به گزارش ایرنا، در مورد خرما و خاصیت ارقام مختلف آن در نوشته‌ها و داستان‌هایی که دهان به دهان و نسل به نسل منتقل شده بیشتر به این موضوع پرداخته شده که خرما انرژی خورشید را در دانه‌هایش ذخیره می‌کند و مقوی بودن خرما را با چنین استدلال‌هایی توجیه می‌کنند اما این روزها علم به چنان پیشرفتی رسیده که میزان اثرگزاری هر رگه خرما بر بخش‌های مختلف بدن مشخص می‌شود.
تحقیقات نشان داده است که خرمای پیارم توانایی افزایش تولید و ترشح انسولین را دارد و همچنین دارای خواص منحصر بفردی است که می‌تواند به کاهش میزان جذب گلوکز از روده و کنترل دیابت کمک کند و دیابت هم
ازجمله بیماری‌های شایع در سراسر جهان بشمار می‌رود که درمان و کنترل آن بدون داشتن رژیم غذایی مناسب غیرممکن است. از همه اینها که بگذریم، پیارم یک مولتی ویتامین خوشمزه هم محسوب می‌شود و اینکه پیارم دارای طبع گرم است.
در بازار خرمافروشان وقتی پیارم به میدا می‌آید همه خریداران را به خود جلب کرده و درواقع می‌توان به این اتفاق، معرکه پیارم گفت، حالا در مقیاس بزرگتر نیز همین وضعیت را در بازارهای بین المللی برای پیارم شاهد هستیم. چون تجار کشورها، خرمای پیارم کشاورزان زحمتکش ما را با قیمت های ناچیزی خریداری می کنند و بعد از انجام یک سری کارهای فرآوری و بسته بندی‌های شیک، با برند کشور خودشان در جهان به فروش می‌رساند و این اوج مظلومیت کشاورزان جنوب کشورمان است.
به هر حال ۳۸ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی هرمزگان زیرکشت نخلستان است؛ که امسال ۱۹۶ هزار تن از این میوه شیرین و مغذی برداشت شده که ۶۵ هزار تن آن معادل ۴۵ درصد، قابلیت صادرات به بازارهای بین‌المللی دارد.
ارزش صادراتی خرمای هرمزگان ۱۳۸ میلیون دلار است که ۹۱ میلیون دلار آن مربوط به خرمای پیارُم و ۴۷ میلیون دلار نیز سهم سایر خرماهای صادراتی و تجاری است.
خرمای پیارُم شهرستان حاجی‌آباد هرمزگان یکی از مرغوب‌ترین و گرانترین خرماهای بازارپسند این استان در ایران و حتی جهان است، که از ۲۰ هزار تن برداشت آن، حدود ۸۰ درصد از این نوع خرما به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، کشورهای اروپایی، آسیای میانه، استرالیا و کانادا صادر می‌شود.
از سال ۱۳۷۰ فروش عمده خرما پیارم حاجی‌آباد هرمزگان رونق قابل توجهی در سراسر دنیا گرفت و این محصول هم‌اکنون به‌صورت فله‌ای با قیمت چهار میلیون ریال و بسته‌بندی شده با قیمت چهار میلیون و ۵۰۰ هزار ریال تا پنج میلیون ریال در بازار عرضه می‌شود.
خرمای با ارزش پیارم در سال ۹۵، به عنوان مرغوب‌ترین خرمای صادراتی کشور در فهرست آثار طبیعی- ملی ایران به ثبت رسیده است. خرمای با ارزش پیارم در سال ۹۵، به عنوان مرغوب‌ترین خرمای صادراتی کشور در فهرست آثار طبیعی- ملی ایران به ثبت رسیده است.
پس از پیارم، خرمای «خاصویی»، «مرداسنگ»، «خنیزی»، «شاهانی»، «دیری»، «کریته» و «مضافتی» نیز از دیگر ارقام مرغوب و صادراتی در استان هرمزگان هستند؛ البته خرمای مجول به‌عنوان بهترین و مرغوب‌ترین خرمای جهان نیز که به تازگی در دشت پلپک بشاگرد به صورت فراوان کشت شده، قرار است تا چند سال آینده با پیارم حاجی‌آباد رقابت کند.
آمارهای موجود نشان می‌دهد که افزون بر سه هزار رقم خرما در دنیا شناخته شده است که ۴۰۰ رقم آن را متعلق به ایران دانسته‌اند و از این میزان، ۵۵ نوع آن در استان هرمزگان کشت می‌شود.
بیشترین ارقام خرما در استان‌های خوزستان، هرمزگان، کرمان، بوشهر و سیستان و بلوچستان پراکنده شده اما «سایر یا استعمران» در خوزستان، «مضافتی» در بم و کرمان، «زاهدی و پیارم» در حاجی‌آباد هرمزگان و «کبکاب» در بوشهر از مهم‌ترین گونه‌هایی است که در ایران تولید می‌شود.
در واقع گونه‌های خرمای برتر و تجاری، یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند در بهبود کیفیت و اصول و در نتیجه رونق دادن به صنعت خرما در جهان موثر باشد که در استان هرمزگان می‌توان به خرمای پیارم، مرداسنگ، خاصویی، خنیزی، زاهدی، هلیلی، مضافتی، شاهانی، کریته، زرک، کلک سرخ اشاره کرد.
استان هرمزگان محل تولید بسیاری از خرماهای ارزشمند است که بیشترین کشت این محصول مربوط به شهرستان‌های حاجی‌آباد، میناب، رودان، بندرعباس و سیریک است.
در استان هرمزگان طبق آمارهای موجود، ۵۵ نوع خرما کشت و تولید می‌شود که ۲۰ نوع آن ارزش تجاری داخلی و خارجی دارد.
درحال حاضر وسعت زمین‌های باغی هرمزگان افزون‌بر ۸۰ هزار هکتار با تولید سالانه افزون‌بر ۹۴۰ هزار تن است که ۳۸ هزار هکتار آن با تولید سالانه ۱۹۵ هزار تن را نخیلات تشکیل می‌دهند.
نگاهی به صادرات خرمای هرمزگان
سالانه ۱۹۶ هزار تن خرما از نخلستان‌های بارور استان هرمزگان برداشت می‌شود که ۶۵ هزار تن آن برابر با ۴۵ درصد قابلیت صادرات دارد.
مدیرامور باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان در این راستا به خبرنگار ایرنا گفت: ۳۸ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان هرمزگان به کشت نخلستان اختصاص دارد که از این میزان ۲۵ هزار هکتار برابر با ۷۰ درصد آن بارور هستند.
محمد رضا شیخ‌زاده اظهار کرد: «پیارم»، «خاصویی»، «مرداسنگ»، «خنیزی»، «شاهانی»، «دیری»، «کریته» و «مضافتی» از مرغوب‌ترین ارقام خرما در استان هرمزگان است که هرساله ۴۵ درصد از این محصولات به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، روسیه، اروپا و کشورهای شرق آسیا صادر می‌شود.
شیخ‌زاده با اشاره به پایان فصل برداشت پیارم از ۲ هزار و ۲۰۰ هکتار از نخسلستان‌های حاجی‌آباد هرمزگان، گفت: امسال ۲۰ هزار تن محصول پیارم از نخلستان‌های برداشت شد که ۱۶ میلیون آن معادل حدود ۸۰ درصد به مقصد کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، اندونزی، مالزی و روسیه بارگیری شده که برای کشور حدود ۹۱ میلیون دلار ارزآوری داشته است.
خرمای پیارم هرمزگان به مقصد کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، اندونزی، مالزی و روسیه بارگیری شده و برای کشور حدود ۸۰ میلیون دلار ارزآوری داشته است.
مدیرامور باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان با اشاره به اینکه این خرمای شکلاتی در محیطی باز تا یکسال و در سردخانه بین ۲ یا سه سال ماندگاری دارد.اظهار کرد: شهرستان حاجی‌آباد هرمزگان به علت داشتن آب و هوای گرم و خشک و قرار گرفتن در محدوده ارتفاعی یک‌هزار و ۲۵۰ متر از سطح دریا تنها منطقه کاشت پیارم در کشور است.
«پیارُم نام یکی از رقم‌های تولیدی خرماست. پیارم بازارپسندی بالایی دارد و این محصول تاکنون به‌خوبی توانسته توجه بازارهای جهانی را به خود جلب کند. پوست نازک این خرما به رنگ قهوه‌ای تیره و گوشت و پوست آن کاملا به یکدیگر چسبیده‌اند و قند موجود در آن از نوع فروکتوز است.»
هرمزگان به دنبال مجول
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان همچنین به الگوی کشت نخیلات در استان اشاره کرد و گفت: الگوی کشت محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری به ویژه نخیلات و به خصوص رقم تجاری پیارم و مجول (گرانترین خرماها) را در اولویت داریم.
شیخ‌زاده ادامه داد: با هدف تولید خرمای صادراتی و اشتغال سه هزار نفری در آینده نزدیک، سه هزار و ۶۰۰ هکتار از اراضی دشت پلپلک بشاگرد هرمزگان برای کشت خرمای مجول هدف‌گذاری شده است که در ۲ فاز ۲ هزار هکتاری و یک هزار و ۶۰۹ هکتاری انجام می‌شود.
وی با اشاره به اینکه آبرسانی به این دشت از محل سد جگین تامین می‌شود، ابراز کرد: تاکنون فاز ۲ هزار هکتاری آن تحویل داده شده و امسال نزدیک به هزار هکتار خرمای مجول در آن کشت شده است که تا پایان سال‌جاری پیش بینی می‌شود ۲ هزار هکتار زیرکشت این محصول برود که با بهره‌برداری از آن پیش بینی می‌شود سه‌هزار نفر مشغول به‌کار شوند.
این مسوول یادآور شد: با راه‌اندازی صنایع جانبی و فرآوری، بسته‌بندی، سورتینگ و سردخانه، به تعداد اشتغال افراد بومی در این مجموعه نیز افزوده می‌شود.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان ابراز کرد: هدف از طرح توسعه و الگوی کشت نخیلات در واقع حذف نخل‌های غیراقتصادی و فرسوده و جایگزین آن با رقم مرغوب تجاری، سوده و سازگار با محیط مثل پیارم و مجول است.
شیخ‌زاده یادآور شد: نوسازی و اصلاح باغات و نخیلات یکی از مهم‌ترین مسائل استان هرمزگان در حوزه کشاورزی است که با اجرای آن کشاورزان و باغداران از کاشت ارقام کم محصول و کم بازده و غیراقتصادی به سمت کاشت ارقام پرمحصول و سودده هدایت می‌شوند.
وی ابراز کرد: بررسی‌های انجام شده در سال‌های اخیر نشان از پایین بودن بهره‌وری تولید خرما در نخلستان‌های استان هرمزگان بوده است که به‌منظور بهبود این مهم، طرح اصلاح و نوسازی نخیلات در استان عملیاتی شد.
در ایران نخل که به آن «مچ، مُخ، مُغ، مق، مُگ یا مُه و دیمیت» نیز می‌گویند، از دوران باستان و پیش از هخامنشی کشت می‌شده است؛ منابع چینی از ایران به عنوان سرزمین نخل خرما که در نزدشان به نام عناب پارسی و عناب هزار ساله مشهور بوده، یاد کرده‌اند.
میزان تولید خرما در جهان حدود ۷.۵ میلیون تن در سطح ۱.۱ میلیون هکتار نخلستان با متوسط عملکردی معادل ۶ هزار و ۸۳۴ کیلوگرم است؛ مصر، ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، پاکستان، الجزایر، عراق، سودان، عمان و لیبی از تولیدکنندگان برتر خرما در جهان هستند که مصر بیشترین میزان عملکرد و الجزایر بیشترین سطح زیرکشت را در اختیار دارند.
متوسط مصرف سرانه جهانی محصول خرما بیش از یک کیلوگرم برآورد شده که البته این شاخص در ایران بین هفت تا ۱۰ کیلوگرم است.
خرما به دلیل سهولت در حمل و نقل و ارزش غذایی بالا، در واقع یکی از محصولات راهبردی استان هرمزگان است که این محصول به‌عنوان یک منبع ثروت و درآمد، در چرخه تجارت جهانی جایگاه ویژه‌ای دارد و می‌طلبد تجار ایرانی، ضمن تامین نیاز داخلی، به صادرات آن نیز بیش از پیش توجه کنند.