسان رضوی
استاندار خراسان رضوی، انتخاب مشهد به عنوان میزبان اجلاس وزیران کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) را فرصتی مغتنم برای شناساندن ظرفیت‌های این کلانشهر و استان به کشورهای عضو برشمرد و گفت: میزبانی اجلاسی بین‌المللی در این سطح با تعدد مهمانان خارجی در مشهد کم‌سابقه است.
غلامحسن مظفری روز یکشنبه در نشست با خبرنگاران افزود: ارتباط و هم‌افزایی با کشورهای عضو اکو از اهداف برگزاری این نشست است و از آنجا که خراسان کانون و محل تلاقی گذرگاه‌های شمال - جنوب و شرق - غرب است برای کشورهای عضو اکو اهمیت بسیاری دارد.
وی به موقعیت جغرافیایی قرارگیری شماری از کشورهای عضو اکو در پیرامون و همسایگی این استان اشاره و بیان کرد: برخی کشورهای اکو در شرق و شمال استان قرار دارند و برخی دیگر با فاصله در غرب و جنوب شرق کشور واقع شده اند که این کشورها نیز نیازمند آن هستند که برای رسیدن به آبهای آزاد از خاک ایران عبور کنند.
تقویت ترانزیت، فرصت اکو در اجلاس وزرای امور خارجه
به طور کلی، خراسان رضوی با بهره‌گیری از موقعیت راهبردی خود می‌تواند نقش مهمی در تجارت بین‌المللی و ترانزیت کالا ایفا کند، این مهم را مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا مورد تاکید قرار داد و گفت: از سال ها قبل بازرگانان این استان با کشورهای عضو اکو ارتباط نزدیک تجاری و اقتصادی داشته اند و بیشترین حجم مراودات اقتصادی ایران با این کشورها از طریق خراسان رضوی انجام می‌گیرد، ضمن اینکه سه مسیر مشترک بازرگانی این کشورها با ایران و کشورهای غرب از خراسان رضوی می‌گذرد.
امیررضا رجبی اظهار کرد: حدود یک ۱.۵ ماه پیش نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی خراسان رضوی و کشورهای آسیای میانه به ویژه افغانستان در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی مشهد برگزار شد که بسیار مورد استقبال کشورهای مزبور و بازرگانان ایرانی قرار گرفت و افزایش حجم مبادلات تجاری و صادراتی ایران به آن کشورها را در پی داشت، یکی از خواسته‌های ما تکرار برگزاری این نمایشگاه با حضور کشورهای عضو اکو است که در اجلاس وزیران امور خارجه کشورهای عضو اکو در مشهد مطرح خواهد شد.
اگر کاهش تعرفه‌ها با کشورهای دیگر عضو اکو در این اجلاس مورد توافق قرار گیرد به افزایش مبادلات تجاری بین آنها کمک شایانی خواهد کردوی اضافه کرد: خراسان رضوی آمادگی دارد تا در قالب انعقاد تفاهم‌نامه‌هایی، برپایی نمایشگاه‌های مشترک با کشورهای عضو اکو در مشهد را دنبال کند و در زمان‌های خاص، محل مناسب برای این نمایشگاه‌ها را به نحوی تامین کند تا هزینه‌های آنها هم کاهش یابد که تداوم این رویدادها به افزایش مبادلات تجاری بین کشورها خواهد انجامید.
مدیرکل صمت خراسان رضوی گفت: پیش از این با برخی از کشورهای عضو اکو، طرح کاهش تعرفه‌های وارداتی کالا مطرح بوده که در قالب پیمان‌ها به اجرا رسیده است و اگر کاهش تعرفه‌ها با کشورهای دیگر عضو اکو نیز در این اجلاس مورد توافق قرار گیرد به افزایش مبادلات تجاری بین آنها کمک شایانی خواهد کرد.
رجبی به مسیر ترانزیتی مطلوب خراسان رضوی از شرق به غرب و از شمال به جنوب اشاره و بیان کرد: خراسان رضوی با اینکه با برخی از کشورهای عضو اکو مانند ترکیه، قرقیزستان یا تاجیکستان مرز مشترک ندارد اما یکی از بازیگرهای مهم مسیر ترانزیتی این کشورها است به طوری که دالان شمال به جنوب از سمت سرخس در مرز خراسان رضوی تا دسترسی به آب های آزاد در جنوب کشورمان در این استان قرار دارد، گذرگاه شرق به غرب نیز از مرز دوغارون در خراسان رضوی می گذرد و می تواند مسیر ترانزیتی کشورهای شرق آسیا به آبهای آزاد و غرب آسیا را هموار کند.
وی اظهار کرد: در مجموع تقویت ارتباط اقتصادی کشورهای عضو اکو با خراسان رضوی منجر به تقویت ترانزیت آنها خواهد شد، از سوی دیگر این استان شرکت های بزرگ و معتبری دارد که محضولاتشان از کالاهای مورد نیاز کشورهای عضو اکو است و این می‌تواند محور گفت و گوهای چندجانبه فعالان اقتصادی در اجلاس وزیران خارجه کشورهای عضو اکو در مشهد باشد.
فرصتی برای گفتگو پیرامون ایجاد منطقه آزاد مشترک در مرز سرخس
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به برنامه‌های اقتصادی بیست و هشتمین اجلاس دوروزه وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو در مشهد اشاره کرد و گفت: کارگروه اقتصادی در این بخش در این معاونت شکل گرفته و چند ویژه برنامه در این حوزه به منظور نزدیک‌تر کردن روابط اقتصادی کشورهای عضو اکو با خراسان رضوی در نظر گرفته شده است.
حسن نوری‌زاده افزود: در این راستا با بهره‌گیری از ظرفیت‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی، موانع و مشکلات صادراتی و تجاری استان در خصوص تجارت با کشورهای عضو اکو و راه‌حل‌ها برای توسعه تجارت با آن کشورها شناسایی و جمع‌بندی شده است تا در زمان برگزاری اجلاس این موارد به وزیران امور خارجه کشورهای عضو اکو ارایه شود.
وی موضوع مهم دیگر برای طرح در اجلاس وزیران امور خارجه کشورهای عضو اکو را راه‌اندازی منطقه آزاد مشترک بین ایران و ترکمنستان در مرز سرخس ذکر کرد و گفت: از آنجا که اقداماتی برای تبدیل منطقه ویژه اقتصادی سرخس به منطقه آزاد انجام گرفته است، در نظر داریم تا در حاشیه این اجلاس، نشستی بین وزیر امور خارجه ایران و دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی کشور برگزار کرده و موضوع راه‌اندازی منطقه آزاد مشترک ایران و ترکمنستان را مطرح کنیم.
در نظر است نشستی بین وزیر امور خارجه ایران و دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی کشور برگزار و موضوع راه‌اندازی منطقه آزاد مشترک ایران و ترکمنستان مطرح شودمعاون استاندار خراسان رضوی ادامه داد: استفاده از ظرفیت بانک اکو برای اجرای کلان‌طرح‌های استان از جمله طرح پساب فاضلاب مشهد از دیگر موضوعاتی است که از طرف خراسان رضوی درخواست شده است تا در حاشیه این اجلاس، نشستی با مدیر بانک اکو و مدیران شرکت آب و فاضلاب مشهد برگزار شود.
نوری‌زاده اضافه کرد: از آنجا که در سال آینده اجلاس روسای جمهور کشورهای عضو سازمان اکو در مشهد برگزار خواهد شد، درخواست کردیم که در محل دائمی برپایی نمایشگاه‌های مشهد، به هر کشور عضو اکو یک هکتار زمین داده شود تا بازارها یا نمایشگاه‌های ویژه محصولات تولیدی کشور خود را به صورت دائمی ایجاد کنند تا در سال آینده همزمان با برگزاری اجلاس مزبور، این نمایشگاه‌ها نیز افتتاح گردد.
وی اظهار کرد: قرار است در محل اسکان مهمانان اجلاس وزیران امور خارجه کشورهای عضو اکو در مشهد، نمایشگاهی از توانمندی‌های صادرات‌محور حوزه دانش‌بنیان خراسان رضوی برپا شود که در این زمینه ۵۸ شرکت در استان حایز شرایط لازم شناخته شدند و در نهایت به دلیل فضای محدود در اختیار، با هم‌فکری اتاق بازرگانی، پارک علم و فناوری خراسان و مدیران دستگاه های اجرایی استان ۱۲ شرکت دانش بنیان برگزیده شدند تا در این نمایشگاه محصولات و توانمندی‌های خود را در معرض نمایش قرار دهند.
معاون استاندار خراسان رضوی با بیان اینکه نشان دادن ظرفیت‌های علمی، صنعتی، کشاورزی، دانش‌بنیانی و زنجیره‌های ارزش استان در حاشیه اجلاس دوروزه وزیران امور خارجه کشورهای عضو اکو، از دیگر اهداف است، گفت: در محل اسکان مهمانان اجلاس ۹ اثر تابلو نقاشی که بهترین آثار کشورهای مزبور است به عنوانی نمادی از کشورهای عضو اکو به نمایش گذاشته خواهد شد.
لزوم پیگیری ایجاد بازار منطقه‌ای کشورهای عضو اکو
رییس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان نیز به عنوان یکی از فعالان اقتصادی بخش خصوصی گفت: اصولا برگزاری چنین اجلاس هایی در هر مکانی، مفید است و به طور قطع برای مشهد یک فرصت بسیار ارزشمند به شمار می‌رود که باید از آن سود جوید.
محمدحسین روشنک افزود: برگزاری اجلاس وزیران امور خارجه کشورهای عضو اکو در مشهد می‌تواند روند مراودات بین کشورها را شفاف تر کند، در این راستا جمهوری اسلامی ایران می‌تواند پیشنهاد راه‌اندازی یک بازار منطقه ای اکو با شرایط ویژه و تعرفه های ترجیحی بین کشورها را دنبال کند که خراسان رضوی می‌تواند بهترین مکان برای پیاده‌سازی این طرح باشد.
وی بیان کرد: از سوی دیگر کشورهای عضو اکو باید مساله صدور روادید برای بازرگانان خود را حل کنند تا تجار کشورها برای رفت و آمد نیازی به ویزا نداشته باشند، از سوی دیگر زیرساخت‌های حمل و نقل اعم از ریلی، هوایی و جاده‌ای باید سازمان‌دهی شود، از جمله اینکه پروازهای مستقیم بین پایتخت‌ها و کلانشهری مانند مشهد به کشورهای عضو اکو برقرار شود.
راه‌اندازی بازارچه های آزاد مشترک بین کشورهای عضو اکو نیز می‌تواند مسیر مراودات تجاری بین آنها را تقویت کند، ترانزیت را رونق دهد و اکو را به آن هدف اصلی شکل گیری‌اش نزدیک نمایدعضو هیات رییسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی گفت: راه‌اندازی بازارچه های آزاد مشترک بین کشورهای عضو اکو نیز می‌تواند مسیر مراودات تجاری بین آنها را تقویت کند، ترانزیت را رونق داده و اکو را به هدف اصلی شکل گیری‌اش نزدیک کند.
روشنک خاطرنشان کرد: هدف اصلی بنیانگذاران سازمان اقتصادی اکو، برقراری ارتباط نزدیک اقتصادی بین کشورهای دارای مرز مشترک بود اما به مرور کارکرد اکو تضعیف شده است، حتی یکی از اهداف شکل گیری راه‌آهن مشهد - سرخس به عنوان مسیر ریلی در گذرگاه شمال به جنوب، تقویت همین ارتباطات بود لذا در اجلاس وزیران امور خارجه عضو اکو باید تلاش شود تا اهداف اصلی این سازمان دنبال گردد.
وی اضافه کرد: سبد اقتصادی بین کشورهای عضو اکو فرصتی برای تقویت همه آنها است و باید از آن مراقبت کنند تا سازمان پایدار بماند، در این میان خراسان رضوی به عنوان منطقه‌ای که کشورهای محصور در خشکی و عضو اکو می‌توانند از آن برای رسیدن به آبهای آزاد بهره گیرند، فرصتی مغتنم برای کشورهای مزبور است.
اجلاس وزیران امور خارجه کشورهای عضو اکو، رویدادی بی‌سابقه برای مشهد
رییس نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال شرق کشور گفت: ۹۰ تا ۱۰۰ مهمان رسمی در قالب ۲۰ هیات شامل وزیران امور خارجه، سفیران و هیات های نمایندگی ۱۰ کشور عضو اکو، دبیرکل اکو، دبیرکل و یا نمایندگانی از «آ. سه. آن» اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا، دبیرکل و یا نماینده ای از گروه «دی هشت»، هشت کشور اسلامی و نمایندگان برخی دیگر از پیمان های منطقه ای و بین المللی در بیست و هشتمین نشست وزیران امور خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در روزهای ۱۲ و ۱۳ آذرماه در مشهد حضور خواهند یافت.
احمد معصومی‌فر افزود: نشست مقامات ارشد کشورهای عضو هیات های نمایندگی روز دوشنبه، ۱۲ آذر، برای تهیه دستور کار وزیران در مشهد برگزار خواهد شد و روز سه شنبه ۱۳ آذر نشست وزیران با صدور بیانیه نهایی موسوم به «بیانیه مشهد» به پایان خواهد رسید.
رییس نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال شرق کشور گفت: شورای وزیران، مهم‌ترین رکن تصمیم گیری در اکو است و تاکنون برگزاری اجلاسی در سطح وزیران و در این سطح در شهری به جز تهران سابقه نداشته است، هرچند برخی مخالف برگزاری این اجلاس در خارج از پایتخت بودند اما با تلاش مسوولان خراسان رضوی و استفاده از ظرفیت های موجود در نهایت قرار شد مشهد میزبان این نشست باشد.
وی به جایگاه برجسته منطقه ای این سازمان اقتصادی اشاره و اضافه کرد: کشورهای عضو اکو با نیم میلیارد نفر جمعیت و بیش از هشت میلیون مترمربع مساحت دارای موقعیت ژئوپلتیک و ژئواکونومیک هستند و اشراف این کشورها به چند آبراهه و دریای بین المللی باعث شده است کشورهای اکو به عنوان پل ارتباطی و سریع ترین و ارزان ترین راه گذر حمل و نقلی بین شرق و غرب عالم شناخته شوند.
معصومی‌فر، حجم تجارت ایران با کشورهای اکو را سالانه حدود ۲۰ میلیارد دلار عنوان و بیان کرد: هدف از تشکیل این پیمان منطقه ای، توسعه تجارت و روابط اقتصادی درون منطقه ای است که از طریق موسسات مختلف در قالب این سازمان در حوزه ترانزیت و حمل و نقل، مخابرات، محیط زیست، گردشگری و همکاری های بانکی و بین المللی و کشتیرانی اعمال می شود.
وی تولید ناخالص داخلی (جی. دی. پی) اکو را ۱.۸ تریلیون دلار اعلام کرد و افزود: مجموع تجارت خارجی ۱۰ عضو اکو ۱.۲ تریلیون دلار اعلام شده اما ارزش تجارت درون منطقه ای کشورهای عضو اکو میان خودشان ۱۰۰ میلیارد دلار است که عمده آن در حوزه انرژی، مواد پلاستیکی، ماشین آلات، مواد معدنی و آهن آلات است.
به گزارش ایرنا، برگزاری بیست و هشتمین اجلاس وزیران امور خارجه کشورهای عضو اکو فرصتی برای مشهد و خراسان رضوی است تا ظرفیت های اقتصادی، فرهنگی و گردشگری این استان و کلانشهر را به کشورهای حاضر در این نشست معرفی کنند و البته نقش رسانه ها در این خصوص بسیار مهم و پررنگ است.
بیشتر بخوانید:
اهمیت تصویب اساسنامه اکو در مجالس کشورهای عضو