نقاشی قهوه خانه ای، گره خورده در تارو پود خاطره ها

نقاشی قهوه خانه ای، گره خورده در تارو پود خاطره ها ..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 90/02/19 اجتماعی.میراث فرهنگی.نقاشی قهوه خانه ای اراک -قصه نقاشان قهوه خانه ای، درگذر زمان با تاروپود خاطره مردمان این سرزمین گره خورده است و بسی جای تاسف که با مرگ هر یک از هنرمندان این عرصه، خاطره ای محو می شود.
نقاشی قهوه خانه، نوعی هنر ذهنی و متکی بر احساس و برداشت هنرمند ازبن مایه های داستانهای حماسی و ملی ایران و داستانهای مذهبی و وقایع روز عاشورا و به تصویر درآوردن شرح حال و وصف دلدادگان مشهور است.
این هنر، نماد پویایی و جنب و جوش مردم بر دیوارهای قهوه خانه ها، ایوان حسینیه ها و تکیه ها و گرد سکوی زورخانه ها نقش می بست.
تجمع گروه زیادی از مردان برای ساعاتی طولانی در قهوه خانه، افزون بر تدارک پذیرایی از آنان برای صرف قهوه، چای و غذا و کشیدن قلیان، حضور مداحان خوش آواز و شاهنامه خوانان مسلط و راویان داستان های حماسی، مذهبی و تغزلی را ضروری ساخت.
بدین سان هنرمندانی با صفا و اهل کمال و معرفت آمدند تا آن چه که از فضای دلنشین قهوه خانه در قالب مدیحه سرایی و روایت داستان با حضور جمع مشتاق شنیدن و تعاملات فی مابین حاصل می آید را بر بوم و پرده بنشانند.
نقاشی قهوه خانه ای هنر خیال پردازی هنرمند است که با رنگ های مورد علاقه و خیالی و به دور از اصول و قواعد خاص نقاشی و حتی نگارگری ایرانی بر بوم می نشیند.
آثار نقاشی نقاشان قهوه خانه از لحاظ مذهبی، مشتمل بر مجموعه ای آثار از چهره های پیشوایان و بزرگان دینی و نیز صحنه هایی از جنگ ها و نبردهای معروف حضرت محمد (ص ) امیرمومنان (ع) و وقایع کربلا و مجموعه ای از داستان های رزمی و بزمی ایران را شامل می شود.
از هنرمندان شاخص این هنر سنتی باید از محمد مدبر، حسین قوللر آغاسی، فتح الله قوللر آغاسی، عباس بلوکی فر، حسن اسماعیل زاده، حسین همدانی و سرانجام محمد فراهانی نام برد.
استاد محمد فراهانی 1315 در منطقه فراهان استان مرکزی دیده به جهان گشود و از سن 10سالگی این هنر را نزد استادحسین قوللر آموخت و با هنر دستانش بخش هایی از تاریخ این سرزمین مقدس را هویدا ساخته است.
این استاد بی نظیر و بازمانده نقاشی قهوه خانه ای که هم اکنون به علت عارضه کمردرد در بستر بیماری است می گوید: شصت سال بر روی پرده قلم زدم و امروز حتی از مزایای بیمه و حقوق مکفی برخوردار نیستم و این مزد یک هنرمند نیست.
وی گفت: 7 فرزند دارم که هیچ کدام این کار را ادامه ندادند چون هیچ آینده ای در این کار نیست و هیچ درآمدی ندارد.
استاد فراهانی افزود: این نقاشی، ایرانی است و نباید از بین برود و باید زمینه احیاء و رونق آن در بین علاقه مندان فراهم شود.
وی، شیوه این کار را خیالی سازی و زاییده ذهن و تخیلات هنرمند عنوان کرد و افزود: افسوس می خورم که این هنر ایرانی را با نام قهوه خانه می خوانند زیرا نام آن خیالی سازی است.
وی گفت: نقاشی قهوه خانه ای واقعه عاشورا را بر روی پرده به تصویر می کشد و نقال لحظه لحظه پرده را روایت می کند.
این هنرمند پیشکسوت نقاشی قهوه خانه ای افزود: پرده های نقاشی قهوه خانه ای با مضامین حماسی، مذهبی، تاریخی نیازمند راویان قهوه خانه ای هستند تا در جای جای ایران زمین در ایام محرم واقعه تاریخی عاشورا را روایت کنند و این درحالی است که تعداد نقالان قهوه خانه ای و پرده خوان نیز بسیار اندک است.
وی،تغییر شکل قهوه خانه ها را عامل مهجوریت نقاشی قهوه خانه ای عنوان کرد و گفت: در قهوه خانه های امروزی تلویزیون و پخش فیلم و دیگر برنامه ها جای نقاشی قهوه خانه ای و نقالی را گرفته و این هنر به دست فراموشی سپرده شده است.
استاد فراهانی افزود: تعزیه داران در پرده درویشی از مصیبت شهدای کربلا می گفتند، ولی امروز نه از آن نوع قهوه خانه ها و قهوه چی ها خبری است و نه از نقاشی قهوه خانه و پرده درویشی سخنی به میان می آید.ک/4 7109 /557 شماره 155 ساعت 17:16 تمام