تحقیر اروپایی ها از دیكاپریو و سقوط لندن تا جلیقه زردها-محمدعلی حیدرهایی*

1- سال 2016 ، بیش از 165 كشور جهان به پیشاهنگی اتحادیه اروپا معاهده آب و هوایی معروف به معاهده پاریس را امضاء كردند؛ حتی نام لئوناردو دیكاپریو هنرپیشه مشهور هالیوودی كه از سال 2014 سفیر صلح سازمان ملل شده و فعالیت های گسترده ای در قالب ساخت یك مستند درباره اقیانوس ها و گرمای زمین داشت، با این معاهده گره خورد و در ماه آوریل 2016 یك سخنرانی احساسی در جمع رهبران جهان انجام داد.
او در سخنرانی اش در سازمان ملل این سوال را مطرح كرد كه 'وقت آن رسیده از خود بپرسید در كدام طرف از تاریخ ایستاده اید؟'، ولی همان هنگام ، تصورش هم سخت بود كه تنها چند ماه بعد رئیس جمهوری پیدا شود كه با تریلی از روی همه آمال و آرزوهای مردان اروپایی عبور و همه آنان را تحقیر كند.
ترامپ با خروج از پیمان بین المللی آب و هوایی پاریس بیش از هر چیزی ، اروپایی ها را تحقیر كرد كه حاصل تلاش های طولانی مدت آنان بود.
2- در همین سال 2016 اما یك فیلم هالیوودی به روی پرده سینماهای آمریكا و اروپا رفت تا نشان دهد ، اروپایی چقدر ضعیف هستند. این فیلم با عنوان 'لندن سقوط كرده است' پخش شد؛ فیلمی كه بابك نجفی یك كارگردانی ایرانی - سوئدی آن را برای هالیوود ساخت.
اگرچه بخش مهمی از فیلم های تخیلی هالیوودی طی سال های اخیر با نگرش 'آمریكا ناجی جهان بی دفاع'، ساخته شده اند، اما این بار در سقوط لندن، آمریكایی ها بی پرده و عیان، تصویری از اروپا و در واقع قلب آن لندن خلق كردند كه بدون آمریكایی ها هر لحظه فرو خواهد پاشید.
فیلم كه با بازی بازیگرانی چون جرارد باتلر، آرون اكهارت، آنجلا باست، مورگان فریمن، و رادا میشل بر روی پرده رفت، به لحاظ محتوا توجه چندان منتقدان را به خود جلب نكرد، اما لندن را به عنوان یكی از مهمترین ستون های اتحادیه اروپا چنان سست و آسیب پذیر به تصویر كشید كه نمونه آن تاكنون دیده نشده است؛ آن هم توسط یك مشت تروریست از كشورهای خاورمیانه كه تا مغز و استخوان ساختار امنیتی انگلیس نفوذ كرده اند!
شاید اگر نام فیلم را 'بدون آمریكا هرگز' گذاشته بودند، بیشتر به ماهیت فیلم نزدیك بود، آن هم وقتی می بینی یك مامور مخفی آمریكایی محور مبارزه با تروریست ها است و ام آی 6 یك نهاد اطلاعاتی درمانده!
3- حالا به هفته های اخیر بپردازیم؛ جایی كه جلیقه زردها به دنبال ماه ها چالش میان اروپا و آمریكا ، بویژه خروج آمریكا از پیمان های بین المللی از جمله برجام و معاهده تغییرات آب و هوایی پاریس، خیابان های پاریس و شهرهای فرانسه را به محل اعتراض هایی تبدیل كردند كه یك سر آن بی واسطه به همان پیمان پاریس بر می گردد.
پیش از شروع اعتراض های اخیر جلیقه زردها ، دونالد ترامپ و امانوئل مكرون روسای جمهور آمریكا و فرانسه وارد یك جنگ لفظی در ماه گذشته میلادی شدند كه در جریان سفر ترامپ به پاریس به مناسبت یك صدمین سالگرد پایان جنگ جهانی اول رقم خورد.
ترامپ ایده اروپایی ها مبنی بر ایجاد یك ارتش واحد اروپایی را چنان به سخره گرفت كه از آن به عنوان بدترین توهین رئیس جمهور آمریكا به اروپا تعبیر شد.
ترامپ به ایده مكرون مبنی بر تشكیل ارتش واحد اروپایی برای محافظت از خود در برابر قدرت هایی مانند آمریكا، روسیه و چین ، توئیت كرده بود كه 'شاید بهتر باشد اروپا ابتدا سهم عادلانه‌ای را در ناتو پرداخت كند كه آمریكا به آن كمك مالی بسیاری كرده است.'
این توئیت در میان اروپایی سر و صدای زیادی بپا كرد كه سنگین ترین اعتراض ها را آنگلا مركل صدر اعظم آلمان و امانوئل مكرون از خود بروز دادند و اندك زمانی بعد جلیقه زردها در خیابان های شهرهای فرانسه ظاهر شدند.
اگرچه جلیقه زردها ، با مطالبات و خواسته های معیشتی به خیابان ها ریخته اند، اما یكی از مهمترین محورهای صف آرائی آنان در برابر مكرون، اجرای سیاست تغییر الگوی مصرف سوخت است كه دولت فرانسه تلاش دارد در چارچوب معاهده آب و هوایی پاریس ، خودروهای برقی را جایگزین خودروهای گازوئیلی و بنزینی كند.
اما نكته عجیب ماجرا اینجاست كه هیچیك از احزاب و گروه های سیاسی، حتی مخالفان مكرون رهبری این جنبش را كه برخی ها تصور می كنند، چیزی شبیه بهار عربی است به عهده نگرفته است و در عین حال جنبش زردها نیز سازماندهی شده نیست و گویا رهبری مشخصی ندارد.
فارغ از اینكه قشر ضعیف و آسیب پذیر فرانسه با اجرای این سیاست، در موقعیتی دشوار قرار خواهندگرفت، اما شكی نیست كه این تغییر الگوی مصرف سوخت در فرانسه چیزی نیست جز اجرای همان معاهده پاریس كه ترامپ چند ماه پیشتر با افتخار از آن خارج شد.
حال باید دید این حركت اجتماعی فاقد رهبری كه باب میل ترامپ است و تداوم آن می تواند به آشوب های گسترده تر و هرج و مرج غیر قابل كنترل هم تبدیل شود، به دیگر كشورهای اروپایی مانند هلند، آلمان ، بلژیك و حتی انگلیس هم سرایت خواهد كرد؟
فرانسه قطعا می بایست هزینه های سیاست های اینچنینی را بپردازد و جهت اجرای كم هزینه تر این دست سیاست ها برای اقشار ضعیف جامعه چاره اندیشی كند، اما سوال مهم در این مقطع اینجاست كه آیا می توان ربطی میان جنبش جلیقه زردها با تفكر ترامپیسم كه اشاعه دهنده افراط گرایی و ناسیونالیسم تند است، قائل شد؟
به هرحال هرچه هست، اینكه در همه مواردی كه میان اروپا و آمریكای دوران ترامپ حادث می شود، نوعی تحقیر و تلاشی نفس گیر برای به زیر كشیدن دوباره اروپا درون آن نهفته است، از جمله مهمترین آن خروج او از برجام بود و همچنان تلاش دارد با كارشكنی های مستمر و پیچیده، ابتكار عمل اروپایی ها را در گشایش كانال های فرعی جهت داد و ستد با ایران خنثی سازد.
................................................................................................................................................................................................
* خبرنگار ایرنا

1770//