به گزارش روز دوشنبه گروه علمی ایرنا از شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت‌الاسلام سعیدرضا عاملی در همایش الگوی حکمرانی اسلامی ایرانی پیشرفت با بهره‌گیری از تحول علوم انسانی، اجتماعی و هنر به زندگی در جهان دوم و تغییرات و پیچیدگی‌ها پرداخت و گفت: تغییرات گسترده‌ای در حال رخ دادن است که شامل مجموعه‌ای از تحولات عمیق و متنوع می‌شود. جهان جدیدی که می‌توان آن را جهان دوم نامید، با عدم قطعیت‌های بسیاری همراه است و به معنای بی‌علت بودن رویدادها نیست، بلکه به معنای مواجهه با درجات مختلف و پیچیدگی‌های متعدد است. در این جهان، مرزبندی‌های ساده‌ای مانند خوب و بد جای خود را به طیفی از حالات و درجات متنوع داده‌اند؛ مانند خیلی خوب، خوب، کمی خوب.
وی افزود: در این فضا، محیط‌ها در هم تنیده‌اند و ویژگی چندجهانی و کوانتومی دارند. این وضعیت منطق محیط را بسیار پارامتریک و پیچیده کرده است. در جهان دوم، با متغیرهای بسیار زیاد و تأثیرات محیطی چندلایه مواجهیم. این جهان را می‌توان با میکروسکوپی تصور کرد که چشم ما را به واقعیت‌های ریزتر باز می‌کند و تراشه‌های دیجیتال نیز این منطق را به فضای جدید منتقل کرده‌اند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در چنین جهانی، اطلاعات و نظم‌بندی آنها اهمیت می‌یابد. سوالی که پیش می‌آید اینکه چگونه می‌توان در این فضا از شاخص‌های متعدد برای جستجوی اطلاعات و نظم‌بندی آنها استفاده کرد. این جهان، بسیار نزدیک به ویژگی‌های درونی مغز انسان عمل می‌کند و ما را با سطحی جدید از واقعیت مواجه می‌سازد.
وی ادامه داد: در این میان، حکمرانی در این جهان جدید نیز تغییر کرده است. حکمرانی مطلوب، باید نگرشی الهی و توحیدی داشته باشد؛ نگرشی که فاخرترین نوع حکمرانی انسانی است. این حکمرانی، فرد را نه تنها به کنشگر تبدیل می‌کند، بلکه او را قادر می‌سازد با حکمت الهی زندگی کرده و بهترین تصمیم‌ها را اتخاذ کند. در این مسیر، کاربران نیز باید همراهی کنند و نگرش تحول‌گرایانه داشته باشند.
استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: در فضای دوم، قدرت و انرژی جدیدی وارد زندگی بشر شده است اما این فضا نیازمند سطح آگاهی متفاوتی است که با آگاهی‌های جهان اول سازگار نیست. زیست در جهان دوم، مستلزم روش‌های جدیدی برای زندگی است.
وی یکی از ویژگی‌های هوش را در ایجاد قدرت عنوان کرد و گفت که این قدرت، فرد را به سمت تعامل و سازگاری سوق می‌دهد. هنگامی که مرتب در حال تایپ یا فعالیت در یک نرم‌افزار کاربردی هستید، ناگزیر در مسیرهایی قرار می‌گیرید که این نرم‌افزار برای شما تعریف می‌کند. این مسیرها لزوماً تمام امکانات و گزینه‌های ممکن را در بر نمی‌گیرند.
عاملی تاکید کرد: فضای دوم (جهان دیجیتال و مجازی) دارای قدرتی بسیار بالا و تأثیرگذار است. این قدرت، انرژی مضاعفی را وارد عرصه زندگی بشر کرده و ابعاد جدیدی از زندگی را به وجود آورده است. در این فضای جدید، بشر نیازمند سطح آگاهی متفاوتی است؛ زیرا آگاهی و مهارت‌هایی که در جهان اول (دنیای فیزیکی) برای زیست آرام و مفید کفایت می‌کردند، لزوماً در جهان دوم پاسخگو نیستند و این فضا، روشی متفاوت برای زندگی می‌طلبد؛ روشی که بتواند همگام با تحولات این عرصه، به انسان‌ها امکان سازگاری، بهره‌وری و زندگی مؤثر را بدهد.
وی تصریح کرد: ظهور زیست‌بوم دوگانه باعث شده است که ما به محیط دوزیست تبدیل شویم. این وضعیت را باید پذیرفت و درک کرد. فیلسوفان جدید معتقدند که برای فهم پدیده‌ها، باید هم‌سطح با آنها شد. برای مثال، در تعامل با کودکان، باید به زبان و رفتار آنها نزدیک شویم.
رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی به تحول شهروندی اشاره کرد و گفت: شهروندان امروز، از حالت پذیرنده به کنشگر فعال تبدیل شده‌اند. این تغییر استقلال‌گرایی و کنشگری، کار دولت را پیچیده‌تر کرده است. این شهروند جدید، نیازمند شفافیت و تعامل بیشتری با دولت است.
عاملی درباره عقلانیت الهی نیز گفت: انتقال از دولت سنتی فردمحور به دولتی که بر عقلانیت الهی تکیه دارد، ضروری است. این مدل حکمرانی باید با بهره‌گیری از علوم انسانی، اجتماعی، مهندسی و فلسفی طراحی شود. توجه به فضای مجازی و فیزیکی نیز در این مسیر اهمیت دارد و در نهایت، این جهان جدید به الگویی اسلامی-ایرانی برای پیشرفت نیاز دارد؛ الگویی که بر پایه علوم انسانی و فلسفه، نظام‌های اجتماعی و حکمرانی جدیدی را شکل دهد.