به گزارش ایرنا، اعتیاد به معنای وابستگی فیزیکی و روانی به یک ماده یا رفتار است. این وابستگی می‌تواند به دلایل مختلفی مانند تغییرات شیمیایی مغز، عوامل ژنتیکی، محیطی، یا حتی مشکلات روانی رخ دهد.
وقتی که فرد دچار اعتیاد می‌شود، مغز او به طور مداوم نیاز به تجربه همان سطح از لذت یا تسکین درد را دارد؛ این وضعیت می‌تواند تأثیرات مخربی بر روی زندگی فردی و اجتماعی فرد داشته باشد.
اما فردی که گرفتار اعتیاد می شود، در صورت داشتن اراده وحمایت خانواده مراجعه به مراکز ترک اعتیاد و کمک خانواده ها و دستگاه های مرتبط، می تواند بهبود یابد و به زندگی عادی بازگردد.
در این راستا، ستاد مبارزه با مواد مخدر در کنار فعالیت های پیشگیرانه، اقداماتی را برای کمک به ترک اعتیاد معتادان در نظر گرفته که در گفت و گو با "علی محمدپناه" دبیر شورای هماهنگی مبارز با مواد مخدر کردستان، بیشتر به آن پرداخته می شود.
ایرنا: ابتدا راجع به فعالیت ها و بخش های مختلف شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان توضیح دهید.
محمدپناه: در شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر، پنج کمیته تخصصی داریم که در حوزه‌های مختلف فعالیت می کنند و از جمله آنها کمیته فرهنگی و پیشگیری است؛ به طوریکه کمیته فرهنگی و پیشگیری با عضویت همه دستگاه های فرهنگی ماهانه جلساتی را برای جلوگیری از آسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد برگزار می کند.
۲۱ دستگاه عضو کمیته فرهنگی ما هستند که ریس این کمیته مدیر کل بهزیستی است و هر کدام از دستگاه‌ها، وظیفه مشخصی در این زمینه دارند. این کمیته برای جامعه هدف خود فعالیت های پیشگیرانه انجام می دهند و در همین راستا به ویژه در حوزه آموزش و پرورش از مهرماه و همزمان با آغاز فعالیت مدارس در سه سطح جلسات و کارگاهای مختلف پیشگیری در مدارس برای اولیا، دانش آموزان و معلمان برگزار کردیم که اثربخشی مطلوبی داشته است.
یکی دیگر از کمیته های این شورا کمیته مشارکتهای مردمی است که رئیس این کمیته معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار است که در این کمیته از ظرفیت سازمان های مردم نهاد استفاده می کنیم و سمن هایی که توانمندی و تخصص دارند در قالب نشاط اجتماعی، کارگاه های مختلف پیشگیری از اعتیاد را در محلات سطح شهر و مدارس و... برگزار می‌کنند، ضمن اینکه این کارگاه ها متناسب با اطلس آسیب های اجتماعی برگزار می شود.
ایرنا: آیا فعالیت های فرهنگی در حاشیه شهرها هم انجام می شود؟
محمدپناه: بله علاوه بر مواردی که اشاره شد، در محلات آسیب پذیر و حاشیه شهرها و حتی در مرکز شهر از طریق سمن ها کارگاه های پیشگیری از اعتیاد برگزار می شود.
در قالب کانون یاریگران زندگی، در مدارس و کانون یاریگران در روستا ها کانون های سلامت در کارگاههایی تولیدی برای همه اقشار جامعه، متناسب با محیط و آسیب های موجود در ان مکانها کارگاهای پیشگیری از اعتیاد وکاهش آسیب های اجتماعی برگزار می شود.
در همین راستا، برای تقویت اوقات فراغت دانش آموزان و دانشجویان، در خوابگاه ها حضور می یابیم و متناسب با محیط مورد نظر و علت های اعتیاد، محتواهای علمی و کارشناسی تهیه و ارائه می دهیم؛ ضمن اینکه برای آگاهی بخشی به آحاد جامعه علی الخصوص جوانان و نوجوانان اقدامات زیادی در حال انجام است.
ایرنا: آماری هم از کشفیات امسال مواد مخدر و دستگیری معتادان متجاهر ارائه دهید.
محمدپناه: درصد بالایی از مواد مخدر وارد شده به استان توسط پلیس کشف و ضبط و فعالیت های گسترده‌ای برای مقابله با عرضه مواد مخدر در استان انجام می شود.
امسال تعدادی زیادی از خرده فروش های مواد مخدر و کسانی که در صدد توزیع مواد مخدر بودند توسط پلیس دستگیر و تحویل مراجع قضایی شدند.
امسال تاکنون هزار و ۲۴۹ معتاد متجاهر در استان جمع آوری شده اند و دوره درمان خود را در مرکز ماده ۱۶ سپری کردند و در حال حاضر ۲۶۰ معتاد متجاهر در مرکز ماده ۱۶ سنندج نگهداری می شوند.
ایرنا: در همه شهرستان‌ها، کمپ ترک اعتیاد داریم؟
محمدپناه: در همه شهرستان ها غیر از سروآباد، کمپ ترک اعتیاد ماده ۱۵ داریم؛ ۱۷ کمپ ترک اعتیاد در استان فعالیت دارد که یک مورد آن مرکز ماده ۱۶ است.
کار ساخت کمپ ترک اعتیاد ماده ۱۶ قروه نیز در حال انجام است و کار اداری و مجوز و منابع آن طول کشیده که بخشی از منابع آن تامین شده و امیدواریم سال آینده به بهره برداری می رسد.
ایرنا: وضعیت سن اعتیاد در کردستان چگونه است؟
محمدپناه: سن اعتیاد در استان به حدود ۱۴ سال رسیده که بسیار نگران کننده است؛ از طریق آگاهی بخشی به بدنه جامعه، مراقبت ها بهتر شده و این اقدامات موفقیت آمیز بوده است.
با توجه به اینکه هزار و ۸۰۰ نوع مواد مخدر در دنیا وجود دارد، مراقبت ها باید مردمی باشد و همه مردم باید حساس باشند، در غیر اینصورت، صرف مبارزه توسط پلیس کافی نیست.
ایرنا: آیا نگهداری معتادان در کمپ ها تضمینی برای بهبود آنهاست؟
محمدپناه: در کمپ های ترک اعتیاد ماده ،۱۵ خانواده ها خودشان افراد گرفتار به اعتیاد را معرفی می کنند که این افراد دوره ترک اعتیاد را طی ۲۸ روز تا یک ماه سپری و کاملا پاک می شوند اما بعد از آن ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلف دچار لغزش شوند.
برای جلوگیری از این لغزش، برنامه صیانت از بهبودیافتگان در دستور کار است؛ چرا که بخشی از اعتیاد به مواد مخدر، روحی و ذهنی است و بهبود یافته باید بعد از پاک شدن، از لحاظ شغلی و روحی تحت حمایت قرار گیرد.
اغلب بهبودیافتگان به دلیل نداشت شغل به اعتیاد باز می گردند؛ این افراد در کمپ ماده ۱۶، براساس علاقه، در دوره های حرفه آموزی سازمان فنی و حرفه ای شرکت و گواهینامه پایان دوره دریافت می کنند و بعد از ترخیص از کمپ و پایدار در پاک بودن به بانک برای اخذ وام خود اشتغالی معرفی می شوند.
البته برخی از این افراد ممکن است از جانب جامعه و کارفرمایان مورد پذیرش واقع نشوند یا ضامنی برای ارائه به بانک نداشته باشند که مورد حمایت صندوق کمیته امداد، خیرین یا خود شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر قرار می گیرند تا بتوانند شغلی برای خود ایجاد کنند و به جامعه بازگردند.
بر اساس بررسی های انجام شده نداشتن شغل یکی از اصلی ترین عامل بازگشت به اعتیاد است؛ برخی چون شغل ندارند دچار بازگشت می شوند بر همین اساس طرح های صیانت از بهبود یافتگان در حال اجرا است که بتوانیم مراقبت بعد از خروج را بیشتر و از لغزشهای آنها جلوگیری کنیم.
بهبودیافتگانی که توان کار کردن دارند را به کارگاه ها معرفی می کنیم، علاوه بر آن، مجموعه اشتغالزایی رها را داریم که ۱۰ کارآفرین در آنجا مشغول هستند و تعدادی از بهبودیافتگان در این کارگاهها فعالیت دارند؛ ضمن اینکه این مرکز متعلق به شورای هماهنگی است.
در ادامه حوزه صیانت، سامانه سرا در سنندج راه اندازی شده تا بهبودیافتگانی که از کمپ ماده ۱۶ ترخیص می شوند و ارتباطی با خانواده ندارند، بعد از فعالیت روزانه در این مرکز اسکان داده شده اند و کمک شایانی به مراقبت بعد از خروج در قالب طرح صیانت صورت پذیرفته است.
در حوزه درمان نیز در قالب تفاهم نامه با دانشگاه علوم پزشکی کردستان، به بیماران و بهبودیافتگان به صورت رایگان خدمات پزشکی و درمانی ارائه می شود.
ایرنا: به نظر شما میزان برگشت افراد معتاد و ترک اعتیاد آنها چقدر است؟
محمدپناه: به عنوان کارشناسی که سالهاست در این عرصه فعالیت می کنم، باید این را عرض کنم که انسان اگر اراده کند که کاری را انجام دهد، قطعا انجام می دهد و برای انسانهای با اراده قوی کار غیر ممکنی وجود ندارد.
افرادی هستند که بیش از ۱۴ سال یا حتی بیشتر کارتن خواب بوده اند اما الان ۱۷ سال برخی ۱۶ سال است که پاک هستند و همین افراد اراده کردند که مواد را کنار بگذارند و موفق شده اند.
اعتیاد مسئله ای روحی و روانی است و ترک آن نیازمند اراده از سوی فرد بیمار است؛ همچنانکه اکنون برخی از افرادی که در حوزه درمان اعتیاد مشغول هستند، زمانی خودشان درگیر اعتیاد بودند ولی اراده کرده و آن را ترک کرده اند.
البته به دلیل وابستگی فرد معتاد به مواد مخدر، ترک آن کار ساده ای نیست و باید اراده لازم از سوی فرد بیمار وجود داشته باشد تا از این بلای خانمان سوز نجات پیدا کنند. افزایش شرکت کنندگان در جلسات انجمن معتادان گمنام گویای این مطلب است که افراد زیادی هستند که از بیماری نجات پیدا کردند.
اینجا لازم است از مردم هم درخواست کنم با توجه به سرمای هوا، در صورت مشاهده افراد کارتن خواب در معابر و خیابان ها، آنها را به گرمخانه ها هدایت کنند.
ایرنا: وضعیت کمپ های ترک اعتیاد از لحاظ امکانات و زیرساخت ها چگونه است؟
محمدپناه: مراکز ترک اعتیاد ماده ۱۶ بسیار عالی و جزو بهترین کمپ‌های کشور است؛ کمپ های ماده ۱۵ زیر نظر بهزیستی فعالیت می کنند و کارگروهی بر فعالیت این کمپ ها نظارت دارد و این کمپ ها نیز با امکاناتی خوب و براساس برنامه، کار سم زدایی تا بهبود کامل را انجام می دهند.
صحبت با خانواده‌ها
دبیر شورای هماهنگی مبارز به مواد مخدر کردستان در پایان صحبتی با خانواده‌ها و والدین داشت که در فیلم می بینیم.