هورمون رشد تنها عامل موثر در افزایش قد نوجوانان نیست
#
تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/06/18
کلیات.نوجوانان.بلوغ
دستان بازیکن بلند قد تیم مقابل توپ را از دستان منتظر او می رباید و با
یک حرکت سریع وارد سبد می کند ، توپ دیگری را از دست می دهد و بار دیگر
صدای اعتراض هم تیمی هایش را می شنود.
عرقش را خشک می کند، ساکش را به دوش می اندازد و راهی خانه می شود اما در
تمام راه به این می اندیشد که با این قد و قواره بسکتبالیست موفقی
نخواهد شد. حالا حرفهای دوستش درباره اینکه فلانی با خوردن قرص و تزریق
آمپولهای رشد صاحب قدی بلند شده در گوشش می پیچد.
داشتن قد بلند و اندامی عضلانی امروز جزو آرزوهای نوجوانان و جوانان است
و برخی از این افراد به دلیل نداشتن آگاهی کافی و یا مراجعه به افراد
غیر متخصص، تصمیم های را می گیرند که عواقب جبران ناپذیری در پی دارد.
دکتر منوچهر جزایری فوق تخصص بیماریهای غدد و متابولیسم ، در گفت و
گو با ایرنا در این زمینه اظهار داشت : اولین فکری که به ذهن خانواده ها
و فرزندان آنان در مورد کوتاهی قد خطور می کند، باور غلط در مورد کمبود
هورمون رشد است.
جزایری می گوید: این درحالی است که کمبود هورمون رشد تنها یکی از عوامل
موثر در کوتاهی قد است و شاید حدود یک درصد در این زمینه دخالت داشته
باشد.
وی افزود: وزن ،قد و نمایه توده بدن (BMI( به عوامل مختلفی از جمله ژن
، نژاد، شرایط اقلیمی و جغرافیایی ، وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده ،
شرایط روحی و روانی ، استرس ، تغذیه و دهها عامل شناخته شده و ناشناخته
دیگر بستگی دارد .
جزایری گفت : عوامل موثر بر رشد طبیعی به دو گروه پیش از تولد (دوران
جنینی یا داخل رحمی ) و پس از تولد تقسیم می شوند که عوامل داخل رحمی
شامل هورمون تیروئید ، انسولین ، هورمون رشد و هورمون جفت نقش مهمی در
زندگی آینده جنین دارند.
این متخصص غدد ادامه داد: پس از تولد نیز هورمونهای فوق بامشارکت
هورمون جنسی در رشد و نمو افراد تاثیر گذار هستند.
وی با اشاره به اهمیت دوره جنینی در رشد و نمو هر فرد اضافه کرد: از
لحظه انعقاد نطفه در رحم تا لحظه تولد، میزان رشد وزنی جنین چیزی معادل
10 ضرب در 44 به توان هفت است که در نتیجه یک عدد نجومی خواهد بود و این
درحالی که است میزان رشد بدن هر فرد از لحظه تولد تا پایان عمر به طور
متوسط بین 20 تا 25 برابر است. که این مساله حاکی از اهمیت دوره جنینی
است.
به گفته جزایری ، علاوه بر وزن در مورد قد افراد نیز نکته جالبی وجود
داردو آن اینکه قد جنین از لحظه انعقاد نطفه تا زمان تولد سه هزار و 850
برابر می شود و این درحالی است که قد هر فرد از ابتدای تولد تا پایان 5/3
تا 4 برابر شده و ممکن است در نهایت فرد دو متر قد داشته باشد.
جزایری اضافه کرد: همین مقایسه ساده نشان می دهد که بیشترین رشد و
نمو هر فرد بستگی به دوران جنینی دارد.
وی خاطر نشان کرد: در واقع مادران با این مقایسه پی به نقش دوران
بارداری و اهمیت توجه به تغذیه و سلامت در این دوره برده و درک می کنند که
سرنوشت فرزندانشان از نظر قد و وزن به همین دوران بستگی دارد.
جزایری با اشاره به اینکه برخی زنان به دلیل کم کاری غده تیروئید از
قرصی به نام لئو تیروکسین سدیم استفاده می کنند گفت : اگر این زنان
باردار شوند نباید به هیچ وجه مصرف این دارو را قطع کنند بلکه باید با
مشورت یک متخصص غدد یا متخصص زنان و زایمان میزان مصرف این دارو را
افزایش دهند.
این استاد دانشگاه در ادامه به صفحه رشد استخوانی اشاره کرد و گفت:
استفاده از
هورمون رشد تا زمانی موثر خواهد بود که صفحه رشد بسته نشده باشد.
به گفته جزایری اگر صفحه رشد یا بلوغ استخوانی بسته شده باشد ،استفاده بی
دلیل از هورمون رشد نه تنهاموثر نخواهد بود بلکه عوارض و اثرات جانبی
جبران ناپذیری نیز خواهد داشت .
جزایری سن تقریبی بسته شدن صفحه رشد در پسران را 18 سالگی عنوان کرد و
افزود: از این سن به بعد رشد کند یا متوقف می شود.
این متخصص با اشاره به اینکه غلظت طبیعی هورمونها مردانه (تستوسترون )
موجب تحریک رشد شده و غلظت بیش از حد آن موجب توقف ناگهانی رشد می شود ،
اضافه کرد: به همین علت ، قبل از بسته شدن صفحه رشد ، غلظت این هورمون
تقریبا به اوج می رسد.
وی تاکید کرد: پسران جوان و خانواده های آنان نباید بدون مشاوره و
مراجعه به پزشک اقدام به تزریق هورمن و یا مواد نیروزا ( که در باشگاههای
ورزشی توصیه می شود) یا خوردن برخی پودرها و داروهای نیروزا و هورمونی
کنند زیرا این عمل ممکن است صفحه رشد آنان را به جای فعال تر کردن ،
متوقف کرده و فرد کوتاه قد باقی بماند.
به گفته جزایری رشد قدی دختران زودتر از پسران آغاز شده و زودتر از پسران
نیز متوقف می شود.رشد قدی دختران بین 16 تا 17 سالگی با شروع پریود (
قاعدگی ) کند یا متوقف می شود و ممکن است تا بسته شدن صفحه رشد 2 تا 5/2
سانتی متر افزایش یابد.
این استاد دانشگاه در پایان با تاکید بر اینکه بسیاری از مردم شناخت
درستی از متخصصان غدد ندارند، گفت : این موضوع موجب سردرگمی و یا مراجعه
والدین و جوانان به افراد ناآگاه و سودجو می شود که متاسفانه در برخی
موارد تبعات منفی نیز در پی دارد.
اجتمام 1828** 265
