آستارا با بام های سفالی خداحافظی می کند
...............................................
آستارا، خبرگزاری جمهوری اسلامی 25/02/87
داخلی.اجتماعی.مسکن.
شهرستان آستارا در شمال گیلان که روزگاری به داشتن بام های سفالی قرمز
رنگ شهرت ملی و حتی جهانی یافته بود،به آرامی با این پوشش بی همتا خداحافظی
می کند و دیگر هیچ کس تمایلی به استفاده از آن با وجود مزیت های بی شمار
زیست محیطی ندارد.
بی رونقی و عدم استقبال از این پوشش سنتی چنان است که تمام کارگاه های
محلی تولید این نوع پوشش در طول یک دهه گذشته تعطیل شده و دیگر نمی توان
حتی برای نمونه تعدادی از این سفال ها را تهیه کرد.
آخرین دوره استفاده گسترده از سفال به موج وسیع ساخت و ساز بناهای دو
طبقه در دهه نخست پس از انقلاب بازمی گردد اما اکنون با موج آپارتمان سازی
در آستارا که جایگزین آن بناها می شوند، تنها از پوشش آزبست ( معروف به
ایرانیت ) استفاده می شود.
براساس بررسی های بعمل آمده هماکنون در روستاهای آستارا تنها چند پیرمرد
برای برخی مشتریان محدود خود به ساخت ظرف های سفالی آشپزی اقدام می کنند.
مهمترین عامل کاهش تمایل به استفاده از این پوشش به گران شدن چوب و هزینه
بالای زیرسازی نصب سفال بازمی گردد.
زیرسازی سفال در فاصله های 30 سانتی انجام می شود و با توجه به زیرسازی
80 سانتی آزبست، هزینه بالایی را طلب می کند.
هر چند بهای خود آزبست در مقابل سفال ارزانتر می باشد اما نبود عایق
حرارتی آن در دراز مدت هزینه های بالای مصرف انرژی را به خانوارها تحمیل
می کند و صرفه جویی مقطعی خانوارها را از بین می برد.
در آستارا زمانی حدود 50 کارگاه تولید سفال وجود داشت اما کاهش مصرف
به چنان شرایطی رسیده است که در هنگام تخریب بناهای کهنه، تمام سفال ها
که امکان استفاده مجدد را دارد، شکسته می شود و هیچ کس خریدار آنها نیست.
سفال قرمز آستارا از نوعی گل رس موجود در کوهپایه های این شهرستان تولید
می شد اما سخت گیری مسولان اراضی دولتی یکی دیگر از عوامل سختی ادامه حیات
این صنعت زیبای دستی شد.
مسولان اداره جهاد کشاورزی آستارا می گویند:تا چند سال پیش صنایع روستایی
این وزارت خانه امور کارگاه های سفالپزی را تحت پوشش داشتند اما با تاسیس
سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی دیگر مسولیتی در این باره ندارند.
به گفته دست اندرکاران تاکنون هیچ طرح خاصی برای حمایت از این صنعت در
آستارا اجرا نشده است.
مهمترین و شاید تنها حمایت اداری از این صنعت به بخشنامه فرمانداری
آستارا در اواسط دهه 70 در الزام دستگاه های اداری به استفاده از پوشش
سفال بود اما در هرحال این اقدام فاقد ضمانت اجرایی لازم بود و به فراموشی
سپرده شد.
کارشناسان ساختمان در آستارا می گویند احیای این پوشش در آستارا در گرو
ایجاد جاذبه های اقتصادی مانند بزرگتر کردن اندازه قالب و همکاری سازمان
جنگل ها و مراتع در تسهیل برداشت گل رس از معادن کوهپایه ای است. ک/3
506/7105/ 617/
شماره 116 ساعت 16:53 تمام
