به گزارش ایرنا در دنیای امروز، توسعه اقتصادی دیگر به منابع طبیعی یا صنایع سنگین محدود نیست؛ بلکه ایده‌های نوآورانه، فناوری‌های پیشرفته و شرکت‌های دانش‌بنیان به موتورهای اصلی رشد اقتصادی تبدیل شده‌اند. این تغییر رویکرد در بسیاری از کشورها و مناطق، فرصت‌هایی بی‌نظیر برای تحول ایجاد کرده است، حتی در مناطقی که پیش‌تر کمتر توسعه‌یافته تلقی می‌شدند.
کهگیلویه و بویراحمد، استانی کوچک اما با ظرفیت‌های فراوان، نیز از این قاعده مستثنی نیست. در حالی که این استان عمدتاً به‌خاطر طبیعت بکر و تاریخ کهن خود شناخته می‌شود، اکنون شرکت‌های دانش‌بنیان آن در حال بازتعریف نقش اقتصادی منطقه هستند. اما آیا این شرکت‌ها می‌توانند نقشی کلیدی در تغییر مسیر توسعه این استان ایفا کنند؟
شرکت‌های دانش‌بنیان؛ مسیر تحول اقتصادی در کهگیلویه و بویراحمد
شرکت‌های دانش‌بنیان در کهگیلویه و بویراحمد، به‌رغم چالش‌های ساختاری و محدودیت‌های زیرساختی، موفق شده‌اند سالانه درآمدی بالغ بر ۱۸ هزار میلیارد ریال ایجاد کنند. این آمار، که توسط یدالله رحمانی، استاندار این استان، در مراسم تجلیل از پژوهشگران برتر ارائه شد، نشان‌دهنده اهمیت این شرکت‌ها در تولید ارزش افزوده و نقشی است که می‌توانند در تغییر مسیر توسعه ایفا کنند.
رحمانی تاکید کرده که درآمد مذکور عمدتاً از محل فروش محصولات تولید شده توسط این شرکت‌ها به دست آمده است که خود گواهی بر توانمندی نیروی انسانی بومی در تبدیل ایده‌های نوآورانه به فرصت‌های اقتصادی است.
شرکت‌های دانش‌بنیان این استان با تولید و فروش محصولات نوآورانه، سالانه درآمدی بالغ بر ۱۸ هزار میلیارد ریال دارند؛ آماری که نه تنها قدرت اقتصادی این واحدها را نشان می‌دهد، بلکه پتانسیل بی‌نظیر استان برای ایفای نقشی مهم در اقتصاد دانش‌محور کشور را برجسته می‌کند.
آمارها چه می‌گویند؟
یدالله رحمانی، استاندار کهگیلویه و بویراحمد، در مراسم تجلیل از پژوهشگران برتر استان، این ارقام را اعلام کرد و از شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین موتورهای محرک توسعه استان یاد کرد. به گفته او، این درآمد به‌طور مستقیم از فروش محصولات دانش‌بنیان به‌دست آمده و به فعالان این عرصه اختصاص یافته است.
هم‌اکنون ۱۷۴ شرکت دانش‌بنیان در استان فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها در پنج مرکز رشد و فناوری در شهرهای یاسوج، دوگنبدان و دهدشت مستقر هستند. از میان این تعداد، ۲۰ شرکت موفق به اخذ مجوز از معاونت علمی ریاست جمهوری شده‌اند و تقاضای ۱۰ شرکت دیگر نیز در دست بررسی است.
علاوه بر این، بیش از یک هزار و ۲۵۰ نفر از نیروی کار استان در این شرکت‌ها مشغول به فعالیت هستند. این آمار نشان‌دهنده نقش پررنگ این واحدها در اشتغال‌زایی و حرکت به سمت اقتصادی مبتنی بر دانش است.
چالش‌ها و ظرفیت‌های مغفول مانده
با وجود پیشرفت‌های یادشده، استاندار به یکی از چالش‌های اساسی استان اشاره کرد: «تنها ۰.۲ درصد از واحدهای فناورانه کشور در کهگیلویه و بویراحمد قرار دارند، در حالی که این استان یک درصد از جمعیت کشور را در اختیار دارد.» این اختلاف چشمگیر نشان‌دهنده شکافی است که باید با برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری‌های هدفمند پر شود.
رحمانی بر ضرورت ارتباط تنگاتنگ میان دانشگاه‌ها، صنعت و دستگاه‌های اجرایی تاکید کرد و آن را یکی از رموز موفقیت زیست‌بوم‌های نوآورانه در جهان دانست. او همچنین خواستار توسعه زیرساخت‌های فناوری و افزایش واحدهای فناورانه در استان شد.
تحولی در رویکرد توسعه‌ای استان
کهگیلویه و بویراحمد، که در گذشته‌ای نه‌چندان دور بر کشاورزی و صنایع سنتی تکیه داشت، اکنون در حال حرکت به سوی مدل‌های پیشرفته‌تری از توسعه است. رحمانی با اشاره به اهمیت نیروی انسانی توانمند، مراکز نوآورانه و واحدهای شتاب‌دهنده، این عوامل را به‌عنوان ارکان اصلی توسعه پایدار در دنیای امروز معرفی کرد.
وی افزود که پژوهش‌های بنیادی و کاربردی باید به‌طور همزمان در دستور کار قرار گیرند. «پژوهش‌های بنیادی برای تولید دانش و پژوهش‌های کاربردی برای حل مسائل عملیاتی استان ضروری هستند. این ترکیب می‌تواند کهگیلویه و بویراحمد را به الگویی برای دیگر استان‌ها تبدیل کند.»
تحول از کشاورزی سنتی به اقتصاد دانش‌محور
در گذشته، کشاورزی و صنایع سنتی محور توسعه اقتصادی این منطقه بود، اما امروز، تمرکز بر نیروی انسانی توانمند، مراکز نوآوری و واحدهای شتاب‌دهنده، به‌عنوان عوامل کلیدی توسعه پایدار مطرح شده‌اند. این تغییر رویکرد نه تنها یک ضرورت، بلکه پاسخی به روندهای جهانی است که به سمت اقتصاد دانش‌محور حرکت می‌کنند.
رحمانی همچنین بر ضرورت انجام پژوهش‌های کاربردی علاوه بر پژوهش‌های بنیادی تاکید کرد. به گفته او، ترکیب این دو نوع پژوهش می‌تواند مسیر توسعه استان را هموارتر کند و نتایج ملموس‌تری برای جامعه به همراه داشته باشد.
آیا کهگیلویه و بویراحمد می‌تواند در میدان رقابت ملی پیشتاز باشد؟
یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که این استان با آن روبه‌روست، جذب سرمایه و توسعه زیرساخت‌های فناورانه است. به نظر می‌رسد، دستیابی به اهداف بلندپروازانه‌ای همچون افزایش سهم استان از واحدهای فناورانه کشور، تنها با تلاش‌های بیشتر و حمایت‌های فراتر از حد معمول امکان‌پذیر خواهد بود.
در نهایت، آمار و ارقام ارائه شده توسط استاندار نشان‌دهنده یک حقیقت مهم است: کهگیلویه و بویراحمد، به‌رغم همه محدودیت‌ها، در مسیر درستی برای تبدیل شدن به یک زیست‌بوم دانش‌بنیان قرار گرفته است. اما تحقق این هدف به همکاری و تعهد بیشتری از سوی تمامی بخش‌ها، از دانشگاه‌ها گرفته تا بخش خصوصی و دستگاه‌های دولتی، نیاز دارد.
فرصتی برای آینده‌ای روشن‌تر
با وجود محدودیت‌ها، آمار ارائه شده توسط استاندار نشان می‌دهد که کهگیلویه و بویراحمد مسیر درستی را آغاز کرده است. هرچند سهم استان از واحدهای فناورانه کشور اندک است، اما با برنامه‌ریزی و حمایت‌های لازم می‌تواند به یکی از پیشتازان عرصه دانش‌بنیان در کشور تبدیل شود.
سخن پایانی: راهی پرچالش اما امیدبخش
شرکت‌های دانش‌بنیان در کهگیلویه و بویراحمد، هرچند در مرحله آغازین توسعه قرار دارند، اما چشم‌انداز روشنی برای استان ترسیم کرده‌اند. تحول از اقتصاد سنتی به اقتصاد دانش‌محور یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است و این استان با اتکا به نیروی انسانی خلاق و نوآور خود، ظرفیت تبدیل شدن به یکی از قطب‌های فناوری ایران را دارد. تحقق این هدف اما مستلزم تعهد، سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی دقیق از سوی تمامی بخش‌های جامعه است.