به گزارش خبرنگار ایرنا، مراسم رونمایی از کتاب «ابنیه سنتی قم؛ دفتر اول خانه‌های دوره قاجار» نوشته علی اکبر غلامی تابش روز دوشنبه با حضور مسئولان، معماران، استادان دانشگاه، دانشجویان و جمعی از علاقه‌مندان در تیمچه بزرگ بازار شهر قم برگزار شد.
خانه‌های تاریخی قم در معرض تخریب و نابودی هستند
علی اکبر غلامی تابش، پژوهشگر و نویسنده کتاب «ابنیه سنتی قم» در این مراسم گفت: در این کتاب تلاش شده است تا خانه‌های ارزشمند بازمانده از دوره قاجار در قم ثبت، معرفی و تحلیل شوند. این خانه‌ها با آثار تاریخی کاشان و یزد مقایسه شده‌اند تا درک بهتری از معماری ارزشمند این بناها فراهم شود.
وی افزود: خانه‌های قاجاری قم سهم مهمی در توسعه معماری این شهر داشته‌اند، اما متأسفانه این میراث غنی تاکنون مورد غفلت واقع شده است.
تابش با اشاره به عدم مطالعات جامع درباره این خانه‌ها تصریح کرد: هدف ما ارائه سندی معتبر برای شهر قم و معرفی ارزش‌های تاریخی و هنری معماری آن است تا این بناها از گمنامی خارج شوند. نگارش این کتاب از سال ۱۳۹۷ آغاز شد و پس از دو سال به پایان رسید و دفاتر بعدی این مجموعه نیز آماده چاپ است.
مظلومیت خانه‌های تاریخی قم
عضو هیات علمی دانشگاه قم نیز اظهار کرد: خانه‌های تاریخی قم بسیار مظلوم واقع شده‌اند و با وجود اینکه مهم‌ترین عناصر هویتی هر شهر محسوب می‌شوند، مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند.
مصطفی سعادت‌طلب، با انتقاد از صدور مجوز آپارتمان‌سازی در بافت تاریخی گفت: بر اساس طرح تفصیلی، آپارتمان‌سازی در این محدوده ممنوع است، اما شهرداری این مصوبه را نادیده گرفته است.
وی افزود: بافت تاریخی قم، از جمله تیمچه بزرگ بازار، یکی از ارزشمندترین آثار معماری شهر است که در گذشته با تهدیداتی مانند عبور خط مترو مواجه بود، اما با واکنش دلسوزان این طرح متوقف شد.
در ادامه مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی اطراف حرم حضرت معصومه(س)، گفت: از سال ۱۳۹۵ احیای محورهای فرهنگی تاریخی شهر قم را با هدف توسعه اقتصادی بافت آغاز و تاکنون ۶ کیلومتر از این محورها را در ۱۷ محله تاریخی بهسازی کرده‌ایم.
علیرضا خاکی افزود: محور فرهنگی قم از حرم مطهر حضرت معصومه(س) آغاز شده و با گذر از اماکن تاریخی نظیر گذر خان، میدان میر و چهل اختران، ظرفیت حضور گردشگران در بافت تاریخی را افزایش داده است.
وی همچنین به تخریب بخشی از بافت تاریخی قم به‌دلیل توسعه معابر و پروژه‌های شهری اشاره کرد و بر لزوم معرفی ظرفیت‌های فرهنگی قم برای جذب ۲۰ میلیون زائر و گردشگر تأکید کرد.
معماری قم مهجور مانده است
استاد دانشگاه شهید بهشتی نیز در این آیین، ضمن تقدیر از انتشار کتاب، گفت: این اثر نخستین کتاب تخصصی در زمینه معماری خانه‌های تاریخی قم است و با معرفی دقیق این بناها، گامی مهم در حفظ و شناخت هویت فرهنگی شهر برداشته است.
حمیدرضا خوئی افزود: خانه‌های تاریخی قم ویژگی‌های متمایزی دارند، از جمله فضای نیم‌باز و زیرزمین‌های بلند که پیوند بیشتری با حیاط دارند و نشان‌دهنده نوع زندگی در این خانه‌هاست.
وی تصریح کرد: معماری قم تاکنون مهجور مانده است و این کتاب فرصتی است تا پژوهش‌های بیشتری درباره این شهر و بناهای تاریخی آن صورت گیرد.
خوئی همچنین بر اهمیت مستندنگاری آثار تاریخی تأکید کرد و آن را عاملی برایش شناخت بهتر معماری ایران دانست.
تجلیل از مرمتگران بناهای تاریخی قم
در بخش پایانی این مراسم از «رضا عزتی‌پور» و «سید رضا حسینی» استادکاران ماهر در حوزه مرمت بناهای تاریخی قم، «حسن صابری» و «قاسم شریعت‌نیا» از تلاشگران بخش مرمت و احیای خانه‌های تاریخی، «محمد صمدی»، «ابوالفضل نوروزی»، «امیرحسین زارعی»، «محمدرضا گنجی» و «وحید صمدی» از فعالان مؤسسه سفیران میراث ماندگار دیار کریمه تجلیل و قدردانی شد.
همچنین از «نرگس کریمی»، «فاطمه جواهری» و «امید حسن ولی‌زاده» به عنوان برگزیدگان مسابقه عکاسی از بناهای تاریخی و «محسن گلریز» و «علی رئوفی»، دو برگزیده مسابقه اسکیس از بناهای تاریخی قم تقدیر شد.