کنکاشی در مهندسی ژنتیک سنتتیک یا زیست شناسی به شیوه سنتز و ترکیب (4)

کنکاشی در مهندسی ژنتیک سنتتیک یا زیست شناسی به شیوه سنتز و ترکیب (4) # لندن، خبرگزاری جمهوری اسلامی 05/03/83 خارجی.علمی.مهندسی ژنتیک. به گفته درو اندی از دانشگاه ام آی تی اگر بتوان در درون سلولها شمارگری کار گذارد که تا 256 را بشمارد آنگاه می توان با سرعت مشخص ساخت که کدام سلول سالم است و کدام سرطانی شده است. اما مشکل در اینجاست، زمانی که این ماشین دچار جهش می شود باید راهی وجود داشته باشد خطای حاصله را خنثی کند و این راه هنوز پیدا نشده است. دانشمندان معتقدند که راه حل را باید در شناسایی شیوه ای جستجو کرد که خود طبیعت در مورد صورت های ساده حیات نظیر ویروس ها به کار می برد. در ماه نوامبر گذشته یک گروه سه نفره از محققان با پیروی از همین آموزه موفق شدند یک نمونه از یک باکتریوفاژ یعنی ویروسی که باکتری ها را مسموم می کند با استفاده از اجزای اولیه این ویروس خلق کنند. کار تولید این ویروس که بدنش از پنج هزار و 386 زوج دی ان آ ساخته شده بود، دو هفته به طول انجامید. دانشمندان اکنون این نکته را می دانند که حداقل شمار ژنهایی که یک ارگانیزم برای زنده ماندن بدان نیاز دارد چه عددی است، اما هنوز نمی دانند که آیا می توانند کروموزومی را وارد سلولی کنند و آن را وادارند که به ماشین تازه ای تبدیل شود که کروموزوم جدید را پذیرا گردد. برای این منظور بازهم می باید شناخت آنان از بنیادی ترین ترازهای حیات و نحوه عمل طبیعت در این ترازها کاملتر شود. محققان هم اکنون از مرحله بازسازی ویروسها با کنار هم گذاردن اجزای دی ان آ آنها فراتر رفته اند و سرگرم انجام پروژه ای هستند که در آن اجزا ساختار ژنتیکی ویروس های ضد باکتری شناسایی می شود و آنگاه با کنار هم قراردادن این اجزا ژنتیک نه تنها خود ویروس که ساختار ژنتیک آن را بازسازی می کنند و در جریان این فرایند همه انواع تصحیحات را به انجام می رسانند.
به نوشته ماهنامه علمی "ساینتیفیک آمریکن" این گروه از محققان از دانشگاه ام آی تی تاکنون یازده هزار و 500 پایه دی ان آ باکتریفاژی به نام T7 را تکمیل کرده اند و امیدوارند که پایان سال جاری 30 هزار جز باقیمانده آن را نیز به اتمام برسانند. پژوهشگرانی که در حوزه ژنتیک سنتتیک کار می کنند تاکنون سرگرم بازسازی یا خلق اجزا زنده بوده اند، اما یک گروه سوم پیشاپیش کار روی یافتن موارد کاربرد این فن آوری تازه را آغاز کرده اند. به عنوان نمونه یک گروه از محققان در زوریخ از باکتری ها به سراغ پستانداران رفته اند و سال گذشته سلول های خوکچه های آزمایشگاهی را با شبکه ای از ژنها به نحوی ترکیب کردند که نوعی ساخت و کار کنترل حجم برای مجموعه ژن های درون سلول ها بوجود آمد. به این ترتیب با افزودن مقادیر اندکی انتی بیوتیک سلول ها شروع به تولید مقادیر مختلف (کم، متوسط یا زیاد) از ژنها می کردند. این شیوه برای ژن-درمانی نتایج بسیار مهمی در بر دارد. به اعتقاد کارشناسان شاید مهمترین حوزه کاربرد اولیه ژنتیک سنتتیک در قلمرو شناسایی مواد شیمیایی از موادترکیبی گرفته تا داروهای ترکیبی باشد.
یک گروه از محققان بر همین اساس سنجنده های زنده ای را طراحی کرده اند که در ترکیب با دیگر ساختارهایی که تاکنون ساخته شده، می توانند به صورت آشکارکننده های مین های مخفی شده در زیر زمین عمل کنند. گروهی دیگر از محققان سرگرم تکمیل ساختارهایی هستند که قادرند داروهای گرانقمیت را با هزینه ای بسیار ارزان برای مصرف کشورهای فقیر تولید کنند. سایر گروههای پژوهشی بر روی طرحهایی نظیر ساخت ساختارهایی برای پاکسازی زباله هسته ای و سلاحهای شیمیایی و بیولوژیک کار می کنند. در این میان شماری از ناظران نیز در این خصوص اظهار نگرانی کرده اند که توانایی مهندسان ژنتیک سنتتیک برای ساخت انواع ارگانیزمها می تواند همچون شمشیری دو لبه خطر آفرین نیز باشد، بخصوص که هم اکنون دانشجویانی که در دوره های لیسانس سرگرم تحصلیند به این قبیل توانائیها دست پیدا کرده اند. در سال 1975 یک زیست شناس سرشناس خواستار اعمال خود - نظارتی بر این حوزه شد، اما در سالهای اخیر سه عامل سبب شده است که خود - نظارتی تاثیر خود را از دست بدهد. نخست آن که اکنون اطلاعات مربوط به رشته دی ان آ برای ماده ای خطرناک نظیر ویروس سیاه زخم یا بسیاری مواد کشنده دیگر براحتی بر روی شبکه اینترنت قابل دسترس است. دوم آن که سفارش دادن این ترکیبات به شرکتهای خارجی کاری آسان است و سوم نیز آنکه شدت نگرانی درباره نیات سو افراد خرابکار افزایش یافته است.
به اعتقاد محققان اکنون زمان آن رسیده که دست اندرکاران به منظور یافتن راههای مقابله با خطرات بالقوه ای که جوامع را تهدید می کند گرد هم ایند و به بحث درباره توانایی هایی که کسب شده و آنچه که خلق شده و نیز احیانا درباره آنچه که نباید خلق شود، بپردازند. علمی. 345/2222/127 /70