سال 1990 دومین و آخرین نشست اتحادیه عرب در بغداد برگزار شد. نشست رهبران این اتحادیه كه قرار است فردا' پنج شنبه ' در مركز عراق برگزار شود، نخستین اجلاس این اتحادیه پس از اشغال عراق توسط نیروهای غربی است.
برگزاری این نشست بارها به بهانه نا امنی ناشی از حضور اشغالگران در عراق به تعویق افتاده بود اما سرانجام چند ماه پس از خروج نیروهای آمریكایی از خاك این كشور، بغداد میزبان رهبران كشورهای عضو اتحادیه عرب است.
هر چند برخی از تحلیل گران عقیده دارند كه عزم مسوولان عراقی برای برگزاری این نشست در بغداد پس از خروج آمریكایی ها حاكی از تلاش برای بازیابی حیثیت و جایگاه منطقه ای عراق و همچنین حاوی این پیام است كه عراقی ها می توانند به تنهایی اداره پرونده های امنیتی كشورشان را به دست بگیرند، اما تحولات مرتبط با اوضاع جاری این كشور حاكی از آن است كه برخی از كشورهای عربی درباره برگزاری این اجلاس و نتایج آن چندان خرسند به نظر نمی رسند. امری كه خطوط و محورهای آن را می توان در موضع گیری های اخیر رسانه های عربی به خصوص رسانه های وابسته به عربستان سعودی و كشورهای عرب حوزه خلیج فارس به وضوح مشاهده كرد.
** رسانه های عرب و نشست بغداد
-------------------------------------------------------
نتایج رصد این رسانه های عربی محورهای متعددی را در خصوص موضعگیری اعراب درباره این نشست به تصویر می كشد:
- موضوع نا امنی در عراق به ویژه پس از بمب گذاری های اخیر به عنوان بهانه ای برای ابراز ناخرسندی و تشكیك در نتایج مورد انتظار اجلاس روز پنج شنبه اتحادیه عرب در بغداد عمده ترین محور انعكاس یافته در این رسانه ها است.
- از سایر محور های قابل ذكر می توان به اعزام نماینده عربستان سعودی در سطح سفیر به این نشست و بزرگنمایی موضوع حضور عمر البشیر رییس جمهور سودان در اجلاس با وجود محكومیت وی از سوی دادگاه بین المللی جنایی به اتهام نسل كشی در دارفور اشاره كرد.
** سایه نا امنی رسانه ای بر سر نشست بغداد
------------------------------------------------------------
موضوع نا امنی در عراق عمده ترین محور مطرح شده در رسانه های عربی برای تاثیر گذاری بر این نشست پیش از تشكیل آن بود.
- روزنامه الیوم عربستان سعودی دراین باره می نویسد: دولت عراق به رهبری نوری المالكی تلاش می كند قدرت و مشروعیت خود را با این ادعا كه قادر بر حاكم نمودن امنیت در كشور است به اثبات برساند اما با نزدیك شدن به موعد برگزاری اجلاس اتحادیه عرب در بغداد تنش های امنیتی در این كشور تشدید شده و خود نشست را نیز با تهدید مواجه كرده است.
- در همین حال اسامه النجیفی رییس مجلس نمایندگان عراق گفته است: افزایش اعمال خرابكارانه در عراق با هدف به شكست كشاندن همزمان كنفرانس ملی و اجلاس اتحادیه عرب به انجام می رسد.
- روزنامه الحیات چاپ لندن وابسته به عربستان سعودی نیز در تحلیلی می نویسد: سال گذشته در چنین روزهایی اتحادیه عرب اجلاس عراق را پس از آن به تعویق انداخت كه ابرهای انقلاب های مردمی آسمان برخی كشورهای عربی را پوشانده بود و از دل این ابرها فرزندی شجاع به نام ' بهار عربی ' زاده شد اما اكنون در فصل بهاری استثنایی اجلاس اتحادیه عرب در بغداد برگزار می شود و این بار آسمان آن را غبار تنش ، تشنج ، قتل و درگیری های قومی در بر گرفته است.
- روزنامه البیان امارات در گزارشی با عنوان' نشست بغداد، اجلاسی از جنس چالش امنیتی ' مدعی شد: وسواس آشفتگی امنیتی و ناتوانی عراقی ها برای اداره این اجلاس بر همه انتظارها غلبه كرده است و با وجود اینكه منطقه الخضرا در پایتخت به شدت تحت تدابیر امنیتی قرار دارد، اما عراق سعی زاید الوصفی را از خود برای نابودی كامل این چالش امنیتی نشان می دهد تا از این رهگذر پس از خروج آمریكایی ها بتواند به آغوش اعراب باز گردد.
- این روزنامه در تیتری دیگر نام اجلاس روز پنج شنبه عراق را ' نشست ترس ' نهاده و نوشته است: نگرانی مسوولان عراقی از ناتوانی در برگزاری امن این نشست باعث شده كه ناظران نام این اجلاس را نشست ترس بگذارند و عجیب اینجاست كه با وجود اینكه منطقه الخضرا كاملا محصور است، مقامات عراق قانون منع آمد و شد را در طول برگزاری نشست به اجرا خواهند گذاشت. موضوعی كه شهروندان را ناراحت و خشمگین كرده و به آنان احساس عدم پذیرش از سوی مقامات این كشور را می دهد.
- در همین حال روزنامه العرب الیوم چاپ اردن نوشت: ترس از فعالیت القاعده در حین برگزاری اجلاس اتحادیه عرب وجود دارد، سازمانی كه هر كسی می تواند تحت نام آن به عملیات های خرابكارانه در عراق بپردازد و به ارتكاب جنایت به نام این سازمان و به كام طرف های دیگر مشغول شود.
این روزنامه به نارضایتی ایاد علاوی رییس ائتلاف العراقیه مخالف دولت عراق و همچنین پرونده طارق الهاشمی معاون رییس جمهور این كشور كه به اقلیم كردستان عراق پناه برده اشاره می كند.
العرب الیوم می افزاید: عراق از سوی نیروهای مسلط بر آن پس از اشغال بیگانگان رنج می برد...جریان قدرت در عراق نه به علت عدم تمكن مالی بلكه به دلیل تصورات غلط از استراتژی های مطلوب برای بازسازی كشور مفلس است و این حقیقتی است كه مالكی نمی تواند منكر آن شود هر چقدر هم كه نیروهای امنیتی را در خیابان های عراق مستقر كرده باشد.
** اجلاس سران با یا بدون حضور رهبران عرب؟
------------------------------------------------------
برخی رسانه های عربی نیز به بزرگنمایی موضوع عدم شركت بعضی از سران عرب در اجلاس بغداد به سبب احتمال بروز نا امنی ها پرداختند.
- روزنامه البیان امارات تصریح كرده است : برخی ناظران سیاسی بر این باورند كه انفجارهای اخیر در بغداد و سایر شهرهای عراق نمی تواند مانع از برگزاری اجلاس سران عرب در این كشور شود، اما بدون شك در میزان و سطح مشاركت در این نشست تاثیرگذار خواهد بود.
به گزارش البیان 'احمد بن حلی' معاون دبیر كل اتحادیه عرب گفته است: سلسله انفجارات هماهنگ در شهرهای مختلف عراق نمی تواند بر برگزاری نشست سران تاثیری بگذارد. وی همچنین از نیروهای فعال در عرصه سیاسی عراق می خواهد تا تمام تلاش خود را برای توقف اینگونه اعمال كه 'مخدوش كننده چهره عراق در جهان عرب' است به كار گیرند. البیان از سخنان معاون دبیركل اتحادیه عرب اینگونه نتیجه گیری می كند كه برخلاف آنچه كه درباره دست داشتن القاعده در انفجارات این كشور گفته می شود، این اتفاقات نتیجه اختلاف های سیاسی داخل عراق است.
این روزنامه اماراتی اضافه می كند: ناظران آگاه می گویند سازمان القاعده در حال حاضر امكان آن را ندارد كه سلسله انفجاراتی از این دست را به طور همزمان در 10 استان عراق هماهنگ كند. از این گذشته شیوه و اسلوب كار القاعده از آنچه اخیرا رخ داد خشن تر است و مواد منفجره با قدرت تخربی بیشتری را به كار می گیرد.
به هر روی ریشه اتفاقات امنیتی عراق هر جا كه باشد تبدیل به دستاویزی برای كاستن از اهمیت این نشست و عدم شركت تعدادی از سران عرب در آن شده است.
- شبكه العربیه وابسته به عربستان سعودی خبر داد: ریاض به احمد قطان سفیر خود در قاهره ماموریت داده تا در اجلاس سران عرب به نمایندگی از حكومت عربستان شركت كند. مهم ترین بحث القطان در بغداد، موضوع سوریه خواهد بود.
این شبكه با طرح این ادعا كه سران عرب اقبال چندانی به نشست مذكور نشان نخواهند داد، افزود: تنها سطح نمایندگی برخی كشورهای عربی در حد نخست وزیر خواهد بود.
- در همین حال روزنامه الشرق عربستان نیز از یك شخصیت سیاسی دیگر نام برد و نوشت: منابع دیپلماتیك در ریاض فاش كرده اند نماینده اعزامی عربستان به این اجلاس در سطحی بیش از سفیر غیر مقیم سعودی در عراق( فهد بن عبدالمحسن الزید) نخواهد بود و علت این تصمیم تنش های امنیتی اخیر و مكرر در عراق است امری كه عبدالله دوم پادشاه اردن را نیز از شركت در این اجلاس بازداشته است.
- روزنامه الرای كویت می نویسد: اعراب در فضای تشتت و چند دستگی قرار دارند و اگر اجلاس بغداد برگزار شود این تفرقه بیشتر هم خواهد شد خواه شركت در این نشست در سطح سران باشد یا كارمندان وزارت خارجه، مهم این است كه المالكی سخنرانی افتتاحیه را ایراد كند. هیچ قضیه ای كه محل اجماع و اتفاق نظر باشد وجود ندارد اما عراق می تواند از این رهگذر نفعی ببرد و نقشی بازیابد.
از سوی دیگر اعلام حضور عمر البشیر رییس جمهور سودان در نشست سران عرب نیز همانند خبر اعزام نماینده عربستان در سطح سفیر به این اجلاس با بازتاب هایی در رسانه های عربی همراه بود.
- بخش عربی شبكه خبری سی ان ان در گزارشی با تیتر ' البشیر با وجود حكم دستگیری اش در اجلاس سران عرب شركت می كند' به نقل از شبكه تلویزیونی العراقیه گزارش داد كه رییس جمهور سودان به همتای عراقی خود اطمینان داده كه در اجلاس شركت خواهد كرد. روزنامه الشرق الاوسط وابسته به عربستان نیز با محوری مشابه نوشت عمر البشیر حكم بازداشت خود از سوی دادگاه بین المللی را با حضور در نشست بغداد به چالش كشیده است.
پژوهش**9241**1599
گروه پژوهش هاي خبري- عراق در حالي پس از دو دهه براي برگزاري نشست اتحاديه عرب در بغداد آماده مي شود كه برخي رسانه هاي وابسته به كشورهاي عرب حوزه خليج فارس و عربستان سعودي با رويكردي تخريبي به استقبال از اين اجلاس رفتند.
