آلمان ، فرانسه ، آمریكا و انگلیس ابرقدرت های خرید و فروش حیوانات خانگی اند و این بازار با گردش مالی فراوانش نقش مهمی در اقتصاد این كشورها دارد . با اینكه برخی حیوانات خانگی ایرانی با بیش از 10 برابر قیمت در بازارهای جهانی به فروش می رسند درداخل ایران به علت شرایط فرهنگی و مذهبی ، بازار خرید و فروش حیوانات خانگی تا آغاز دهه 80 رونقی نداشت.
اما در سال های اخیر نگهداری از حیوانات خانگی در ایران هم متداول شد . سگ ، گربه ، پرندگان زینتی، ماهیان آكواریومی ، خرگوش ، موش ، همستر ، لاك پشت ، ایگوآنا ، میمون ، خوكچه هندی ، جوجه تیغی ، انواع مار و ... پر طرفدارترین حیوانات خانگی در ایران هستند و برخی خانه ها را به باغ وحش تبدیل كرده اند؛ این در حالی است كه بسیاری از افرادی كه به علل مختلف در خانه خود حیوان نگه می دارند نمی دانند كه مرز بین حیواندوستی و حیوانآزاری كجاست .
' سمیه دوستی ' كارشناس حفاظت محیط زیست با بیان اینكه برخی صاحبان حیوانات در واقع زندانبان این موجودات هستند، گفت : برخی افراد با بهانه هایی مثل 'خودش به من یا به اینجا عادت كرده ' یا ' اگر من آزادش كنم، كس دیگری او را اسیر میكند' خودشان را گول میزنند چرا كه نگهداری از حیوانات در صورتی كه آنها بدون كمك ما قادر به زندگی در طبیعت باشد، حیوانآزاری است.
دوستی افزود: در مورد حیواناتی مثل موشها، پرندگان كوچك، حیوانات وحشی ، لاك پشتها و ... كه قابلیت زندگی در طبیعت را دارند، بهتر است در مورد زندگی طبیعی حیوان تحقیق كنیم و كم كم شرایطی فراهم كنیم كه حیوان بتواند به طبیعت بازگردد.
زندگی جداگانه انسان و حیوان از آنجا اهمیت دارد كه از میان یك هزار و 709 عامل بیماری زا ، 832 عامل از حیوانات به انسان منتقل می شود، همچنین از میان 156 بیماری نوپدید شناخته شده در انسان، 114 مورد آن از حیوانات به انسان قابل انتقال است.
با اینكه این آمار تایید شده سازمان جهانی بهداشت است، بسیاری از افراد فقط با تكیه بر این موضوع كه حیواناتشان را زیر نظر كلینیك های دامپزشكی نگهداری می كنند مناطقی از شهر را تبدیل به نمایشگاه كرده اند و با گردش های روزانه و شبانه همراه حیوانشان به این و آن پز می دهند !
اسمش كاظم است و با 35 سال سن دلال فروش انواع حیوان است، فهرست قیمت برخی از انواع حیوانات را با اطلاعات جالبی كه از آنها داشت براحتی در اختیارم قرار داد :
* خانواده پرندگان : بین یك هزار و 500 تا 10 میلیون تومان
جهت اطلاع: پرندگانی كه رنگ سفید، طلایی، سرخ، ابلق و ابلق طلایی دارند ، پرندگان نژاد اصیل و نرها بخاطر قدرت آوازخوانی گران تر هستند. البته در یكی دو سال اخیر بخاطر شیوع بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان قیمت آنها 30 تا 40 درصد كاهش یافته مثلا قیمت یك قناری 50 هزار تومانی به 15 هزار تومان رسیده است .
* گربه : بین 70 هزار تا سه میلیون تومان
جهت اطلاع: گربه ایرانی كه زیباترین و گران ترین گربه در جهان است در خارج از كشور تا 10 میلیون تومان هم به فروش می رود. هزینه نگهداری گربه بالاتر از قیمت آن است چون گربه ها غذای خام نمی خورند و غذای مورد علاقه آنها مرغ، ماهی و گوشت است.
* سگ : قیمت سگ های نگهبان و آپارتمانی (زینتی) متفاوت است . به عنوان مثال ' ژرمن شفرد ' كه یك سگ نگهبان است بین 50 تا 200 هزار تومان قیمت دارد و قیمت ' تری یر ' آپارتمانی بین 40 تا 150 هزار تومان است. توله نژاد ' گریت دین ' در داخل كشور قیمتی بین 300 تا 500 هزار تومان دارد در حالیكه همین حیوان در خارج از كشور بین سه تا شش میلیون تومان قیمت می خورد.
' بول داگ ' نیز از جمله پرطرفدارترین سگ هاست كه قیمتی بین یك میلیون و 200 هزار تا دو میلیون تومان دارد. سگ های ' شارپی ' نیز با قیمتی حدودی یك میلیون و 600 هزار تومان فروخته می شوند. قیمت برخی از سگ های نگهبان آلمانی به بیش از 50 میلیون تومان هم می رسد.
جهت اطلاع : از بین 132 نژاد شناخته شده سگ، 17 نژاد آن در ایران وجود دارد و بیشترین سگ های موجود در بازار داخل از كشورهای آلمان، ارمنستان، تركیه، لهستان، بلژیك، انگلیس، استرالیا، چین و مالزی هستند. شین لو، بول داگ، دوبرمن، تری یر، ژرمن شفرد و شارپی معروف ترین نژادهای سگی اند كه در ایران خرید و فروش می شوند .
* همستر : بین 3 تا 10 هزار تومان
جهت اطلاع : همستر حیوانی است شبیه موش كه دندان هایی بلند دارد و بدون دم است . همستر طلایی بیشترین محبوبیت را در میان سایر نژادهای این حیوان دارد.این جونده قدرت فراگیری خوبی خصوصا برای پیدا كردن غذا در لابلای اشیا دارد.
*میمون : بین 80 هزار تا یك میلیون تومان
جهت اطلاع : میمون زود دست آموز می شود ولی در بازار فروش زیادی ندارد و بیشتر سفارشی است .
راز داری جزء اركان كاری صنف دلالان حیوان فروش هم هست ! كاظم اینكه جنس را چطور برای مشتری جور می كند جزء اسرار شغلش می داند و در مورد آن صحبت نمی كند اما خودش به عنوان كارشناسی كه هدف خریدار را از پول دادن بابت حیوان می داند، گفت : اغلب كسانی كه به دنبال نگهداری حیوانات خانگی هستند بیشتر جنبه خودنمایی این كار برایشان اهمیت دارد ، خرید حیوانات خانگی با قیمت‌های بالا و نامگذاری‌های عجیب و غریب روی آنها بیشتر به یك مد تبدیل شده است .
' ابوالقاسم صمیمی ' آسیب شناس اجتماعی با بیان اینكه 5 دسته از افراد انگیزه بیشتری برای نگهداری از حیوانات دارند گفت: افرادی كه از كودكی با حیوانات آشنا بوده اند ، افرادی كه به دنبال پر كردن تنهایی های زندگی خود هستند، افرادی كه دچار افسردگی و یا اختلالات روانی شده اند، كودكان و نوجوانان و مدپرست ها بیشترین انگیزه را برای نگهداری از حیوانات دارند.
صمیمی با تاكید بر اینكه مدپرستی در نگهداری از حیوانات خانگی ، بیماری روانی دنیای مدرن امروز است گفت : دامپزشكان هم بر این عقیده اند كه افرادی كه برای خودنمایی اقدام به تهیه حیوان خانگی می كنند بیشترین خطر را برای بهداشت عمومی جامعه و دوستی با حیوانات دارند چرا كه این افراد حیوان خانگی را فقط برای تبلیغ خود و سرپوش گذاشتن به ناتوانایی ها و سرخوردگی هایشان می خواهند .
این اظهار نظر ممكن است به مذاق بسیاری از افرادی كه به دلایل مختلف از حیوانات نگهداری می كنند خوش نیاید. نمونه آنها ' فریده ' است ، همان دختری كه در جشن تولدش یك توله سگ كادو گرفت. اتاق فریده آنقدر بزرگ هست كه او علاوه بر سگش از یك لاك پشت و گربه هم نگهداری كند.
فریده 19 ساله در حالیكه سگ جدیدش ' پوپی' را بغل گرفته می گوید : اینكه می گویند سگ و گربه عامل انتقال بیماری هایی مثل هاری، لیشمانیوز جلدی ( سالك ) ، كیست هیداتیك و بیماری های انگلی هستند درست؛ ولی وقتی این حیوانات را با شامپوهای ضد انگل شسشتشو دهیم و زیر نظر دامپزشك باشند دیگر مشكلی به وجود نمی آید.
شاید فریده نمی داند كه سگ و گربه در هر شرایطی قطعا می‌توانند ناقل یك سری بیماری‌هایی به انسان باشند و عمده‌ترین مسئله علاوه بر میكروبی كه از طریق سگ یا گربه وارد دستگاه گوارش انسان می‌شود عاملی به نام تكسوپلاسماست كه باعث سقط جنین می‌شود و چنین است كه عوام می‌گویند زن حامله نباید گربه نگه دارد.
بنا بر اعلام دانشگاه ایالتی كنزاس آمریكا، دكتر كیت استنسكی محقق این دانشگاه در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده كه بسیاری از میكروب های مدفوع سگ در اثر انگشت افرادی كه سگ دارند، با سگ شان غذا می خورند و یا به این حیوان اجازه می‌دهند كه روی تختخواب شان كنار آن ها بخوابد ، وجود دارد.
دكتر استنسكی همچنین دریافته است 10 درصد از افرادی كه در خانه سگ دارند دارای زنجیره‌های باكتریایی ' E coli ' هستند كه هم در حیوان و هم در صاحب آن مشاهده می شود. شایعترین علایم این عفونت از اسهال خفیف گرفته تا گرفتگی‌های شكمی و یا مدفوع خونی است. برخی از بیماران نیز مبتلا به نوعی بیماری موسوم به سندرم hemolytic uremic می‌شوند كه در این حالت گلبول‌های قرمز خون كشته می‌شوند و به كلیه‌ها آسیب وارد می‌شود.
دكتر ' رضا مرادی ' هم كه در یك كلینیك دامپزشكی كار می كند به این نكته اشاره دارد كه بسیاری از مردم گمان می كنند كه تنها با تزریق واكسن ضد هاری به سگ، دیگر مشكلی برای نگهداری این حیوان در منزل پیش نمی آید اما با توجه به اینكه سگ عامل انتقال 46 نوع بیماری مختلف به انسان است، تزریق واكسن هاری نمی تواند جوابگوی پیشگیری از این تعداد بیماری باشد.
دكتر مرادی همچنین با بیان اینكه بیماری های تنفسی شایعترین عوارض نگهداری از پرندگان در خانه است، گفت: تشخیص این بیماری ها معمولا به زمان زیادی نیاز دارد، بنابراین به درازا كشیدن مدت تشخیص و درمان حتی ممكن است باعث مرگ انسان شود.
فریده با نگهداری از سگ و گربه و لاك پشت، بعضی از دوستانش را از دست داده است چون خیلی ها از گربه و سگ می ترسند و برای افرادی هم موضوع نجاست سگ مهم است؛ موضوعی كه باعث شده ساكنان مجتمعی كه فریده و خانواده اش در آن زندگی می كنند هم بارها به این خانواده تذكر بدهند.
سگ خانه ویلایی ' سعید ' هم مایه اعتراض بعضی از ساكنان محله خوش آب و هوایشان شده است؛ سعید اما بی توجه به اعتراض همسایگان در مورد پارس كردن های وقت و بی وقت سگش، حیوان را عصرها وقتی تعداد زیادی از مردم برای تفریح به این منطقه می آیند از خانه بیرون می آورد و پس از دور زدن با ماشین شاسی بلندش، سعید و سگش برای دویدن به محوطه پارك می آیند.
سگ عظیم الجثه سعید باعث ترس و وحشت خیلی از افرادی شده كه به پارك آمده اند و عكس العمل سعید در این موقع همیشه یك جور است: خنده ای از ته دل و گفتن این جمله كه نترسید 'تایگر ' تربیت شده است ، با شما كاری ندارد !
به نظر می رسد با توجه به به افزایش تمایل برخی جوانان به نگهداری از حیوانات خانگی باید آنها را از عواقب حقوقی این كار مطلع كرد.
'سارا اعتمادی' كارشناس حقوقی با بیان اینكه پرونده‌هایی كه بخاطر شكایت از مزاحمت حیوانات خانگی در دادگاه‌ها تشكیل می شود ناشی از ناآگاهی دارندگان این حیوانات نسبت به حقوق حیوان و افراد جامعه است، گفت: مواد 357 و 358 قانون مجازات اسلامی در مورد حفظ افراد در برابر حمله حیوانات است.
بر این اساس صاحب هر حیوانی كه خطر حمله و آسیب رساندن آن را می‌داند باید آن را حفظ نماید و اگر در اثر اهمال و سهل انگاری موجب تلف یا خسارت گردد صاحب حیوان عهده دار می‌باشد و هرگاه حیوانی به كسی حمله كند و آن شخص به عنوان دفاع از خود به مقدار لازم او را دفع نماید و همین دفاع موجب مردن یا آسیب دیدن آن حیوان شود، شخص دفع كننده ضامن نمی‌باشد.
سال ها پیش یكی از زیباترین داستان های كتاب فارسی دوم ابتدایی ، قصه ' حسنك كجایی ؟ ' بود. ماجرای سگ و گاو و گوسفند و بزو مرغ و خروسی كه منتظر حسنك بودند تا بیاید و به آنها غذا بدهد؛ تصویری كه آن زمان از انسان و نگهداری از حیوانات در ذهن كودكانه ما شكل گرفت با واقعیتی كه امروز از نگهداری حیوانات می بینیم خیلی فرق دارد.
آن سال ها نتیجه نگهداری از حیوانات خانگی می شد سفره رنگین كوكب خانم برای مهمان های ناخوانده؛ اما امروز حیوانات خانگی خودشان مهمان ناخوانده ای هستند كه اگر نسبت به ساماندهی حضور آنها در زندگی انسان بی تفاوت باشیم، می شوند عضو جدید خانواده ! ك/4
7340/608/508
سمنان - جشن تولد به قسمت باز كردن كادوها رسيده ، همه كنجكاوند ببينند در اين جعبه بزرگ چيست ، به محض باز شدن جعبه صداي پارس سگ بلند مي شود ، يك سگ سفيد پشمالو با قلاده قرمز ، بعضي از مهمانان ذوق مي كنند ، بعضي ها هم با ترس به اين هديه نگاه مي كنند.
