به گزارش ایرنا، طی سال‌های اخیر هدایت صنایع و واحدهای تولیدی به سمت تبدیل شدن به زنجیره ارزش بسیاراهمیت یافته و یکی از لازمه‌های رسیدن واحد تولیدی به ارزش افزوده بالا است.
دولت تلاش دارد تا با پرداخت تسهیلات و اقدامات حمایتی صنایع را در این رسیدن به این چرخه هدایت کند. رسیدن به زنجیره ارزش در یک واحد تولیدی مستلزم کنار هم قرار دادن تمامی پازل‌های بخش تولید است و زمانی که تولید کننده به این مزیت دست یابد به بالاترین سودآوری خواهد رسید.
خوزستان به عنوان قطب صنایع مادر و تولید محصولات کشاورزی می تواند به یکی از استان‌های موفق در ایجاد زنجیره ارزش به ویژه در حوزه صنایع غذایی شود. اما چرا تا کنون شاهد ایجاد زنجیره ارزش قوی و قدرتمند در استان نبودیم؟
دلایل زیادی می تواند در عدم اتصال حلقه‌های زنجیره های ارزش در استان موثر باشد، خرید مواد اولیه از سایر استان ها و یا خارج از کشور، نداشتن خلاقیت، نبود حلقه صنایع تبدیلی و فرآوری ، نداشتن تکنولوژی و یا عدم توانایی صاحبان صنایع، تکمیل زنجیره ارزش افزوده صنایع؛ را با چالش های مختلفی همراه کرده است.
مقام معظم رهبری بارها نسب به خام فروشی از سوی شرکت‌های تولیدی ابراز گله‌مندی کردند و تبدیل واحدهای تولیدی به زنجیره ارزش را یکی از راه‌های کاهش رکود و عدم رقابت پذیری در بازارهای جهانی عنوان کردند.
برخی صنایع بزرگ در استان همچون نفت و پتروشیمی با وجود قدمت و توسعه زیادی که در استان دارند هنوز موفق نشدند به زنجیره ارزش قدرتمندی دست یابند و در مواردی خرید مواد اولیه و یا تجهیزات مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر تامین کنند.
خوزستان با تولید سالانه ۱۸ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی قطب این صنعت در کشور است اما متاسفانه به دلیل عدم استفاده از نوآوری و تکنولوژی به روز و نداشتن خلاقیت موفق نشده است در بسیاری از رستههای تولیدی که حرف اول را در کشور می زند زنجیره ارزش ایجاد کند.
نداشتن صنایع تبدیلی و فرآوری قوی یکی از حلقه‌های مفقوده در حوزه کشاورزی استان است و خام فروشی در این بخش باعث شده تا آنگونه که باید در صادرات محصولات کشاورزی و آبزی پروری سود و درآمد حاصل کند.
در زنجیره ارزش ابتدایی‌ترین مراحل مانند طراحی محصول و تهیه مواد اولیه، تا مرحله آخر که تولید محصول نهایی و عرضه در بازار است توسط همان واحد تولیدی و صنعت انجام می‌شود.
به کار بردن زنجیره ارزش در مراحل تولید باعث می‌شود محصول نهایی سازگاری بیشتری با نیازهای مصرف‌کننده داشته باشد و در نتیجه باعث افزایش شانس رقابت در بازار داخلی و خارجی خواهد شد.
فراهم بودن بستر ایجاد تشکیل چهار زنجیره ارزش در خوزستان
حرکت به سمت ایجاد زنجیره ارزش در واحدها تولیدی خوزستان به عنوان یکی از قطب‌های صنعتی کشور اهمیت بسیار زیادی در ماندگاری، کاهش هزینه ها و افزایش رقابت و درآمد دارد.
همراهی دولت با صنایع و واحدهای تولیدی و البته پشتیبانی و حمایت بانک‌‍ها می‌تواند مسیر را برای تبدیل شدن صنایع به زنجیره ارزش هموار کند و در نهایت منجر به افزایش تولید ناخالص ملی خوزستان خواهد شد.
مدیر کل صنعت، معدن و تجارت خوزستان یکی از راه های بهبود فضای کسب و کاراستان را در توسعه سرمایه‌گذاری و ایجاد زنجیره ارزش دانست و افزود: در استان بستر لازم برای ایجاد زنجیره ارزش در صنایع پلیمری، فولادی، غذایی و سلولزی وجود دارد که رسیدن به این جایگاه بسیار سودآور و در توسعه اقتصادی و اشتغالزایی استان اثرگذار است.
حمیدرضا فلاح با بیان اینکه خوزستان رتبه دوم کشور را در بهبود فضای کسب و کار دارد بیان کرد: ۷۰ مولفه برای بهبود فضای کسب و کار اهمیت دارد و خوزستان موفق شده در این شاخص ها عملکرد قابل قبولی داشته باشد که یکی از این مولفه ها تبدیل شدن واحدهای تولیدی به زنجیره ارزش است.
وی افزود: بهبود محیط کسب و کار مشوق بزرگی برای جذب سرمایه‌گذار در استان است به همین دلیل از تمامی مسئولان و دستگاه‌های مربوطه درخواست می‌شود برای بهبود هرچه بهتر فضای کسب و کار استان گام بردارند.
وی با بیان اینکه ایجاد زنجیره ارزش تولیدی یکی از بسترهای لازم برای جذب سرمایه گذار و توسعه صنایع است افزود: خوزستان ظرفیت‌های بسیار زیادی برای سرمایه‌گذاری دارد که با کاهش فرآیندها و بروکراسی اداری شاهد سرمایه‌گذاری گسترده در استان خواهیم بود.
فلاح تاکید کرد: شرایط جذب سرمایه گذار در استان با حذف قوانین سخت‌گیرانه و تسهیل فرآیند سرمایه‌گذاری نظیر کاهش زمان صدور پروانه بهره‌برداری قابل اجرا است.
ایجاد زنجیره ارزش یکی از شرط‌های ایجاد واحد تولیدی از سوی وزارت صمت
مدیر کل صمت خوزستان ایجاد ارزش در زنجیره‌های تولید را یکی از راهبردها و شروط حوزه وزارت صمت برای راه اندازی واحدهای صنعتی جدید است.
وی با اشاره به الزام داشتن برخی شاخص‌ها برای ایجاد زنجیره ارزش افزود: این زنجیره‌ها باید از ابتدا در تامین مواد اولیه تا انتهای طرح و تولید محصول، ویژگی و قابلیت‌هایی را داشته باشند.
فلاح ادامه داد: در حال حاضر محوریت کنونی کار تمرکز بر تکمیل زنجیره‌های ارزش افزوده استان است که علاوه بر توان تامین مواد اولیه و ارزش افزوده بالا در دوره تولید، امکان صادرات نیز وجود داشته باشد.
مدیر کل صمت خوزستان اضافه کرد: ۱۲۰ طرح در راستای تکمیل زنجیره ارزش از سوی این اداره کل طراحی شده و در اختیار صاحبان صنایع قرار داده می‌شود.
وی ادامه داد: این طرح‌ها علاوه بر قرار داشتن در راستای تکمیل زنجیره‌های ارزش افزوده و داشتن قابلیت رقابت جهانی، امکان تامین مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز صنایع را نیز فراهم می کنند.
فلاح همچنین صدور مجوز ایجاد واحدهای تولیدی بدون بررسی‌های لازم را آسیب زا دانست و افزود: باید صدور مجوز ساخت واحدهای تولیدی در استان منطبق بر توانایی‌ها و ظرفیت‌های سرمایه گذار باشد تا در ادامه مسیر با رکود و ضرر روبرو نشود.
بهره وری بالا با ایجاد زنجیره ارزش
مدیر عامل شرکت شهرک های صنعتی خوزستان در خصوص اهمیت ایجاد زنجیره ارزش توسط واحدهای تولیدی بیان کرد: هر عملکردی در حوزه تامین ، تولید و توزیع یک زنجیره ارزش را ایجاد می‌کند که باعث ارزش آفرینی در تولید یک کالا می‌شود.
علی مهدی‌پور گفت: اگر به درستی در این مسیر عمل شود یک زنجیره ارزش قدرتمند برای واحد تولیدی تشکیل خواهد شد و بهره‌وری نیز بالاتر می رود.
وی با بیان اینکه صنعت مواد غذایی یکی از صنایع بسیار مهم در ایجاد زنجیره ارزش است افزود: به عنوان مثال خوزستان با تولید سالانه بیش از ۳۰۰ هزار تن خرما قطب تولید این محصول در کشور است که اگر زنجیره ارزش این محصول به درستی ایجاد شود به جای خام فروشی ارزش افزوده خوبی از تولید این محصول در استان کسب خواهد شد.
مهدی‌پور ادامه داد: با توجه به اینکه خوزستان قطب بسیاری از صنایع بزرگ است ظرفیت ایجاد زنجیره ارزش در بسیاری از صنایع را دارد و می تواند با اتکا به زنجیره ارزش در حوزه تولید خودکفا شود.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی خوزستان با بیان اینکه صنایع پایین دست جزئی از حلقه‌های زنجیره ارزش محسوب می‌شوند اظهار کرد: شرکت‌های دانش بنیان به عنوان یکی از حلقه‌های زنجیره ارزش در افزایش تولید و ارزش افزوده صنعت و کاهش هزینه‌ها می‌توانند بسیار یاری دهنده باشند.
مهدی پور با اشاره به حلقه‌های زنجیره ارزش که باعث ارتقاء بهره‌وری می‌شوند ادامه داد: فرآوری یک محصول ارزش افزوده واحد تولیدی را افزایش می‌دهد به همین منظور خلاقیت و استفاده از روش‌های به روز دنیا در فرآوری محصول تولیدی به عنوان یکی از حلقه‌های زنجیره ارزش می‌تواند در بالا بردن ارزش افزوده بسیار اثر گذار باشد.
وی ادامه داد: زنجیره ارزش به عنوان یک برنامه و بستر به منظور بالا بردن ارزش افزوده یک صنعت و توسعه تولید بسیار قابل اهمیت است.
انجام مطالعات ایجاد ۲ زنجیره ارزش در خوزستان
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان گفت: ایجاد ۲ زنجیره ارزش راهبردی استان در حوزه های شیلاتی و کشاورزی با عناوین زنجیره ارزش خرما و زنجیره ارزش ماهیان گرم آبی و خاویاری مصوب شده است.
محمد راضی جلالی بیان کرد: جلسات مختلفی با کمیته های نخبگی، برای انجام مطالعات برنامه عملیاتی اجرای این زنجیره های ارزش انجام شد و در نهایت یک برنامه نهایی تهیه شد.
وی با اشاره به مزیت های ایجاد زنجیره ارزش ادامه داد: افزایش کیفیت محصولات تولیدی، ایجاد و تثبیت بازار مصرف داخلی و خارجی، فرآوری و بسته بندی محصولات، تسهیل فرآیندهای صادراتی از جمله مزیت های تشکیل زنجیره ارزش است.
حلقه های زنجیره خرما در خوزستان
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان ادامه داد: صدور جواز تاسیس یک واحد تولید شیره خرما با ظرفیت ۴۰۰ تن طی سال در شهرستان اهواز با حجم سرمایه گذاری ۱۲۰ میلیارد ریال و اشتغال هشت نفر انجام شد.
وی گفت: صدور پروانه بهره برداری چهار واحد صنعتی مرتبط با فرآوری خرما با حجم سرمایه گذاری ۵۲۰ میلیارد ریال و اشتغال ۳۵ نفر انجام شد که شامل ۲ واحد بسته بندی خرما با ظرفیت مجموع ۲ هزار و ۵۰۰ تن در سال در شهرستان شادگان با حجم سرمایه گذاری ۲۸۰ میلیارد ریال و اشتغال ۱۹ نفر و یک واحد بسته بندی خرما با ظرفیت یک هزار و ۲۰۰ تن در سال در شهرستان کارون با حجم سرمایه گذاری ۱۳۰ میلیارد ریال و اشتغال ۹ نفر بوده است.
راضی جلالی همچنین از صدور مجوز ساخت یک واحد تولید کننده شیره خرما با ظرفیت ۵۰۰ تن در سال در شهرستان آبادان با حجم سرمایه گذاری ۱۱۰ میلیارد ریال و اشتغال هفت نفر خبر داد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان اظهار کرد: به منظور تسریع در اجرایی شدن و تحقق اهداف طرح زنجیره ارزش بخش قابل توجهی از منابع مالی و تسهیلاتی استان با اولویت طرح‌های زنجیره ارزش تخصیص داده می‌شود که تاکنون به ۱۲ طرح مرتبط با زنجیره ارزش راهبردی خرما با مبلغ مصوب ۱۳۰ میلیارد ریال و اشتغال ۴۲ نفر از محل منابع تبصره ۱۸ قانون بودجه تسهیلات پرداخت شد.
راضی جلالی با بیان اینکه احیای واحدهای راکد با اولویت تکمیل زنجیره ارزش در استان انجام می‌شود اظهار کرد: از ابتدای سال جاری تاکنون چهار واحد تولیدی راکد در زنجیره ارزش خرما با تخصیص مبلغ ۱۴۳ میلیارد ریال و ایجاد اشتغال ۵۶ نفر راه اندازی مجدد شدند.
وی تصریح کرد: بمنظور هدایت و راهنمایی سرمایه گذاران داخلی و خارجی برای سرمایه گذاری در زنجیره ارزش خرما در سال جاری یک فرصت سرمایه گذاری با مطالعه کامل امکان سنجی به زبان انگلیسی و فارسی با عنوان "طرح فرآوری و بسته بندی خرما" در شهرستان شادگان با حجم سرمایه گذاری ۵۵۳ میلیارد ریال و اشتغال ۵۶ نفر تهیه و در سامانه «مرکز خدمات سرمایه گذاری استان» بارگذاری شد.
هدفگذاری برای ایجاد زنجیره ارزش در حوزه شیلات
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان بیان کرد: ۹۴ پروانه بهره برداری واحدهای شیلاتی مرتبط با زنجیره ارزش ماهیان گرمابی با ظرفیت تولید ۷۷۰ تن در سال و حجم سرمایه گذاری ۴۹۰ میلیارد ریال و اشتغال ۳۸۰ نفر در استان صادر شده است.
راضی جلالی ادامه داد: ۲۱ طرح شیلاتی به مبلغ ۲۰۰ میلیارد ریال با اشتغال ۴۵ نفر از محل منابع تبصره ۱۸ قانون بودجه به متقاضیان تسهیلات پرداخت شد.
وی با اشاره به عزم تیم اقتصادی استان به منظور ایجاد و توسعه زنجیره ارزش اضافه کرد: همچنین به ۱۴ کسب و کار خانگی مرتبط با زنجیره ارزش راهبردی ماهیان گرمابی با اشتغال ۳۳ نفر مبلغ ۳۶ میلیارد ریال از محل تسهیلات مشاغل خانگی پرداخت شده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان اظهار کرد: همچنین ۶ فرصت سرمایه گذاری با حجم سرمایه گذاری ۵۸ هزار میلیارد ریال و با برآورد اشتغال برای ۱۲ هزار و ۳۷۴ نفر در سامانه مرکز خدمات سرمایه گذاری استان بارگذاری شد.
راضی جلالی ادامه داد: از ابتدای سال جاری تاکنون پنج واحد در زنجیره ارزش شیلات با تخصیص اعتبار ۱۷۵ میلیارد ریال و اشتغالزایی ۲۸ نفر احیاء و راه اندازی مجدد شدند.
برای داشتن زنجیره ارزش در صنایع استان نیاز است تا حلقه هایی همچون همراهی بانک ها و دولت با بخش خصوصی، عزم و اراده صنایع و حرکت به سمت توسعه فرآوری محصولات و صنایع پایین دستی ایجاد شود.