مرگ خاموش مرجانهای خلیج فارس/
زنگ خطری برای جامعه
..................................................
تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 87/02/21
اجتماعی
بسیاری از کشورها مطالعات جامع و گسترده ای را برای حفاظت از مرجان های
دریایی بعنوان گونه های نادر جانوری انجام داده اند
به گفته کارشناسان ،آبسنگ های مرجانی بعد ازجنگلهای مناطق حاره جزدومین
بیوم غنی زیستی دنیا و قدیمی ترین اکوسیستم زمین محسوب می شوند که کمتر
از یک درصد اقیانوس ها را تشکیل می دهند و 25درصد جانداران آبزی و حیات
دریا را درخود جای داده اند.
آنان افزودند: اما درچند سال اخیر به دلیل صید بی رویه توسط غواصان و
افراد سودجو و فروش آنها، مورد تهدید جدی واقع شده اند.
به اعتقاد کارشناسان ، مرجان ها علاوه بر تنوع زیستی جزء پر تولیدترین
اکوسیستم ها محسوب می شوند و نقش مهمی در پایداری حیات دریاها، استفاده
های توریستی،تفرجی، تامین غذا و دارو دارند که سواحل دریاها و خشکی ها و
جزایر کم ارتفاع را نیز در مقابل امواج و فرسایش محافظت می کنند.
آبسنگ های مرجانی جزو ذخایر زیستی جهانی هستند و از جایگاه بالایی به لحاظ
ارزشی برخوردارند ضمن اینکه این اکوسیستم ها بهترین شاخص سنجش سلامت آب
دریا هستند به شکلی که به تغییرات محیطی بسیار حساس هستند وایجاد هرگونه
تغییری در پارامترهای فیزیکی دریا برفعالیت و زندگی آنها اثرگذار است.
خلیج فارس بعنوان اکوسیستم منحصر به فرد در میان حوضه های آبی جهان و
زیستگاه های مرجان دریایی با مساحتی برابربا 40هزار کیلومترمربع که از یک
طرف بوسیله تنگه هرمز به اقیانوس هند راه دارد و درمنطقه گرمسیری و خشک
واقع شده و این موقعیت موجب شده که آبزیان موجود در این پیکره آبی به علت
فشارهای زیاد دامنه تحمل شان نسبت به تغییرات محتوایی کم شود و با ورود
آلاینده ها در اثر بروز آلودگی بشدت آسیب پذیر باشند.
بیش از دوسوم گونه های مرجانی موجود در خلیج فارس از جمله گونه های
جانوری درمعرض خطر انقراض قرار دارند و وضعیت زیستی برخی گونه ها مانند
مرجان شاخ گوزنی درلیست گونه های درمعرض خطر جدی قرار گرفته است.
مدیرکل محیط زیست هرمزگان گفت: بر اساس گزارش سازمان حفاظت محیط زیست
منطقه ای خلیج فارس (راپمی ) از 28گونه مرجانی شناخته شده درآبهای خلیج
فارس بیش از دوسوم آنها درمعرض خطر انقراض قرار دارند.
مهرداد کتال محسنی به ایرنا گفت : این تعداد گونه مرجانی ازهشت خانواده و
20جنس درسواحل وجزایر متعدد استان هرمزگان پراکنده اند که از این تعداد
19گونه ی آن فقط دراطراف جزیره کیش یافت می شود.
وی عمده ترین محل زیستگاه این گونه ها را کیش، قشم، هنگام، سیری، شیدور،
فارور، لارک و لاوان عنوان کرد واظهار داشت: بیشترین میزان خطر انقراض در
جزایرکیش ، قشم وهرمز به دلیل توسعه وافزایش فعالیتهای اقتصادی صورت
گرفته می باشد.
کتال محسنی 70درصد خسارت وارد شده به مرجان ها درجزیره کیش را ناشی از
فشارهای انسانی وگرم شدن کره زمین دانست وگفت: آسیب ناشی از عوامل طبیعی
به مرور زمان ترمیم می شود ولی ترمیم آسیب ها از جانب جوامع انسانی
مدتهای متمادی به طول می انجامد.
این مسوول بیان داشت: باتوجه به اهمیت آبسنگهای مرجانی ونقش حیاتی آنها
درحفاظت از نوارساحلی،ایجاد محیط زیست برای آبزیان وگونه های زینتی
دریایی، حفظ تعادل اکولوژیک دریاها وتصفیه محیط آبی، تخریب آنها می تواند
پیامدهای جبران ناپذیری به اکوسیستم دریایی منطقه وارد سازد.
وی گفت: تخلیه پسابهای صنعتی تاسیسات و واحدهای صنعتی بزرگ به محدوده
زیست مرجان ها، دفع زباله در نواحی ساحلی دریایی، قرار داشتن اکثر جوامع
مرجانی درمسیر تردد شناورها و نفتکشها از عوامل مهم تاثیرگذار بر زندگی
مرجانهاست.
کتال محسنی همچنین وجود توفان های گرمسیری، اثرات منفی افزایش کدورت آب
برمرجان ها، برداشت بی رویه جهت مصارف تجاری وزینتی، گرم شدن زمین وبه
تبع آن افزایش دمای دریاها را از دیگر عوامل طبیعی وانسانی موثر بر روند
زندگی مرجان ها دانست.
وی بیان داشت:برای حفاظت ازاین گونه دریایی اقداماتی ماننداجرای طرحهای
مدیریت یکپارچه ساحلی درنواحی مرجانی، جلوگیری از برداشت غیرمجاز، مدیریت
گردشگری ومحدود کردن فعالیتهای گردشگری، آموزش جوامع بومی و ساحل نشینان
بمنظور استفاده از روش های صید غیرمخرب، همکاری جوامع محلی ودستگاه های
اجرایی درامر حفاظت وتوسعه مناطق مرجانی انجام شده است.
کتال محسنی، تشکیل یگان حفاظت زیست دریایی، تهیه و تدوین طرحهای پژوهشی و
تامین اعتبارات لازم برای انجام مطالعات درخصوص تنوع گونه ای، پراکنش،
تهدیدات و راهکارهای مدیریتی مرجانهارا از دیگر اقدامات صورت گرفته این
سازمان عنوان کرد.
سرپرست ایستگاه پژوهشی اقیانوس شناسی بندرعباس نیز گفت: خلیج فارس به
دلیل شرایط اقلیمی ویژه حاکم بر آن بسیارشکننده وآسیب پذیر است و با ورود
کمترین آلاینده به داخل دریا اثرات مخربی بر سلامت آبزیان و موجودات دارد.
مسعود محموداف افزود: شفافیت وزیبایی ساحل مرجانی جزیره کیش این منطقه بی
همتا بدلیل وجود این گونه جانوری است که جاذبه ای بزرگ برای جذب توریست
می باشد.
وی اضافه کرد: از سرمایه های موجود باید بهره لازم را برد که بخشی از این
سرمایه هاهمچون معادن،نفت وگازقابل مصرف اما تمام شدنی وبخش دیگرسرمایه
هایی هستند که پایداری آنها برای کشور سودآور است.
وی ادامه داد: این سرمایه های جانداری را باید درکنار استفاده ای که از
آنهامی شود تقویت کرد و سود آنها را برای زایندگی وحفظ این سرمایه ها
هزینه کرد که درآستانه نابودی قرار گرفته اند.
سرپرست ایستگاه پژوهشی اقیانوس شناسی بندرعباس اظهار داشت: تولید مواد
غذایی آبزیان، حفظ وتنوع زیستی در دریا به شدت وابسته به آبسنگ های
مرجانی است که با کاهش یا تخریب این زیستگاهها نه فقط تولید بلکه تنوع
زیستی هم به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد.
وی گفت: به طور کلی مرجان ها به نوسانات شرایط محیطی وبخصوص شوری، شفافیت
آب، اکسیژن، محلول و درجه حرارت، بسیار حساس هستند و به همین دلیل
افزایش آلودگی های مختلف در محیطهای دریایی، این اکوسیستم را سریعا دچار
نابودی می کند.
این کارشناس ادامه داد: به دنبال روان شدن فاضلاب ها به سواحل، موادمغذی
درآب افزایش می یابد وبه دنبال کدرشدن آب، نفوذنوردراعماق آب کم می شود و
سلولهایی که درمرجانها عمل فتوسنتز با نور و کار غذاسازی را انجام می
دهند کمتر می شوند و درنتیجه امکان رشد مرجانها از بین می رود.
محموداف اظهارداشت: عوامل متعدی مانند خشک کردن دریاها برای ساخت هتل ها
واسکله ها، برداشت بی رویه ازمرجانها برای ساخت وساز، وجود آب شیرین کن
ها، ساخت موج شکن ها، نشت مواد نفتی، روشهای نادرست ماهیگیری و بسیاری
عوامل دیگر نیز در تخریب مرجانها اثرگذارهستند.
به گفته وی، جزایر ازلحاظ اقتصادی، سیاسی ونظامی در هرمزگان جایگاه مهمی
دارند اما باید اثرات منفی عوامل موجود برمرجانها را پذیرفت و با مطالعه
و پژوهش این آثار منفی وارده به محیط زیست دریایی را با همکاری ارگان های
مرتبط کاهش دهیم.
محمود اف گفت: باتوجه به اینکه خلیج فارس یکی از غنی ترین جایگاه آبزیان
است مسوولیت ما نسبت به سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس باید با کارهای
کارشناسی شده ورعایت تمامی شاخص های استاندارد پررنگ تر شود.
این کارشناس گفت:ازآنجایی که قرار نیست هیچ صنعتی تعطیل شود، باید با
نظارت و اولویت بندی به لحاظ آلودگی برنامه ریزی دقیق وصحیحی صورت گرفته
و ازاین طریق کمترین میزان تخریب به محیط زیست را داشته باشیم.
شماره 044 ساعت 10:40 تمام
