عبدالرحمن معاشر عصر پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا درباره تبیین راهبردهای دولت در ایجاد وفاق ملی، اصلاحات ساختاری و مواجهه با چالش‌های کنونی کشور و راهکارهای عملی برای برون‌رفت از مشکلات با تأکید بر اهمیت راهبردی وفاق ملی در شرایط حساس کنونی اظهار داشت: امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند همگرایی و هم‌افزایی تمامی ظرفیت‌های کشور هستیم. وفاق ملی که دولت پزشکیان بر آن تأکید دارد، صرفاً یک شعار یا تاکتیک سیاسی نیست، بلکه یک راهبرد اساسی و ضرورتی انکارناپذیر برای عبور از چالش‌های پیچیده کنونی است.
وی درباره سطوح مختلف وفاق ملی افزود: این وفاق باید در سه سطح راهبردی شکل بگیرد. نخست، همکاری و هماهنگی میان قوای سه‌گانه که امروز شاهد تجلی آن در همراهی مجلس و قوه قضائیه با برنامه‌های اصلاحی دولت هستیم. دوم، همراهی جریان‌های سیاسی و نخبگان که البته این همراهی نباید به معنای چشم‌پوشی از نقد سازنده و نظارت دقیق باشد و سوم، مشارکت و همراهی آحاد مردم که بدون آن، هیچ برنامه اصلاحی به سرانجام مطلوب نخواهد رسید.
دبیرکل جمعیت گفتمان انقلاب اسلامی ادامه داد: تصویب کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۴ در مجلس، نمونه بارزی از این همراهی سازنده است. این همکاری نشان می‌دهد که با درک شرایط حساس کنونی و پرهیز از مناقشات غیرضروری، می‌توان گام‌های موثری در مسیر حل مشکلات کشور برداشت. البته این همکاری باید در چارچوب قانون و با هدف خدمت به مردم صورت گیرد.
نقش نخبگان و کارشناسان در تحقق وفاق ملی
معاشر در ادامه با تاکید بر نقش محوری نخبگان و صاحب‌نظران در تحقق وفاق ملی تصریح کرد: یکی از ویژگی‌های برجسته دولت پزشکیان، بهره‌گیری از ظرفیت کارشناسان و متخصصان در تصمیم‌گیری‌های کلان است. این رویکرد علمی و کارشناسی می‌تواند به افزایش اعتماد نخبگان به برنامه‌های دولت و شکل‌گیری اجماع ملی بر سر راه‌حل‌های اساسی کمک کند.
دبیرکل جمعیت گفتمان انقلاب اسلامی افزود: البته این مشارکت باید فراتر از مشورت‌های موردی باشد و به یک ساز و کار نهادینه برای بهره‌گیری مستمر از نظرات کارشناسی تبدیل شود. تجربه نشان داده که حل مسائل پیچیده اقتصادی و اجتماعی، بدون پشتوانه علمی و کارشناسی امکان‌پذیر نیست.
چالش ناترازی انرژی و راهکارهای برون‌رفت
وی درباره ناترازی انرژی که یکی از مهم‌ترین چالش‌های کنونی کشور است گفت: حل مساله ناترازی در حوزه انرژی نیازمند عزم ملی و برنامه‌ریزی دقیق است. الگوی مصرف انرژی در کشور با استانداردهای جهانی فاصله معناداری دارد. سرانه مصرف انرژی در ایران چندین برابر میانگین جهانی است و این امر علاوه بر هدررفت منابع ملی، هزینه‌های سنگینی را به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند.
معاشر درباره ضرورت اتخاذ رویکردی جامع افزود: برای حل این معضل نیازمند یک برنامه چند وجهی هستیم که همه ابعاد مسئله را در نظر بگیرد. نخست باید با فرهنگ‌سازی و آموزش، الگوی مصرف انرژی را اصلاح کنیم. این امر مستلزم همکاری رسانه‌ها، نهادهای آموزشی، فرهنگی و مشارکت فعال مردم است.
این فعال سیاسی ادامه داد: در گام دوم باید زیرساخت‌های لازم برای بهینه‌سازی مصرف انرژی را فراهم کنیم. این امر شامل نوسازی تجهیزات فرسوده، بهینه‌سازی ساختمان‌ها و اصلاح سیستم‌های حمل و نقل عمومی است. گام سوم، استفاده از فناوری‌های نوین برای افزایش بهره‌وری انرژی است که نیازمند سرمایه‌گذاری در حوزه تحقیق و توسعه و همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان است.
دبیرکل جمعیت گفتمان انقلاب اسلامی با تاکید بر اهمیت عدالت اجتماعی گفت: اصلاحات در حوزه انرژی باید به گونه‌ای طراحی و اجرا شود که کمترین فشار به اقشار آسیب‌پذیر وارد شود. تجربه نشان داده که اجرای شتابزده و بدون مطالعه اصلاحات، می‌تواند پیامدهای اجتماعی ناخواسته‌ای به همراه داشته باشد.
شفافیت و واقع‌بینی در لایحه بودجه ۱۴۰۴
این فعال سیاسی درباره ویژگی‌های مهم لایحه بودجه سال آینده اظهار داشت: یکی از وجوه تمایز لایحه بودجه ۱۴۰۴، شفافیت و واقع‌بینی در تدوین آن است. دولت برای نخستین بار تمام هزینه‌ها و درآمدها را به صورت شفاف در لایحه منعکس کرده است. این شفافیت نه تنها به افزایش نظارت‌پذیری کمک می‌کند، بلکه تصویر روشنی از وضعیت مالی کشور به نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی ارائه می‌دهد.
اصلاحات ساختاری در نظام بودجه‌ریزی
معاشر در تشریح جزئیات اصلاحات ساختاری در لایحه بودجه گفت: در این لایحه تلاش شده تا از پیش‌بینی‌های غیرواقعی درآمدی که در سال‌های گذشته به کسری بودجه منجر می‌شد، پرهیز شود. همچنین برای نخستین بار شاهد تفکیک بودجه شرکت‌های دولتی از بودجه عمومی هستیم که گام مهمی در جهت شفاف‌سازی و افزایش کارایی است.
وی درباره اهمیت اصلاح نظام یارانه‌ها افزود: در لایحه بودجه ۱۴۰۴، منابع حاصل از اصلاح نظام یارانه‌ها به صورت شفاف منعکس شده و مشخص است که این منابع دقیقا در چه مسیری هزینه خواهند شد. این شفاف‌سازی می‌تواند به افزایش اعتماد عمومی و کاهش نگرانی‌ها در مورد نحوه هزینه‌کرد منابع حاصل از اصلاحات کمک کند.
دبیرکل جمعیت گفتمان انقلاب اسلامی درباره رویکرد عدالت‌محور لایحه گفت: نکته مهم دیگر در لایحه بودجه ۱۴۰۴، توجه ویژه به عدالت منطقه‌ای در تخصیص منابع است. در این لایحه سهم استان‌های کمتر برخوردار از اعتبارات عمرانی افزایش یافته و مکانیزم‌های مشخصی برای توزیع عادلانه منابع پیش‌بینی شده است. این رویکرد می‌تواند به کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای که یکی از چالش‌های تاریخی کشور است، کمک کند.
حمایت رهبری و مسئولیت‌های دولت
معاشر در ادامه به حمایت‌های رهبر معظم انقلاب از برنامه‌های اصلاحی دولت اشاره کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب همواره بر ضرورت اصلاحات ساختاری در اقتصاد تاکید داشته‌اند. ایشان در دیدار شهریورماه با اعضای دولت، ضمن حمایت از برنامه‌های اصلاحی، بر لزوم توجه به معیشت مردم و حفظ کرامت اقشار آسیب‌پذیر تاکید کردند. این رهنمودها چراغ راه دولت در پیشبرد اصلاحات اقتصادی است.
وی افزود: البته این حمایت‌ها مسئولیت دولت را سنگین‌تر می‌کند. دولت باید با دقت و حساسیت بیشتری برنامه‌های خود را پیش ببرد و از هرگونه اقدام شتابزده که ممکن است به معیشت مردم آسیب بزند، پرهیز کند. رویکرد دولت پزشکیان، رویکردی تدریجی، علمی و کارشناسی شده در اجرای اصلاحات است.
دیپلماسی فعال و هوشمند؛ دستاوردها و چشم‌انداز
دبیرکل جمعیت گفتمان انقلاب اسلامی در تشریح دستاوردهای سیاست خارجی دولت اظهار داشت: دیپلماسی فعال و هوشمند دولت در ماه‌های اخیر به نتایج قابل توجهی در عرصه بین‌المللی منجر شده است. این دستاوردها در سه حوزه اصلی قابل مشاهده است. نخست، گسترش روابط با همسایگان که منجر به افزایش چشمگیر مبادلات تجاری شده است. دوم، تقویت مناسبات با قدرت‌های نوظهور اقتصادی مانند چین و روسیه که افق‌های جدیدی را پیش روی اقتصاد کشور گشوده است و سوم، حضور موثر در سازمان‌های منطقه‌ای که به تقویت جایگاه ژئوپلیتیک ایران کمک کرده است.
وی درباره اهمیت توازن در سیاست خارجی افزود: نکته کلیدی در رویکرد دولت، برقراری توازن هوشمندانه میان دیپلماسی فعال و حفظ اقتدار دفاعی است. قدرت دفاعی بازدارنده، پشتوانه اصلی دیپلماسی موفق است. امروز جمهوری اسلامی ایران از موضع اقتدار با جهان تعامل می‌کند و این رویکرد متوازن، نتایج مثبتی در خنثی‌سازی تحریم‌ها و گسترش مناسبات اقتصادی داشته است.
معاشر در تشریح دستاوردهای ملموس دیپلماسی اقتصادی یادآور شد: عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و پیمان اقتصادی اوراسیا، فرصت‌های بی‌نظیری برای توسعه روابط اقتصادی ایجاد کرده است. البته باید توجه داشت که بهره‌برداری کامل از این فرصت‌ها نیازمند اصلاحات ساختاری در داخل و تقویت زیرساخت‌های تجاری و ترانزیتی است.
پرهیز از شعارزدگی و لزوم صداقت با مردم
دبیرکل جمعیت گفتمان انقلاب اسلامی با تاکید بر لزوم پرهیز از شعارزدگی گفت: یکی از آسیب‌های جدی در نظام اداری، ارائه آمارهای غیرواقعی و وعده‌های تحقق‌نیافتنی است. در سال‌های گذشته شاهد ارائه آمارهای متناقض از سوی دستگاه‌های مختلف بوده‌ایم که این مسئله به اعتماد عمومی آسیب زده است.
وی افزود: دولت پزشکیان از همان ابتدا راه متفاوتی در پیش گرفت و با صراحت مشکلات را با مردم در میان گذاشت. این صداقت با مردم، گرچه در کوتاه مدت ممکن است دشوار به نظر برسد، اما در بلندمدت به افزایش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی کمک می‌کند.
معاشر ادامه داد: با وجود همه چالش‌ها، نشانه‌های امیدبخشی از موفقیت برنامه‌های اصلاحی دولت دیده می‌شود. تداوم وفاق ملی، حمایت رهبری، همکاری قوا و مشارکت مردم می‌تواند به عبور موفق از شرایط کنونی کمک کند. البته باید پذیرفت که این مسیر، مسیری دشوار است که نیازمند صبر و استقامت همگانی و تداوم همدلی و همراهی همه ارکان نظام و آحاد مردم است.