امام صادق (ع) احیاگر اسلام ناب محمدی (ص )
................................................
مشهد، خبرگزاری جمهوری اسلامی 04/08/87
داخلی.فرهنگی.مذهبی.شهادت امام صادق (ع).
25 شوال المکرم مصادف است با سالروز شهادت غم بار موسس و رییس مذهب
جعفری حضرت امام جعفر صادق (ع) که همه عمر با برکت خود را با علم و بصیرت
و عصمت الهی در راه گسترش اسلام ناب محمدی (ص ) و تشریح فرهنگ غنی و پرمایه
قرآن مبین صرف کرد.
آن بزرگمرد با علم توام با عمل و تربیت شاگردان بسیار و برجسته ، حیات
تازه ای به اسلام و مسلمین بخشید و فرهنگ ناب تشیع را که از متن اسلام ناب
محمدی (ص ) و سیره امام امیرالمومنین علی (ع) نشات گرفته بود، به جهانیان
عرضه کرد.
امام صادق (ع) در ظلمت بحران ها و آشوب ها، دنیای شیعه را به فروغ تعالیم
خویش روشنی بخشید و حقیقت اسلام را از آلایش انحرافات و گزند فریبکاران حفظ
کرد و در حفظ موجودیت شیعه نقش اساسی ایفا کرد و از جمله خدمات آن امام به
تدوین یک "فقه" شیعی برای اولین بار می توان اشاره کرد.
او آن قدر فقه و دانش اهل بیت (ع) را گسترش داد و زمینه ترویج احکام و
بسط کلام شیعی را فراهم ساخت که مذهب شیعه به نام او به عنوان مذهب جعفری
شهرت یافت.
امام صادق (ع) با تربیت شاگردان بسیار در آن زمان حساس تاریخ، مقابل کج-
رویهای دینی و شبهات ایستادگی کرد و با تاسیس مراکز علمی و مدارس علمیه و
تربیت شاگردان فرهیخته و دانشمندی مانند "جابربن حیان"، "هشام بن حکم" و
"زراره بن اعین" شرایط مساعدی را در جهت تحقق انقلاب علمی - فرهنگی در
جهان اسلام و مذهب تشیع ایجاد کرد.
آری آن حضرت غدیر و فرهنگ غدیر را زنده کرد و به آرمان و محتوای خطبه
حضرت زهرا (س ) عینیت خاصی بخشید و به عنوان صادق آل محمد (ص ) مقابل دروغ
سازان و نیرنگ بازان اموی و عباسی، چهره راستین اسلام و فقه آل محمد (ص )
را نمایان ساخت.
حضرت امام جعفر صادق (ع) در روز جمعه هفدهم ربیع الاول سال 83 هجری مصادف
با ولادت ختم رسل پیامبر گرامی اسلام (ص ) در شهر مدینه منوره دیده به جهان
گشود، پدرش امام"محمد باقر(ع)" امام پنجم شیعیان و مادرش فاطمه (ام فروه )
دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر بود.
از جمله کنیه ها و القاب آن حضرت می توان به "صادق"، "مصدق"، "محقق"،
"کاشف الحقایق"، "فاضل"، "طاهر"،"قائم"،"منجی" و "صابر"، "ابوعبدالله"،
"ابواسماعیل" و "ابوموسی" اشاره کرد.
معروف ترین اصحاب امام صادق "ابان بن تغلب"، "اسحاق بن عمار"، "برید"،
"صفوان بن مهران"، "ابوحمزه ثمالی"، "حریر بن عبدالله سجستانی"، "زراره
بن اعین شیبانی"، "عبدالله بن ابی یعفور" و "عمران بن عبدالله اشعری قمی"
بودند.
در زمان ولادت پر برکت آن حضرت پدرش 26 ساله بود و 12 الی 15 سال از عمر
شریفش را درکنار جدش امام سجاد (ع) و 19 سال را در کنار پدرش امام باقر
(ع) سپری کرد و در سال 114 هجری قمری و در سن 31 سالگی به امامت رسید.
دوران امامت آن امام همام 34 سال بود که با اواخر حکومت امویان و اوایل
حکومت عباسیان مصادف است و از این میان حدود هجده سال آن یعنی (132-114
ه.ق ) همزمان با حکومت امویان و 16 سال آن (148 -132) همزمان با حکومت
عباسیان بود.
امام صادق (ع) با پنج تن از خلفای بنی امیه یعنی هشام بن عبدالملک، ولید
بن یزید بن عبدالملک، یزید بن ولید بن عبدالملک، ابراهیم بن ولید و مروان
بن محمد و دوتن از خلفای بنی عباس یعنی ابوالعباس معروف به سفاح و ابوجعفر
معروف به منصور دوانیقی معاصر بود.
عصر امام صادق (ع) به عنوان یکی از طوفانی ترین ادوار تاریخ اسلام با
اغتشاش ها و انقلاب های پیاپی گروه های مختلف، به خصوص از طرف خونخواهان
امام حسین (ع) مانند انقلاب ابوسلمه در کوفه معاصر بود.
عصر معاصر آن حضرت عصر برخورد مکتب هاو ایدئولوژی ها و تضاد افکار فلسفی
و کلامی مختلف بود که از برخورد امت اسلام با مردم کشورهای فتح شده و روابط
مراکز اسلامی با دنیای خارج ، بوجود آمده و در مسلمانان نیز شور و هیجانی
برای فهمیدن و پژوهش پدید آورده بود.
امام صادق (ع) که همواره مبارزی نستوه وانقلابی در میدان فکر و عمل بود،
کاری که امام حسین (ع) به صورت قیام خونین انجام داد، را در لباس تدریس و
تاسیس مکتب و انسان سازی انجام داد و جهادی راستین کرد.
در دوره امامت امام صادق (ع) مسلمانان بیش از پیش به علم و دانش، روی
آوردند و در بیشتر شهرهای قلمرو اسلام بویژه در مدینه، مکه، کوفه و بصره
مجالس درس و مناظره های علمی دایر و از رونق خاصی برخوردار شد.
از عصر امام صادق (ع) می توان به عنوان زمان تزلزل حکومت بنی امیه و
فزونی قدرت بنی عباس یاد کرد، این دو گروه مدتی در حال کشمکش و مبارزه با
یکدیگر بودند.
از زمان هشام بن عبدالملک، تبلیغات و مبارزات سیاسی عباسیان آغاز و در
سال 129 وارد مرحله مبارزه مسلحانه و عملیات نظامی شد و سرانجام در سال
132 به پیروزی رسید.
بنی امیه در این مدت، گرفتار مشکلات سیاسی فراوانی بود، لذا فرصت فشار و
اختناق نسبت به شیعیان را نداشتند و عباسیان هم چون از نیل به قدرت در
پوشش شعار طرفداری از خاندان پیامبر وگرفتن انتقام خون آنان عمل می کردند،
فشاری از طرف آنان مطرح نبود.
ازاین رو این دوران، دوران آرامش و آزادی نسبی امام صادق (ع) و شیعیان
بود و آن حضرت ازاین فرصت استفاده کرده و تلاش فرهنگی وسیعی را آغاز کرد و
آن حضرت در چنین دورانی به فکر نجات افکار توده مسلمان از الحاد و بدبینی
و کفر و نیز مانع انحراف اصول و معارف اسلامی از مسیر راستین بود.
امام صادق (ع) در این مقطع حساس از توجیهات غلط و وارونه دستورات دین
به وسیله خلفای وقت جلوگیری می کرد و آن اندازه که دانشمندان و راویان
از دانش امام بهره برده و از ایشان حدیث نقل کرده اند ، از هیچ یک از دیگر
ائمه نقل نکرده اند.
در این دوره علوم و فلسفه ایرانی، هندی و یونانی به حوزه اسلامی راه یافت
و بازار ترجمه علوم گوناگون از زبان های مختلف به زبان عربی گرم و پر رونق
شد.
شاگردان امام باقر (ع) پس از درگذشت آن حضرت به گرد شمع وجود امام صادق
(ع) حلقه زدند، امام نیز با جذب شاگردان جدید به تاسیس یک نهضت عظیم فکری
و فرهنگی و بالنده مبادرت کرد، به گونه ای که طولی نکشید که مسجد نبوی در
مدینه منوره و مسجد کوفه در شهر کوفه به دانشگاهی بزرگ تبدیل شد.
درگیری شدید بنی عباس و بنی امیه، آنان را آن چنان به خود مشغول کرده بود
که فرصتی طلایی برای امام صادق (ع) و یارانش به دست آمد وآن حضرت با استفاده
از این فرصت به بازسازی و نوسازی فرهنگ ناب اسلام پرداخت و شیفتگان مکتب
حق از بصره، کوفه، واسط، یمن و نقاط مختلف حجاز به مرکز اسلام یعنی مدینه
سرازیر شدند.
شاگردان دانشگاه امام صادق (ع) منحصر به شیعیان نبودند، بلکه پیروان
و بزرگان اهل سنت مانند مالک بن انس، ابوحنیفه، سفیان ثوری، سفیان بن
عیینه ، ابن جریح و روح ابن قاسم از شاگردان آن حضرت بودند.
اما طولی نکشید که بنی عباس پس از تحکیم پایه های حکومت و نفوذ خود، همان
شیوه ستم و فشار بنی امیه را پیش گرفتند و حتی از آنان هم گوی سبقت را
ربودند، وضع به حدی ناگوار شد که همگی یاران امام (ع) را در معرض خطر مرگ
قرار داده بود.
سرانجام امام جعفر صادق (ع) در سن 65 سالگی در 25 شوال سال 148 هجری به
دست منصور دوانیقی بوسیله زهر مسموم شد و به شهادت رسید و در قبرستان
بقیع به خاک سپرده شد.ک/4
7490/589/ 607
شماره 008 ساعت 10:19 تمام
