معصومه ابتکار روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه ایرنا افزود: اقدام رئیس جمهور در دعوت مردم به کاهش ۲ درجه‌ای دمای منازل، ادارات و صنایع، کاملا درست است و فواید بسیاری هم درباره ناترازی انرژی و هم در حوزه مصرف منابع طبیعی و حفظ محیط زیست دارد.
وی بیان کرد: امید است این مسئله از سوی شهروندان جدی گرفته شود و هر فرد به نوبه خود در پویش دو درجه کمتر دمای محیط سهیم باشد تا بتوانیم یک حرکت ملی در این زمینه انجام دهیم.
وی ادامه داد: این پویش ملی در واقع قدمی است که مردم می‌توانند بردارند و گرهی از مشکلات کشور را با دستان خود باز کنند و در واقع به خودشان کمک کنند.
رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط‌زیست یادآور شد: موضوع الگوی مصرف انرژی در کشور سالهاست که مطرح است و ما از الگوی درستی در این زمینه پیروی نمی‌کنیم و اکنون شاهد هم هستیم که شدت مصرف انرژی در ایران بالاتر از میانگین جهانی است.
دولت در کاهش مصرف انرژی پیشگام شده است
وی گفت: در سیاست‌های کلی اصلاحی مقام معظم رهبری که در سال ۱۳۸۶ ابلاغ شد ایشان به صراحت این نکته را بیان کردند که مسئله اصلاح الگوی مصرف انرژی باید حل شود. ایشان در آن سیاست‌ها حتی بحث کاهش ۵۰ درصدی مصرف انرژی را مطرح کردند و این هدف گذاری در آنجا قید شده است. بنابراین کاهش دمای محیط مساله‌ای شناخته شده و مهم است و راهکارهای مختلفی دارد.
شاهدیم که دولت چهاردهم در این زمینه پیشگام شده است و شاهد کاهش مصرف انرژی در دستگاه‌های دولتی از جمله خود نهاد ریاست جمهوری هستیمابتکار ادامه داد: این سیاست ابتدا باید از خود دولت شروع شود. دولت چهاردهم در این زمینه پیشگام شده است و شاهد کاهش مصرف انرژی در دستگاه‌های دولتی از جمله خود دستگاه ریاست جمهوری هستیم. در این رابطه بخشنامه‌هایی هم به دستگاه‌ها و ادارات دولتی ابلاغ شده است که البته باید جدی‌تر دنبال و اجرا شود.
وی تصریح کرد: این مهم است که دولت ابتدا از خود شروع کند و به مردم نشان دهد که در این کار مصمم است. شاهدیم دولت این موضوع را اجرایی کرده است و سپس از مردم خواسته که این موضوع را جدی بگیرند و پیگیر آن باشند.
فقط ۸ ساعت گرمایش در شبانه روز
ابتکار ادامه داد: در نقاط دیگر دنیا الگوی درست مصرف انرژی رعایت می‌شود. در بسیاری از کشورهای اروپایی سیستم گرمایش مرکزی وجود دارد که در زمستان‌ها به شهرها گرما می‌بخشد. جالب است که این گرما چند ساعت در روز، مثلا ۸ ساعت؛ بیشتر تامین نمی‌شود و بقیه ساعات شبانه روز افراد باید با پوشیدن لباس گرم و بستن درها و پنجره‌ها گرما را در خانه و محل کار حفظ کنند تا دوباره نوبت گرمایش آنها فرا برسد.
وی گفت: کشورهای توسعه یافته که شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی بالایی دارند انرژی را هم به خاطر قیمت و هم به جهت الگوی مصرف کالا مدیریت می‌کنند ولی ما به خاطر الگوهای غلط ، یارانه انرژی، نوع معماری ساختمان‌ها و مواردی از قبیل در این زمینه ناموفق عمل کرده‌ایم.
کار بدون کت ممنوع!
ابتکار افزود: مثالی از ژاپن بزنم. در این کشور بخشنامه می‌کنند که در ادارات دولتی در زمستان هیچ کس حق ندارد کت خود را در بیاورد. چرا که با این کار به طور طبیعی باید دمای محل کار را افزایش دهد در صورتی که با کت می‌توانند با درجه حرارت ۱۸ تا ۲۰ درجه نیز راحت باشند و این طور انرژی کمتری مصرف می‌شود. از آن سو در تابستان‌ها هم باید کتشان را در بیاورند تا انرژی کمتری برای خنک شدنشان صرف شود.
عدم رعایت اصلاح الگوی انرژی در برخی فروشگاه‌های دولتی بزرگ
وی گفت: این نشان می‌دهد کشورهایی که حتی ثروتمند هم هستند چقدر به موضوع انرژی توجه دارند و در این زمینه چقدر در خانه و ادارات ضابطه‌مند رفتار می‌کنند. برخلاف ما که خانه را گرم و در زمستان با حداقل لباس در آن زندگی می‌کنیم.
ابتکار ادامه داد: این کار ما نه با محیط زیست سازگار است نه با عقل معاش و اقتصاد. ما باید در این سبک زندگی تجدید نظر و باور کنیم که این دوباره نگری کار دشواری نیست و باید با لباس گرم در خانه و اداره حضور یابیم.
در ژاپن بخشنامه می‌کنند که در ادارات دولتی در زمستان هیچ کس حق ندارد کت خود را در بیاورد. چرا که اگر کت خود را در بیاورند طبعا باید دمای محل کار را افزایش دهند
وی افزود: مع الاسف برخی از دوستان به ما می‌گویند دمای هوای برخی فروشگاه‌های بزرگ که به دولت و حکومت انتساب دارند بسیار گرم است. خانم خانه‌داری تعریف می‌کرد که وقتی به مسئولان یکی از این فروشگاه‌ها گفته است که با وجود سرمای منفی ۵ درجه هوای بیرون چرا با تیشرت در فروشگاه نشسته‌اید و این قدر هوای اینجا گرم است با خنده و بی توجهی آنها روبرو شده است.
ابتکار گفت: ما نباید فکر کنیم که مشتری ناراحت می‌شود و به این خاطر رستوران یا فروشگاه یا حتی هتل‌مان را گرم تر کنیم. صنوف باید در این زمینه پیشگام باشند و پویش کاهش ۲ درجه ای دما را راه بیندازند. اگر چنین اتفاقی بیفتد این حرکت می‌تواند یک حرکت ملی شود.
بانک‌ها اقدام کنند
وی ادامه داد: چه اشکالی دارد بانک‌ها بخشنامه‌ای صادر کنند و حتی روی شیشه‌های ورودی خود نصب کنند که در این بانک، مدیریت سبز رعایت می‌شود.
رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط‌زیست بیان داشت: اجرای مدیریت سبز یک افتخار است و نشانی از درک بالا و نوعی پرستیژ اجتماعی است. البته مدیریت سبز شامل مدیریت صحیح منابع آب، کاغذ و به طور کلی پسماند هم می‌شود.
لزوم اجرای قانون مدیریت دولت سبز
ابتکار گفت: در سال‌های آخر دولت هشتم ما دستور العمل «مدیریت دولت سبز» را تبدیل به قانون بودجه کردیم. این یک تکلیف برای دولت و همه دستگاه‌هایی است که از منابع عمومی استفاده می‌کنند و چه خوب است که تبدیل به یک کمپین مردمی شود.
وی اضافه کرد: رفاه ما در این است که به اجرای این قانون توجه داشته باشیم. علاوه بر آن محیط زیست و توزیع عادلانه انرژی در کشور در گرو این مساله است و از طرفی در بحث همراهی با حرکت جهانی کاهش گازهای گلخانه ای باید به این موضوع توجه داشته باشیم.
متاسفانه نسل ما در این زمینه آموزش درستی ندید ولی نسل جدید بداند که زندگی و آینده خودش است و باید پرچمدار این حرکت باشد. آنها نباید راه اشتباه ما را بروندابتکار ادامه داد: مدیریت مصرف انرژی علاوه بر این که یک دعوت عمومی از سوی رئیس جمهور است، سیاست کلی است که از سوی رهبری ابلاغ شده است. این یک اعتبار و شان اجتماعی است که ما ۲ درجه فراتر از منافع و رفاه لحظه‌ای فکر کنیم و به این حرکت بپیوندیم و این حرکتمان دائمی باشد.
وی گفت: یعنی به این فکر نباشیم که فقط در زمستان الگوی مصرف را رعایت کنیم. چه کشاورز باشیم چه صنعتگر یا زن خانه‌دار یا کارمند؛ مصرف آبمان را هم تعدیل کنیم. مصرف کاغذمان را به حداقل برسانیم. میزان مصرف لباسمان را مدیریت کنیم چرا که خود فشن و لباس یکی از پسماندهای مهم دنیا شده است از بس که لباس‌ها دور ریخته می‌شود و بازیافت نمی‌شود.
ابتکار ادامه داد: ما باید به پویش مدیریت سبز بپیوندیم و آن را همیشگی بدانیم. در این زمینه آموزش و پرورش باید پیشقدم شود. معلم‌های ما باید پیشگام شوند و به دانش آموزان مدیریت مصرف انرژی را بیاموزند. دانش آموزان در سن یادگیری بهتری قرار دارند و در صورت آموزش صحیح می‌توانند این موضوع را به یک اصل در زندگی خود تبدیل کنند.
وی افزود: نسل ما در این زمینه آموزش درستی ندیده است ولی نسل جدید بداند که زندگی و آینده خودش است و باید پرچمدار این حرکت باشد. آنها نباید راه اشتباه ما را بروند. آنها به همراه دانشگاه‌ها باید پرچم سبز این کمپین مدیریت زیست محیطی و مدیریت سبز را در دست بگیرند تا شاهد اتفاقات خوبی در کشور باشیم.
اقتصادمان باید دوار باشد
ابتکار افزود: ما سازمان‌های مردم نهاد و تشکل‌های زیست محیطی خیلی خوبی در کشور داریم. از آنها و تمام تشکل‌های مردم نهاد دیگر که در هر زمینه‌ای فعالیت می‌کنند دعوت می‌کنم مسئله مدیریت سبز را سرلوحه کار خود قرار دهند و الگوهای موفق دنیا را در این زمینه به جامعه معرفی کنند.
گذشت آن دوره‌ای که گفته می‌شد مصرف بیشتر نشان دهنده توسعه بیشتر است. اکنون می‌گویند هر که درست مصرف کند، بهره وری را بالا ببرد و بتواند ضایعات و آلودگی‌های مصرف را به حداقل برساند توسعه یافته‌تر استوی گفت: آنها باید به مردم نشان دهند که پیشرفت و توسعه، مصرف بیشتر نیست. گذشت آن دوره‌ای که گفته می‌شد مصرف بیشتر نشان دهنده توسعه بیشتر است. اکنون می‌گویند هر که درست مصرف کند، بهره وری را بالا ببرد و بتواند ضایعات و آلودگی‌های مصرف را به حداقل برساند توسعه یافته‌تر است.
ابتکار ادامه داد: امروزه هر کس اقتصاد دوار داشته باشد یعنی اقتصادی که هیچ پسماند و ضایعاتی نداشته باشد و بتواند از پسماندها استفاده مجدد کند توسعه یافته‌تر تلقی می شود. امید است حرکتی اجتماعی از سوی صنوف، دانش آموزان، دانشجویان و انجمن‌های صنفی مختلف و علمی انجام و حرکتی ملی در این زمینه ایجاد شود.
این پویش، موقت نباشد
وی در پاسخ به این پرسش ایرنا که برخی کارشناسان این پویش رئیس جمهور را یک مسکن موقت برای گذر از بحران گاز و برق به وجود آمده می‌دانند گفت: اگر الان این پویش ۲ درجه ای را انجام دهیم و بعد از مدتی آن را رها سازیم و نه دولت و نه تشکل‌های مردمی پیگیر آن نباشند چنین تلقی‌ای می تواند درست باشد و این یک مسکن برای برون رفت از وضعیت سخت کنونی است.
ابتکار ادامه داد: اما اگر این را به عنوان یک راهبرد و برنامه بلند مدت بدانیم و آن را یک تکلیف قانونی تلقی کنیم که همه باید آن را انجام دهند، چنین برداشتی صحیح نیست. ما باید این سرمایه گاز و انرژی محدودی را که داریم متعلق به نسل‌های بعد از خود نیز بدانیم و همه را نسوزانیم. این طور نباشد که چیزی برای نسل پس از خود باقی نگذاریم.
هم مسئولین هم مردم
وی افزود: درست است که مسئولان باید پیشگام باشند و گام‌های اصلی را آنها باید بردارند. آنها باید راهکار دهند، راه ها را باز کنند، جلوی سوء استفاده‌ها را بگیرند و مسائل کشور را قانونمدار کنند ولی بخشی از مسئله نیز به عهده خود ماست. مردم می‌توانند خودشان پیشگام شوند. هر کس در هر جایگاهی می‌تواند این حرکت را دنبال کند.
ابتکار گفت: اگر یک مغازه‌دار روی درب مغازه‌اش کاغذی را نصب کند و بنویسد در این محل پویش ۲ درجه‌ای کاهش دما رعایت می‌شود از سوی مردم به عنوان فردی فهمیده ارزیابی می‌شود. وقتی هم یک جوان ببیند این موضوع دارد به صورت جدی در جامعه مطرح می‌شود خود در این زمینه پیشگام می‌شود و در خانه برای کاهش دمای منزل تذکر می‌دهد. این به مرور در ذهن و روان جامعه نهادینه می‌شود.
مطالعات آلمانی‌ها نشان داد که ایران رتبه اول را در منطقه از نظر شرایط سرمایه گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر دارد. در دنیا نیز رتبه خوبی دارد
وی افزود: مصرف نادرست و افراطی انرژی باعث ایجاد آلودگی کشور و دنیا می‌شود. در صورت تسری مدیریت سبز به عموم جامعه، دنیا به سمت بهتری خواهد رفت. چرا که الان شاهد تغییر اقلیم و گرمایش زمین و بحران‌های این چنینی هستیم.
نتیجه مطالعات آلمانی‌ها درباره انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران
معاون اسبق رئیس جمهور در پاسخ به پرسش دیگر ایرنا که حرکت به سوی انرژی‌های تجدید پذیر تا چه حد می‌تواند وابستگی ما را به گاز کم کند؛ پاسخ داد: بحث انرژی‌های تجدید پذیر از دوره برنامه چهارم توسعه در سیاست‌ها و راهبردهای ملی ما بوده است. در برنامه سوم توسعه هم اشاره‌ای به آن شده است. یعنی این مسئله همواره مورد تاکید بوده است. منتهی مشکلات سرمایه گذاری، تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی عملا اجرای این برنامه را کند کرده است.
وی گفت: در دولت دوازدهم نشست‌هایی با کشورهای مختلف برگزار شد و کشورهای اروپایی و به ویژه آلمان گفتند ما باید برای مطالعه درباره این که آیا سرمایه گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران توجیه اقتصادی دارد یا خیر به ایران بیاییم. آنها به خاطر تعهداتی که در کنوانسیون تغییر اقلیم در پروتکل کیوتو و سپس در توافق پاریس داده‌اند متعهد شده‌اند که در کشورهای در حال توسعه برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر سرمایه گذاری کنند.
ابتکار افزود: آلمانی‌ها آمدند و مطالعات لازم را انجام دادند. آنها به ما گفتند برای ما خیلی عجیب است. مطالعات ما نشان داد که ایران رتبه اول را در منطقه از نظر شرایط سرمایه گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر دارد. در دنیا نیز رتبه خوبی دارد. یکی از علل آن زمان و ساعات تابش نور خورشید و دیگری سرمایه انسانی است. سرانه مهندس و تحصیل کرده در جامعه ایران بالاست.
وی گفت: این نشان می‌دهد که فرصت‌های فوق العاده‌ای در ایران وجود دارد که اگر از آنها درست استفاده شود ایران می‌تواند نه تنها مشکل برق خود را حل کند بلکه قادر است صادرات برق نیز داشته باشد.
توافق پاریس کاملا به نفع ایران بود
ابتکار ادامه داد: بر این اساس کمیسیونر اتحادیه اروپا در امور تغییر اقلیم و محیط زیست به ایران آمد و بحث این بود که در قالب برجام و توافقات دیگری که صورت می‌گیرد بتواند سرمایه گذاری زیست محیطی لازم را در ایران انجام دهد. همه این مباحث مطرح شد ولی با خروج ترامپ از برجام و مخالفت‌هایی که در داخل صورت گرفت به ویژه با توافق پاریس که توافقی کاملا به نفع ایران بود و می‌توانست بسیاری از منافع ما را تامین کند؛ این مسئله متوقف شد.
وی گفت: با شرایطی که ما داریم و با توجه به اینکه عملا توسعه نیروگاههای حرارتی بسیار دشوار و پرهزینه است بهترین و سریع‌ترین راه برای کاهش ناترازی‌های انرژی از نظر کارشناسان و صاحب نظران و مجمع وزرای ادوار، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و خصوصا انرژی خورشیدی است.
توافق ۳۰۰ میلیارد دلاری در باکو
ابتکار افزود: در این زمینه باید سرمایه گذاری انجام شود.واحدهای صنعتی می‌توانند برای مصرف خود برق خورشیدی تولید کنند. دولت فقط باید موانع موجود مانند موانع قیمتی را بردارد. باید نهضت بزرگی در موضوع انرژی خورشیدی توسط مردم به پا شود و مردم خود پای کار بیایند و سرمایه گذاری کنند. هم برق خود را تامین کنند و هم برق مازادشان را بفروشند.
با توجه به اینکه عملا توسعه نیروگاههای حرارتی بسیار دشوار و پرهزینه است بهترین و سریع‌ترین راه برای کاهش ناترازی‌های انرژی از نظر کارشناسان و صاحب نظران و مجمع وزرای ادوار، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و خصوصا انرژی خورشیدی استوی گفت: دولت هم می‌تواند در این زمینه سرمایه گذاری کند. ما می‌توانیم بخشی از برقی که از راه انرژی‌های تجدیدپذیر به دست می‌آوریم را بفروشیم و از محل صادرات انرژی پاک، ارزآوری داشته باشیم. در توافق اخیری که در باکو اتفاق افتاد قرار شد ۳۰۰ میلیارد دلار تسهیلات در اختیار کشورهای در حال توسعه در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر قرار گیرد. البته این خیلی کمتر از نیاز واقعی دنیاست ولی فرصت خیلی خوبی برای کشورها از جمله ایران است.
سریع‌ترین راه تامین انرژی کشور
ابتکار ادامه داد: اتاق بازرگانی هم باید یک سری سیاست‌های حمایتی در این رابطه اتخاذ کند. دولت هم گام‌های لازم را بردارد. من دیدم برخی واحدهای صنعتی در این زمینه کارهای خوبی کرده اند و نیروگاههای خورشیدی را توسعه داده‌اند، مثلا فولاد مبارکه در این زمینه کار بزرگی کرده است.
وی گفت: از این دست کارها باید توسط دیگر مراکز صنعتی و صنفی نیز انجام شود. این کار توجیه اقتصادی دارد. اگر صنوف و واحدهای بزرگ تجاری در این زمینه پیشگام شوند یک نهضت ملی تولید انرژی پاک در کشور راه می‌افتد. این تنها راه تامین کوتاه مدت نیازهای انرژی کشور است.
به گزارش ایرنا ، مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور چند روز گذشته در پیامی ویدئویی پویش «۲ درجه کمتر» خطاب به مردم ایران با اشاره به آلودگی هوا و تأثیرات منفی آن بر سلامت جامعه اظهار کرد: «با توجه به اینکه سوخت نامناسبی داریم، ضروری است که روند گرمایش خانه و محل کار را کنترل کنیم.»
وی افزود: «از مردم عزیز کشورمان می‌خواهیم که درجه گرمایش را حداقل ۲ درجه کاهش دهند تا بتوانیم ذخیره سوخت داشته باشیم و به همه مردم سوخت‌رسانی کنیم.»
در ادامه این اقدام رئیس جمهور، برخی وزرا نیز با پیام های ویدیویی به پویش ۲ درجه کمتر پیوستند.