غار " کرفتو " یادگار ایران زمین در کردستان
#
سنندج ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 16/12/85
داخلی.فرهنگی.غارکرفتو.
طبیعت سرسبز کردستان با جاذبه های تاریخی و طبیعی فراوان همواره یکی از
مکانهای دیدنی و جذاب کشور بوده که سالانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی
را به سوی این استان می کشاند.
کردستان به دلیل قدمت و پیشینه تاریخی یکی از استانهای باستانی کشور
محسوب می شود که وجود آثار باستانی، غارها، صخره های سنگی و دیگر آثار
شاهدی بر این مدعا است.
در میان آثار و جاذبه های تاریخی و کهن کردستان می توان از غار کرفتو یاد
کرد که به دلیل ظرافت و پیچیدگی خاص خود یکی از غارهای مورد توجه و جذاب
کشور به شمار می رود.
غار کرفتو به دلیل ویژگیهای خاص یکی از آثار تاریخی منحصر به فرد و از
شاهکارهای گذشتگان ایران زمین محسوب می شود.
این اثر باستانی و تاریخی در صخره ی مرتفعی در حدود 67 کیلومتری شمال
غرب شهر دیواندره و شرق شهرستان سقز قرار دارد.
کرفتو به عنوان یکی از آثار شاخص و حایز اهمیت استان در فهرست آثار ملی
به ثبت رسیده است و در طول سال مورد بازدید بسیاری از علاقه مندان داخلی و
خارجی قرار می گیرد.
با توجه به تحقیقات به عمل آمده، در دوران " مزوزوییک " کرفتو در زیر
آب بوده و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شده است.
غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف جهت استفاده و
سکونت انسان تغییر حالت داده و با معماری صخره ای در چهار طبقه، در دل کوه
حفر شده است.
مستشرقین و محققین بسیاری از جمله دمرگان، راولینسون ، کرپورتر ،
خانیکف و فون گال از غار کرفتو بازدید و نقشه هایی از آن تهیه و ارایه
نموده اند.
کرپورتر نقشه غار را تهیه کرد ، استین آن را تکمیل و فون گال آن را
تصحیح کرد.
در مقالاتی که توسط محققین به چاپ رسیده ، به دلیل وجود کتیبه ای یونانی
بر سر در یکی از اتاقهای طبقه سوم ، از این غار به عنوان معبد "هراکلس "
(هرکول ) نام برده شده است.
ترجمه این کتیبه چنین است : " در آنجا هراکلس سکونت دارد باشد که پلیدی
در آن راه نیابد".
طول غار حدود 750 متر است و راه های فرعی متعددی از آن منشعب می شود در
طول سکونت انسان در این غار، تغییرات و دگرگونیهای عمده و دخل و تصرفات
بسیار در آن به وجود آمده و حجاران هنرمند ، به زیبایی ، فضاهایی را در
مدخل های غار تراشیده و اتاق ها ، راهرو و دالانهای متعددی را به وجود
آورده اند.
این غار در میان غارهای دست کن ایران، از معماری کاملی برخوردار است ،
ورودی غار از دامنه کوه حدود 25 متر فاصله دارد در گذشته راهی نسبتا سخت
و دشوار در کمر کوه، بازدیدکنندگان را هدایت میکرد ، ولی امروزه با عبور
از پلکانی فلزی می توان به دهانه ورودی غار رسید.
در معماری صخره ای این غار چهار طبقه شناسایی شده است، این امر از اهمیت
ویژه ای در معماری صخره ای برخوردار است.
در معماری غار ، علاوه بر ایجاد اتاقها و راهروهای عبوری ، سعی شده تا
اتاق ها با هم مرتبط باشند و نورگیرها و پنجره هایی به سمت بیرون و مناظر
طبیعی ارتفاعات مجاور غار تعبیه شده است.
بر دیوارهای غار در بعضی از اتاقها نقوشی به صورت تجریدی از حیوان ،
انسان و گیاه حجاری شده که بیشتر جنبه آیینی دارد.
این غار در سال 1379 گمانه زنی شد و با بررسی باستان شناختی در محوطه
بیرون و داخل غار ، آثاری از دورانهای مختلف به دست آمد.
کشف تراشه های سنگی در طبقه چهارم و محوطه بیرون غار می تواند نشانه ای از
استفاده انسان در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد.
همچنین نمونه سفال ها و اشیای به دست آمده ، ادامه سکونت انسان را در
طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسلامی یعنی قرون ششم تا هشتم
ه - ق مسجل می سازد.
در سالهای 1378 و 1379 اقداماتی برای تسهیل بیشتر از بازدیدکنندگان
این غار صورت گرفته که شامل سامان دهی محوطه بیرون غار ، پله بندی ،
ایجاد سکوهای استراحت ، پارکینک ، سرایداری ، سرویسهای بهداشتی و برق کشی
غار است.
مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری کردستان در مورد این غار می گوید: غار
کرفتو یکی از جاذبه های استان است که متاسفانه ناشناخته باقی مانده است.
" ابراهیم زارعی " معتقد است با شناسایی بهتر و بیشتر این غار باستانی
به مردم می توان سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به این منطقه جذب
کرد.
وی عدم دسترسی انسان به غار با توجه به خاکی بودن قسمتی از جاده را یکی
از مشکلات جذب گردشگر دانست و گفت: برای رفتن به غار کرفتو باید 22
کیلومتر از جاده اصلی که نزدیک شهر سقز است را طی کرد که از این مقدار
حدود 12 کیلومتر آن جاده خاکی است که مردم اشتیاق چندانی برای دیدن غار
با توجه به موقعیت دسترسی ندارند.
وی اظهار داشت: با هماهنگی و مساعدت اداره راه و ترابری اکنون عملیات
زیرسازی و آسفالت این جاده آغاز شده و بزودی این جاده استاندارد می شود.
وی در مورد اقدامات اداره کل میراث فرهنگی کردستان در این غار گفت:
اجرای برنامه کاوش و حفاری در غار طی سه فصل و انجام عملیات خاکبرداری و
تخلیه خاکهای موجود، انجام عملیات برق رسانی و نورپردازی محدوده داخلی
غار تا بخش انتهایی ستون فقرات اصلی، ایجاد و احداث پله ها و پا گرد سنگی
در محدوده بیرونی غار و نصب پله فلزی در بخش بیرونی دهانه آن جهت تردد
سهل و آسان گردشگران از جمله این اقدامات می باشد.
زارعی اضافه کرد: ایجاد سکوهای سنگی به منظور استفاده در اقامت موقت
روزانه بازدیدکنندگان ، انجام عملیات خاکبرداری و ایجاد پارکینک وسایل
نقلیه، جمع آوری، هدایت و کنترل آبهای چشمه بیرونی غار و احداث تاسیسات
تصفیه آب به منظور تامین آب شرب بازدیدکنندگان ، احداث پایگاه عملیاتی،
اطاقک نگهبانی و بلیط فروشی و سرویسهای بهداشتی و نصب پله ها و نرده های
چوبی در بخشهای داخلی غار به منظور تامین امنیت گردشگران در هنگام
بازدید از جمله دیگر اقدامات اداره کل میراث فرهنگی استان در جهت مرمت و
احیای این غار بوده است.
7346/566
