شب قدر شب نزول زندگی بر قلب های کویر زده
#
خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/06/17
فرهنگی.رمضان.شب قدر
کرمانشاه - شب قدر ، شب عروج زمینیان به ملکوت و نزول ملکوتیان به زمین و
شب نزول زندگی بر قلبهای کویر زده از ذکر خداست.
شب قدر، شبی که همه لحظههایش با نسیم نفخههای خداوندی معطر شده و بهترین
مهلت برای خانه تکانی دلهای آلوده از زنگار گناه است.
آری در این شب مبارک بیداری میآموزند و غفلت میزدایند تا شهد شیرین بخشش
ببخشند. شبی که گرانقدرترین لحظههای نور گرفته را در خود پرورده است و در
سایه خداخواستن و حق جستن و خود زدودن و حقیاوری، شکوفایی نهال ایمان در
بوستان جان انسان تماشایی می شود چراکه این شب، شب شوق و شیدایی انسان
برای رسیدن به عرش عشق خدایی است.
شب ضیافت خداست با سفره حلاوت لطف، با اطعام بخشش به هر که میهمان باشد.
شب قدر، برترین هنگامه تلاوت تفکر و بهترین زمان برای تدبر در عظمت هستی
است. شبی است که گفته شده عبادت در آن شب اگر خالصانه باشد برابر است با
بیش از سی هزار شب.
شبی که در آن هنگام فرشتگان فوج فوج تا صبح بر مومنین و مومنات در حال
عبادت سلام و درود و رحمت می فرستند و خود شاهد و ناظر رکوع و سجود
متواضعانه اشرف مخلوقات هستند تا بدینوسیله اشرفیت و خلیفه اللهی انسان
بر فرشتگان تفسیر گردد و رمز سجده ملائک در برابر آدم نمود یابد.
شب قدر، شبی است که گفته شده مقدرات یکساله هر انسان و سرنوشت همه
موجودات جهان در آن رقم زده می شود.
شبی که اگر نبود و نیامده بود شب تیره بدبختی انسان به پایان نمی رسید و
بامداد نیک بختی او طلوع نمی کرد و از بند اسارت اقویا و استعمار گران
آزاد نمی گشت.
و اما قدر به چه معناست ؟ در قاموس قرآن تالیف سید علی اکبر قرشی آمده
است که قدر در لغت به معنای اندازه و اندازهگیری است، در همین کتاب
تقدیر نیز به معنای اندازهگیری و تعیین معنا شده است اما معنای اصطلاحی
قدر طبق بررسی سید محمد حسین طباطبایی در کتاب المیزان این گونه عنوان
شده که قدر عبارت است از ویژگی هستی و وجود هر چیز و چگونگی آفرینش آن .
یا به عبارت دیگر اندازه و محدوده وجودی هر چیزی قدر نام دارد.
بنابر دیدگاه حکمت الهی در نظام آفرینش هر چیزی اندازهای خاص دارد و هیچ
چیزی بیحساب و کتاب نیست، جهان حساب و کتاب دارد و بر اساس نظم ریاضی
تنظیم شده، گذشته، حال و آینده آن با هم ارتباط دارند.
استاد مطهری درکتاب انسان و سرنوشت، تعریف قدر را این گونه آورده است:
قدر به معنای اندازه و تعیین است، حوادث جهان از آن جهت که حدود ،
اندازه و موقعیت مکانی و زمانی آنها تعیین شده است، مقدور به تقدیر الهی
هستند.
پس در یک کلام، قدر به معنای ویژگیهای طبیعی و جسمانی مخلوقات است که شامل
شکل، حدود، طول، عرض و موقعیتهای مکانی و زمانی آنها میگردد و تمام
موجودات مادی و طبیعی را در برمیگیرد.
بنابراین معنای تقدیر الهی این است که در جهان مادی، آفریدهها از حیث
هستی و آثار و ویژگیهایشان محدودهای خاص دارند. این محدوده با اموری خاص
مرتبط است ؟ اموری که علتها و شرایط آنها هستند و به دلیل اختلاف علل و
شرایط، هستی، آثار و ویژگیهای موجودات مادی نیز متفاوت است. این معنا از
روایات استفاده میشود؟ چنان که در روایتی از امام رضا علیه السلام پرسیده
شد: معنای قدر چیست ؟ امام فرمود: تقدیر الشیء، طوله و عرضه ؟ اندازهگیری
هر چیز اعم از طول و عرض آن است.
در المیزان آمده است: هر موجود مادی به وسیله قالبهایی از داخل و خارج،
اندازهگیری و قالبگیری میشود، این قالب، حدود، یعنی طول، عرض، شکل، رنک،
موقعیت مکانی و زمانی و سایر عوارض و ویژگیهای مادی آن به شمار میآید پس
معنای تقدیر الهی در موجودات مادی یعنی هدایت آنها به سوی مسیر هستیشان
است که برای آنها مقدر گردیده است و در آن قالبگیری شدهاند.
با روشن شدن معنای قدر، امکان فهم حقیقت شب قدر نیز میسر میشود. شب قدر
شبی است که همه مقدرات تقدیر میگردد و قالب معین و اندازه خاص هر پدیده،
روشن و اندازهگیری میشود.
به عبارت روشنتر، شب قدر یکی از شبهای دهه آخر ماه رمضان است. طبق روایات
یکی از شبهای نوزدهم یا بیست و یکم و به احتمال زیادتر، بیست و سوم ماه
مبارک رمضان به عنوان شب قدر معرفی شده است.
بنا به روایات در این شب که شب نزول قرآن به شمار میآید، امور خیر و شر
مردم و ولادت، مرک، روزی، حج، طاعت، گناه و خلاصه هر حادثهای که در طول سال
واقع میشود، تقدیر میگردد.شب قدر همیشه و هر سال تکرار میشود.
گفته شده عبادت در این شب، فضیلت فراوان دارد و در نیکویی سرنوشت یک
ساله بسیار موثر است.
شیخ کلینی در کتاب الکافی طبق روایات آورده است :در این شب تمام حوادث
سال آینده به امام هر زمان ارائه میشود و وی از سرنوشت خود و دیگران با
خبر میگردد.
در کتاب تفسیر قرآن از استاد مطهری از آیات و روایات چنین استفاده شده که
شب قدر از نخستین هنگام آفرینش جهان بوده و در امت های پیشین از زمان
حضرت آدم (ع) و هر یک از پیامبران بعد از او، شبی به نام شب قدر وجود
داشته است.
بدون تردید شب قدر از شب های با عظمت و با اهمیت سال است و دلیل فضیلت
این شب بر سایر شب ها به اعتبار اموری است که در این شب محقق می گردد و
گرنه اجزای زمان یا مکان، درجه و رتبه وجودی شان یکی است و بین آنها
تفاوتی وجود ندارد. در روایتی از پیامبر اسلام (ص ) نقل شده است که فرمودند
: هرکس شب قدر را احیاء دارد و مومن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد
تمامی گناهانش آمرزیده می شود. و در روایتی دیگر امام صادق (ع) فرمودند:
شماره ماههای سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماهها، ماه رمضان
است و قلب ماه رمضان، شب قدر است.
لیله القدر شب نزول کاملترین کتاب آسمانی یعنی قرآن است پس باید آن شب را
احیاء نمود تا از فیض و برکات معنوی و بی حد و حصر نزول کلام خدا بر
آسمان دنیا برخوردار شویم و آن را بر سر نهیم و زیر سایه قرآن از خدا طلب
آمرزش و مغفرت نموده و آیات نورانی آن را دائما در اندیشه و فکر خود
داشته و در آن شب عزیز با حالت خضوع و خشوع تصمیم بگیریم دستورات عالیه
آن را واقعا در زندگانی با تمام روح و روان خود عملا پیاده کنیم.
علامه مجلسی در بحارالانوار آورده است که :بهترین اعمال در شب قدر؟ طلب
آمرزش و دعا برای مقاصد دنیا و آخرت خود و پدر و مادر، خویشان و برادران
ایمانی اعم از زندگان و مردگان و اذکار و صلوات بر محمد و اهل بیت اوست.
در تکالیف شب قدر نیز اعمالی چون به جا آوردن غسل، احیا و شب زنده داری ،
تلاوت قرآن ، توبه و استغفار، خواندن دعا و نماز آورده شده است، باشد که
بر این خوان با برکت دمی نشست و از فیوضات آن بهره برد.
567
