غمنامه مرگ دشت ها در چهارمحال و بختیاری
.......................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 19/07/1390
اقتصاد.خشکسالی.منابع آبی
شهرکرد- کشاورزان چهار محال و بختیاری در حالی مرگ آرام و تدریجی دشت های
حاصلخیز را به نظاره نشسته اند که این خطه همواره در شمار مناطق پرآب ایران
بشمار می رود.
امروز دیگر از آن همه شور و هیجان و کار و تلاش در دشت های چهارمحال و بختیاری
خبری نیست، زمانی این دشت ها اقتصاد شهرها و روستاهای مختلف چهار محال و
بختیاری را می چرخاندند ولی مرگ این دشت ها در واقع مرگ تدریجی زندگی در منطقه
است.
دشت هایی که زمانی مملو از محصولات کشاورزی و تکاپوی کشاورزان بوده اند
اکنون به بیابانی بدون روح تبدیل شده اند به گونه ای که حتی پرنده نیز درآنها
پر نمی زند، این دشت ها که زمانی سر سبز، پرمحصول و بانشاط بوده اند، اکنون
آنقدر خشک شده اند که دل هر بیننده ای را پر از غم و غصه برای طبیعت می
کند.
یکی از کشاورزان دشت خانمیرزا گفت: زمانی در این دشت ، کشاورزان با کشت برنج
و لوبیا بخش عظیمی از اقتصاد شهرستان لردگان را می چرخاندند.
"غلامعلی رشیدی" با اشاره به خاطر خشکسالی های چند سال اخیر و خشک شدن چاه
های آب کشاورزی افزود: کشاورزان این دشت حتی با تغییر الگوی کشت نیز نتوانسته
اند کشاورزی را مانند سال های قبل رونق بخشند.
وی با بیان اینکه در برخی از نقاط، دشت خانمیرزا از یک تا دو متر نشست داشته
است، تصریح کرد :برخی کشاورزان دشت خانمیرزا به علت نبود آب مجبور به ترک
کشاورزی و مهاجرت به شهرهای صنعتی برای کسب درآمد شده اند.
رشیدی بیان داشت : اگر وضعیت خشکسالی و نبود آب کشاورزی به همین وضعیت
ادامه یابد برخی از روستاهای واقع در دشت خالی از سکنه خواهند شد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری چهارمحال و بختیاری نیز در گفت و گو با
خبرنگار ایرنا گفت: در بعضی از دشت های این استان ، کاهش سطح آب های زیر
زمینی به بیش از 19 متر می رسد.
محمود عیدی افزود: در حال حاضر از 11 دشت چهارمحال و بختیاری ، هشت
دشت با بیلان منفی ممنوعه اعلام شده است.
وی بابیان اینکه خشکسالی در چهارمحال و بختیاری به مرحله بحرانی اجتماعی
اقتصادی رسیده است، تصریح کرد: بالا رفتن میزان املاح و افزایش شوری آب از
اثراتی است که کاهش سطح ایستابی سفره های زیر زمینی بر منابع آبی می گذارد.
وی کاهش آبدهی چاه ها، بایر شدن قنوات، کاهش آبدهی چشمه ها، کاهش طول عمر
چاه های نیمه عمیق، کف شکنی چاه ها، جابجایی چاه ها، افزایش هزینه و تخریب
سفره های آب زیر زمینی را از جمله اثرات کمی کاهش آب های زیر زمینی عنوان کرد.
عیدی بابیان اینکه 86 درصد از اراضی چهارمحال و بختیاری در مناطق کوهستانی با
شیب تند واقع شده اند، گفت: ضخامت کم آبرفت دشت ها و عدم ذخیره آب های روان
منجر به از بین رفتن سریع دشت های حاصلخیز این استان شده است.
عیدی اظهار داشت: در اکثر دشت های این استان کاهش سطح آب های زیرزمینی با
روند سریع تری نسبت به سال های قبل ادامه داشته است به طوری که در 9 دشت با
افت شدیدتر دچار بیلان منفی شده است.
معاون استاندار چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه 10 دشت آبرفتی در این استان
وجود دارد، تصریح کرد: کاهش آب های زیر زمینی دشتها در سالجاری آبی نسبت به
بلند مدت 50 درصد کاهش یافته است.
این مسوول گفت: میزان آبدهی رودخانه ها در سال آبی جاری ، پنج میلیارد و
200 میلیون مترمکعب و سال گذشته شش میلیارد و 500 میلیون مترمکعب بوده است.
عیدی تصریح کرد: این درحالی است که متوسط بلند مدت آبدهی رودخانه های
چهارمحال و بختیاری 9 میلیارد و 732 میلیون مترمکعب بوده است.
عیدی افزود :کاهش رواناب رودخانه های این استان طی سال آبی جاری نسبت به
بلند مدت در بازده زمانی مشابه هشت ماهه بین45 تا 55 درصد است.
مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری چهارمحال و بختیاری نیز گفت: کاهش آبدهی
چشمه های این استان بین 35 تا 75 درصد است.
ستار فرهادی افزود: چهار هزار و 892 دهنه چشمه در چهارمحال و بختیاری وجود
دارد.
وی تصریح کرد: از این تعداد یک هزار و 102 دهنه چشمه خشک شده و این امر
باعث خسارات جبران ناپذیری در بخش کشاورزی چهارمحال و بختیاری شده است.
فرهای بیان داشت:حداقل آبدهی چشمه های این استان نیم لیتر در ثانیه و
حداکثر شش متر مکعب در ثانیه است.
فرهادی اظهار داشت: همچنین از چهار هزار و 205 حلقه چاه موجود در این
استان 230 حلقه به طور کامل خشک شده است.
وی گفت: سه هزار و 70 حلقه چاه نیز با کاهش آبدهی بین30 تا 50 درصد
مواجه شده اند.
این مسوول افزود: از 906 رشته قنات چهارمحال و بختیاری نیز حدود نیمی از
آنها ، معادل 452 رشته خشک شده است و مابقی نیز بین 40 تا 80 درصد با کاهش
آبدهی مواجه شدند.
فرهادی بیان داشت : با توجه به خشکسالی های اخیر و کاهش دبی و خشک شدن برخی
قنوات ،آبخیزداری در بالادست قنات ها امری اجتناب ناپذیر است و باید این
موضوع جدی گرفته شود.
فرهادی با بیان اینکه در گذشته 15 درصد دشت های کشاورزی چهارمحال و بختیاری
از طریق قنوات آبیاری می شد، افزود: با توجه به کاهش آب های زیر زمینی ، این
میزان کاهش یافته ولی هنوز یکی از روش های مطمئن تامین آب اراضی کشاورزی این
استان است.
وی در خصوص وضعیت فعلی قنوات ،افزود: بیشترین تعداد قنات با 600 رشته
درشهرستان شهرکرد و کمترین با دو رشته قنات در شهرستان کوهرنگ واقع است و
متوسط آبدهی قنوات پنج لیتر در ثانیه است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای چهارمحال و بختیاری نیز به خبرنگار ایرنا گفت:
بیلان منفی دشتها یکی از بحران های
مهم در این استان طی سال جاری است.
"شکرالله عباسی " با بیان اینکه در حال حاضر تغدیه آب استان از طریق آب های
زیر زمینی تامین می شود، اظهار داشت: بیلان منفی دشت ها موجب به وجود آمدن
شرایط سخت برای هم استانی ها شده و استان را با مشکلات جدی کم آبی مواجه
کرده است.
مدیر کل هواشناسی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: مقایسه وضعیت خشکسالی سال زراعی
جاری این استان در مقایسه با سایر استان ها نشان دهنده رتبه پنجم چهارمحال و
بختیاری در شاخص بالاترین شدت خشکسالی کشور است.
"شاهرخ پارسا " افزود: بارش استان های مختلف در بین ایستگاه های سینوپتیک
کشور، بیشترین کاهش بارش سال زراعی جاری را به میزان 457 میلیمتر در ایستگاه
کوهرنگ را نشان می دهد.
وی پیش بینی بلند مدت مرکز پیش بینی هواشناسی را در پاییز سال 90 تا آذر ماه
نرمال عنوان کرد و افزود:در این مدت دما بیشتر از نرمال پیش بینی شده که موجب
افزایش نیاز آبی و همچنین تبخیر و تعرق خواهد شد و مصرف آب را بالا می برد.
وی با اشاره به سپری شدن خشکسالی بسیار شدید سال زراعی87 -86 با کاهش 65
درصدی بارش ها گفت: بارش سال های زراعی88-87 و 89- 88 نیز نه تنها نتوانست
کمبود بارش ها را جبران کند بلکه روند خشکسالی در برخی از مناطق مهم آبخیز این
استان نظیر کوهرنگ را تشدید کرد.
پارسا افزود: بررسی ها نشان می دهد در مجموع میزان بارش از مهرماه سال 1386
تا مردادماه 1390 به طور متوسط در این استان 584 میلی متر کاهش داشته است.
وی تصریح کرد: این وضعیت در کوهرنگ به عنوان منطقه مهم بارشی کشور و
سرمنشاء دو حوزه آبریز مهم زاینده رود و کارون به 1684 میلی متر کاهش رسید.
پارسا با بیان اینکه تغییر الگوی بارشی و کاهش ذخایر برفی در مناطق برفگیر
چهارمحال و بختیاری ملموس است، اظهار داشت: هم اکنون 8.2 درصد از مساحت این
استان با خشکسالی شدید و 70 درصد آن با خشکسالی متوسط مواجه است.
از :مینا شیروانی ناغانی
7363/558
