در استان گیلان چهارشنبه سوری آیین خاصی دارد؛ در این روز علاوه بر شور و نشاط در كودكان، نوجوانان و جوانان و بزرگترها نیز با انجام آداب و رسوم این روز، شبی شاد را برای خود فراهم می‌كنند.
در این روز دستفروشان گیلانی با ایجاد شور و هیجان در بازار و با خواندن شعرهای گیلكی مردم را به خرید وسایل ویژه این روز دعوت می كنند.
آینه و قرآن، گمج 'ظروف سفالی'، اسپند و دسته گل از جمله چیزهایی است كه گیلانی ها برای خرید آنها اقدام می كنند.
پخت غذاهایی از جمله 'سبزی پلو با ماهی سفید' و 'كوكو سبزی' از دیگر آداب و رسوم گیلانی‌ها در شب چهارشنبه سوری است.
برخی از خانواده های گیلانی در شب چهارشنبه سوری نه مهمان دعوت كرده و نه خودشان به مهمانی می روند؛ به اعتقاد آنها دعوت كردن مهمان و رفتن به مهمانی در این شب، خوش یمن نمی‌باشد.
روشن كردن آتش در هفت قسمت و پریدن از روی آن با گفتن 'سرخی تو برای من ، زردی من برای تو' از زیباترین و دلنشین ترین برنامه های شب چهارشنبه سوری است.
در كنار این همه مراسم زیبای چهارشنبه سوری، در سال‌های اخیر جوانان و نوجوانان با استفاده از مواد محترقه خطرناك، شیرینی این شب را برای خود و خانواده های‌شان تلخ و غم را جایگزین شادی می كنند.
متاسفانه چهارشنبه سوری همواره با حوادث بسیار دلخراش و نگران كننده‌ای برای مردم به ویژه برای نوجوانان و جوانانی كه به دنبال هیجان كاذب ناشی از این شب هستند، همراه بوده است.
اثرات جبران ناپذیری همچون پارگی وسیع در سر و صورت، دست ها و آسیب به چشم ها بیشترین میزان حوادث در این شب را به خود اختصاص می دهد.
علاوه بر این‌ها، نباید از آسیب های روانی كه این حوادث برجا می گذارند غافل شویم، افراد دارای ناراحتی های قلبی و مغزی و ... بر اثر وارد شدن شوك ها و ضربه های ناشی از انفجار مواد محترقه در این ایام با عوارضی روبرو می شوند كه پس از چهارشنبه سوری بروز خواهد كرد.
در این رابطه، رییس مركز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشكی استان گیلان گفت: چهارشنبه سوری سنت ماندگار ایرانیان است كه خانواده ها در آخرین سه شنبه سال برای برگزاری این جشن به شادی و خوشحالی می پردازند.
'وحید منصف' روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: متاسفانه در سال‌های اخیر كودكان و نوجوانان با استفاده از مواد محترقه و منفجره خطرناك، شادی این جشن را برای خود و خانواده‌های‌شان به غم تبدیل می كنند.
وی با تاكید بر اینكه خانواده ها در پیشگیری از حوادث چهارشنبه سوری نقش مهمی دارند، اظهار داشت: باید به كودكان و نوجوانان آموزش داد كه آنها در مقابل مواد محترقه و منفجره و آتش بازی آسیب پذیرند.
رییس مركز مدیریت حوادث و فوریت های پزشكی گیلان با بیان اینكه آموزش آسیب پذیری در مقابل خطرات یاد شده از اهمیت خاصی برخوردار است، خاطرنشان كرد: هشدارها ممكن است تكراری باشد، اما باید باز هم تكرار شود.
وی یادآور شد: علاوه بر والدین، مسوولان واحدهای آموزشی نیز باید با هشدار به نوجوانان و جوانان آنها را از خطرات و عوارض وحشتناك بازی با آتش، ترقه و مواد منفجره آگاه كنند.
منصف با بیان اینكه هر سال مواد محترقه دارای قدرت انفجار بیش از سال گذشته به بازار وارد می‌شود، تصریح كرد: در برخی از موارد برای افزایش قدرت انفجار، از خرده شیشه استفاده می شود كه در زمان انفجار پرتاب شده و علاوه بر تولید صداهای بسیار دلخراش و آزار دهنده، آسیب های جدی به چشم و سایر اعضای بدن وارد می كند.
وی در سخنی با نوجوانان بیان كرد: از نگهداری مواد محترقه، تهیه و ساخت وسایل آتش بازی بویژه در منزل، زیرزمین، محل كار و ... باید جدا خودداری شود زیرا این گونه مواد خاصیت خود به خودی آتش‌گیری و انفجار دارند.
وی با تاكید بر اینكه از آتش زدن لاستیك، هیزم، كارتن خالی و غیره در واحدهای مسكونی، معابر و كوچه و خیابان ها باید خودداری شود، ادامه داد: پرتاب مواد آتش زا مانند فشفشه و موشك بر روی درخت ها، بام و بالكن منازل از عوامل عمده بروز آتش سوزی است كه این كارها را نباید انجام داد.
منصف با بیان اینكه از برپایی آتش های حجیم و غیرقابل مهار خودداری شود، گفت: والدین در تهیه وسایل آتش بازی بی خطر، فرزندان‌شان را همراهی كنند، كودكان به هیچ عنوان نباید خودشان از مواد آتش بازی و محترقه استفاده كنند.
رییس مركز مدیریت حوادث و فوریت های پزشكی استان گیلان با یادآوری اینكه سال گذشته به 82 نفر از مصدومان چهارشنبه سوری از سوی این مركز خدمات رسانی شد، بیان كرد: از این تعداد 64 نفر مرد و بقیه زن بودند.
وی با اشاره به اینكه از این تعداد دو نفر در محل حادثه تحت درمان قرار گرفته و 80 نفر برای درمان به بیمارستان منتقل شدند، تصریح كرد: 32 مورد آسیب دیدگی ها مربوط به دست، 29 مورد چشم و هفت مورد مربوط به آسیب دیدگی صورت بوده است.
همچنین مدیر عامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری رشت گفت: چهارشنبه سوری رسم دیرینه ایرانیان است كه خانواده های ایرانی در این روز با افروختن آتش و پریدن از روی آن، به استقبال نوروز می روند.
'محمدعلی رفیعی' روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: آمارهای حوادث سال‌های گذشته گواه این امر است كه سنت های قدیمی این روز فراموش شده و رفتارهای پرخطر و بروز حوادث ناشی از این رفتارهای خطرناك، جای آن را گرفته است.
وی اظهار داشت: توجه نوجوانان و جوانان و تحقیق و جستجو در ریشه این سنت ها، می تواند درك درستی از مراسم چهارشنبه سوری داشته و شاهد كاهش حوادث نیز باشیم.
وی با تاكید بر لزوم ارتقاء آگاهی های افراد بویژه جوانان و نوجوانان در رابطه با خطرات استفاده از مواد محترقه و منفجره خاطرنشان كرد: هر قدر افراد در این زمینه بیشتر بدانند، بهتر می توانند از احتمال وقوع حوادث در اثر استفاده از این مواد در شب چهارشنبه سوری پیشگیری كنند.
رفیعی بیان داشت: اختصاص مكان های ویژه از سوی ارگان های مربوطه برای برگزاری مراسم سنتی چهارشنبه سوری با نظارت كامل، ایجاد برنامه های تفریحی و سرگرم كننده شامل كنسرت موسیقی، نمایش طنز و ... در كاهش خطرات ناشی از این روز بسیار مهم است.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری رشت ادامه داد: در چهارشنبه سوری سال گذشته، 25 مورد حادثه ناشی از آتش بازی و به آتش كشیدن ضایعات و علفزارها و ..... توسط آتش‌نشانان این سازمان اطفاء شد كه خوشبختانه صدمات جانی و مالی زیادی نداشت.
وی اظهار داشت: شهروندان در صورت مواجهه با هر گونه حادثه بهتر است كه با تلفن های' 125 'سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی، ' 115' و نیروی انتظامی تماس گرفته و ضمن عدم دخالت ناآگاهانه برای امدادرسانی به آسیب دیدگان، برای جلوگیری از صدمات بیشتر این نهادها را مطلع كنند.
رفیعی یادآور شد: همچنین شهروندان در صورت آشنایی با روش های ایمنی و آتش نشانی و كمك‌های اولیه با رعایت كامل و دقیق این اصول تا رسیدن نیروهای امدادی، اقدامات اولیه را به عمل آورند.
معاون اجتماعی فرماندهی نیروی انتظامی استان گیلان نیز در این رابطه گفت: باید با نشاط و شادی به استقبال بهار برویم نه با حوادث تلخ، ناگوار، حسرت و درد.
سرهنگ 'مجید مرآت' روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: انفجار انواع ترقه های دست‌ساز و صنعتی به اشكال مختلف توسط افراد سودجو در این ایام، موجب ایجاد اضطراب در جامعه و خسارت جانی و مالی برای استفاده كنندگان و مردم می شود.
وی اظهار داشت: متولیان و دست‌اندركاران امر سلامت جسمی و اجتماعی مردم، باید با برنامه‌ریزی‌های قبلی و فراهم كردن زمینه شادی به دور از استفاده مواد محترقه و حادثه‌ساز، محیطی را برای ایجاد تخلیه هیجان جوانان و نوجوانان فراهم كنند.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی گیلان ادامه داد: وقتی كه چنین محیطی فراهم نباشد، جامعه به ناهنجاری رو آورده و آنگاه اذهان به سوی پلیس متمایل می شود و پلیس نیز برای جلوگیری از ناهنجاری ها چاره ای جز برخورد و دستگیری با عناصر ناباب، متخلف و هنجارشكن ندارد.
وی آموزش خانواده ها، اصناف و غیره از طریق رسانه ها، كارشناسان پلیس و جلوگیری از ایجاد هرگونه حادثه و دستگیری و برخورد با عناصر هنجارشكن، جمع آوری مواد محترقه و حادثه ساز، كنترل و نظارت بر عملكرد واحدهای صنفی، هشدار به استفاده كنندگان و عرضه كنندگان مواد محترقه و تعطیلی صنوف عرضه كننده مواد محترقه را از راهكارهای اولیه پلیس در مواجهه با هر گونه حادثه عنوان كرد.
سرهنگ مرآت افزود: مشاركت و همكاری نزدیك و تنگاتنگ مردم و كلیه سازمان‌ها، نهادها و اقشار مختلف جامعه با پلیس مهمترین عامل در كاهش و پیشگیری از بروز هر گونه خسارت جانی و مالی و آسیب‌های ناشی از چهارشنبه سوری است.
فرمانده نیروی انتظامی استان گیلان نیز با اشاره به فرارسیدن چهارشنبه آخر سال گفت: پلیس برای ارتقاء سطح سلامتی مردم از هیچ كوششی فروگذار نخواهد كرد و با هر كسی كه باعث سلب امنیت، آرامش و سلامتی مردم شود، قاطعانه برخورد می كند.
سردار 'ابراهیم قائد رحمتی' روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا یكی از موارد به مخاطره انداختن سلامتی مردم را استفاده از مواد محترقه در آستانه چهارشنبه آخر سال دانست و افزود: برخی افراد آگاهانه و به طرق مختلف درصدد جایگزین كردن بعضی از رفتارهای نامعقول در مراسم شادی مردم هستند و متاسفانه با غفلت بعضی از والدین و افراد ناآگاه، توانسته اند در این راه به موفقیت هایی دست یابند.
وی با تأكید مجدد بر برخورد قاطع پلیس با استفاده‌كنندگان مواد محترقه اظهار كرد: برای هیچ منطقی پذیرفته نیست كه افرادی قبل از رسیدن روز مراسم و شادی، با انجام اقداماتی اذهان مردم را مغشوش كرده و یا اینكه در روز مراسم ، اقدماتی انجام دهند كه مغایر با اصل شادی باشد.
سردار قائد رحمتی در خاتمه با اعلام اینكه هماهنگی لازم با مقام های قضایی به عمل آمده، یادآور شد: پلیس، امسال مجازات‌های سخت‌گیرانه‌تری برای تهیه‌كنندگان ، توزیع‌كنندگان و استفاده‌كنندگان مواد محترقه غیر استاندارد اجرا می كند و مردم استان گیلان نیز می توانند در صورت علم و آگاهی از عوامل تهیه و توزیع مواد محترقه، مراتب را به مركز فوریت های پلیسی اطلاع دهند.ك/4
506/7286/695
رشت - چهارشنبه سوري رسم ديرينه اي است كه ايرانيان ساليان سال، با برگزاري برنامه‌هاي مختلف و انجام مراسم در اين روز به شادي و خوشحالي مي پردازند.
