"تپه میل" قدیمی ترین آتشکده دوران ساسانی در"ری"مورد توجه گردشگران است

"تپه میل" قدیمی ترین آتشکده دوران ساسانی در"ری"مورد توجه گردشگران است # شهرری،خبرگزاری جمهوری اسلامی 20/12/85 داخلی.فرهنگی.میراث.آتشکده. "تپه میل" یا همان آتشکده "ری"، قدیمی ترین آتشکده به یادگار مانده از دوران ساسانی است با یکهزار و800 سال قدمت مورد توجه گردشگران است. این جمله کتاب تاریخ طبری حکایت ازاین دارد که این آتشکده محل نگهداری آتش مقدس نیز بوده است چنان که در جایی دیگر نیز گفته شده: "یزد گرد سوم پس از شکست جلولا از حلوان به ری آمد و آتش مقدس رااز آنجا برگرفت و به مرو برد." و این آتش مقدس همان است که زرتشتیان معتقدند از آسمان فرستاده شده و تاکنون خاموش نشده و آتش دیگر آتشکده ها در ایران زمین نیز از آن گرفته شده است. از آنجا که ری در دوران پیش از اسلام محل استقرار موبد موبدان بود، آیین ها و مراسم مذهبی مهم زرتشتیان نیز دراین آتشکده برگزار می شده است. بخشی از بنای آتشکده ری در زمان حمله اسکندر به ایران خراب شد و تنها قسمتی از بنای چهارطاقی و زیبای این آتشکده به صورت دو میل باقی ماند. از این رو بقایای به جای مانده از آتشکده ری را که بر تپه ای واقع شده تپه میل می خوانند. بنای آتشکده از سنک، لاشه و آجر با ملات ساروج ساخته شده که در ساختمان آن از خشت نیز استفاده شده است. آنچه از پوشش بنا در زمان حاضر بر جاست یک جفت قوس هلالی با نقطه بیضی است. به نظر می رسد بنای چهارطاقی آتشکده دارای چهار دالان سر پوشیده بوده که آتش مقدس را برای حفاظت از آب، خاک و باد از این دالان ها عبور می دادند. در اکتشافات انجام شده تنها یکی از این دالان ها پدیدار شده است. در کتاب مروج الذهب مسعودی، احداث آتشکده ری را به فریدون نسبت می دهد و راویان روایت کرده اند که اعراب در فتح ری چون با مردم آنجا صلح کردند آتشکده را باقی گذاردند. و به جای ماندن قسمتی از جزرها و طاق های این آتشکده در عصر حاضر خود گواه بارزی است از این که آتشکده ری در زمان صدر اسلام خراب نشده است. بلندی تپه میل از سطح دشت اطراف 18 متر و به تقریب 25 متر پهنا و 20 متر درازا دارد،پیرامون این تپه بلند تپه های کم ارتفاع کوچکتری پراکنده اند که مشرف بر آنها قرار گرفته است، این مجموعه منطقه ای به وسعت 800 در 900 متر را شامل می شود. بر بالای تپه بنای اصلی آتشکده در راستای شرقی ـ غربی برپاست، طرح کلی بنا تالار ستون داری بوده است با دو ردیف ستون چهارگوشه سه تایی که عملا به سه بخش تقسیم شده است. یک بخش مرکزی عریض تر و دو بخش جانبی کم عرض تر، ورودی اصلی تالار آتشکده در جبهه شرقی از طریق یک ایوان چهارستونی مدور که پایه های سر ستون های آنها در گوشه های شمال شرقی و جنوب به شرق ایوان برپاست. تپه میل در حدود 12 کیلومتری جنوب شرقی ری و در دو کیلومتری جنوب قلعه نوبخش کهریزک شهرستان ری بر فراز تپه ای بلند در روستای قلعه نو قرار دارد. برای نخستین بار در سال 1909 میلادی یک هیات فرانسوی فعالیت خود را به منظور کاوش در محوطه باستانی تپه میل آغاز کرد، سپس هیاتی ایرانی از سال 1331 تا 1334 کار حفاری و مرمت قسمت هایی از این بنا را به عهده گرفت و آخرین دوره مطالعات باستانشناسی در این محل در سال 1378 انجام شد. آثار بدست آمده در تپه میل گچبری هایی با نقوش اسلیمی و گیاهی مربوط به اواخر دوران ساسانی و اوایل دوره اسلامی است. از تپه میل به عنوان اثری بر جای مانده از یک آتشکده دوره ساسانی یاد شده که در فهرست آثار ملی ایران نیز ثبت شده است. 7302/ 1644/ 1840