به گزارش ایرنا، صبحگاه دومین روز زمستان آرام و آفتابی اما سرد در یزد، اتوبوس برنامه‌ی خبری شهرداری از مقابل ساختمان شهرداری یزد به حرکت درآمد، مقصد منطقه بافت تاریخی بود؛ جایی که قرار بود از ۹ پروژه عمرانی در این منطقه بازدید کنیم.
نخستین توقف در محله چهارده معصوم بود، جایی که پروژه بازپیرایی بوستان چهارده معصوم و زمین ورزشی خلف‌باغ در حال اجرا بود.
شهردار ناحیه تاریخی، علیرضا نقوی که از قبل در این محل حاضر شده بود، خبرنگاران را استقبال کرد؛ او با تبیین اهمیت حفظ بافت تاریخی یزد به‌عنوان اولین بافت ثبت‌شده جهانی در یونسکو ، گفت: هدف ما ارتقای کیفیت زندگی در این بافت ارزشمند است و یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد بافت تاریخی یزد، زنده بودن آن است، برخلاف برخی شهرهای دیگر که بافت تاریخی‌شان بیشتر به موزه شبیه شده، در اینجا همچنان حیات و زندگی اجتماعی جریان دارد.
وی توضیح داد که ۱۹۸ هکتار از بافت تاریخی یزد به‌طور رسمی در فهرست میراث جهانی ثبت شده و در محدوده حریمی یک هزار و شش هکتاری قرار دارد، تمامی ساخت‌وسازها و بازآفرینی‌هایی که در این منطقه انجام می‌شود، باید طبق ضوابط ابلاغی میراث فرهنگی باشد.
نقوی در ادامه، در خصوص معضل خالی شدن بافت تاریخی از سکنه گفت: زمانی که کیفیت زندگی و دسترسی‌ها در بافت تاریخی کمتر از دیگر مناطق باشد، ساکنان مجبور به ترک این بافت می‌شوند، هدف ما این است که این بافت زنده و پویا باقی بماند، به همین دلیل، پروژه‌هایی که محرک توسعه هستند را با رعایت اصول توسعه پایدار، شرایط اقلیمی یزد و حفظ بافت خشتی انجام می‌دهیم که یکی از این پروژه‌ها، بازپیرایی بوستان‌های محلی در منطقه بافت تاریخی است.
بازپیرایی ۹ بوستان محلی در ناحیه تاریخی یزد
نقوی ادامه داد: در گذشته، برخی از بوستان‌های این منطقه فرسوده شده و به‌جای فضایی برای استفاده شهروندان، به پاتوق‌هایی ناامن تبدیل شده بودند که مشکلات متعددی را برای محله ایجاد می‌کردند؛ اما از سال ۱۴۰۰ تاکنون، ۹ بوستان محلی با مساحت بیش از ۱۷ هزار متر مربع بازپیرایی شده‌اند و این مساحت تا پایان سال به ۲۲ هزار متر مربع افزایش خواهد یافت.
شهردار ناحیه بافت تاریخی یزد افزود: برای این پروژه‌ها تاکنون بیش از سه هزار میلیارد ریال هزینه شده است، بوستان چهارده معصوم آماده بهره‌برداری است و سازمان سیما و منظر شهرداری بزودی گلکاری آن را انجام خواهد داد تا فضایی زیبا برای نوروز ۱۴۰۴ در این محله آماده شود، در کنار این بوستان نیز زمین والیبال در حال تجهیز است.
نقوی همچنین به بازپیرایی بوستان‌های دیگر در ناحیه تاریخی یزد اشاره کرد، و اظهار داشت: از جمله بوستان مهر یا خانواده در بلوار بسیج، بوستان خشتی رستم گیو به‌عنوان اولین بوستان خشتی یزد، بوستان شاه‌ابوالقاسم، بوستان لاله عباسی، بوستان قدس، بوستان شبنم و بوستان آخوند کرباسی و مرمت فضاهای خاطره انگیز مانند سه راه آب‌نما نیز در دستور کار بوده است.
حذف آسفالت از معابر قدیمی برای تنفس بافت خشتی یزد
پس از بازدید از بوستان‌های منطقه، سفر خبری ما با اتوبوس خبرنگاران به سمت بلوار پاکنژاد ادامه یافت، مسیر حرکت از حدفاصل سه‌راه آب‌نما تا چهارراه فرهنگیان بود و در طول این مسیر، علیرضا نقوی، شهردار ناحیه تاریخی یزد، در اتوبوس توضیحاتی درباره پروژه پیاده‌روسازی این منطقه ارائه کرد.
وی گفت: یکی از اقدامات مهم در بافت تاریخی، حذف آسفالت از کوچه‌ها و معابر قدیمی است، این اقدام علاوه بر زیباسازی محیط، تأثیر قابل‌توجهی در حفظ بناهای خشتی دارد، ساختمان‌های خشتی دارای حیات هستند و به همین دلیل باید بتوانند تنفس کنند؛ زمانی که بارندگی رخ می‌دهد، نم و رطوبت وارد خشت می‌شود و اگر راهی برای خروج این رطوبت وجود نداشته باشد، به مرور زمان بافت خشتی تخریب می‌شود که آسفالت مانع خروج این رطوبت است، اما حذف آن به محافظت از بناها کمک می‌کند.
نقوی در ادامه با بیان اینکه طرح بازپیرایی معابر منطقه تاریخی از سال ۱۴۰۰ آغاز شده و تاکنون در چندین مسیر و محله تاریخی اجرا شده است، افزود: در همان سال اول، معابر خیابان آیت‌الله کاشانی، بلوار بسیج، خیابان سلمان فارسی و خیابان حضرت مهدی (عج) بازسازی شد و در سال ۱۴۰۱ این طرح در خیابان شهید مطهری و بلوار دهه فجر ادامه یافت و امسال نیز بلوار پاکنژاد، بلوار شهید عاصی‌زاده و محلات تل، لَرد آسیاب و نظرکرده مورد کف‌سازی قرار گرفت و بیش از ۵۰ هزار مترمربع کف‌سازی با هزینه ۴۴۰ میلیارد ریال اجرا شده است.
شهردار ناحیه تاریخی یزد ادامه داد: از ابتدای این دوره چهار ساله، قول دادیم که تمامی محلات منطقه بافت تاریخی را در نظر بگیریم و حداقل سه پروژه عمرانی را در هر محله به نتیجه برسانیم، اعتبار منطقه تاریخی از ۳۰۰ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۲ هزار ۸۰۰ میلیارد ریال در سال جاری افزایش یافته است.
نقوی همچنین در خصوص بازسازی معابر یادآور شد: در طراحی پیاده‌رو و مسیرهای بازسازی‌شده، پیوست‌هایی برای افراد دارای معلولیت و نابینایان در نظر گرفته شده تا همه شهروندان بتوانند به راحتی از این فضاها استفاده کنند.
همراهی شهردار یزد و بررسی نقش شهرداری در حفاظت از بافت تاریخی
در میانه بازدید، ابوالقاسم محی‌الدینی، شهردار یزد نیز به جمع خبرنگاران پیوست و برخی نکات مهم درباره نقش شهرداری در حفاظت و بازآفرینی بافت تاریخی شهر را تشریح کرد و گفت: دستگاه‌های متعددی وظایفی در قبال بافت تاریخی دارند که در سال‌های اخیر به درستی انجام نشده است، از آنجا که مردم بیشتر با شهرداری در ارتباط هستند، بسیاری از مشکلات ناشی از کوتاهی سایر نهادها را به شهرداری نسبت می‌دهند.
وی ادامه داد: شهرداری در بسیاری موارد فراتر از وظایف خود عمل کرده است؛ به عنوان مثال، در پروژه کف‌سازی معابر تاریخی، طبق تفاهمنامه، میراث فرهنگی باید مصالح مورد نیاز را تأمین کند و شهرداری تنها عملیات عمرانی را انجام دهد، با این حال، در موارد زیادی شهرداری به دلیل تأخیرها، اقدام به خرید مصالح کرده است.
وی همچنین در خصوص نورپردازی بناهای تاریخی توضیح داد: نورپردازی برخی بناها وظیفه شهرداری است، اما تعدادی دیگر از اماکن تاریخی برعهده میراث فرهنگی بوده ولی به دلیل عدم انجام کار از سوی این اداره، توسط شهرداری اجرا شده است.
شهردار یزد یادآور شد: در پروژه جوی هرهر نیز، این مجموعه با حکم دادستان به میراث فرهنگی تحویل داده شد تا این اداره خود سرمایه‌گذاری و بازآفرینی لازم را انجام دهد، اما پس از سیل دو سال قبل و تخریب بخش‌هایی از این مجموعه، بار دیگر شهرداری مجبور به ورود شد و اکنون، استحکام‌بخشی توسط شهرداری انجام شده و مقبره‌های وسط این مجموعه برای مرمت به میراث فرهنگی واگذار شده است؛ با این حال، بخش وسیعی از مرمت این مجموعه نیز همچنان بر عهده شهرداری است.
محی‌الدینی در پایان تأکید کرد: شهرداری یزد بر اساس تفاهم‌نامه‌های موجود، وظایف خود را در حوزه‌هایی مانند کف‌سازی، جداره‌سازی تا ارتفاع یک متر و نورپردازی به انجام می‌رساند اما انتظار می‌رود سایر دستگاه‌ها نیز به تعهدات خود عمل کنند تا روند حفاظت از این میراث جهانی تسریع و تسهیل شود.
گورستان تاریخی جوی هرهر؛ تکمیل کننده حلقه گردشگری مذهبی در یزد
پس از طی مسیری در بافت تاریخی، اتوبوس خبرنگاران به مقصد بعدی یعنی آرامستان یا گورستان تاریخی جوی هرهر رسید، در بدو ورود به این مجموعه، علیرضا نقوی، شهردار ناحیه تاریخی، توضیحاتی درباره روند بازسازی این فضای تاریخی ارائه کرد و گفت: سردر ورودی گورستان جوی هرهر تا دهه فجر امسال به بهره‌برداری خواهد رسید، طراحی این سردر با الهام از باغ‌های ایرانی انجام شده است و در وسط آن آب‌نما تعبیه شده تا به زیبایی و هویت معماری ایرانی - اسلامی آن افزوده شود؛ فاز بعدی این پروژه نیز به مطالعات بیشتر برای تکمیل احیا و بازآفرینی اختصاص دارد.
نقوی در خصوص اهمیت تاریخی و معنوی این گورستان افزود: الگوی طراحی و بازآفرینی این مکان، با تأکید بر جنبه‌های معنوی و مذهبی آن صورت گرفته است، سال گذشته ۱۵۰ میلیارد ریال اعتبار برای این پروژه اختصاص یافت و امسال نیز شهرداری ۳۰۰ میلیارد ریال برای احیا و بازسازی این مجموعه هزینه کرده است اما با این وجود، انتظار داریم سایر دستگاه‌های دولتی نیز در احیای این فضای ارزشمند همکاری کنند؛ برای سال ۱۴۰۴ نیز شهرداری یزد مجموعاً بیش از ۴۵۰ میلیارد ریال اعتبار برای تکمیل این پروژه در نظر گرفته است.
وی در ادامه به جایگاه ویژه گورستان جوی هرهر در تاریخ ایران اشاره کرد و گفت: بعد از وادی‌السلام نجف و تخت فولاد اصفهان، گورستان جوی هرهر یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین آرامستان‌های تاریخی کشور به شمار می‌رود که احیای این مجموعه نه‌تنها از منظر معماری و تاریخی، بلکه از لحاظ معنوی نیز اهمیت بسیاری دارد.
بازدید خبرنگاران از پروژه‌های اجرایی شهرداری یزد در بافت تاریخی، نمایی از تلاش‌ها و برنامه‌ریزی برای حفظ و ارتقای کیفیت این منطقه ارزشمند را نشان داد، بازپیرایی ۹ بوستان محلی با هدف ارتقای امنیت و رفاه شهروندان، کف‌سازی معابر با استفاده از مصالح متناسب با اقلیم یزد، و احیای گورستان تاریخی جوی هرهر به عنوان یکی از مهم‌ترین آرامستان‌های تاریخی ایران، بخشی از این اقدامات بود.