دکتر امیرحسین حقیر روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: مصرف سیگار منجر به بروز ساییدگی زودتر و یا بیرون زدگی دیسک‌های بین مهره‌ای می‌شود، نیکوتین موجود در سیگار و یا هرگونه توتون و یا تنباکو منجر به آسیب عروق کوچک در تمامی نقاط بدن از جمله دیسک‌های بین مهره‌ای و عروق آن می‌شود.
وی ادامه داد: آسیب عروق کوچک خون رسان دیسک‌های بین‌مهره‌ای منجر به تسریع از بین رفتن و روند پیری آن می شود، با توجه به اینکه دیسک‌ها غضروف‌های ژلاتینی هستند که بین مهره‌ها قرار داشته و نقش ضربه‌گیر ستون فقرات را دارند، هنگامی که قدرت ضربه‌گیر دیسک ها کاهش یابد، فشار به مهره‌ها و عضلات منتقل شده و منجر به بروز درد گردن می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه با ورود تلفن‌های همراه و کامپیوتر به زندگی بشری شاهد بروز بیش از پیش گردن درد هستیم، بیان کرد: افزایش سن، ساییدگی یا همان آرتروز، کشیدگی عضلات و تاندون‌ها، بیرون زدگی دیسک گردن، استرس روحی و آسیب یا همان ضربه به گردن از دیگر علل مهم درد گردن است.
وی در خصوص تاثیر افزایش سن و ساییدگی بر درد گردن ادامه داد: با افزایش سن، آب درون دیسک‌ها کاهش می‌یابد و از طرفی با توجه به اینکه دیسک‌ها نقش ضربه‌گیری دارند، این کاهش حجم آب داخل دیسک‌ها منجر به کاهش خاصیت ضربه‌گیری آنها شده و ضربات بیشتری به مهره‌ها انتقال می‌یابد و نتیجه این پدیده، ساییدگی مهره‌ها یا همان آرتروز است که در درازمدت می‌تواند منجر به درد گردن شود.
حقیر در خصوص عامل کشیدگی عضلانی و تاندونی در ایجاد گردن درد گفت: در حالت «راستا» یعنی وضعیتی که سر روی شانه قرار دارد و گوش‌ها در امتداد شانه هستند، عضلات ناحیه گردنی در بهترین وضعیت خود قرار گرفته و به خوبی وزن سر به پایین منتقل می‌شود ولی در حالتی که گردن برای مدت طولانی به جلو غوز کرده باشد مانند کار طولانی با کامپیوتر، عضلات و تاندون‌های گردن تحت کشش قرار می‌گیرند.
وی افزود: این کشش طولانی مدت منجر به پارگی‌های کوچکی در عضلات و تاندون‌ها می‌شود که درازمدت منجر به بروز دردگردن مزمن می‌شود.
ژنتیک مهمترین علت بیرون زدگی دیسک است
جراح مغز و فوق تخصص جراحی ستون فقرات دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص تاثیر بیرون زدگی دیسک گردن بر درد گردن گفت: دیسک ها نقش ضربه‌گیر دارند، ولی در مواردی که سلامت ستون فقرات گردنی رعایت نشود ممکن است پاره شده و به ریشه اعصاب گردن فشار بیاورند، که در این موارد فرد با گردن درد تیرکشنده به بازو و دست‌ها مراجعه می‌کند.
وی با بیان اینکه ژنتیک مهمترین علت بیرون زدگی دیسک است، افزود: افرادی که سابقه بیرون زدگی دیسک در جای دیگری از ستون فقرات مثلا در کمر دارند و یا در افراد درجه یک مثل پدر و مادر و یا خواهر و برادر در سن میانسالی و یا جوانی چنین مشکلی داشته اند، مستعد بیرون زدگی دیسک گردن هستند.
حقیر در خصوص تاثیر استرس روحی بر گردن درد بیان کرد: عضلات ناحیه گردنی بر خلاف عضلات ناحیه کمری، اندازه کوچکتر و کوتاه‌تری دارند، لذا این ناحیه به استرس بسیار حساستر بوده و ممکن است در زمینه استرس دچار اسپاسم و گرفتگی و در نتیجه گردن درد شود.
وی در خصوص عامل آسیب یا ضربه به گردن گفت: در بسیاری موارد بویژه تصادفی که خودرو دیگری از پشت به ماشین برخورد می کند، این اتفاق برای راننده و سرنشینان منجر به پرتاب شدن گردن به عقب و سپس به جلو می‌شود، که در طی این حرکت رفت و برگشت گردن عقب و جلو، تمامی تاندون‌ها و عضلات ناحیه گردن کشیده می‌شود، که به آن «آسیب شلاقی گردن» می‌گویند.
این پزشک متخصص تصریح کرد: در این موارد آسیب دیدگی منجر به درد گردن شدید و طولانی می‌شود که گاهی تا ماه‌ها طول می‌کشد.
علائم هشدار دهنده گردن درد
جراح مغز و فوق تخصص جراحی ستون فقرات دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: هر گونه علائم عصبی مثل بی‌حسی طولانی در دست‌ها و یا ضعف و کاهش قدرت عضلانی در دست‌ها و پاها مهمترین علامت هشدار است.
وی با بیان اینکه در افراد بالای ۶۰ سال با افزایش شدت ساییدگی در گردن ممکن است کانال نخاع گردنی تنگ و منجر به کاهش قدرت عضلات در دست‌ها و پاها و عدم تعادل در راه رفتن شود، افزود: از نخستین علائم تنگی نخاع گردن عدم توانایی فرد در بستن دکمه‌ها است که در این موارد تشخیص زودرس و اقدام درمانی سریعتر می‌تواند از پیشرفت بیماری پیشگیری کند.
حقیر ادامه داد: در تمامی افرادی که سابقه بیماری بدخیم همچون سابقه سرطان ریه و یا پستان دارند و به تازگی دچار دردگردن شده اند باید درد گردن جدی گرفته شود، چراکه در برخی موارد شاهد گسترش تومور به مناطق دیگر از جمله مهره‌های گردن هستیم.
راه‌های بهبود درد گردن در منزل
جراح مغز و فوق تخصص جراحی ستون فقرات دانشگاه علوم پزشکی مشهد عنوان کرد: نخستین گام برای بهبود درد گردن استراحت و بی‌حرکتی کوتاه مدت است و در کنار آن مصرف مسکن‌های کم عارضه مثل استامینوفن و گرم نگه داشتن گردن است.
وی ادامه داد: برای گرم نگهداشتن گردن می‌توان از یک حوله گرم به مدت ۱۵ دقیقه هرچند ساعت استفاده کرد، چراکه گرما باعث بهبود خون رسانی و رفع اسپاسم و گرفتگی عضلات می‌شود.
حقیر گفت: در مواردی که به گردن ضربه شدیدی وارد شده، بهتر است در مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت نخست گردن را خنک نگه داشت تا از التهاب در عضلات پیشگیری شود و روش آن استفاده از حوله سرد هر ۱۵ دقیقه در طی چند ساعت است و بعد از چند روز که درد گردن کاهش یافت می‌توان ورزش‌های کششی گردن را برای بهبود خون رسانی به عضلات و رفع نهایی گرفتگی عضلات و همچنین تقویت عضلات آغاز کرد.
وی بیان کرد: در صورتی با این اقدامات ساده بهبودی حاصل نشد، مراجعه به پزشک توصیه می شود.
راه‌های پیشگیری از گردن درد
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه گفت: گردن متحرک‌ترین قسمت ستون فقرات است و از طرفی عضلات ناحیه گردن مجموعه عضلاتی کوچک و با توان کمتر هستند، لذا ساختار گردن بسیار مستعد غوز شدن به جلو و در نتیجه آسیب عضلانی و کشیدگی و در نتیجه درد است.
وی افزود: به همین دلیل نخستین گام در پیشگیری از درد گردن حفظ حالت مناسب گردن است که فشار و کشش کمتری به عضلات وارد شود و گردن بتواند با کمترین فشار وزن سر که نزدیک به چهار تا پنج کیلوگرم است را به قسمت های پایینی ستون فقرات و از آنجا به زمین منتقل کند.
حقیر بیان کرد: استفاده از «کتابیار»، میز شیبدار، بالا آوردن سطح مونیتور کامپیوتر طوری که در امتداد چشم‌ها باشد، درست و صحیح راه رفتن در راستای همین موضوع توصیه می‌شود و یا در هنگام خوابیدن به پهلو بهتر است متکایی انتخاب شود که سر در امتداد ستون فقرات قرار گیرد و یا در هنگام خوابیدن به صورت طاق باز، بهتر است متکایی زیر زانو باشد تا امتداد ستون فقرات حفظ شود و همچنین از خوابیدن روی شکم پرهیز شود.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه ناحیه گردن دارای مجموعه‌ای از عضلات کوچک است که توان محدودی در تحمل وزن دارد، لذا راهکار دیگر برای پیشگیری از کشیدگی عضلانی، حفظ طراوت و شادابی و قدرت عضلانی با انجام ورزش کششی و قدرتی روزانه است.
جراح مغز و فوق تخصص جراحی ستون فقرات دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: از آنجایی که عضلات ناحیه شانه نیز در نگهداشتن ستون فقرات گردنی نقش دارد، انجام ورزش کششی و قدرتی در عضلات ناحیه گردن و شانه برای سلامت ستون فقرات گردنی توصیه می‌شود و با انجام ورزش‌های ساده در منزل می‌توان به سلامت گردن کمک کرد.
وی گفت: نزدیک کردن شانه‌ها از پشت به هم و نگهداشتن به مدت پنج تا ۱۰ ثانیه، انجام شنا روی دیوار، در حالت نشسته چرخاندن گردن به سمت راست برای پنج تا ۱۰ ثانیه و سپس برگشتن به حالت اولیه از جمله ورزش های تقویت عضلات گردن است.