به گزارش ایرنا از ستاد حقوق بشر، سازوکار بررسی دوره‌ای جهانی (UPR) مکانیسمی است که مطابق قطعنامه ۶۰/۲۵۱ شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در تاریخ ۳ آوریل ۲۰۰۶ به وجود آمد.
این سازوکار هر چهار سال و نیم یک‌بار وضعیت همه دولت‌های عضو سازمان ملل متحد را به‌طور برابر و غیرگزینشی مورد بررسی قرار می‌دهد و دولت‌ها موظف هستند، اجرای توصیه‌های پذیرفته‌شده را به همراه سایر پیشرفت‌ها و ابتکارات حقوق بشری در چارچوب تعیین‌شده گزارش کنند.
در این راستا، جمهوری اسلامی ایران تاکنون سه بار در سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۸ گزارش ملی خود را ارائه و از آن دفاع کرده است.
پس از تصویب گزارش سوم یو. پی. آر در ۲۴ مارس ۲۰۲۰ (۵ فروردین ۱۳۹۹)، ستاد حقوق بشر به‌عنوان مرجع ملی و مسئول تدوین گزارش ملی، توصیه‌های پذیرفته‌شده را در اختیار دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط برای اجرا و ارائه گزارش قرار داد. با همکاری این دستگاه‌ها و در راستای تعامل هدفمند با سازوکارهای بین‌المللی حقوق بشری، جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۴ (۱۶ مهر ۱۴۰۳) چهارمین گزارش ملی را به دبیرخانه کمیسرعالی حقوق بشر ارسال کرد.
همچنین مقرر است، جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۲۴ ژانویه ۲۰۲۵ (۵ بهمن ۱۴۰۳) از گزارش ملّی خود دفاع کند.
در همین راستا، چهارمین گزارش ملی جمهوری اسلامی ایران اکنون در سایت دفتر کمیسرعالی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و سایت ستاد حقوق بشر بارگذاری شده و در دسترس عموم علاقه‌مندان به‌ویژه اساتید، صاحبنظران و دانشجویان است.
ستاد حقوق بشر به عنوان مسئول گردآوری، تنظیم و ارائه گزارش ملی، از همه پیشنهادات و انتقادات علمی، سازنده و مستند هموطنان استقبال می‌کند.
متن کامل چهارمین گزارش ملی یو. پی. آر جمهوری اسلامی ایران را اینجا بخوانید.
به گزارش ایرنا، ۲۴ اسفند ۱۳۹۸ سومین گزارش ملی جمهوری اسلامی ایران ذیل سازوکار موسوم به یو پی آر (بررسی دوره ای جهانی وضعیت حقوق بشر همه کشورها) بدون رأی مخالف به تصویب اعضای شورای حقوق بشر رسید.
در این جلسه، نمایندگان ۱۱ کشور پس از صحبت های ابتدایی «اسماعیل بقائی هامانه» سفیر و نماینده دائم ایران همچنین ارائه گزارش فوق از سوی «سید مجید تفرشی» معاون دبیر ستاد حقوق بشر، که چکیده تحولات و دستاوردهای حوزه حقوق بشر در ۴ و نیم سال گذشته بود، اعلام نظر کردند.
براساساین گزارش و مطابق رویه معمول شورای حقوق بشر گزارش مبسوط جمهوری اسلامی ایران در حوزه تحولات حقوق بشری و دستاوردهای آن طی ۴ و نیم سال گذشته را آبان ۹۸ ارائه و جهت بررسی سایر کشورها و سازمان‌های مردم نهاد در اختیار شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد قرار داده بود.
نمایندگان روسیه، چین ، سریلانکا ،سوریه، ونزوئلا ، افغانستان، بلاروس ، فیلیپین، انگلیس، بلژیک و بوتسوانا از جمله کشورهایی بودند که ضمن حمایت و در برخی موارد طرح برخی سوالات در نهایتا از تصویب سومین گزارش "یو پی آر" جمهوری اسلامی ایران حمایت کردند.