به گزارش ایرنا، در این شرایط پدیده نوظهور هوش مصنوعی می تواند در زمینه بهره مندی از زنجیره تأمین انرژی و آب این شهر مورد استفاده قرار گیرد و برای این اقدام باید ظرفیت های موجود را نیز مورد بررسی قرار داد. همچنین لازم است با ترسیم دورنمای استغاده از هوش مصنوعی در سطح صنایع زیرساختی و زنجیره تأمین انرژی و آب، چالش‌های اجرای این طرح ها نیز مورد بررسی قرار گیرد.
دبیر ستاد هوش مصنوعی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری چندی پیش در نشستی با اشاره به برنامه‌هایی که برای گسترش هوش مصنوعی در دست اجرا است، گفت: هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلف از جمله صنایع نفتی و گازی می‌تواند نقش آفرین باشد و باعث ایجاد صرفه‌جویی، گرفتن تصمیمات بهتر و درآمدزایی بالاتر شود.
بهروز مینایی با اشاره به «بیگ دیتا» (مجموعه‌ای از داده‌ها که به دلیل حجم زیاد، سرعت تولید و تنوع بسیار بالا، نمی‌توان آنها را با استفاده از ابزارها و روش‌های سنتی مدیریتی و پردازشی داده‌ها مدیریت کرد) ادامه داد: در کنار اطلاعات مختلف دیگری که در هریک از صنایع راهبردی کشور می‌تواند در قالب همزاد دیجیتال آن صنعت جمع‌آوری و پردازش شود، باید این داده ها نیز مورد استفاده قرار گیرد.
وی افزود: یکی از ویژگی‌های ممتاز هوش مصنوعی، اُمیدآفرین بودن آن است که این بر خلاف ذهنیت برخی است که معتقد هستند هوش مصنوعی قرار است جای آنها را بگیرد، در واقع این فناوری تنها ممکن است جایگزین کسانی شود که با آن آشنا نیستند و یا تمایلی به آشنایی با آن نداشته باشند و آشنایی و کار با کمک هوش مصنوعی صرفه‌جویی در هزینه و زمان را برای افراد و سازمان‌ها به‌دنبال خواهد داشت.
ظرفیت بیگ‌دیتاها در حل ناترازی‌های انرژی و آب
همان گونه که اشاره شد استفاده از بیگ دیتاها با روش سنتی امکان‌پذیر نیست و لازم است تا مدیران برای مدیریت بهتر و با بهره گیری از علم روز، بهترین تصمیم را در زمان مناسب خود گرفته و انجام دهند، از این رو باید به هوش مصنوعی توجه ویژه ای داشته باشیم.
موسس قطب علمی رایانش نرم و پردازش هوشمند اطلاعات دانشگاه فردوسی مشهد گفت: در طول زمان تحول صنعتی چهارم و در سطح کشور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اطلاعات تنها چهار قطب علمی تعریف کرده است که محوریت اصلی آنها هوشمندی در حوزه‌های مهندسی مکانیک، مهندسی سازه و مهندسی کنترل است.
محمدرضا اکبرزاده توتونچی افزود: متأسفانه هیچ یک از این حوزه‌ها با محوریت پردازش اطلاعات در ارتباط نیست و در سطح کشور نیز دانشگاه فردوسی مشهد تنها مرکزی است که در این زمینه ورود کرده است.
وی بیان کرد: چالش و تلاش اساسی ما در این موضوع است که چگونه می‌توان از ظرفیت بیگ دیتاها برای حل چالش‌های مختلف بشری مانند حوزه انرژی و آب استفاده کرد؛ باید به مرحله‌ای برسیم که بتوانیم تصمیمات خردمندانه مبتنی بر مدیریت بزرگ‌داده‌هایی با کارایی و صحت بالا اتخاذ کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: دانشگاه و صنعت باید هم‌افزایی داشته باشند و دانشجویان نیز می توانند به حل مسائل موجود در کشور و از جمله چالش انرژی در شهر مشهد پرداخته و به‌دنبال کشف و تعریف مساله‌های جدید در عرصه صنعت و جامعه باشند.
ارتقای حکمرانی با استفاده از هوش مصنوعی
حکمرانی با هوش مصنوعی، تحلیل داده‌ها در فرآیندهای تصمیم‌گیری و مدیریت دولتی می‌تواند به اتخاذ تصمیم های آگاهانه‌تر و کارآمدتر به ویژه از طریق تحلیل داده‌های کلان و شناسایی الگوها و روندهای پنهان کمک کند.
مدیر اندیشکده حکمرانی استان خراسان رضوی و عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این خصوص گفت: اگر بخواهیم خدمات عمومی را ارتقا داده و دراین عرصه دقت و سرعت نیز داشته باشیم و در کنار آن تجاربی از رفتارهای خود و دیگران نیز به دست آوریم، استفاده از هوش مصنوعی بسیار نقش آفرین است.
حسین افخمی روحانی با اشاره به سند هوش مصنوعی که در تیرماه امسال به دستگاه های اجرایی ابلاغ شد، افزود:هوش مصنوعی بدون درنگ ارتقای حکمرانی را در کشور رقم می‌زند و بسیاری از مشکلات کشور را نیز می تواند حل کند.
وی ادامه داد: بر اساس سند ملی هوش مصنوعی، قرار است جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۱۲ جزو ۱۰ کشور برتر در حوزه هوش مصنوعی باشد.
صرفه‌جویی ۵۵۰ میلیارد ریالی پالایشگاه گاز شهید هاشمی‌نژاد با هوشمندسازی
هوشمندسازی به استفاده از فناوری‌های نوین مانند اینترنت اشیا و سامانه های هوش مصنوعی برای بهبود کارایی و بهره‌وری در فرآیندها اشاره دارد و از این رو می‌تواند منجر به صرفه‌جویی در منابع، زمان و هزینه‌ها شود.
مدیرعامل پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد سرخس با اشاره به فعالیت های این پالایشگاه و اهمیت روی آوردن به هوش مصنوعی در مدیریت سامانه های پالایشگاهی این مجموعه گفت: در این پالایشگاه، بیگ‌دیتای خوبی توسط کمیته هوشمندسازی شناسایی و مورد بهره برداری قرار گرفت.
استفاده و به کار گیری از بیگ دیتاها با روش سنتی امکان پذیر نیست و از این رو لازم است تا مدیران برای مدیریت بهتر و با بهره گیری از علم روز، بتوانند بهترین تصمیم را در زمان مناسب خود گرفته و انجام دهند، از این رو باید به هوش مصنوعی توجه ویژه ای داشته باشیمیحیی فیضی افزود: با پردازش و ثبت این بزرگ داده ها، با یاری استادان و دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد به سامانه تصمیم‌ساز انرژی دست پیدا کردیم که با راه اندازی سامانه تصمیم‌ساز انرژی در مجموعه پالایشگاه شهید هاشمی نژاد، سه درصد از مصرف انرژی پالایشگاه کاسته شد.
وی ادامه داد: این سه درصد ۵۵۰ میلیارد ریال صرفه‌جویی در مصرف سوخت این پالایشگاه را در پی داشت و از این رو قصد داریم با کمک بخش خصوصی گام بلندتری در مسیر هوش مصنوعی و هوشمندسازی برداریم.
مدیریت منابع آب با هوش مصنوعی
بر اساس گزارش یونسکو پیش‌بینی شده است تا سال ۲۰۲۵ میلادی حدود ۲ میلیارد نفر از مردم جهان با کمبود مطلق آب مواجه شوند؛ از این رو و با افزایش نگرانی‌ها از روند سریع و ناگهانی وقوع خشکسالی و کم‌آبی، دانشمندان به دنبال شیوه‌های نوین برای مدیریت منابع آب هستند که در این خصوص هوش مصنوعی بسیار می تواند کمک کننده باشد.
قائم مقام مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در این خصوص با اشاره به نمونه‌های اولیه کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت منابع آب که نویدبخش آینده روشن این فناوری است گفت: نخستین گام در هر طرح هوش مصنوعی صنعت آب، ایجاد قوانینی در خصوص نوع داده‌های جمع‌آوری شده است و به طور کلی کیفیت داده‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد یک سیستم هوش مصنوعی پویا است.
علیرضا عامری افزود: در این زمینه اقدامات شاخصی در شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی انجام شده که تجهیز چاه‌ها به شمارشگر اندازه‌گیری جریان و هوشمندسازی شمارشگرها، نصب تجهیزات الکترونیکی در محل‌های پایش منابع آب و توسعه بستر جمع‌آوری داده‌های منابع آب (سامانه سیماب) از جمله این موارد است.
بیشتر بخوانیم:
یک شرکت خراسان رضوی با هوش مصنوعی مانع هدر رفت ۱۰ هزار متر مکعب آب شد
ناترازی انرژی کشور با بهره‌مندی از هوش مصنوعی قابل کنترل است
ساخت برج فناوری هوش مصنوعی در مشهد آغاز شد
بخش خصوصی توان رفع ناترازی انرژی را دارد
آغاز ساخت برج فناوری هوش مصنوعی در مشهد
وی بیان کرد: توسعه سامانه محاسبه هوشمند بیلان منابع آب در سطح محدوده‌های مطالعاتی و حوزه‌های آبریز و توسعه سامانه رصدخانه تحلیل‌های کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی نیز از جمله دیگر تلاش‌هایی است که در زمینه استفاده از هوش مصنوعی در شرکت آب منطقه‌ای انجام شده است.
قائم مقام مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی ادامه داد: از جمله کاربردهایی که هوش مصنوعی می‌تواند در موضوع مدیریت منابع آب داشته باشد، پیش‌بینی مناسب و منظم پدیده‌های مرتبط با آب، با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند نظیر بارش، تبخیر، رسوب و سیلاب است.
او با بیان اینکه بهینه‌سازی استفاده از آب در کنار تصمیم‌گیری هوشمند و خودکار با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند از دیگر مزایای استفاده از هوش مصنوعی است، اضافه کرد: رصد و کنترل هوشمند سیستم‌های آبی و مدل‌سازی و شبیه‌سازی آن، پیشگیری و مقابله با بحران آب و کمک به تصمیم‌گیری‌های مشارکتی و اثرگذاری بر تغییرات اقلیمی از جمله مزایای استفاده از هوش مصنوعی در زنجیره تامین آب و انرژی است.
پیش‌بینی میزان مصرف آب مشهد با هوش مصنوعی
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد نیز با اشاره به اقدامات این شرکت در طول سالیان گذشته در حوزه هوش مصنوعی گفت: بسترهای خوبی در دهه گذشته برای استفاده از ظرفیت‌های علم روز در این حوزه فراهم شده است و البته همچنان کارهای بسیاری نیز از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان در بستر هوش مصنوعی باقی مانده است که باید به نتیجه برسد.
حسین اسماعیلیان افزود: بومی‌سازی تجهیزات، یکی از اقدامات مؤثری است که در سال‌های گذشته انجام شده، به‌طوری‌که بیش از ۹۵ درصد از تجهیزات در بستر شرکت دانش‌بنیان استان حاصل شده و این نخستین اقدام برای هوشمندسازی در حوزه آب بوده است.
او با اشاره به بهره برداری از سامانه های مختلفی همچون سامانه پیش‌بینی تقاضا، مدیریت تأمین آب و مدیریت فشار، سامانه به‌روزرسانی نقشه‌ها و مدل‌ها و همچنین سامانه مدیریت انرژی افزود: در کلانشهر مشهد این قابلیت ایجاد شده است که نیاز و میزان مصرف آب در آینده پیش‌بینی شود و حتی این قابلیت وجود دارد که در مناطق مختلف شهری میزان مصرف شهری رصد شود و در فضای هوش مصنوعی یک تصمیم‌یار خوب برای میزان مصرف آب و تأمین آن در مشهد داشته باشیم.
دانشگاه و صنعت باید هم‌افزایی داشته باشند و دانشجویان نیز می توانند به حل مسائل موجود در کشور و از جمله چالش انرژی در شهر مشهد پرداخته و به‌دنبال کشف و تعریف مسئله‌های جدید در صنعت و جامعه باشندمدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد ادامه داد: استفاده از ظرفیت‌های هوش مصنوعی سبب شده است در زمانی که با کمبود در تأمین آب و محدودیت در مصرف آب روبه‌رو هستیم، حداکثر بهره‌وری را داشته باشیم و جیره‌بندی که در گذشته در مشهد شاهد بودیم دیگر مورد نیاز نباشد.
خراسان رضوی پیشگام در بهره‌گیری از هوش مصنوعی
بررسی ظرفیت هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف انرژی، می‌تواند دورنمایی از وضعیت صنایع زیرساختی و زنجیره تأمین انرژی و آب و بررسی چالش‌های اجرای طرح هایی از این دست را در استان خراسان رضوی به دست دهد.
مدیرعامل خانه هم‌افزایی انرژی و آب خراسان رضوی گفت: با توجه به اینکه شرکت‌های بزرگ و پیشروی از این استان در سطح کشور مشغول به فعالیت در حوزه انرژی هستند، این انتظار وجود دارد که بتوانیم پیشرو بودن خود را در سطح کشور با استفاده از هوش مصنوعی به عنوان یک موضوع نوظهور، حفظ کنیم و پیشرانی برای سایر استان‌ها در سطح کشور باشیم.
محمدرضا فلفلانی با اشاره به اینکه خانه هم‌افزایی آب و انرژی تلاش می‌کند تا ظرفیت‌های موجود در استان به خوبی مورد استفاده قرار گیرد، افزود: با توجه به ارتباطات خوبی که این مجموعه با قوای مجریه، مقننه و قضاییه دارد، تلاش داریم هر سه قوه را در سطح کلان کشور به جریان هم‌افزایی فرابخوانیم.
وی ادامه داد: استان خراسان رضوی باید در نهایت بتواند در حوزه هوش مصنوعی، پیشرو و پیشران باشد به‌گونه ای که در آینده نزدیک طرح های جدیدی در بستر شرکت‌های دانش‌بنیان با هدف بهبود بهره‌وری و کیفیت ارائه خدمات در شرکت‌های زیرساختی تعریف و محقق شود.