به گزارش ایرنا، سوم دسامبر (۱۳ آذر) هر سال از سوی سازمان ملل به عنوان روز جهانی معلولان (توان‌یابان) نام‌گذاری شده است، قشری که جمعیت زیادی از جهان را در بر می‌گیرد، جمعیتی که هر چند محدودیت‌های فراوانی دارند اما تکامل و پیشرفت برخی از این افراد موجب شده تا شعار «معلولیت محدودیت نیست» به یکی از پرتکرارترین عبارات‌های عرصه‌های مختلف به ویژه بازی‌های پارالمپیک تبدیل شود.
براساس آمارهای منتشر شده بیش از ۱۰ درصد از جمعیت ۸۵ میلیون نفری ایران دارای معلولیت هستند که معلولیت آنان از طیف خفیف تا شدید دسته‌بندی می‌شود. آمار معلولان ایران در پیمایشی با عنوان کامل «اطلس میزان شیوع آسیب‌های دایمی و ناتوانی در ایران و بررسی اتیولوژیک آسیب‌ها» منتشر شده است.
اما آیا معلولیت برای افراد مختلف به معنای خانه‌نشینی یا ویلچرنشینی است یا اینکه معلولان در جامعه ما قشری هستند که با وجود محدودیت‌های فراوان از گردنه سخت مشکلات عبور کرده تا به قله افتخار برسند؟
در چهار دهه گذشته، ایران در زمره کشورهای پیشگام در توسعه ورزش جانبازان و توان‌یابان بوده و حتی رئیس پیشین کمیته ملی پارالمپیک ایران نشان عالی کمیته بین‌المللی پارالمپیک را از دست آندرو پارسونز رئیس کمیته بین‌المللی پارالمپیک دریافت کرد. در این چهار دهه محمود خسروی‌وفا تلاش زیادی در توسعه ورزش کشور در بخش پارالمپیکی داشته که حاصل آن ۷۵ مدال طلا، ۵۸ نقره و ۴۵ برنز بود.
در چهار دهه توسعه ورزش پارالمپیکی در ایران شاهد رشد رشته‌هایی مانند والیبال نشسته، تیراندازی، تیروکمان، دوومیدانی و وزنه‌برداری بودیم. رشته‌هایی که نامدارانی مانند هادی رضایی پرافتخارترین مربی قرن ایران، زنده‌یاد سیامند رحمان اسطوره پاراوزنه‌برداری جهان، ساره جوانمردی ملکه تپانچه دنیا، شاهین ایزدیار ارتش تک نفره آسیا و زهرا نعمتی کمان‌دار المپیکی و پارالمپیکی از جمله این افراد بودند. افرادی که برخی از رکودهای آنان جاودانه و حتی شکستن آنان نیاز به ظهور یک ابر قهرمان دارد.
رکورد کسب هشت مدال طلا و ۲ نقره پارالمپیک هادی رضایی با والیبال نشسته و رکورد مهار ۳۱۰ کیلوگرم وزنه سیامند رحمان در پارالمپیک ۲۰۱۶ ریو از جمله جاودانه‌ترین رکوردهای ایران در ورزش معلولان است.
۱۷۲ مدال‌آور ایران در بازی‌های پارالمپیک، قهرمان و الگو معلولان به شمار می‌روند، قهرمانانی که اکنون نام آنان زینت بخش موزه افتخارات ورزش ایران و جهان است. این بزرگان نه تنها در عرصه ورزش، بلکه در اراده نیز الگویی برای تمام معلولان ایران و حتی جهان به شمار می‌روند؛ قهرمانانی که با ویلچر اراده از سختی‌های زندگی عبور کردند تا نام خود را در کتیبه افتخارات جهان و المپیک ثبت کنند. آنان فارغ از تمام سوگیری‌ها نسبت به معلولیت از آن به عنوان یک فرصت استفاده کردند و شعار ما می‌توانیم را به بهترین شکل ممکن، معنی کردند.
قهرمانان توان‌یاب ایران هر چند در دسته‌بندی مختلف جا می‌گیرند اما ابرقدرت‌هایی هستند که در تیراندازی بر روی حس بینایی تمرکز کرده و در پاراوزنه‌برداری تمرکز خود را بر روی قدرت بازوان قرار می‌دهند. این بزرگان در جودو زورآزمایی فراسوی دید دارند و در شطرنج مسیر مهره‌ها را با ذهن کاوشگر تشخیص می‌دهند. این قهرمانان با ابزار حواس پنج‌گانه معلولیت را به حاشیه برده و از آن فرصت ساختند تا بتوانند فراتر از ذهن و تصور از خود یک قهرمان بسازند.
قدرت‌نمایی توان‌یابان ایران همواره با تمجید بزرگان سیاست و ورزش همراه است تا جایی که رهبر معظم انقلاب در دیدار با مدال‌آوران بازی‌های آسیایی و پاراآسیایی جاکارتا گفتند: شما قهرمان شدید، طلا گرفتید، نقره [گرفتید]، مدال گرفتید؛ این قهرمانی و این ظرفیت، در خیلی‌های دیگر هم ممکن است وجود داشته باشد که استفاده نمی‌شود [امّا] شما استفاده کردید؛ این خیلی مهم است. ورزش شما و قهرمانی شما نشان‌دهنده‌ی امکان استفاده‌ی از ظرفیت‌های پنهان وجود انسان است؛ یعنی [شما] درس شدید برای دیگران و معلّم دیگران شدید.
یکی از مهمترین جنبه‌های ورزش توان‌یابان ایران قرار گرفتن آنان در کنار جانبازان و ایثارگران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی است؛ ایثارگرانی که با تزریق روحیه جهادی به ورزش عملا یک تقدس خاص به رشته‌های پارالمپیکی بخشیده و در دهه‌های ابتدایی انقلاب با استفاده از قدرت ایمان و اراده خود توانستند افتخارات بی‌نظیری را برای ایران اسلامی به ارمغان آورند، افتخاراتی که چهار مدال طلای محمدرضا میرزایی در پرتاب نیزه و چند مدال طلای والیبال نشسته تنها بخشی از آن است.
همچنین مدیران جانباز و ایثارگر در رشته‌های پارالمپیکی توانستند این ورزش را به جایگاه جهانی آن برسانند تا جایی که جهانیان، ایران را به عنوان پیشگام در این رشته می‌شناسند. محمود خسروی‌وفا، غفور کارگری، محمدرضا مظلومی و علی کشفیا از جمله این مدیران به شمار می‌روند.
همچنین وزارت ورزش و جوانان در چند دوره گذشته در راستای عدالت ورزشی پاداش المپین و پارالمپین‌های ایرانی را برابر کرد که در نوع خود در سطح جهان بی‌نظیر است. در دولت چهاردهم نیز یک انقلاب بزرگ در پاداش پارالمپین‌ها رخ داد و آن هم برابر کردن پاداش پای سکوی مدال‌اوران المپیکی و پارالمپیکی بود. با تساوی پاداش پای سکوی قهرمانان، اکنون پرداختی ایران به دارندگان مدال طلای پارالمپیک به عددی نزدیک به ۲۶۰ هزار دلار رسیده است.
تارنمای انگلیسی زبان CNBC همزمان با برگزاری پارالمپیک در شهر پاریس به پاداش کشورهای مختلف برای پارالمپین‌ها اشاره کرد که کشور سنگاپور با ۳۸۰ هزار دلار در صدر قرار دارد. ایران با ۲۶۰ هزار دلار پاداش نقدی به قهرمانان در جمع برترین کشورها قرار گرفته است. البته این پاداش فارغ از تمام پرداختی‌هایی است که مسوولان محلی به قهرمانان استان خود پرداخت می‌کنند.