آ.ب. ث: ترامپ، كیم جونگ اون و داعش؛ مهم ترین نام ها در صحنه بین الملل سال 2017

*** ترك قدرت توسط رهبر تاریخی گامبیا؛
به گزارش ایرنا، سال 2017 با خروج یك رهبر تاریخی از قدرت در آفریقا آغاز شد. «یحیی جامه» كه در ابتدا و با متعجب كردن همه، شكست خود را در انتخابات ماه دسامبر 2016 در مقابل رقیبش «آداما بارو» پذیرفته بود، با این استدلال كه برخی‌ تخلفات در انتخابات وجود داشته، از رها كردن قدرت امتناع نمود.
عقب نشینی جامه كه در طول 22 سال در قدرت بود، موجب واكنش مردم گامبیا و جامعه بین المللی شده بود. پس از میانجیگری روسای جمهوری گینه و موریتانی و تهدید ارتش اتحادیه اقتصادی كشورهای آفریقای غربی به حمله به گامبیا در صورت عدم واگذاری قدرت به بارو، جامه سرانجام در 21 ژانویه (2 بهمن ماه 1395)، تسلیم شد و به صورت تبعید به گینه استوایی رفت.

***تنش اتمی‌ بین كیم جونگ اون و دونالد ترامپ
بر اساس رفتار مبارزه جویانه «كیم جونگ اون» رئیس كره شمالی‌ در یك سال اخیر، به نظر می‌ رسد كه وی تصمیم گرفته كه به هر قیمتی، كشورش را دارای سلاح های اتمی‌ كند و به رغم تهدید های مداوم «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریكا كه اون را 'مرد موشكی' نامیده و همچنین به رغم تهدید ها به تحریم پیونگ یانگ، وی دست از ادعاهای خود بر نداشته است.
پیونگ یانگ در طول سال 2017 چندین بار آزمایش موشكی اجرا كرده است و در فوریه (بهمن ماه)، نخستین موشك خود را با برد متوسط آزمایش كرد كه بر فراز دریای ژاپن منفجر شد. اما پس از چندین پرتاب در اواخر ژوییه (مرداد ماه) نخستین موشك بالستیك قاره پیمای خود را آزمایش كرد. آخرین آزمایش موشكی این كشور در 29 نوامبر (9 آذر ماه) با موشك 'هوآ سونگ 15' بود كه به عقیده كارشناسان تا 13 هزار كیلومتر برد دارد و تمامی خاك آمریكا را تهدید می كند.
افزون بر این، كیم جونگ اون در ماه سپتامبر (شهریور ماه)، ششمین آزمایش اتمی‌ خود را از سال 2006 به بعد اجرا كرد كه قوی ترین انفجار هسته ای این كشور تا آن تاریخ بود و زمین لرزه ای به قدرت 6.3 ریشتر ایجاد كرد.
همزمان با این تنش افزایی ها، رد و بدل اتهامات و تهدیدها بین كیم و ترامپ افزایش یافت و موجب شد كه احتمال جنگ در شبه جزیره‌ كره به واقعیتی تبدیل شود كه پیش بینی‌ عواقب آن دشوار می‌ باشد، هر چند كه هم ترامپ و هم كیم جونگ اون علاقمند به اجتناب از آن هستند.

*** قحطی در سودان جنوبی:
مقامات سودان جنوبی و سازمان ملل متحد در ماه فوریه (بهمن - اسفند ماه)در دو ناحیه این كشور اعلام وضعیت قحطی كرده و و با توجه به بحران وخیم انسانی‌ سودان جنوبی به دلیل درگیری هایی‌ كه از دسامبر 2013 در آن كشور آغاز شده است، در باره خطر گسترش آن به دیگر نقاط هشدار دادند. اقدام سریع جوامع بشردوست، موجب جلوگیری از بروز بلای بزرگتری شد و این كشور در 21 ژوئن (اول تیر ماه)، قحطی را پشت سر گذاشت.
با این وجود، سازمان های غیردولتی از تكرار این بلا در سال 2018 با توجه به اینكه در اوایل سال 2018 میلادی، بیشت از پنج میلیون نفر در وضعیت ناامنی‌ غذایی قرار خواهند داشت، هشدار داده اند، افزون بر اینكه تنشی كه تاكنون 2 میلیون و یكصد هزار پناهنده و نزدیك به 2 میلیون آواره داخلی‌ بر جا گذاشته است، ادامه خواهد یافت.

***داعش سرزمین های اشغالی خود را از دست داد:
گروه تروریستی داعش به سركردگی «ابوبكر البغدادی» ، تقریبا تمام سرزمین های پهناوری را كه بین سوریه و عراق در اشغال خود داشت و ژوئن 2014 در آن خلافت اعلام كرده بود، از دست داد.
داعش پس از اینكه در روز 10 ژوئن (21 خرداد ماه)، شهر موصل را در حمله نیروهای عراقی پشتیبانی شده توسط ائتلاف بین المللی و پیشمرگه های كرد و نیروهای مردمی از دست داد، شهر رقه را نیز در 17 اكتبر (26 مهرماه )، به نیروهای دولتی سوریه واگذار كرد.
داعش اكنون به چندین گروه اندك محدود شده است كه در یك بخش صحرایی بین دو كشور عراق و سوریه متمركز شده ا‌ند. ائتلاف بین المللی تخمین می‌ زند كه داعش در حال حاضر كمتر از یكهزار نفر جنگجو داشته باشد، با این حال و همانطور كه همه كارشناسان در زمینه افراط گرایی و گروه های تكفیری هشدار می‌ دهند: 'داعش ضربه خورده، اما غرق نشده است.'
علاوه بر آن، شكست نظامی داعش در عراق و سوریه، باعث این پیش بینی‌ می‌ شود كه تعداد زیادی از جنگجویان خارجی‌ شامل اروپایی ها كه برای جنگ به صفوف داعش پیوسته بوده اند، به كشورهای اصلی خود بازگردند. بازگشت این افراد به كشورهایشان به دردسری برای سازمان های اطلاعاتی‌ تبدیل شده است كه بیم دارند این افراد به حملات تروریستی بپردازند، زیرا تروریست هایی‌ كه از عناصر این گروه بودند یا با این گروه بیعت كرده بودند، در سال 2017 به ارتكاب حملات تروریستی بسیاری نظیر حملات لندن و منچستر، بارسلون در ماه اوت و یا استانبول در نخستین ساعات سال 2017، پرداختند.
داعش همچنین با خشونت روز افزونی از طریق شعباتش در افغانستان، مصر یا نیجریه به این كشورها لطمه وارد كرد.

***وخامت بحران در ونزوئلا:
بحران ونزوئلا در یك سال اخیر وخیم تر شده است. گفتگو بین دولت و مخالفان در آغاز سال 2017 قطع شد و تظاهركنندگان بار دیگر در طول چهار ماه به خیابان ها ریختند كه در راستای این اعتراضات كه به درگیری با نیروهای پلیس و ارتش انجامید، بیش از یكصد نفر كشته و هزاران نفر مجروح شدند.
«نیكلاس مادورو» رئیس جمهوری ونزوئلا نیز در این رابطه خواستار تشكیل مجلس مؤسسان شد با این استدلال كه این مجلس، تنها راه متوقف كردن خشونت هاست. این نهاد جدید در انتخابات روز 30 ژوییه (هشتم مرداد ماه)، تشكیل شد كه به گفته نهاد برگزاركننده آن، دستكم یك میلیون رای این انتخابات، دستكاری شده بوده است.
در همین حال، شكاف در داخل حزب ائتلاف 'میز وحدت دمكراتیك' مخالف دولت افزایش یافت كه در حالی‌ در انتخابات محلی و منطقه ای اخیر شركت كرد كه تفرقه در بین آنها وجود داشت.

***تحكیم رهبری شی جین پینگ:
رئیس جمهوری چین در سال 2017 ، موفق شد كه به لطف استراتژی به كار گرفته در آخرین كنگره ملی‌ حزب كمونیست چین كه بین 18 تا 24 اكتبر برگزار شد، در میان سران بزرگ تاریخ جدید این غول آسیایی قرار گیرد.
شی از فرصت این كنگره كه هر پنج سال یك بار برگزار می‌ شود، استفاده كرد تا برنامه ای را كه با آن امیدوار است چین را تا سال 2050 به یك قدرت سوسیالیستی مدرن تبدیل كند، مطرح كند و بیش از دو هزار نماینده حزب، طرح وی را تصویب كردند كه تاكنون فقط رهبرانی نظیر «مائو تسه تونگ» موفق به دستیابی به آن شده اند.

*** بزرگ ترین حمله تروریستی سال در سومالی:
یك كامیون حامل بمب در 14 اكتبر (22 مهر ماه) در مقابل یك هتل شلوغ در مگادیشو پایتخت سومالی منفجر شد. آنچه می‌ توانست حمله دیگری در مگادیشو توسط گروه تروریستی الشباب باشد، با 512 كشته به خونین ترین حمله تروریستی از زمان حملات 11 سپتامبر تبدیل گشت. دلیل این تلفات به این خاطر بود كه مواد منفجره در كنار یك تانكر سوخت منفجر شد كه موج آتش و انفجاری ایجاد كرد كه خرابی های بسیاری را در این محل بر جاگذاشت.
هرچند الشباب، شاید به خاطر بزرگی‌ حمله و شمار بالای كشته شدگان، مسئولیت آن را بر عهده نگرفت، اما دولت سومالی اطمینان دارد كه این حمله كار این گروه بوده كه با القاعده بیعت كرده است و همچنان بسیار فعال می‌ باشد. به گفته مركز مطالعات استراتژیك آفریقا، این گروه، مسئول بیش از نیمی از اقدامات گروه های تكفیری افراط گرا در آفریقا در 9 ماه نخست سال 2017 بوده است.

***حبس ابد برای راتكو ملادیچ، قصاب بوسنی:
ژنرال «راتكو ملادیچ» فرمانده نیروهای نظامی صرب های بوسنی در طول آخرین جنگ بوسنی و هرزگووین (1992-1995) باید به خاطر جنایاتی كه دستور داد و مرتكب شد، مجازات حبس ابد را تحمل كند.
دادگاه كیفری یوگسلاوی سابق در روز 22 نوامبر (اول آذر ماه) ملادیچ را كه ملقب به 'قصاب بوسنی' است، به خاطر اعدام بیش از هشت هزار مرد مسلمان بوسنیایی در نخستین روزهای ژوییه سال 1995 در یك محله كوچك در شرق این كشور بالكان، به تحمل حبس ابد محكوم كرد.

***كشته شدن صالح در یمن:
«علی‌ عبدالله صالح» رئیس جمهوری سابق یمن، بازمانده ای بود كه آخرین اقدام سیاسی او، باعث مرگش شد. وی پس از 33 سال حاكمیت بر یمن با مشت آهنین، به دلیل اعتراضات در جریان بهار عربی، مجبور به ترك این كشور و واگذار كردن این كشور به «عبد ربه منصور هادی» معاون خود شد. با این حال استعفای صالح به معنای ناپدید شدن وی از صحنه یمن نبود و همچنان ریاست حزب كنگره مردم یمن را بر عهده داشت و شبكه های نفوذ و منافع تشكیل شده وی در طول چندین دهه از سوی خود و خانواده اش را حفظ نمود. وی در سال 2014 این فرصت را یافت تا به صحنه سیاست یمن بازگردد و با حوثی ها كه تا آن زمان دشمن او بودند، متحد شود.
صالح به كمك ارتش كه هنوز به او وفادار بود و به همراه جنبش انصارالله، در سپتامبر 2014 صنعا پایتخت را در اختیار گرفت و هادی را مجبور به تبعید كرد. یك ائتلاف به سركردگی عربستان سعودی در مارس 2015، وارد جنگ با نیروهای مردمی و صالح شد، اما بر خلاف انتظارات، كفه ترازوی قدرت هنوز به طور كامل به نفع عربستان تكان نخورده است.
تنش ها بین صالح و جنبش انصارالله در ماه اوت افزایش یافت و سرانجام صالح برای نمایش دیگری از توانایی خود، در اوایل ماه دسامبر اعلام كرد كه اتحاد خود با حوثی ها را می‌ شكند. اما این اقدام برای وی گران تمام شد و خودروی صالح در روز چهارم دسامبر هنگامی كه قصد خروج از صنعا را داشت، هدف حمله قرار گرفت و او كشته شد. مرگ وی اكنون فصل جدیدی از جنگ در یمن را رقم می زند.

***ترامپ، قدس را پایتخت رژیم صهیونیستی شناخت:
«دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریكا در روز 6 دسامبر (15 آذر ماه)، به یكی‌ از جنجالی ترین وعده های خود در تبلیغات انتخاباتی خود در امور بین المللی عمل كرد و قدس را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به رسمیت شناخت و اعلام كرد سفارتخانه آمریكا را به این شهر انتقال خواهد داد.
كشورهای اندكی‌ به جز اسراییل از ترامپ كه تلاش كرد از این ابتكار خود دفاع كند، حمایت نمودند. با این حال، اكثر اعضای جامعه بین المللی و سازمان ملل متحد به ترامپ یادآوری كردند كه دقیقا در مذاكراتی كه باید بین فلسطین و رژیم صهیونیستی وجود داشته باشد، باید وضع قدس مشخص شود، نه به طور یكجانبه.
اروپام *1*491**1486**انتشاردهنده: محسن شریفی**