به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا ، نخست وزیر عراق صبح روز یكشنبه یكم اسفند ماه، از آغاز عملیات نیروهای عراقی برای بازپس گیری غرب موصل از دست گروه تروریستی داعش خبر داد. «حیدر العبادی» در سخنان كوتاه تلویزیونی گفت: ما شروع مرحله جدید عملیات آزادسازی موصل را اعلام می كنیم؛ ما به نینوا می آییم تا غرب موصل را آزاد كنیم.
عراق از سال 2014 میلادی با تهاجم گسترده گروه تروریستی داعش روبرو شد و بخش های گسترده ای از خاك این كشور به اشغال تروریست ها درآمد. نیروهای عراقی اما در یك سال گذشته مناطقی در شمال و غرب این كشور از جمله «الرمادی»، «هیت»، «فلوجه» و همچنین مناطقی در شمال استان «صلاح الدین» را از عناصر داعش پاكسازی كردند و همانطور كه پیش بینی می شد، پس از آزادسازی فلوجه، نوبت به آزادسازی موصل مركز استان نینوا رسید.
***آغاز و ادامه عملیات آزادسازی موصل
موصل دومین شهر بزرگ عراق پس از بغداد كه در 400 كیلومتری پایتخت واقع است، در سحرگاه بیستم خردادماه سال 1393 به اشغال گروه تروریستی داعش درآمد. این شهر حدود یك و نیم میلیون نفر جمعیت دارد و آخرین پایگاه مهم داعش در عراق به شمار می رود كه با آزادی كامل آن مسیر شكست این گروه تروریستی هموارتر می شود.
بامداد روز دوشنبه بیست و ششم مهرماه، عملیات آزادسازی شرق موصل با فرمان العبادی نخست وزیر عراق، آغاز شد. معضلات فراوانی در راه چگونگی آغاز و انجام این عملیات وجود داشت كه از مهم ترین آنها، تنش میان آنكارا و بغداد بر سر استقرار نیروهای نظامی تركیه در پایگاه بعشیقه در شمال عراق بود. دولت عراق حضور نیروهای تركیه را بدون دعوت توصیف كرده كه ممكن است به جنگ منطقه ای منجر شود.
علاوه بر این، بحث نیروهای مشاركت كننده در این عملیات نیز یكی از موضوعات بحث برانگیز پیش از آغاز عملیات آزاد سازی موصل بود.
به طور مشخص حرف و سخن پیرامون حضور نیروهای بسیج مردمی عراق (حشد الشعبی) بسیار بود. شماری از رسانه های وابسته به كشورهای عربی منطقه با راه اندازی جنگ تبلیغاتی علیه نیروهای بسیج مردمی، هدف جلوگیری از مشاركت این گروه در عملیات آزادسازی موصل را دنبال كردند، هرچند سخنان نخست وزیر عراق پیش از ساعت صفر عملیات آزاد سازی، پایانی بود بر تمام گمانه زنی های ناروا و العبادی از حضور و همراهی نیروهای بسیج مردمی در كنار نیروهای مسلح عراقی و دیگر نیروهای نظامی خبر داد.
بسیاری بر این باورند كه رسانه های حامی جریان های تكفیری از جمله رسانه های سعودی با حمله به نیروهای حشد الشعبی، جز راه انداختن جنگ طایفه ای و مذهبی، ضربه زدن به این عملیات و در كل اخلال در روند مبارزه با داعش را هدف دیگری ندارند.
سرانجام با مرارت های بسیار و رشادت نیروهای عراقی، در نخستین روزهای بهمن ماه، وزارت دفاع عراق از آزادسازی كامل شرق موصل خبر داد. پس از آن شمارش معكوس برای پاكسازی غرب موصل از دست تروریست های داعش شروع شد.
***آزادسازی غرب موصل؛ تیر خلاص بر پیكر داعش در عراق
همچنان كه گفته شد، از نخستین روز اسفندماه عملیات پاكسازی غرب موصل آغاز شد. در این زمینه، سپهبد «عبدالامیر یارالله» فرمانده عملیات آزادسازی استان نینوا در شمال عراق گفت: در اولین روز عملیات غرب موصل 17 روستا از دست گروه تروریستی داعش بازپس گرفته شد و نیروهای عراقی در اطراف تپه «ابوسیف» در جنوب بخش غربی موصل موضع گرفته اند.
وی دیروز در بیانیه ای روند اولین روز عملیات آزادسازی غرب موصل را چنین توصیف كرد: نیروهای پلیس مركزی و واكنش سریع عراق روستاهای «اللزاكه»، «الكرامه»، «البوجواری»، «الجماسه»، «كنیطره»، «الزكروطیه»، «العذبه»، «الكافور» و «الابیض» را آزاد كرده و نیروگاه برق «اللزاكه» كه برق بخش غربی موصل را تامین می كند، تحت كنترل خود درآوردند.
براساس این بیانیه، لشكر نهم زرهی ارتش عراق نیز تعدادی روستا با نام های «باخیره»، «الحراقیات»، «الابراهیمیه»، «الحسینیه»، «شیخ یونس»، «الدیباجیه» را آزاد كردند.
تشكیلات بسیج مردمی الحشد الشعبی عراق نیز همزمان در بیانیه ای رسمی، ضمن اعلام مشاركت در عملیات آزادسازی بخش غربی موصل، از حماسه جدیدی برای برافراشتن پرچم عراق در غرب موصل با مشاركت پلیس مركزی و ارتش عراق خبر داد.
مشخص است كه دومینوی سقوط داعش به حركت درآمده است و در حالی كه تنها سه روز از آغاز عملیات آزادسازی غرب موصل می گذرد، نیروهای عراقی توانسته اند به پیشروی های چشمگیری دست یابند.
***بهبود روندهای سیاسی گامی مهم پس از آزادسازی كامل موصل
با نگاهی گذرا به روند مبارزه با داعش در خاورمیانه و به طور مشخص در عراق، اكنون دیگر دیگر تردیدی نیست كه این خلافت خودخوانده در مسیر سقوط قرار گرفته است و با آزادی موصل، این گروه تروریستی دیگر سرزمینی در خاك عراق نخواهد داشت.
نكته مهم اما اینجا است كه باید تدابیری اندیشیده شود تا بار دیگر گروه های تروریستی چنین رعب آور مانند داعش فرصت تاسیس كانون هایی به شكل كنونی را نیابد. بدون شك یكی از دلایل پیشروی سریع آنها در خاك عراق، سوء استفاده و موج سواری روی نارضایتی های موجود در این كشور بود. بهبود فرآیندهای سیاسی از طریق كم كردن شكاف و فاصله میان مردم و حاكمیت عامل موثری برای جلوگیری از نفوذ چنین جریان هایی است. اگر شهروندان به پیگیری مطالبات به حق خود از راه روندهای قانونی و سیاسی امیدوار باشند دیگر در سراب گروه ها گرفتار نمی شوند.
افزایش مشاركت و رضایت شهروندان و اقوام، پشتیبانی گسترده از دولت مركزی را به همراه خواهد داشت و مانع رشد افراطی گری و پا گرفتن گروه های تروریستی و سلفی می شود. مبارزه با داعش تنها از راه نظامی گری امكان پذیر نخواهد بود بلكه باید همراه با اصلاحات سیاسی به نبرد با افراطی گری رفت.
پژوهشم **9403**9279**خبرنگار: سیده سمانه سعادت ** انتشاردهنده: سیدمحمد موسی كاظمی
تهران- ایرنا- نیروهای مردمی و ارتش عراق پس از پاكسازی شرق موصل از تروریست های داعشی، اراده خود را برای رهایی كامل دومین شهر بزرگ این كشور استوار ساخته و طی روزهای گذشته به پیشروی های مهمی نیز دست یافته اند.