به گزارش خبرنگار ایرنا، گویی هوای مسموم این روزهای تهران تنها خیابان‌ها را نمی‌آلاید؛ بلکه روح‌مان، امیدمان و آینده‌مان را به اسارت برده است، همه چیز غبارآلود و غمگین است، تهران غرق در آلودگی شده و مردم ناتوان در نفس کشیدن شده‌اند.
شهر دود گرفته تهران این روزها دیدنی و قابل تامل است؛ این روزها در هر گوشه‌ای از تهران که پا می‌گذاری فقط آلودگی و دود است که تا مغز استخوانت رسوخ می‌کند و طعم تلخ آهن، مشام و زبانت را قلقلک می‌دهد. گویی آلودگی هوا در یک شرایط مساوی در همه سطح شهر توزیع شده و دیگر تفاوتی میان مناطق شمالی و جنوبی وجود ندارد.
پیش‌تر در روزهایی با افزایش میزان آلودگی هوا مردم از مرکز شهر و یا مناطق جنوبی شهر به شمال می‌آمدند تا نفسی تازه کنند اما حالا دیگر همه شهر پر از آلودگی هواست، حتی شمال پایتخت غباری از آلودگی را گرفته که نای نفس کشیدن را از همه گرفته است.
اغراق نیست اگر بگوییم آنقدر آلودگی زیاد است که دیگر مردم ترافیک را از یاد برده‌اند، این روزها قدری نفس کشیدن برای پایتخت‌نشینان سخت و طاقت‌فرسا شده اما در نهایت تهرانی‌ها ناگزیر به نفس کشیدن هستند. دیگر ماسک هم پاسخگوی رهایی از استشاق دود و آلودگی نیست و کسی هم دیگر رغبتی برای استفاده از آن نشان نمی‌دهد.
در روزهای گذشته قدری باران بارید هرچند به شکل نم‌نم و با کمی ناز و کرشمه بارید اما همین باران ناچیز که گفته می‌شود بارانی اسیدی است کور سوی امیدی را برای رهایی از باران در دل‌مان زنده کرد. در این روزهای پر از دود تهران، کمتر کسی دیده می‌شود که در سطح شهر تردد داشته باشد و بدون هیچ عوارض جسمانی و سالم به خانه خود باز گردد.
این روزها بیشتر با افرادی مواجه می‌شویم که در سطح شهر دچار سرگیجه، تهوع، سرددرد، سرفه‌های مکرر، چشم درد و یا بی‌حالی و در بخش حاد آن دچار تشنج شده‌اند و دریغ از آن که هیچ پایگاه امداد سیاری هم در سطح شهر برای کمک‌رسانی به مردم دود زده یافت شود، (این پایگاه‌های سیار امداد همه ساله در مواقع اضطرار آلودگی برای کمک به شهروندان در سطح شهر مستقر می‌شدند).
شهروندان از هوای دود گرفته چه می گویند؟
نازنین یکی از شهروندان تهرانی می‌گوید: معتقدم هوای این روزهای تهران مرگبار است و این هوای آلوده هزینه بالایی را به مردم و دولت تحمیل می‌کند همچنین آلودگی هوا سبب افزایش بار روانی بر مردم شده و اغلب پایتخت‌نشینان عصبی شده‌اند، همه این بار روانی براثر آلودگی است مردم دیگر توان و تحمل آلودگی هوا را ندارند باید چاره‌ای درست در این باره اندیشیده شود.
وی ادامه داد: سال‌هاست که با معضل آلودگی هوا درگیر هستیم و این معضل دیگر ویژه فصل سرما نیست به همه فصول تسری پیدا کرده است این در حالیست که شاید تا چند سال گذشته؛ آلودگی هوا فقط در فصول سرد یعنی زمستان و پاییز اتفاق می‌افتد اما در سال‌های اخیر این آلودگی در همه فصول تهران و کلانشهرهای بزرگ را درگیر کرده است.
به گفته او، در روزهای اخیر که مواجه با آلودگی بالا هوا هستیم خود و خانواده امان درگیر سردرد و عوارض ناشی از آلودگی هستند با سختی نفس می‌کشیم. این آلایندگی هوا بیشتر متاثر از تردد خودروهای شخصی و سوخت نامناسب است.
این شهروند تهرانی اظهار کرد: متعجبم که قانون هوای پاک در کشور وجود دارد اما نظارت درست بر اجرای آن صورت نمی گیرد. همه باید با همکاری مناسب با دستگاه‌های متولی برای حل آلودگی هوای تهران تلاش کنند تا از هوای پاک برخوردار شویم.
شهروند دیگری که ساکن شمال تهران است، می‌گوید: هوای این روزهای تهران همانند اتاق گازی است که هر روز باید منتظر مرگ زودس درآن باشیم، دیگر آلودگی هوا به نقطه مشخصی از شهر تعلق ندارد و همه جای شهر درگیر آلودگی بالاست، شاید باید بگویم ما محکوم به مرگ دسته‌جمعی هستیم.
لیلا درباره نقش مردم در رفع آلودگی هوا افزود: مردم در رفع آلودگی هوا نقش پررنگی ندارند، متولیان باید چاره‌ای عاجل بیندیشند.
شهروند دیگری هم در وصف آلودگی هوای تهران می‌گوید: با آلوده‌تر شدن هوای تهران دیگر پرنده‌ای در تهران یافت نمی‌شود، پرنده‌ها از تهران فرار کرده‌اند. معتقدم مردم هم با این آلودگی هوا باید از شهر آلوده تهران فرار کنند.
علیرضا بیشترین آلودگی هوا را مختص به مازوت و وجود سوخت‌های غیراستاندارد و نامطلوب دانست و افزود: این آلودگی فقط با عزم ملی رفع خواهد شد. تجربه موفق برخی کشورهای اروپایی همچون هلند در رفع آلودگی هوا باید در تهران اجرایی شود.
به گفته او، این کشورها با وضعیت آلودگی هوای مشابه با راهکارهایی همچون تولید انرژی پاک؛ (انرژی بادی و انرژی خورشیدی) توانسته‌اند ظرف ۲۰ سال هوای کشورشان را به هوایی پاک تبدیل کنند پس این اقدام‌شدنی است.
این شهروند تهرانی پیشنهاد داد تا به مردم یارانه اختصاص داده شود تا آنان از راهکارهایی برای کاهش آلودگی هوا استفاده کنند به عنوان نمونه به افرادی که بتوانند ۲۰ تا ۳۰ درصد نیاز انرژی خانه خود را با انرژی خورشیدی تامین کنند یارانه اختصاص داده شود.
وی گفت: دیگر استفاده از راهکاری موقت مانند عدم استفاده از خودرو برای شهر تهران جوابگو نیست و باید بجای آن از وسایل نقلیه برقی استفاده شود. خودروسازان هم باید مکلف شوند برای تولید خودروهای آلاینده یارانه بپردازند و این هزینه‌ها از جیب ملت پرداخت نشود.
هوای تهران رنگ غم گرفته است
شهروند دیگری هم در توصیف تهران می‌گوید: هوای تهران رنگ غم گرفته است معتقدم باید علاوه بر حفظ منافع شخصی باید به مسوولیت شهری و ملی خود در قبال شهر تهران عمل کنیم یعنی در این روزهای غم گرفته و آلوده بیشتر از خودروهای عمومی استفاده کنیم.
محمد افزود: به نظر می‌رسد باید دولت در کنترل آلودگی هوا محدودیت بیشتری در تردد خودروهای شخصی قائل شود و ناوگان فرسوده اتوبوسرانی جمع‌آوری شود همچنین از ساخت و سازهایی بی‌رویه در غرب تهران که در مسیر وزش باد است جلوگیری به عمل آید تا با توسعه فضای سبز بتوانیم گامی در برای هوای پاک و تهرانی سبز برداریم.
وی ادامه داد: دیگر نفسی برای کشیدن باقی نمانده است. آلودگی تهران قصه‌ای ناتمام است. در روزهایی که کودکان به جای دویدن زیر آفتاب، با ماسکی روی صورت به مدرسه می‌روند و مادران نگران‌تر از همیشه برای سلامت فرزندشان هستند باید اکنون به فکر حل مشکل آلودگی هوای تهران بود.
دستگاه‌های متولی آلودگی هوا چه اقداماتی داشته‌اند
۲۳ نهاد و ارگان مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیروی انتظامی، شهرداری تهران، حوزه معاونت حمل و نقل وترافیک، ستاد معاینه فنی خودروهای تهران، شرکت کنترل کیفیت هوا، سازمان حمل و نقل و ترافیک، تاکسیرانی، شرکت واحداتوبوسرانی، پیک بادپا، وزارت نفت، سازمان هواشناسی، وزارت صنایع، خودروسازان داخلی، وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی، سازمان محیط زیست، بهینه سازی مصرف سوخت و رسانه‌ها و سازمان صداوسیما متولی کاهش آلودگی هوا در پایتخت هستند.
اما برآوردها حاکی از آن است که ناهماهنگی میان سازمان‌های متولی کنترل آلودگی هوا در شهر تهران عامل پنهان افزایش آلودگی هوای پایتخت شده است. اگر قانون هوای پاک از سوی همه دستگاه‌ها به درستی اجرا می‌شد ما شاهد این تعداد روزهای آلوده در تهران نبودیم.
رییس شورای اسلامی شهر تهران به تازگی در حاشیه جلسه ۲۸۶ شورا با تاکید بر این موضوع گفت که در رفع معضل آلودگی هوا مدیریت واحد نداریم که اگر داشتیم هر دستگاهی برای خود کاری انجام نمی‌داد و همه یکپارچه برای حل این مشکل اقدام می‌کردند، اگر مدیریت واحدی وجود داشت وضعیت آلودگی هوا اکنون چنین نمی‌شد.
مهدی چمران با تاکید بر اینکه مدیریت واحد نداریم افزود: پیشنهاد مدیریت هماهنگ را دادیم تا شکل گیرد اما نه در مجلس و نه در دولت وقت تصویب نشد و اکنون روند با همان شکل سابق ادامه دارد با فعالیت یک یا دو بخش مشکل آلودگی هوای تهران بر طرف نمی‌شود و باید همه بخش‌ها کنار هم قرار گیرند تا از این طریق مشکل برطرف شود، دستگاه‌هایی که نتوانستند کاری کنند بازخواست شدند اما هنوز به نتیجه چندان موفقی در این خصوص نرسیده‌ایم.
چمران تاکید کرد: اکنون ۲۳ دستگاه در آلودگی هوا دخیل هستند که همه باید به وظایف خود عمل کنند که بسیاری از آنها در این خصوص وارد عمل نشده و قانون هوای پاک را اجرا نکرده‌اند.
شواهد گویای آن است که با وجود قانون هوای پاک که در سال ۱۳۹۶ به تصویب هیات وزیران رسیده اما هنوز گام موثری از سوی دست‌اندرکاران و متولیان در کنترل آلودگی هوای پایتخت برداشته نشده است.
قانون هوای پاک از سال ۹۶ جایگزین قانون «نحوه جلوگیری از آلودگی هوا» شد. این قانون در ۳۴ ماده و ۳۹ تبصره تصویب شده است. در قانون هوای پاک حدود ۱۷۶ «تکلیف - دستگاه» احصا شده است. تکلیف - دستگاه یعنی موضوعی مانند نوسازی حمل و نقل عمومی متوجه چندین دستگاه است که این موارد احصا است. در میان مهمترین وظایف دستگاه‌های اجرایی شهرداری با سه وظیفه بیشترین مسوولیت را در اجرای قانون هوای پاک دارد.
براساس آمار دریافتی از شرکت کنترل کیفیت هوای تهران؛ از ابتدای امسال تاکنون شهروندان تهرانی فقظ پنچ روز هوای پاک، ۱۷۵ روز هوای سالم استنشاق کرده‌اند، این آمار نشان می‌دهد که حل مشکل آلودگی هوای این کلانشهر یک عزم ملی اورژانسی برای حفظ شهروندان تهرانی نیاز دارد.
شاخص کیفیت هوا معیاری برای تعیین روزانه کیفیت هوا و میزان ارتباط آن با سطوح سلامت افراد است که به ترتیب از صفر تا ۵۰ در شرایط پاک یا سبز، ۵۱ تا ۱۰۰ در شرایط قابل قبول یا زرد، ۱۰۱ تا ۱۵۰ در شرایط ناسالم برای گروه حساس یا نارنجی، ۱۵۱ تا ۲۰۰ در شرایط ناسالم برای همه یا قرمز، ۲۰۱ تا ۳۰۰ در شرایط بسیار ناسالم یا بنفش و ۳۰۱ تا ۵۰۰ در شرایط خطرناک یا ارغوانی تعیین شده است.
شاید باید گفت در شهری همچون تهران این میزان درصد آلودگی هوا شوخی نیست و باید اقدامی عاجل از سوی مسوولان انجام شود. حال آن که یافتن مقامات مسوول در مواقع بحرانی کاری بسیار مشکل است.
کمیته اضطرار آلودگی هوا عالی‌ترین ارگان تصمیم‌گیرنده
کمیته مواقع اضطراری تنها در مواقع بحرانی و بنا برتشخیص سازمان‌های هواشناسی، بهداشت و ایستگاه سنجش آلودگی هوا در تهران تشکیل می‌شود تا تصمیمی درست برای حفظ سلامت مردم را اتخاذ کند. این کمیته تنها ارگانی است که قادربه تصمیم‌گیری راجع به تعطیلی مدارس، اجرای طرح زوج و فرد ویا ممنوعیت تردد خودروها در سطح شهر در شرایط بحرانی آلودگی هوا است.
گفته می‌شود مسوولیت اختیارات کمیته مواقع اضطراری آلودگی هوا باید به مدیریت شهری به عنوان شایسته‌ترین انتخاب سپرده شود تا در مواقع بحرانی آلودگی هوا شاهد تاخیر سه روزه تشکیل جلسات این کمیته نباشیم.
به نظر می‌رسد این روزها مساله آلودگی هوای تهران از قانون پا فراتر گذارده و نیازمند اقدام عاجل از سوی مسوولان و دست‌اندرکاران متولی است تا آلودگی رفع شود بنابرابن برخورداری از هوای پاک حق هر شهروندی است و نیاز به قانون ندارد تا برای اجرای آن نیاز به زمانی طولانی باشد.