چون دخت پيامبر درمحرابش مي ايستاد نورش براي اهل آسمان مي درخشيد

به گزارش ایرنا، نام مبارك آن حضرت، فاطمه (س) است و از برای ایشان القاب و صفات متعددی همچون زهرا، صدیقه، طاهره، مباركه، بتول، راضیه و مرضیه نیز ذكر شده است.

بر طبق احادیث نبوی، پیروان فاطمه (س) به سبب او از آتش دوزخ بریده، جدا شده و بركنارند.

صدّیقه به معنی كسی است كه به جز راستی چیزی از او صادر نمی شود. طاهره به معنای پاك و پاكیزه، مباركه به معنای با خیر و بركت، بتول به معنای بریده و دور از ناپاكی، راضیه به معنای راضی به قضا و قدر الهی و مرضیه یعنی مورد رضایت الهی.

كنیه‌های فاطمه (س) نیز عبارتند از ام الحسن، ام الحسین، ام الائمه، ام ابیها و...

ام ابیها به معنای مادر پدر می‌باشد و رسول اكرم (ص) دخترش را با این وصف می‌ستود؛ این امر حكایت از آن دارد كه فاطمه (س) بسان مادری برای رسول خدا (ص) بوده است. تاریخ نیز گواه خوبی بر این معناست؛ چه هنگامی كه فاطمه در خانه پدر حضور داشت و پس از وفات حضرت خدیجه (سلام الله علیها) غمخوار پدر و مایه پشت گرمی و آرامش رسول خدا بود و در این راه از هیچ اقدامی مضایقه نمی‌نمود، چه در جنگها كه فاطمه بر جراحات پدر مرهم می‌گذاشت و چه در تمامی مواقف دیگر حیات رسول خدا (ص).



* ولادت

فاطمه (علیها السلام) به نقلی در سال پنجم پس از بعثت و در روز 20 جمادی الثانی در مكه به دنیا آمد.

بیشتر مفسران شیعی و عده‌ای از مفسران بزرگ اهل تسنن نظیر فخر رازی، آیه آغازین سوره كوثر را به فاطمه (علیها السلام) تطبیق نموده‌اند و او را خیر كثیر و باعث بقا و گسترش نسل و ذریه پیامبر اكرم (ص) ذكر نموده‌اند. شایان ذكر است كه آیه انتهایی این سوره نیز قرینه خوبی براین مدعاست كه در آن خداوند به پیامبر خطاب می‌كند و می‌فرماید همانا دشمن تو ابتر و بدون نسل است.



* مكارم اخلاق

سراسر زندگانی صدیقه طاهره (علیها السلام)، مملو از مكارم اخلاق و رفتارهای نمونه و انسانی است. در این مجال تنها به سه مورد اشاره می‌كنیم كه این موارد، تنها بخش كوچكی از مكارم اخلاقی آن حضرت است.

1- از جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است: مردی از اعراب مهاجر كه فردی فقیر مستمند بود، پس از نماز عصر از رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) طلب كمك و مساعدت نمود، حضرت فرمود كه من چیزی ندارم، سپس او را به خانه فاطمه (سلام الله علیها) كه در كنار مسجد و در نزدیكی خانه رسول خدا قرار داشت، راهنمایی نمودند. آن شخص به همراه بلال صحابی و مؤذن رسول خدا به در خانه حضرت فاطمه (س) آمد و بر اهل بیت رسول خدا سلام گفت و سپس عرض حال نمود. حضرت فاطمه (علیهاالسلام) با وجود اینكه سه روز بود خود و پدر و همسرش در نهایت گرسنگی به سر می‌بردند، چون از حال فقیر آگاه شد، گردن‌بندی را كه فرزند حمزه، دختر عموی حضرت به ایشان هدیه داده بود و در نزد آن بزرگوار یادگاری ارزشمند محسوب می‌شد، از گردن باز نمود و به اعرابی فرمود: این را بگیر و بفروش؛ امید است كه خداوند بهتر از آن را نصیب تو نماید. اعرابی گردن‌بند را گرفت و به نزد پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بازگشت و شرح حال را گفت. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از شنیدن ماجرا، متأثر گشت و اشك از چشمان مباركش فرو ریخت و به حال اعرابی دعا فرمود. عمار یاسر از اصحاب پیامبر برخاست و اجازه گرفت و در برابر اعطای غذا، لباس، مركب و هزینه سفر به اعرابی، آن گردن‌بند را از او خریداری نمود. پیامبر اسلام (ص) از اعرابی پرسید: آیا راضی شدی؟ او در مقابل، اظهار شرمندگی و تشكر نمود. عمار گردن‌بند را در پارچه ای یمانی پیچیده و آنرا معطر نمود و به همراه غلامش به پیامبر هدیه داد. غلام به نزد پیامبر (ص) آمد و جریان را باز گفت. حضرت رسول غلام و گردن‌بند را به فاطمه (س) بخشید. غلام به خانه‌ی صدیقه اطهر آمد. زهرا (علیها السلام)، گردن‌بند را گرفت و غلام را در راه خدا آزاد نمود.

گویند غلام در این هنگام تبسم نمود. هنگامی كه علت را جویا شدند، گفت: چه گردن‌بند با بركتی بود، گرسنه‌ای را سیر كرد و برهنه‌ای را پوشانید، پیاده‌ای را صاحب مركب و فقیری را بی‌نیاز كرد و غلامی را آزاد نمود و سرانجام به نزد صاحب خویش بازگشت.

2- امام حسن مجتبی در ضمن بیانی، عبادت فاطمه (علیها السلام)، توجه او به مردم و مقدم داشتن آنان بر خویشتن، در عالیترین ساعات راز و نیاز با پروردگار را این گونه توصیف می‌نمایند: 'مادرم فاطمه را دیدم كه در شب جمعه‌ای در محراب عبادت خویش ایستاده بود و تا صبحگاهان، پیوسته به ركوع و سجود می‌پرداخت. و شنیدم كه بر مردان و زنان مؤمن دعا می‌كرد، آنان را نام می‌برد و بسیار برایشان دعا می‌نمود اما برای خویشتن هیچ دعایی نكرد. پس به او گفتم: ای مادر، چرا برای خویش همانگونه كه برای غیر، دعا می‌نمودی، دعا نكردی؟ فاطمه (علیها السلام) گفت: پسرم ! اول همسایه و سپس خانه.'



* ازدواج و فرزندان آن حضرت

صدیقه كبری خواستگاران فراوانی داشت. نقل است كه عده‌ای از نامداران صحابه از او خواستگاری كردند. رسول خدا (ص) به آنها فرمود كه اختیار فاطمه در دست خداست. بنا بر آنچه كه انس بن مالك نقل نموده است، عده‌ای دیگر از میان نامداران مهاجرین، برای خواستگاری فاطمه (س) به نزد پیامبر (ص) رفتند و گفتند حاضریم برای این وصلت مهر سنگینی را تقبل نماییم، رسول خدا همچنان مسأله را به نظر خداوند موكول می‌نمود تا سرانجام جبرئیل نازل شد و گفت: ای محمد! خدا بر تو سلام می‌رساند و می‌فرماید فاطمه را به عقد علی درآور، خداوند علی را برای فاطمه و فاطمه را برای علی پسندیده است. امام علی (ع) نیز از خواستگاران فاطمه (س) بود و حضرت رسول بنا بر آنچه كه ذكر گردید، به امر الهی با این وصلت موافقت نمود. در روایات متعددی نقل گشته است كه پیامبر اكرم (ص) فرمود: اگر علی نبود، فاطمه همتایی نداشت، فاطمه با مهری اندك بر خلاف رسوم جاهلی كه مهر بزرگان بسیار بود به خانه علی قدم گذارد، ثمره این ازدواج مبارك، 5 فرزند به نامهای حسن، حسین، زینب، ام كلثوم و محسن (كه در جریان وقایع پس از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) سقط شد)، بود. امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) از امامان 12 گانه می‌باشند كه در دامان چنین مادری تربیت یافته‌اند و 9 امام دیگر (به غیر از امام علی (علیه السلام) و امام حسن (علیه السلام)) از ذریه امام حسین (علیه السلام) می‌باشند و بدین ترتیب و از طریق فاطمه (علیها السلام) به رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) منتسب می‌گردند و از ذریه ایشان به شمار می‌روند.و به خاطر منسوب بودن ائمه طاهرین (به غیر از امیر مؤمنان (علیه السلام) به آن حضرت، فاطمه (س) را 'ام الائمه' (مادر امامان) گویند.

فاطمه (علیها السلام) در خانه

فاطمه (علیها السلام) با آن همه فضیلت، همسری نیكو برای امیر مؤمنان بود. تا جایی كه روایت شده هنگامی كه علی (علیه السلام) به فاطمه (علیها السلام) می‌نگریست، غم و اندوهش زدوده می‌شد. فاطمه (علیها السلام) هیچگاه حتی اموری را كه می‌پنداشت امام علی (علیه السلام) قادر به تدارك آنها نیست، از او طلب نمی نمود. اگر بخواهیم هر چه بهتر رابطه زناشویی آن دو نور آسمان فضیلت را بررسی نماییم، نیكوست از امام علی (علیه السلام) بشنویم؛ چه آن هنگام كه در ذیل خطبه‌ای به فاطمه (علیها السلام) با عنوان بهترین بانوی جهانیان مباهات می‌نماید و او را از افتخارات خویش بر می‌شمرد و یا آن هنگام كه می‌فرماید: 'بخدا سوگند كه او را به خشم در نیاوردم و تا هنگامی كه زنده بود، او را وادار به كاری كه خوشش نیاید ننمودم؛ او نیز مرا به خشم نیاورد و نافرمانی هم ننمود.'



* مقام حضرت زهرا (علیها السلام) و جایگاه علمی ایشان

فاطمه زهرا (علیها السلام) در نزد شیعیان اگر چه امام نیست، اما مقام و منزلت او در نزد خداوند و در بین مسلمانان به خصوص شیعیان، نه تنها كمتر از سایر ائمه نیست، بلكه آن حضرت همتای امیر المؤمنین و دارای منزلتی عظیم‌تر از سایر ائمه طاهرین (علیهم السلام) می‌باشد.

اگر بخواهیم مقام علمی فاطمه (علیها السلام) را درك كنیم و به گوشه‌ای از آن پی ببریم، شایسته است به گفتار او در خطبه فدكیه بنگریم؛ چه آنجا كه استوارترین جملات را در توحید ذات اقدس ربوبی بر زبان جاری می‌كند، یا آن هنگام كه معرفت و بینش خود را نسبت به رسول اكرم آشكار می‌سازد و یا در مجالی كه در آن خطبه، امامت را شرح مختصری می‌دهد. جای جای این خطبه و احتجاجات این بانوی بزرگوار به قرآن كریم و بیان علت تشریع احكام، خود سندی محكم بر اقیانوس بی‌كران علم اوست كه متصل به مجرای وحی است. از دیگر شواهدی كه به آن وسیله می‌توان گوشه‌ای از علو مقام فاطمه (علیها السلام) را درك نمود، مراجعه زنان و یا حتی مردان مدینه در مسائل دینی و اعتقادی به آن بزرگوار می‌باشد كه در فرازهای گوناگون تاریخ نقل شده است.



* مقام عصمت

در بیان عصمت فاطمه (علیها السلام) و مصونیت او نه تنها از گناه و لغزش بلكه از سهو و خطا، استدلال به آیه تطهیر ما را بی‌نیاز می‌كند.



* بیان عظمت فاطمه از زبان پیامبر (ص)

رسول اكرم (ص) بارها و بارها فاطمه (س) را ستود و از او تجلیل نمود، در مواقع بسیاری می‌فرمود: 'پدرش به فدایش باد' و گاه خم می‌شد و دست او را می‌بوسید. به هنگام سفر از آخرین كسی كه خداحافظی می‌نمود، فاطمه (س) بود و به هنگام بازگشت به اولین محلی كه وارد می‌شد، خانه او بود.

عامه محدثین و مسلمانان از هر مذهب و با هر عقیده‌ای، این كلام را نقل نموده‌اند كه حضرت رسول می‌فرمود: 'فاطمه پاره تن من است هر كس او را بیازارد مرا آزرده است.' از طرفی دیگر، قرآن كریم پیامبر (ص) را از هر سخنی كه منشأ آن هوای نفسانی باشد، بدور دانسته و صراحتاً بیان می‌دارد كه هر چه پیامبر می‌فرماید، سخن وحی است. پس می‌توان دریافت كه این همه تجلیل و ستایش از فاطمه (علیها السلام)، علتی ماورای روابط عاطفی مابین پدر و فرزند دارد. پیامبر اكرم (ص) نیز خود به این مطلب اشاره می‌فرمود. گاه در جواب خرده‌گیران، لب به سخن می‌گشود كه خداوند مرا به این كار امر نموده و یا می‌فرمود: 'من بوی بهشت را از او استشمام می‌كنم.'



* تغسیل و تدفین

مردم مدینه پس از آگاهی از شهادت فاطمه (علیها السلام)، در اطراف خانه آن بزرگوار جمع گشتند و منتظر تشییع و تدفین آن حضرت بودند؛ اما اعلام شد كه تدفین فاطمه (س) به تأخیر افتاده است. لذا مردم پراكنده شدند. هنگامی كه شب فرا رسید و چشمان مردم به خواب رفت، امام علی (علیه السلام) بنا بر وصیت فاطمه (علیها السلام) و بدور از حضور افراد، به غسل بدن مطهر و رنج دیده همسر خویش پرداخت و سپس او را كفن نمود. هنگامی كه از غسل دادن او فارغ شد، به امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) (در حالی كه در زمان شهادت مادر هر دو كودك بودند.) امر فرمود: تا عده‌ای از صحابه راستین رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) را كه البته مورد رضایت فاطمه (علیها السلام) بودند، خبر نمایند تا در مراسم تدفین آن بزرگوار شركت كنند. (روایت است كه اینان از هفت نفر تجاوز نمی‌كرده‌اند). پس از حضور آنان، امیر مؤمنان بر فاطمه (علیها السلام) نماز گزارد و سپس در میان حزن و اندوه كودكان خردسالش كه مخفیانه در فراق مادر جوان خویش گریه می‌نمودند، به تدفین فاطمه (علیها السلام) پرداخت. هنگامی كه تدفین فاطمه (علیها السلام) به پایان رسید، رو به سمت مزار رسول خدا الله نمود و گفت:

سلام بر تو ای رسول خدا، از جانب من و از دخترت؛ آن دختری كه بر تو و در كنار تو آرمیده است و در زمانی اندك به تو ملحق شده. ای رسول خدا، صبر و شكیبایی‌ام از فراق حبیبه‌ات كم شده، خودداریم در فراق او از بین رفت... ما از خداییم و بسوی او باز می‌گردیم... به زودی دخترت، تو را خبر دهد كه چه سان امتت فراهم گردیدند و بر او ستم ورزیدند. سرگذشت را از او بپرس و گزارش را از او بخواه كه دیری نگذشته و یاد تو فراموش نگشته...



امروزه پس از گذشت سالیان متمادی همچنان مرقد سرور بانوان جهان مخفی است و كسی از محل آن آگاه نیست، مسلمانان و بخصوص شیعیان در انتظار ظهور امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بزرگترین منجی الهی و یازدهمین فرزند از نسل فاطمه (علیها السلام) در میان ائمه می‌باشند تا او مزار مخفی شده مادر خویش را بر جهانیان آشكار سازد و به ظلم و بی عدالتی در سراسر گیتی، پایان دهد.

حضرت فاطمه زهرا (علیهاالسلام)، تنها زن معصوم اسلام است، كه عصمت او ریشه‏ قرآني و حدیثي داشته و تاریخ زندگي پرافتخارش، شاهد بزرگ دیگري در این مقوله است.

آري فاطمه (علیهاالسلام) به عنوان الگو و اسوه‏ي زنان عالم معرفي شده و دیگر زنان، باید از زندگي بي‏لغزش او سرمشق گیرند و شیوه‏هاي تربیتي و اخلاقي و خودسازي را در آیین عبادي، همسرداري، پرورش فرزند، حقوق اجتماع و مردم و... به كارگیرند و آن كنند كه او كرده و آن گونه روند كه او رفته است.

خانه و زندگي مشترك خانوادگي، بهترین محك براي سنجش اخلاق و رفتار و ایمان و تقوا و عدالت و... هر كس محسوب مي‏گردد و حضرت فاطمه (علیهاالسلام) در كنار پدر و خانه‏ي پدري امتحان خوبي داده و مدال «فداها ابوها». «ام ابیها» و دهها مدال دیگر از دست پیامبر خدا دریافت داشته است و هم در خانه شوهر تا آنجا پیش رفته، كه امیرالمؤمنین مي‏فرمایند: فاطمه علیهاالسلام كوچكترین عملي كه باعث خشم من گردد انجام نداد، او مرا نافرماني نكرد و با اخلاق و رفتارش غمها و غصه‏هاي دیگر مرا برطرف ساخت. ك/1

653/2729