سنت های محلی سیستان و بلوچستان در عید سعید فطر
#
خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/06/29
اجتماعی.عید فطر.سنتها
زاهدان - رمضان یک سال دیگر از سال ها به پایان رسید در حالی که خیلی ها
در مکتب حیات بخش آن، در پرتو آیات نورانی قرآن کریم و تلاش در راه تقویت
صبر و اراده به خودسازی پرداختند ، اینک زمان جشن است ، جشنی به مناسبت
پیروزی در جهاد با نفس و رسیدن به سر منزل مقصود در ماه ضیافت الله.
امروز صحنه های زیبایی در مصلاهای ایران اسلامی از جمله مصلای المهدی زاهدان
نقش بست ، یکی دعا می خواند، یکی نماز حاجت و دیگری تسبیح به دست،
دستانش را به درگاه الهی دراز کرده بود و الهی العفو می گفت.
حضور در مصلای المهدی بخوبی بوی زیبایی یکماه بندگی را آن هم در عید فطرت
در فضا پخش کرده بود.
عید فطر با آیین ها و رسم های خاصش بار دیگر سفره خود را بر سرزمین
سیستان و بلوچستان پهن کرد تا هر کس به اندازه نیازش از این سفره معبود
بی همتا برای سیر شدن بردارد.
آیین ها و سنت های اسلامی بویژه درماه مبارک رمضان در سیستان، دارالولایه
از جایگاه برجسته فرهنگی و اجتماعی برخوردار است که نسل به نسل منتقل شده
اند.
آیین های پاسداشت ماه مبارک رمضان در این منطقه از استان با غنای فرهنگی
والا دارای سابقه ای طولانی است که با وجود گذشت سالیان متمادی، همچنان در
بین مردم زنده و پابرجاست.
مردم سیستان به منظور استقبال و آمادگی هر چه بیشتر سه روز آخر ماه رمضان
خود برای این عید بزرک اسلام آماده می کنند.
محقق و پژوهشگر سیستان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: آیین های خاص
مردم این منطقه در عید فطر نشان از جایگاه والای اسلام در بین مردمان منطقه
دارد.
محمد جهانتاب افزود: یکی از آداب و رسوم مردم سیستان بویژه درروستاها در
این روز این است که زنان با آماده کردن خمیر ، خرما و تنور هیزمی کلوچه
محلی منطقه می پزند.
او ادامه داد: در این روز شادی کنان با تهیه کلوچه و پخت غذای محلی سفره
خود را در کنار خانواده برای اطعام نیازمندان و فقرا پهن می کنند.
جهانتاب بیان کرد: قربانی کردن دام یا حتی یک مرغ زنده در بین مردم از
جایگاه ویژه ای برخوردار است به طوری که مردم معتقدند بعد از یک ماه
بندگی و تطهیر در درگاه الهی باید با ریختن خون این مهمانی را به پایان
برد تا از شر شیطان و هوای نفس دور ماند.
وی افزود: کیسه برکت نیز از دیگر رسوم مردم است که در منطقه سیستان نام
دارد به طوری که بزرگان روستا چه مرد و چه زن با دوختن یک کیسه به جمع
آوری نذورات ، کفاره و فطریه مردم مشغول می شوند که آن ها را در اختیار
فقرا و نیازمندان قرار دهند.
این محقق منطقه سیستان اظهار داشت: همچنین عده ای با تهیه و بسته بندی
آجیل مشکل گشا بعد از نماز مغرب روز عید به قصد نیت و طلب حاجت به مسجد
می روند و پس از اقامه نماز مغرب بین زنان نمازگزار تقسیم می کنند.
وی ادامه داد حضور بر سر مزار درگذشتگان از دیگر رسم و رسوم ها مردم است
، آنان به مزار می روند و عید را به گذشتگان خود تبریک می گویند و خرما
، کلوچه محلی و شکلات بر سر مزار توزیع می کنند.
جهانتاب افزود: مردمان سیستان در این روز بعد از خواندن نماز صبح حمام می
روند و لباس نو با رنک های روشن بر تن می کنند به طوری که معتقدند که در
یک ماه رمضان با زدودن تیرگی ها به استقبال عید فطر باید رفت.
عید فطر نیز در بین مردمان بلوچستان این استان نیز ار جایگاه بالایی
برخوردار است به طوری که قوم بلوچ اهل سنت این عید را یکی از اعیاد بزرک
اسلام می دانند و سه روز به جشن و شادمانی می پردازند.
همه ساله در آستانه عید سعید فطر بویژه در بخش پوشاک زنان، مشتری های این
بازار تا پنج برابر در مقایسه با روزهای عادی افزایش می یابد.
مردان این روزها کمتر خرید می کنند، آنان بیشتر وقت خود را به خرید
شیرینی و تنقلات اختصاص می دهند و بانوان بلوچ بیشتر برای خرید به بازار
می آیند.
زی آستون به سوزندوزی بخش جلویی لباس بانوان بلوچ (از زیر گردن تا نزدیکی
های زانو) و همچنین سر آستین لباس های آنان گفته می شود و بسته به نوع
سوزن دوزی یا آینه کاری، طرح یا نوع دوخت آن که در این روز توسط بیشتر
زنان بلوچ خریداری می شود.
این قسمت از لباس به همراه پارچه های معمولی برای سایر بخشهای آن، لباس
بانوان بلوچ را تشکیل می دهد.
زی آستون در انواع طرحهای مختلف وجود دارد که از جمله گران ترین آنها
را طرح کوه تفتان و فنوج شامل می شود.
همچین مردان بلوچ نیز در این روز با بر تن کردن لباس نو سفید رنک بعد از
یکماه مهمانی خدا به استقبال عید فطر می روند.
بعد از بر پا کردن نماز عید فطر در سنت دیرینه مردم بلوچ قربانی کردن
آمده است که اعضای خانواده در خانه بزرک جمع می شوند و بزرک خاندان ضمن
قربانی کردن از آنها میزبانی می کند.
برای بیان سنت های حسنه اهل سنت در عید سعید فطر به مولفه های بسیاری می
توان اشاره کرد، اما خیابان های شهرهای محل زندگی این مردم در روز عید
دیدنی است و جلوه هایی خاص و ماندگار را ترسیم می کنند.
گروههای مختلف خانواده ها در دسته های نسبتا پرجمعیت که گاه چند خانواده
را شامل می شود و همگی نیز لباس های نو پوشیده اند در این روز در خیابان
به راه می افتند و به دید و بازدید خویشاوندان خود می پردازند.
بیشتر زنان بلوچ ضمن پوشیدن لباس های نو و گران قیمت و گذاشتن حنا به
دستان خود از طلاجات نیز استفاده می کنند.ک/4
7311/569/640