اخراجی های 3 ترکیب ناموفق سینمای سیاسی و کمدی ..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 90/02/05 فرهنگی.اخراجی ها.سینما.فیلم تهران- فیلم اخراجی های 3 ساخته مسعود ده نمکی را می توان از جمله آثار نه چندان موفق در زمینه آثار ترکیبی از گونه های سیاسی کمدی قلمداد کرد.
به گزارش روز دوشنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، فیلم های موسوم به سریالی که اغلب در سه قسمت ساخته شده و داستانی دنباله دار با شخصیت های محوری واحد را به تصویر می کشند،سابقه ای طولانی در سینمای جهان داشته و نمونه های مطرحی همچون هری پاتر و ارباب حلقه ها را شامل می شود.
در سینمای ایران کمتر شاهد این اتفاق بوده ایم که اخراجی ها تنها نمونه موفق آن در جذب مخاطب به حساب می آید. ده نمکی که خصیصه ژورنالیستی اش را در اخراجی ها نیز وارد کرده، در بخش اول به جوانانی پرداخته که شباهت چندانی با تیپ آشنای سینمای دفاع مقدس نداشته و از این لحاظ کاری نو در این گونه سینمایی به حساب می آید.البته پیش از این کمال تبریزی در فیلم لیلی با من است تا اندازه ای از این خطوط گذر کرده و شوخی های مفرحی در این باب شکل داده بود.
فروش موفق و استثنایی اخراجی های 1 زمینه را برای ساخت قسمت های بعدی آماده کرد که آن هم با استقبال وسیعی روبه رو شد.
در قسمت دوم، سرنوشت شخصیت های بخش اول به تصویر کشیده شده و از لحاظ مضمونی کاملا با بخش اول همخوانی داشت.
اما اخراجی های 3 کاملا داستانی متفاوت داشته و گرایش بیشتری به سینمای سیاسی دارد و آن را با گونه کمدی تلفیق کرده است.از این منظر فیلم یاد شده را نمی توان ادامه منطقی دو بخش نخست دانسته و آن را پایان بخش دو بخش قبلی دانست -البته اگر قسمت چهارمی در کار نباشد-.
حوادث مربوط به انتخابات سال 1388 در اینجا مورد استفاده ده نمکی قرار گرفته و با نگاهی طنزآمیز به آن پرداخته است.اما مشکل اینجاست که دیالوگ ها به روترین شکل و بسیار رک و صریح بیان شده و خبری از ایجاز در آن نیست در واقع کارگردان به ژورنالیستی ترین شکل ممکن دیالوگ های نامزدهای انتخاباتی را نوشته و اغراق زیادی را در رابطه با آنها به کار گرفته است.
نکته دیگر اینکه فیلم درباره گروه بازمانده از جنگ اخراجی ها نبوده و آنها تنها عامل ارتباط بخش دوم و سوم بوده اند.این در حالی است که ده نمکی تمام هم و غم خود را روی مضمون گذاشته و از داستان گویی به شکل کلاسیک غفلت کرده است.
شخصیت پردازی به مانند قسمت دوم اخراجی ها موفق نبوده و اغلب تیپ هستند تا شخصیت !.به عنوان مثال شخصیت مهم فیلم -حاج صالح یا همان حاجی گرینوف- هرگز از یک تیپ معمولی فراتر نرفته و تنها روی ریاکاری او تاکید شده که این امر در همان قسمت اول به شفاف ترین شکل به نمایش در آمده بود.
تکیه بیش از اندازه روی شوخی های کلامی نیز از نقاط ضعف اخراجی های 3 است که در پاره ای موارد کار را تا سطح مجموعه های طنز شبانه سیما پایین آورده است.
حضور بازیگرانی همچون حلیمه سعیدی و احمد پور مخبر که این روزها سینما و تلویزیون را قبضه کرده اند،این شباهت ها را تشدید کرده و کیفیت کار را پایین آورده است.مشکل دیگر فیلمنامه بیان موضوعهای مختلف روز جامعه در قالب فیلمی دو ساعته است که نتیجه ای جز شلوغی بیش از حد و هدر رفتن بسیاری از ایده نداشته است.
اما باید در نظر داشت که پیام نهایی فیلم -ایران برای همه ایرانیان-پیام بسیار ارزشمندی بوده و نیت درست و صادق سازندگانش را می رساند.اما این پیام به صورت دقیق به تماشاگر منتقل شده و ضعف هایی در فیلمنامه و ساختار مانع از تحقق کامل آن شده است.
ده نمکی که با ساخت اخراجی ها قدم در راه سینمای حرفه ای گذاشته،در آخرین ساخته اش به وضوح از اخراجی های 1 فاصله گرفته و در زمینه کارگردانی چند گام به عقب برداشته است که نمونه آن را می توان در سکانس های شلوغ و پر از سیاهی لشگر فیلم مشاهده کرد. وی که با دارا و ندار ساخت مجموعه تلویزیونی را هم تجربه کرده،بسیار تحت تاثیر این کار بوده و نوع دکوپاژ و چینش کار نیز بسیار نزدیک به کارهای تلویزیونی است.
عنصری به نام بازیگر در مجموعه فیلم های اخراجی ها همواره نقشی کلیدی داشته و در فروش بالای آن نیز نقش مهمی داشته است.در اخراجی های 3 نیز این فرمول تا اندازه زیادی رعایت شده و بازیگران متناسب با شخصیت ها انتخاب شده اند.به عنوان مثال می توان به محمد رضا شریفی نیا اشاره کرد که ستون فیلم بوده و به خوبی از عهده نقش خود برآمده است.اما بازیگران نقش های فرعی بعضا با سهل انگاری انتخاب شده و در بسیاری موارد تنها عامل گیشه در انتخابشان لحاظ شده است.در این باب می توان به نیما شاهرخ شاهی و لیلا اوتادی اشاره کرد.
به نظر می رسد گنج اخراجی ها به پایان استخراج خود نزدیک شده و ده نمکی که علاقه ویژه ای به طرح مسایل اجتماعی دارد،با فاصله گرفتن از اخراجی ها باید قالب جدیدی را برای بیان عقاید خود انتخاب کند.
از:محمد جلیلوند فراهنگ **1983** شماره 038 ساعت 12:23 تمام
تاریخ انتشار: ۵ اردیبهشت ۱۳۹۰ - ۰۰:۰۱