نگاهی به آیین مولودی خوانی و جشن میلاد پیامبر اسلام (ص ) در کردستان

نگاهی به آیین مولودی خوانی و جشن میلاد پیامبر اسلام (ص ) در کردستان ..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 87/12/25 فرهنگی.مولودی خوانی.جشن.ماه مولود سنندج- صدای مولودی خوانی در مساجد، تکایا و کوچه های کردستان در روزهای ماه ربیع الاول که مردم منطقه آن را ماه مولود می خوانند، فضایی معنوی در شهرها و روستاها به مناسبت میلاد رسول اعظم اسلام (ص ) ایجاد کرده است.
برگزاری مراسم مولودی خوانی درخانواده های اهل سنت منطقه کردستان به عناوین مختلف و متبرک کردن آن با نام و یاد حضرت رسول اکرم (ص ) برای نامگذاری فرزند، خرید یا ساختن منزل، ادای نذر و برای قبولی در آزمون دانشگاهها و استخدام در ماه مولود آیینی منحصر به فرد در این استان است.
صحبت از آیین مولودی خوانی در کردستان سوابق دیرینه دارد، به طوری که بسیاری از نویسندگان داخلی و خارجی درآثار خود اشاراتی به این مراسم ویژه داشته اند که نکاتی از این آیین جشن در کتاب آیینه سنندج اثر برهان ایازی درج شده است.
درگذشته مراسم مولودی خوانی بیشتر در مساجد و به طور عمومی برگزار می شد و که مردم با درست کردن پلو و خورشتهای محلی به صورت ویژه در ایام ماه مولود از خود و مهمانان پذیرایی می کردند و مساجد و تکایای محله بوسیله اهالی تمیز و چراغانی می شد.
با قرار دادن نقل یا خرما در وسط مسجد از اهالی مسجد پذیرایی می کردند.
در طول ایام ماه مولود مردم بعد از خوردن شام از مرد و زن و کودک به مسجد می رفتند و در حالی که حیاط و ایوان و پشت بام مسجد پر از جمعیت می شد، صدای دلنشین دف و نوای خوش مولودی خوانی گوش نوازی می کرد.
دراین آیین معنوی یک نفر مولود نامه خوان با خواندن تنزیله که اشعار عربی و اوصاف حضرت رسول اعظم (ص ) و مدایح آن حضرت است و هر تنزیله آهنگ و ریتم مخصوص دارد خوانده می شد و دف زن ها پس از خواندن یک شعر از طرف مولود نامه خوان مطلع قصیده تنزیله را با آواز و خواندن شعر مطلع و نواختن دف پاسخ می دادند.
سپس باخواندن اشعار فارسی و کردی از مولود نامه به این مجلس صفا و رونق داده می شد و مردم از شنیدن مدایح و مناقب پیشوا و پیامبر خود خرسند شده و سپس با طلب دعای خیر و فرستادن صلوات به مولود نامه خاتمه داده می شد.
در پایان مراسم مولودی خوانی نقل و خرما در میان مردم پخش می شد که مردم با اعتقاد و ایمان و با حرمت ویژه ای از این پذیرایی استقبال می کردند و با این باور که خوردن آن برای مریضان شفا بخش است، از آن می خوردند.
امروز نیز آیین مولودی خوانی و جشن در این ماه پر برکت یعنی ربیع الاول در مناطق کردستان با اندکی تغییر بر پاست و دیگر مردم در این ایام تعطیل نمی کنند در صورتی که در سابق به طور کلی دکان ها و بازار تعطیل می شد به طوری که اگر این عید به فصل تابستان یا گرمی هوا می افتاد، بسیاری از مردم عازم تفرج گاه ها می شدند.
یکی دیگر از سنتهای مولودی که در کردستان انجام می گرفت و اکنون به نسبت جمعیت خیلی کم شده است، گرفتن جشن مولودی در منازل بود که سابق اغلب مردم به ویژه اقشار برخوردارتر مانند بازاریان با دعوت همسایگان در ایام ماه مولود برنامه های معنوی خاصی داشتند.
مردم کردستان با برپایی مراسم مولودی خوانی در منزل خود اول مراسم مولودی خوانی را برگزار می کردند و بعد از آن با دادن شام که بیشتر شامل انواع خورشتهای ایرانی مانند سبزی قورمه، فسنجان، قیمه، آلو و پلو با زیره زعفران و روغن حیوانی از مهمانان پذیرایی می شد.
البته همانطور که ایازی نیز در کتاب خود با ابراز تاسف به آن اشاره کرده امروز مراسم مولودی خوانی کمرنگ شده است و متاسفانه بر اثر پیش آمدهای مختلف مراسم شب مولودی خوانی به روز مولودی تبدیل گشته و تازگیها بعضی از خانمها در منازل آیینی به عنوان مولودی برگزار می کنند.
این روزها عده ای از بانوان سنندجی دوستان و اقوام و همسایگان هم جنس خود را به مولودی خوانی دعوت می کنند و در مولود خوانی و دف زنی انجام می شود و با مقداری چای و شیرینی پذیرایی صورت گرفته و مولود نامه خوانان یا دف نوازان از صاحب خانه مزد می گیرند و بر صاحب مولودی منت می گذارند که در گذشته هرگز این روال نبوده است.
ایازی بر این اعتقاد است که بنا به فرهنگ غنی مردم کردستان جایز است که مولود خوانان و دف زنان امروزی نیز بخاطر محبت حضرت رسول (ص ) بدون دریافت اجرت و حق قدم این گونه مجالس را با نوای دلکش خویش گرم کنند که این البته مغایر با تمایل صاحب مراسم برای قدردانی از مولودی خوان و دف نواز نیست.
به گفته وی، بدون شک روح ناشی از فرآیند برگزاری مراسمی معنوی به مولودی خوانی زینت می بخشد و نور ایمان به مردم القا خواهد شد و معلوم است که خواندن مولود نامه به خاطر دستمزد از دل بر نمی خیزد و لاجرم بر دل نمی نشیند.
اعتقاد اهل سنت بر این است که میلاد حضرت محمد (ص ) در روز دوازدهم ربیع الاول رخ داده است و اهل تشیع این میلاد را با پنج روز فاصله جشن می گیرند که البته با ابتکار بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حد فاصل این دو روایت هفته وحدت نامگذاری شده است که در کردستان اوج برگزاری آیینهای مولودی خوانی در این هفته برگزار می شود.
7354/610/587 شماره 044 ساعت 14:55 تمام