هنرستان میرک تبریز ، خاستگاه بزرگان عرصه هنر
#
تبریز ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 16/07/84
داخلی.فرهنگی.هنری.هنرستان.میرک
از: محمد عزیزی راد
هنرستان هنرهای زیبای میرک تبریز به عنوان یکی از مراکز پیشرو فرهنگی و
هنری، بزرگان بنامی را در عرصه هنر کشور تربیت کرده است.
اصغر و جعفر پتگر، مرتضی نخجوانی، چهره پرداز، نویدان، صدر، خیابانی،
برگی، حداد، اجاقی و رسام عرب زاده از جمله پروش یافتگان این هنرستان
قدیمی هستند.
این هنرستان در طول نزدیک به نیم قرن فعالیت خود شخصیت های بزرگی را در
منصب مدیریت به خود دیده و به دلیل مظلومیت دایمی هنر و نبود مکان فیزیکی
ثابت ، در بناهای متعددی سکنی گزیده است.
نگاه اجمالی به تاریخچه و فعالیت این مرکز فرهنگی هنری حاکی از ریشه دار
بودن اقبال مردم آذربایجان شرقی به ویژه شهروندان تبریزی به مقوله هنر در
سده معاصر است.
بنابر اسناد موجود،اولین مدرسه هنری تبریز با نام "مدرسه صنایع مستظرفه
" در سال 1297 هجری - شمسی ایجاد شد.
این مدرسه که محل آن در خیابان دارایی کنونی تبریز قرار داشت خدمات مهمی
برای رشد و شکوفایی هنرهای زیبا ارایه کرد.
این مدرسه که به طور همزمان محل تحصیل، آتلیه نقاشی و اداره صنایع
مستظرفه محسوب می شد، زیر نظر استاد میرمصور ارژنگی از هنرمندان و نقاشان
بنام آذربایجان در آن زمان اداره می شد.
با فراخوانده شدن استاد ارژنگی به تهران درسال 1307 هجری - شمسی، مدرسه
صنایع مستظرفه نیز تعطیل و چهار سال بعد بازگشایی شد.
روند فعالیت این مدرسه که نقش هنرستان هنرهای زیبای کنونی در فاصله
زمانی تاسیس تا اواسط دهه 1330 هجری - شمسی را ایفا می کرد، با فراز و
نشیب هایی ادامه یافت.
در سال 1336 هجری - شمسی هنرستان هنرهای زیبای میرک در ساختمانی واقع
در محله پستخانه (خیابان تربیت ) با همت دوستداران فرهنک و هنر وقت پا به
عرصه نهاد.
دکتر الستی و اسماعیل دیباج، رییس وقت هنرستان از بانیان اصلی هنرستان
هنرهای میرک بودند که با عشق و علاقه خود و باور به لزوم ایجاد بستری برای
پرورش استعدادهای هنری استان در این زمینه پیشگام شدند.
البته هنرستان موسیقی تبریز که به خصوص مورد توجه خاص اقلیت ارمنی این
شهر بود یک سال قبل از ایجاد هنرستان هنرهای زیبای میرک در سال 1335 هجری
- شمسی آغاز به کار کرده بود.
جو اجتماعی تبریز در سال های آغازین فعالیت هنرستان های هنرهای زیبا و
موسیقی به دلیل باورهای دینی چندان پذیرای آموزش و فراگیری این هنرها به
ویژه موسیقی نبود و حضور هنرجویان دراین مراکز با مشکلات زیادی همراه بود.
در سال های اولیه فعالیت هنرستان هنرهای زیبا، ذوق هنرمندان و مردم به
آثار هنری در سبک طبیعت گرایانه متمایل بود به طوری که ناتورالیسم، سبک
غالب هنرستان هنرهای زیبا تا اوایل دهه 1350 هجری - شمسی بود.
در این دهه به دنبال بازگشت هنرجویان سابق هنرستان میرک از خارج و دریافت
مدرک از دانشگاه های معتبر ایتالیا، فرانسه و آلمان ،جریان های نوگرای هنری
از طریق آموزش های آنان درعرصه هنر تبریز جریان یافت.
رفیع موتمنی طباطبایی،محمد فاسونکی، پرویز ایزدپناه، اکبر بهکلام، یعقوب
عمامه پیچ،داوودیان،ضیا عباچی زاده،محمود زرین قلم،رضا بهاران همایون سلیمی
از جمله برخی از فارغالتحصیلان بودند که منشا خدمات فراوانی در هنر کشور
و آذربایجان شدند.
موتمنی طباطبایی و فاسونکی از بانیان اصلی اولین نگارخانه تبریز به نام
"مانی" بوده و اولین نمایشگاه هنری تبریز نیز توسط مرحوم داوودیان در محل
سالن هنرستان میرک برگزار شد.
دهه1350، اوج فعالیت هنری هنرستان میرک بود به طوری که کارشناسان دانشکده
هنرهای زیبای تهران در سفری برای بررسی وضعیت آکادمیک نقاشی در تبریز به
برتری آثار هنرجویان هنرستان میرک به دانشجویان دانشکده مذکور اعتراف
کردند.
افتخار فراگیری در هنرستان هنرهای زیبای میرک تبریز منحصر به مردان نبوده
و زنان هنرمند بزرگی نیز همپای آنان در آسمان هنرایران درخشیدند که از آن
جمله می توان از ماری ژاندرون، مادام واهرامیان،زرین بال،چاپار و آراکلیان
نام برد.
همزمان با شکوفایی فعالیت هنری هنرستان هنرهای زیبای میرک ، کارگاه
سرامیک سازی زیر نظر دکتر کاظمی از فارغالتحصیلان فرانسه و کارگاه سفالگری
و نگارگری با کوشش طباطبایی و پوررضا تارورری در این مرکز هنری ایجاد شد.
در فاصله سال های 1358 تا 1359 هنرستان به دوبخش پسران و دختران تقسیم
شده و در دو نوبت آموزشی فعالیت خود را ادامه داد.
با شروع انقلاب اسلامی در کشور هنرستان موسیقی تبریز منحل شد و هنرستان
تزیینی و نقاشی به مدت دو سال به حالت نیمه تعطیل درآمد و ثبت نام از هنرجویان
متوقف شد.
در سال 1373 بخش دختران به هنرستان تجسمی مستقل " کوثر " منتقل شده و
هنرستان تاریخی میرک در اختیار هنرجویان پسر قرار گرفت.
در اوایل دهه 1360 با اقبال هنرجویان جدید و بازگشت اساتید و تامین
امکانات، هنرستان هنرهای زیبای میرک بار دیگر دوران شکوه خود را باز
یافته و به عنوان یکی از هنرستان های معتبر کشور درخشید.
هنرستان هنرهای تجسمی کوثر به عنوان بخش دختران هنرستان میرک در دوره
جددید حیات هنری خود هنرمندان بنامی از قبیل هماامدادیان،شمیلی،بی گناه،
شادآبادی ،قدکی ،آذرآبادی ، گوراوانچی ، سپهر و ... را تحویل جامعه هنری
کرده است.
هنرستان هنرهای زیبای میرک در طول حدود نیم قرن سابقه هنری خود از مشکلات
عدیده ای رنج برده که نبود فضای فیزیکی دایمی مهمترین آن بوده است.
این هنرستان در مدت مذکور بیش از 10مکان از جمله سه راه فردوسی، ساختمان
جان اف کندی، ولیعصر، چهارراه منصور، شریعتی، نصف راه و چهارراه شهید بهشتی
را تجربه کرد و سرانجام پارسال به ساختمان تازه تاسیس خود انتقال یافت.
مدیریت هنرستان از ابتدای ایجاد خود به عهده شخصیت هایی چون دیباج،الستی
، کاظمی، لطفی، طباطبایی ، پشت پناه ، فاسونکی ،احمدپور و هنرستان دختران
نیز خانم ها آراکلیان ، شعبان زاده و آقایان ثروین و حریرچیان بوده است.
هنرستان میرک از بدو ایجاد خود تاکنون 49دوره فارغالتحصیل داشته و نزدیک
به 200 نمایشگاه از آثار هنرجویان آن برگزار شده است.
در حال حاضر سه رشته نقاشی ، گرافیک و نمایش در این هنرستان فعال هستند
که گرافیک از دهه 1370 و نمایش از 1380 در این هنرستان دایر شده اند.
(2542/587)
