در جریان تبلیغات طولانی مدت انتخابات، نخست جدالی سخت میان طرفداران برنی سندرز و هیلاری كلینتون شكل گرفت و بموازات آن پایگاه جمهوریخواهان شاهد رویاوریی حامیان ترامپ و طرفداران رقبای درون حزبی وی بود.
این فضا به مرور به یك دو قطبی شدید میان حامیان كلینتون و طرفداران ترامپ تبدیل شد. با وجود پایان ایام انتخابات، این فضای دو قطبی از جامعه رخت نبسته و به تعبیر روزنامه واشنگتن پست، از هنگام روی كار آمدن ترامپ، 'با دو آمریكا روبرو هستیم'.
به باور بسیاری از ناظران، شخصیت نامتعارف رئیس جمهوری آمریكا و سیاست های بسیار جنجال برانگیز وی نه تنها از پایان دادن به دوگانگی روزهای انتخابات ناتوان مانده است، بلكه برنامه های وی حتی به سمت تشدید شكاف های اجتماعی حركت خواهد كرد.
* شوك پیروزی ترامپ
در ماه نوامبر گذشته، خبر پیروزی ترامپ در حالی منتشر شد كه از هفته ها پیشتر، رسانه های آمریكا و نظرسنجی ها هم كلام از فاصله زیاد هیلاری كلینتون با ترامپ و قطعی بودن پیروزی نخستین زن رئیس جمهوری آمریكا سخن می گفتند. خبر پیروزی ترامپ در این فضای تبلیغاتی، شوك بزرگی برای خیلی از مردم بود. در روزهای بعد، اخبار واكنش هایی به مانند گریه در اماكن عمومی، تلاش برای مهاجرت از این كشور یا حتی جدایی زوج ها غیرمعمول نبود.
درست همان روزی كه نتیجه انتخابات آمریكا مشخص شد، سی ان ان گزارش داد كه وزارت مهاجرت كانادا با یك افزایش ناگهانی درخواست اقامت از سوی شهروندان آمریكا روبرو شده است.
نیویورك تایمز در گزارشی درباره زوج هایی نوشت كه بحث بر سر ترامپ، سال ها زندگی مشترك آن ها را به جدایی رسانده است. یك استاد تاریخ در دانشگاه ماساچوست به یاد می آورد كه روز پس از اعلام نتایج، برخی از دانشجویانش سر كلاس درس می گریستند.
یك زن فارغ التحصیل رشته روزنامه نگاری دانشگاه كلمبیا در نیویورك می گوید كه هیچگاه تصور نمی كرد روزی رئیس جمهوری سر كار بیاید كه بدتر از جرج بوش پسر باشد. وی به خبرنگار ایرنا گفت كه برخی دوستانش چنان از نتیجه انتخابات عصبانی هستند كه فكر می كنند تا زمانی كه ترامپ سر كار است، باید در اندیشه زندگی در كشوری دیگر باشند.
تداوم این حالت شوك و خشم را كماكان می توان در تجمع های اعتراض آمیزی كه هر هفته از سوی زنان، روشنفكران، اقلیت ها و مهاجران در گوشه و كنار آمریكا برگزار می شود دید.
* تداوم فضای دوقطبی
اما چرا هفت هفته پس از آغاز به كار رئیس جمهوری جدید، هنوز شوك انتخابات و فضای دودستگی ناشی از آن رنگ نباخته است؟ برخی مخالفان رئیس جمهوری آمریكا، وی را مقصر این وضع می دانند. چند روز پیش نشریه پولتیكو در تحلیلی ترامپ را متهم كرد كه آنقدر كه برای جلب نظر مساعد ولادیمیر پوتین، همتای روسش تلاش كرده برای 74 میلیون آمریكایی كه به هیلاری كلینتون رای دادند تلاش نمی كند.
گون مور یك نماینده دموكرات از ایالت ویسكانسین می گوید هر بار كه ترامپ دهان باز می كند، سخنانش جز چندپاره كردن مردم چیزی ندارد. جاكین كسترو، نماینده دموكرات از تگزاس هم گفته است كه رئیس جمهوری از ایجاد ارتباط با گروه های مختلف اجتماعی ناكام مانده است.
در مقابل طرفداران رئیس جمهوری آمریكا این اتهامات را سیاسی و ساخته و پرداخته رسانه ها دانسته می گویند ترامپ انتخاب شده تا شكاف های موجود در جامعه آمریكا را ترمیم كند. آنها به نوشته خود ترامپ در توییتر اشاره می كنند كه آمریكا را دوباره یكپارچه و متحد می كند.
شان اسپایسر سخنگوی كاخ سفید، رسانه ها و نه رئیس جمهوری را مسوول تفرقه در جامعه معرفی می كند و می گوید آنها علیه رئیس جمهوری سیاه نمایی می كنند.
با این حال ناظران سیاسی با اشاره به مجموعه ای از مواضع و سیاست های رئیس جمهوری آمریكا می گویند كه مخاطب اساسی سیاست گذاری های ترامپ پایگاه اجتماعی اوست. وی در درجه اول می خواهد ثابت كند به آنچه وعده داده قاطعانه پایبند مانده است.
اصرار به دیوار كشیدن در مرز مكزیك، اعلام سیاست مهاجرتی كه ورود شهروندان هفت و سپس شش كشور عمدتا مسلمان را به خاك آمریكا ممنوع كرد، خصوصی سازی نظام آموزش پرورش و سخنان نامتعارف علیه هم پیمانان آمریكا از جمله این سیاست هاست كه در چند هفته اخیر جنجال برانگیر بوده است.
این فهرست البته ادامه دار است و از جمله زیر سوال بردن سیاست های زیست محیطی دولت اوباما برای جلوگیری از افزایش دمای كره زمین و تلاش برای لغو بیمه درمانی اوباما كه فشار جدی به بسیاری از افراد كم در آمد وارد خواهد كرد، از جمله مسائل حساسیت برانگیز در داخل این كشور به شمار می رود.
* شكاف های اجتماعی و پدیده ترامپ
در سال های گذشته اختلاف طبقاتی، فاصله نژادی بویژه تبعیض علیه سیاهپوستان و اختلاف بر سر مجموعه ای از مسائل قانونی و فرهنگی مانند حق حمل سلاح، سقط جنین یا ازدواج همجنس گرایان، مهمترین شكاف های سیاسی و اجتماعی جامعه آمریكا بر شمرده شده اند.
به باور ناظران انتخابات ریاست جمهوری اخیر و شعارهای ترامپ این شكاف ها را بیش از پیش تشدید كرده است كه بطورمثال در تضاد شهرهای بزرگ و مناطق روستایی نمود یافت.
بر اساس یك نقشه انتخاباتی كه روزنامه نیویورك تایمز منتشر كرده است، شكاف میان ساكنان شهرهای بزرگ و ساكنان شهرهای كوچك و مناطق روستایی در انتخابات نوامبر چشمگیر بوده است.
بر اساس این گزارش شهرهای بزرگ آمریكا در نوار ساحلی شرق و غرب این كشور به كلینتون رای داده اند و رای ترامپ عمدتا از شهرهای كوچكتر و روستاهای داخل آمریكا برآمده است.
این فاصله همچنین میان قشر دارای تحصیلات دانشگاهی و قشری كه تحصیلات زیر دیپلم دارد قابل توجه است. نظرسنجی ها حكایت از آن دارد كه در مقایسه با كلینتون، قشر تحصیل كرده رای پایینی به ترامپ داده است.
لس آنجلس تایمز فاصله رای این دو قشر را در تاریخ انتخاباتی آمریكا بی سابقه دانسته است. در یك جمع بندی كلی طبقه متوسط شهرنشین، تحصیل كردگان و گروه های اقلیت به مانند رنگین پوستان و مسلمانان به عنوان بزرگترین گروه های اجتماعی مخالف رئیس جمهوری كنونی آمریكا به شمار می روند و به گفته ناظران به نظر نمی رسد ترامپ برنامه ای برای جذب این طبقات و گروه های اجتماعی داشته باشد.
مارك فدرستون جامعه شناس در دانشگاه كیل در مقاله ای در 'سوسیالوجیكال ریویو'، پیروزی ترامپ را در ارتباط با نابرابری اقتصادی در جامعه سرمایه داری آمریكا ارزیابی كرده و نوشته است، رای او از طبقاتی برآمده است كه از سیاست های اقتصادی دولت های گذشته آسیب دیده بودند.
تدا اسكاچپول جامعه شناس سیاسی برجسته آمریكایی نیز بر این نكته تاكید دارد. به گفته وی، ترامپ بخوبی با طبقه كارگر سفید پوست آمریكایی و مطالبات آنها ارتباط برقرار كرد و توانست رای آن ها را كه عمیقا از سیاست های اقتصادی دولت های گذشته ناخرسند بودند، به دست آورد. بویژه شعارهایی به مانند حمایت از تولید داخلی، ایجاد اشتغال در آمریكا و جلوگیری از انتقال كارخانه های آمریكایی به كشورهایی به مانند چین و مكزیك، برای این طبقه جذابیت داشت.
وی افزود، از این منظر، پدیده ترامپ را باید بیشتر نتیجه شكاف های اجتماعی در جامعه آمریكا دانست تا ایجاد كننده آن؛ اما در این نكته تردیدی نیست كه سیاست های وی در جهت تشدید شكاف های اجتماعی حركت خواهد كرد.
به گفته تدا اسكاچپول، پیش بینی می شود كه ترامپ در اجرای برنامه هایش با ناكامی روبرو شود و در این صورت وی تلاش خواهد كرد كه مقصر این ناكامی ها را مخالفان سیاسیش، اقلیت ها و مهاجران اعلام كند.
این استاد دانشگاه هاروارد هشدار داد كه در نتیجه ممكن است آمریكا شاهد گسترش خشونت های نژادی و تكرار رخدادهایی به مانند آتش زدن مساجد و كنیسه های یهودیان در گوشه و كنار كشور باشد.
اروپام**م ع **1479
ناشر:حسن سالك رضائی
تهران – ایرنا - بسیاری از ناظران در آمریكا می گویند انتخابات ریاست جمهوری اخیر این كشور دوپارگی عمیقی در جامعه آمریكا به وجود آورده كه رفتار و سیاست های دونالد ترامپ آن را تشدید می كند.