سفر وزیردفاع آمریكا به تركیه و چانه زنی های آنكارا برای مشاركت در عملیات موصل

به گزارش ایرنا، در حالی كه رهبران تركیه و در راس آن رجب طیب اردوغان، تقریبا هر روز با اظهارات مبسوط خود، حد و مرز سیاست خارجی این كشور را ترسیم و خط و نشان هایی برای قدرتهای منطقه ای و فرا منطقه ای می كشد، اما در پشت پرده، تلاش های دیپلماتیك گسترده ای برای مدیریت بحران در روابط با عراق و سوریه و كشورهای طرف تركیه در جریان است.
اظهارات تند رهبران تركیه از یك سو و اقدامات دیپلماتیك گسترده از سوی دیگر موجب شده كه برخی از مخالفان دولت آنكارا مدعی شوند، دولتمردان تركیه با توجه به تلاش برای تغییر نظام پارلمانی به نظام ریاستی، درصدد افكار سازی در جامعه تركیه هستند و سیاست خارجی را قربانی امیال سیاسی خود در داخل می كنند.
روزنامه مخالف جمهوریت این واكنش ها را با عنوان « در آنكارا باز و در بغداد كبوتر» در شماره روز چهارشنبه خود منتشر كرده است.
اوایل هفته جاری اعلام شد كه یك هیات به سرپرستی امید یالچین قائم مقام وزارت خارجه تركیه به بغداد رفته است. مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه تركیه كه در تاشكند برای شركت در نشست وزیران خارجه سازمان همكاری اسلامی به سر می برد، گفت: نمایندگانی از سازمان اطلاعات و ستاد فرماندهی ارتش تركیه نیز یالچین را همراهی می كنند.
گفته می شود هیات ترك ضمن دیدار با مقامات عراقی، نقطه نظرات تركیه را به صورت مكتوب به وزارت خارجه عراق ارائه كرده است.
قرار است در پاسخ به این سفر، هیاتی از عراق نیز فردا به آنكارا سفر كرد. گویا عراق در این سفر پاسخ كتبی خود را به نامه تركیه ارائه خواهد كرد.
همزمان با این تحولات اظهارات ضد و نقیض روز گذشته بینالی یلدریم نخست وزیر و به دنبال آن اظهارات فكری ایشیك وزیر دفاع تركیه در خصوص مشاركت تركیه در عملیات آزاد سازی موصل، سئوال برانگیز شد.
یلدریم ابتدا از مشاركت نیروی هوایی تركیه در عملیات آزاد سازی موصل سخن گفت ولی بعد به حصول وفاق اشاره كرد. اما فكری ایشیك به صراحت گفت: نیروی هوایی تركیه در عملیات است.
رسانه های تركیه امروز گزارش داده اند براساس توافقاتی كه ارتشبد خلوصی آكار در گفت و گو با مخاطبان خود رسیده، جنگنده های تركیه حداكثر روزی دو بار در عملیات ضد داعش در موصل و در قالب برنامه عملیاتی كه از قرارگاه مركزی عملیات موصل هدایت خواهد شد، شركت می كنند.
این ادعاها در شرایطی كه اعلام شده اشتون كارتر وزیر دفاع آمریكا قرار است روز جمعه به آنكارا سفر كند، موجب افزایش كنجكاوی در محافل خبری و دیپلماتیك آنكارا شده است.
گمانه زنی این است كه آنكارا با استفاده از موقعیت استراتژیك تركیه در نزدیكی به موصل، در قبال قبولاندن برخی از حساسیت های خود، به استفاده ائتلاف بین المللی ضد داعش از پایگاههای این كشور در عملیات موصل اجازه داده و یا خواهد داد.
گفته می شود فاصله 900 كیلومتری كویت با موصل كه اكنون به عنوان قرارگام مركزی عملیات آزاد سازی موصل انتخاب شده، هزینه و دشواری هایی را برای فرماندهی عملیات دارد و از این رو در نظر است از پایگاههای تركیه به ویژه پایگاه دیاربكر كه 320 كیلومتر با موصل فاصله دارد و یا پایگاههای اینجرلیك و مالاتیا كه حدود 500 كیلومتر با موصل فاصله دارد، مورد استفاده قرار گیرد.
گفته می شود برخی از این خواسته ها و مواضع آنكارا در واقع در قالب یادداشتی كه هیات تركیه به سرپرستی امید یالچین به بغداد تحویل شد، ذكر شده است.
محرم ساری كایا از روزنامه نگاران كهنه كار كه ارتباط نزدیكی با محافل سیاسی در آنكارا دارد، در گفت و گو با شبكه خبرترك در خصوص جزئیات توافق آنكارا با ائتلاف بین المللی گفت: تركیه علاوه بر شركت در عملیات آزاد سازی موصل، در صورت هرگونه تهدید علیه پایگاه بعشیقه در 32 كیلومتری شمال موصل و یا 9 مركز دیگری در شمال عراق كه نیروهای این كشور در آن مستقر هستند، از نیروی هوایی خود استفاده خواهد كرد.
مورد دیگری كه او اشاره كرد و روز گذشته نیز برخی از رسانه های نزدیك به دولت به عنوان یكی از تدابیر مقابله تركیه با موج احتمالی آوارگان و پناهجویان از موصل، ایجاد منطقه حائل به عمق 10 كیلومتر در داخل خاك عراق، به آن اشاره كرده بودند، احتمال عملیات زمینی در خاك عراق می باشد. یعنی همان كاری را كه در مورد سوریه به كار برد و به آن عملیات سپر فرات نام گذاشته است. روزنامه ینی شفق امروز در صفحه نخست خود از عملیات سپر دجله سخن گفته است.
اما موضوع مهمی كه ساری كایا مطرح كرد این بود كه گویا تركیه برای اینكه با عمل انجام شده ای در عراق روبه رو نشود، از نیروی نظامی در حراست از ساختار فعلی در عراق استفاده خواهد كرد. به ادعای ساری كایا، آنكارا این هشدار خود را در یادداشتی كه به بغداد داده، تبیین كرده است.
البته روابط راهبردی تركیه با اقلیم كردستان عراق و مخالفت های این كشور با اتحادیه میهنی كردستان عراق كه به خواهان حفظ یكپارچگی عراق است، موضوع پوشیده ای نیست و تركیه به ویژه بعداز انعقاد قراردادهای انرژی با اقلیم كردستان عراق، رویكرد جدیدی در سیاست خود در قبال كردهای عراقی را طراحی كرده است.
كارشناسان روابط بین المللی در آنكارا نیز معتقدند سرنخ این ادعاها را به نوعی می توان در سخنرانی های اردوغان یافت كه به ویژه در دوره اخیر به طور روزانه انجام می شود.
اردوغان امروز به صراحت اعلام كرد كه رویكرد امنیتی تركیه به كلی تغییری یافته و برای حفظ و حراست از كشور و مقابله با تهدیدات تروریستی در مقام دفاع و انتظار حمله نخواهد بود و تهدید را از هر جا كه ناشی می شود، از بین خواهند برد.
خاورم/2011**1144* انتشار دهنده: علیرضا جباری