لاله های زاگرس دیگر واژگون نمی شود
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 89/01/18
جغرافیا.منابع طبیعی.لاله واژگون.ایلام
ایلام- لاله های واژگون یکی از 12 هزار گونه گیاهی شناسایی شده در کشور است
که زیبایی آنها نفس را در سینه حبس می کند و هنردوستان را چنان مشتاق
خویش می سازد که آنها همه سال را برای رسیدن روزهای آغازین فصل بهار در
دامنه های زاگرس لحظه شماری کنند.
به گزارش ایرنا، لاله های واژگون یا اشک مریم از منحصر بفردترین گونه گلها
و گیاهان بومی و وحشی مناطق کوهستانی ایران در دامنه زاگرس استان ایلام
است اما اکنون چند سالی است که این گل زیبای وحشی به دلیل برخی بی توجیها
در معرض خطر انقراض قرار گرفته است.
چرای بیش از اندازه دامها و تغییر کاربری زمینهای کوهستانی، بیشترین نقش
را در نابودی لاله های واژگون ایفا می کند. این موضوعی است که مسئولان
اداره کل منابع طبیعی ایلام نیز آن را تایید می کنند.
عبدالسلام پیری معاون اداره کل منابع طبیعی ایلام در این زمینه به ایرنا
گفت:
چرای بی رویه احشام، تخریب زیستگاه لاله ها برای ایجاد اراضی کشاورزی،
برداشت مستقیم این گیاه و عرضه آن به بازار از مهم ترین عوامل تهدید حیات
لاله های واژگون است.
به گفته پیری، در حالی برداشت مستقیم لاله های وحشی واژگون از دشتها و
مناطق کوهستانی کشور رواج یافته که عمر زنده ماندن این گلها پس از چیده
شدن حداکثر 24 ساعت است.
این اتفاق تلخ در حالی روی می دهد که لاله های واژگون علاوه بر زیبایی فوق
العاده و زینت و جلایی که برای هفته ها به طبیعت می دهند، دارای خواص
درمانی نیز هستند و انقراض نسل آنها لطمه ای سنگین به زاگرس خواهد بود.
این گیاه، به دلیل مقدار شبنمی که در گلبرگهای آن جمع شده و سپس به پائین
می چکد، در میان مردم، به نام اشک مریم نیز شهرت دارد اما اگر وضعیت
کنونی ادامه یابد، دیگر لاله ای نخواهد ماند تا بر روزگار واژگون خود اشک
بریزد.
این در حالی است که در شرایط طبیعی لاله های واژگون می توانند برای چند
هفته در دامن دشتها و کوهستانهای منطقه زندگی کنند. اوایل فروردین و
اردیبهشت ماه گل دهی این گیاه شروع می شود و گلهای آن تا پایان فصل
بارشهای بهاری به حیات خود ادامه می دهد.
از نظر جغرافیایی ، استانهای غربی و جنوب غرب کشور همانند ایلام ،کهگیلویه
و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری و لرستان در حاشیه کوهستانهای زاگرس از
مهمترین زیستگاههای این گل وحشی هستند.
به گفته پیری، رنگ این لاله ها در مناطق سردسیر استان ایلام قرمز و گاهی
اوقات زرد است و زمان گل دهی آن فرصت مناسبی برای طبیعت دوستان منطقه به
شمار می رود.
لاله واژگون با برگهای کشیده و مجتمع خود که نامهای دیگری همچون لاله
سرنگون، لاله اشک و اشک مریم نیز دارد 100 تا 120 سانتیمتر از سطح زمین قد
می کشد و با گلهای زنگوله ای درشت سرخ و گاه زرد و نارنجی رنگ خویش،
جلوه ای دیدنی به کوهستان های منطقه می بخشد.
معاون اداره کل منابع طبیعی استان ایلام گفت: این گونه گیاهی استقامت
زیادی در برابر سرما و سازگاری ویژه ای با دامنه های سنگلاخی و صخره ای
دارد و چنانچه زیستگاه آن به وسیله انسانها و دام ها تخریب نشود، توانایی
پوشاندن عرصه های وسیعی از طبیعت را با رویش هزاران شاخه زیبا دارد.
با وجود زیبایی حیرت انگیز و مقاومت سه هفته ای در برابر سرمای منطقه،
بوی لاله های اشک چندان مطلوب نیست ولی به رغم سمی بودن این اشک، خواص
درمانی آن علاقه مندان بسیاری دارد.
گل دهی گل لاله واژگون در فروردین و اردیبهشت است. با پایان بارشهای فصل
بهار و شدت گرفتن آخرین رگبارهای آن، گلهای زیبای واژگون نیز پرپر می شود
اما بوته سرسبز آن تا پایان تابستان به عمر خود ادامه می دهد.
شهریور و مهر زمان آغاز تقسیم شدن بوته های این گل است. پیاز این گونه
گیاهی نیز برای سالهای متمادی در خاک باقی می ماند تا در آغازین روزهای
فصل بهار بار دیگر سر از خاک برآورده و زمین و زمان را زیبا کند. به همین
دلیل، خطری که اکنون نسل لاله های واژگون را تهدید می کند، تنها گلهای آن
را هدف نگرفته بلکه پیاز و ریشه آن را نیز نابود می سازد.
این اتفاق از آنجا ناشی می شود که به عقیده کارشناسان، خواص دارویی لاله
های واژگون بیشتر در پیاز آن نهفته است. پیاز این گیاه داروی موثری برای
دردهای رماتیسمی و مفصلی و پاک کننده دستگاه کبد است. اگرچه باید این
نکته را نیز در نظر داشت که این گیاه جزء داروهای سمی به شمار می رود و
مصرف آن باید زیر نظر پزشک باشد.
* چه بایدکرد؟
لاله های واژگون نخستین بار در سال 1576 میلادی به وسیله جهانگردان اروپایی
از ایران به اتریش برده شد و اکنون این گیاه در سطحی وسیع به شیوه
مصنوعی در باغها و گلخانه های اروپا پرورش می یابد.
این موضوع نشانگر آن است که گلهای یادشده را در ایران نیز می توان به
شیوه گلخانه ای و برای عرضه به بازار پرورش داد.
معاون اداره کل منابع طبیعی استان ایلام در این باره می گوید: اگر تکثیر
گلهای لاله واژگون از طریق کشت گلخانه ای رونق یابد، این اتفاق، حرکتی
خوب و تاثیرگذار برای جلوگیری از انقراض این گونه گیاهی ارزشمند خواهد
بود.
علاوه بر آن، اطلاع رسانی به مردم از طریق رسانه ها و دوستداران محیط زیست
به منظور حفظ طبیعت و عواقب خطرناکی که تخریب زیستگاه گلهای واژگون بر
جای می گذارد، می تواند نقش موثری در تداوم حیات این لاله های منحصر به
فرد و زیبای وحشی ایفا کند. در این زمینه، نهادها و مسئولان دولتی نیز
باید به انجام شایسته وظیفه خویش همت گمارند.
7177/633
شماره 115 ساعت 11:04 تمام
