ساری- ایرنا- تالاب نیلوفر آبی بابل که تا قبل از سوز سرمای هفته گذشته خالی از پرندگان مهاجر بود در روزهای اخیر این زیستگاه میزبان گونه های مختلفی جانوری شد که از سیبری مهاجرت کردند و زمینه حضور شهروندان و بازگشت صنعت پرنده نگری را برای دوستداران حیات وحش در این تالاب به ارمغان آورد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، تالاب ۳۴ هکتاری نیلوفر آبی بابل که هر ساله میزبان انبوهی از پرندگان مهاجر با گونه های متنوع بود اما شرایط آب و هوایی در ماه های اخیر به گونه ای رقم خورده بود تا قبل از سوز سرمای هفته قبل این تالاب خالی از گونه‌های مختلف جانوری بود.

پیش تر کارشناسان حیات وحش ضمن ابراز نگرانی از قهر پرندگان مهاجر با تالاب نیلوفر آبی خواستار لایروبی فنی این آب بندان برای حضور پرتعداد پرندگان مهاجر شده بودند.

سوز سرمای منهای ۲۰ درجه سانتی گراد شمال روسیه در سیبری سبب شد که پرندگان مهاجر رنج سفر را بر خود تحمیل کرده و در تالاب نیلوفر آبی بابل فرود بیایند.

هر چند در حال حاضر تعداد پرندگان مهاجر در این تالاب به تعداد سالهای گذشته نیست اما گونه های مختلفی توانستند به خاطر در امان ماند از سرمای شدید سیبری خود را به این تالاب برسانند.

در روزهای اخیر بسیاری از شهروندان سعی دارند سری به این تالاب که در شهر بابل واقع شده است بزنند و از منظره زیبای حضور پرندگان در این تالاب لذت ببرند.

حواصیل زرد، حواصیل خاکستری، حواصیل سفید بزرگ، حواصیل ارغوانی، اگرت کوچک، گاوچرانک، حواصیل شب، بوتیمار کوچک، بوتیمار، اکراس سیاه، پرستوی دریایی تیره، ماهی خورک، یلوه آبی، طاووسک، چنگر معمولی، چنگر نوک سرخ، خوتکا ابرو سفیدابروسفید، خوتکا، اردک سر سبز، اردک نوک پهن، اردک دم سر حنایی، اردک ارده ای، اردک سر سیاه، اردک سیاه کاکل، کشیم کوچک، کشیم بزرگ، کشیم گردن سیاه، تنجه، زنبورخوارزنبور خوار گلوخرمایی، کور کور سیاه قرقی، سارگپه معمولی، سنقر تالابی، باکلان کوچک، آووست، چوب پاشلک معمولی، آبچلیک تک زی، کوکو، چلچله، دم جنبانک ابلق، دم جنبانک خاکستری، زاغی، گنجشک خانگی، گنجشک سینه سیاه، چک بوته ای، سسک تالابی پر سر و صدا، سسک ابرو سفید، چلچله رودخانه ای، شانه به سر، چرخ ریسک بزرگ، چرخ ریسک پشت بلوطی، سینه سرخ، سهره جنگلی، سار، سار صورتی، خروس کولی، جغد انبار، الیکایی، سنگ چشم پشت سرخ، سنگ چشم بزرگ، زرد پره لیمویی، مگس گیر گلو سرخ از گونه های مختلف پرندگان مهاجری بودند که در تالاب حیدرکلا در فصل های مختلف به خصوص در فصل زمستان خود را به آب بندانها و تالاب های مازندران از جمله تالاب نیلوفر آبی بابل می رسانند.

مازندارن که دارای حدود ۸۰۰ آب بندان و تالاب است بیشتر آنها در شهرهای مرکزی مازندران همانند بابل، جویبار، بابلسر، ساری، آمل و برخی دیگر از شهرهای مازندران واقع شد.

از این تعداد آب بندان ها متاسفانه تا کنون برخی از آنها به خاطر تغییر کاربری و آلودگی های صنعتی دیگر قادر به پذیرایی از پرندگان نیستند اما حدود ۶۰ تالاب و آب بندان این استان همچنان سفره خود را برای پذیرایی پرندگان رنگی نگه داشتند.

پرنده نگری شاخه ای از بوم گردی یا اکوتوریسم و از محبوب ترین انواع «گردشگری با هدف خاص» محسوب می شود که علاقه مندان زیادی در کشورهای مختلف جهان دارد به طوری که تنها در کشور انگلیس بیش از ۳۰۰ هزار پرنده نگر حرفه ای وجود دارد.

بر خلاف دیگر شاخه های طبیعت گردی مانند کوهنوردی، افرادی با توانایی های کمتر فیزیکی و بدنی نیز می توانند به سادگی در برنامه های پرنده نگری شرکت کرده و جریان زندگی در طبیعت را از نزدیک لمس کنند.

همان طور که از نام این شاخه از گردشگری پیدا است، پرنده نگری به شیوه ای از گردشگری اطلاق می شود که گردشگر برای مشاهده گونه های مختلف پرندگان عازم سفر می شود؛ در این سفر ممکن است برخی به شکل حرفه ای پرنده نگری را دنبال کنند و عده ای تنها علاقه مند به مشاهده پرندگان باشند.

این نوع تفریح بسیار جذاب تنها با رفتن به دامان طبیعت و به ویژه حاشیه تالاب ها با تماشای انواع پرندگان زیبا میسر شده و چند سالی است در کشور ما نیز طرفدارانی پیدا کرده و به تدریج نیز در حال افزایش است.

رفتن به طبیعت و تماشای پرندگان زیبا تفریحی است که ده‌ها سال پیش در بین مردم دنیا رواج یافت و علاقه مندان فارغ از نوع شغل یا تخصص با شوق و ذوق وافر به این تفریح سالم می‌پردازند.

برخلاف تصور عامه مردم برای پرنده نگری لازم نیست پرنده شناس باشید، علاقه مندی به طبیعت کافی است؛ کما اینکه زیبایی و رنگارنگی پرهای یک «قو» یا زیبایی آواز یک «هد هد» هر بیننده یا شنونده‌ای را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

آرامش و لذت پرنده نگری به حدی است که بسیاری از روانشناسان آن را راه حلی برای آرامش فکری و تقویت روحیه افراد می‌دانند؛ گردشگر پرنده نگر نسبت به بقیه گردشگران به زیرساخت های گردشگری چندان اهمیت نمی دهد و آنان بیشتر اوقات خود را در دل طبیعت می گذرانند و موضوع هتل، حمل و نقل و رستوران خیلی برایشان جذاب نیست؛ آنان تنها به یک راهنمای کاربلد نیاز دارند.

اقلیم کشورمان به خودی خود دارای تالاب های بسیاری است که پرندگان مهاجر را به سمت خود می‌کشاند و با این حال مورد بی مهری قرار می گیرد؛ این در حالی است که کشوری همچون امارات متحده عربی به دنبال پرورش جنگل های «حرا» برای جذب پرندگان مهاجر است تا از این طریق توریست جذب کند.

ضرورت لایروبی تالاب

کارشناس حیات وحش در گفت گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: اگر بخشی از تالاب نیلوفر آبی بابل به صورت فنی لایروبی شود پرندگان مهاجر بیشتری در این تالاب فرود می آیند.

حسین باقری گفت: عکس و فیلم های این تالاب برای سالهای گذشته موجود است که نشان می دهد تالاب نیلوفر آبی بابل مملو از پرندگان مهاجر است.

وی با بیان این مطلب که تا قبل از بارش برف و سرمای هفته گذشته به طور تقریبی این تالاب خالی از پرندگان مهاجر بود، اظهار کرد: سرمای زیاد سیبری که به منفی ۲۰ درجه زیر صفر رسیده بود عاملی برای فرود پرندگان مهاجر در این تالاب است.

این کارشناس حیات وحش ادامه داد: در حال حاضر بخش زیادی از تالاب را نی زار تشکیل داد و این امر گستره پهنه آبی تالاب نیلوفر آبی را که زمینه ای برای حضور پرندگان مهاجر است کم کرد.

باقری با اشاره به این مطلب که در چند روز اخیر گروه های زیادی در قالب پرنده نگری در این تالاب حضور یافتند، ادامه داد: مدیران شهرستانی نباید از این ظرفیت پرنده نگری غافل شوند.

وی گفت: یکی از درخواست های دوستدران حیات وحش و محیط زیست آن است که شهرداری بابل لایروبی این تالاب را در دستور کار قرار دهد.

تالاب حیدرکلا در بابل یکی از شاخص‌ترین تالاب‌های محل رشد لوتوس‌ها یا همان نیلوفرهای آبی هستند. اما به جز این تالاب، چند تالاب دیگر نیز در مازندران با سطحی پوشیده از نیلوفرهای آبی چشم‌اندازی مشابه این تالاب دارند. آب‌بندان‌ روستاهای رودبست و اجاکسر در شهرستان بابلسر ۲ پهنه تالابی استان هستند که سال ۱۴۰۱ در فهرست میراث طبیعی ملی ایران به عنوان تالاب نیلوفر ثبت ملی شدند.

تالاب نیلوفر آبی آب‌بندان‌سر ساری نیز یکی دیگر از نقاط رویش این گیاه آبی در مازندران است که طی سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است.

مازندران دارای ۲ تالاب بین‌المللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی چون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل‌پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است.

مازندران همچنین افزون بر ۸۰۰ قطعه آب‌بندان به مساحت ۱۷ هزار هکتار دارد. همه ساله در فصل زمستان ۱۰۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیتی حدود ۳۰۰ هزار بال به مازندران مهاجرت می‌کنند.

بر اساس آمارهای رسمی، تاکنون بیش از ۴۹۰ گونه جانوری از رده‌های مختلف مهره‌داران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها در زیست‌بوم مازندران شناسایی شده‌اند.

پرندگان با ۳۱۷ گونه از ۵۸ خانواده، پستانداران با ۶۳ گونه و ۱۹ خانواده، دوزیستان با ۹ گونه از ۶ جنس و ۶ خانواده، خزندگان با ۲۶ گونه از ۲۱ جنس و ۱۱ خانواده و ماهی‌ها با ۷۵ گونه بخشی از تنوع زیستی حیات وحش مازندران را تشکیل می‌دهند.